Saw palmetto (zaagpalm): gezondheidsvoordelen & werkzaamheid
De saw palmetto, ook bekend als zegepalm, dwergpalm, serenoa repens, sabal serrulata, zaagpalm of zaagpalmetto, groeit onder meer aan de kust van Florida in de Verenigde Staten (VS), waar hij de aandacht trekt met zijn grote waaiervormige bladeren. In de herfst produceert de dwergpalm donkerrode vruchten met vetrijke zaden. Voor de inwoners van Florida, de Seminole-indianen, vormden de bessen een belangrijk bestanddeel van hun dieet, hoewel ze erg bitter smaken. De Seminoles-indianen maakten vlechtwerk van de takken en gebruikten de vruchten als kruidengeneesmiddel. In Europa werd saw palmetto pas in de 20e eeuw bekend als een geneeskrachtig kruid.
Wat is de saw palmetto?
De saw palmetto is een dwergpalm die tot vier meter hoog wordt. De palm heeft waaiervormige bladeren, die bestaan uit 18 tot 24 individuele bladeren die groen of blauwgroen van kleur zijn. De bladstelen zijn gewapend met kleine stekels en de vruchten zien eruit als
olijven en worden donkerrood. De bessen kleuren zwart als ze worden gedroogd. De dwergpalm behoort tot de palmplanten (Arecaceae) en komt voor in het zuidoosten van de VS. Hij gedijt op zandgrond en geeft de voorkeur aan een mild klimaat.
Waar komt de zaagpalm voor?
De zaagpalm of saw Palmetto komt voor in het zuidoostelijke deel van de Verenigde Staten en dan met name in de staat Florida. De plant tref je vooral aan als bodembedekker in slecht gedraineerde, minder donkere bossen en wouden die vooral uit eiken en dennen bestaan. De dwergpalm komt ook voor in duinen en kuststroken. De zaagpalm is vaak de dominante plant in droge prairies en ontboste dennenbossen in het zuiden van Florida. Alle planten waar de zaagpalm groeit, hebben met elkaar gemeen dat zij zich hebben aangepast aan frequente branden tijdens het groeiseizoen en dat zij periodieke droogte en overstromingen kunnen overleven.
Welke plantendelen en stoffen worden gebruikt?
De vruchten worden gebruikt voor medicinale doeleinden. Ze bevatten plantaardige hormonen, de zogenaamde sterolen. In het bijzonder is de stof beta-sitosterol, een plantensterol die van de plantensterolen het meest wordt toegepast in de voedingsmiddelenindustrie, van belang. Bovendien bevat het flavonoïden (polyfenolen die wijdverbreid in planten voorkomen) en plantaardige olie.
Werkzaamheid
Uit laboratoriumexperimenten is bekend dat fytosterolen een hormoonachtig effect hebben. Mogelijk grijpt de stof beta-sitosterol op de mannelijke hormoonbalans in en beperkt het de vorming van dihydrotestosteron. Dit hormoon wordt in het lichaam aangemaakt uit
testosteron en speelt waarschijnlijk een rol bij de ontwikkeling van een
goedaardige prostaatvergroting (goedaardige prostaathyperplasie). Er zijn verschillende kruidenremedies die alleen saw palmetto bevatten of verschillende combinaties van zaagpalmetto,
pompoen en
brandnetel. Ze zijn bedoeld om mannen te helpen die problemen hebben met de
prostaat en die andere urinewegklachten hebben. Er zijn veel studies hierover uitgebracht, maar ze komen tot verschillende conclusies. Het hangt waarschijnlijk af van welke medicinale kruidencombinaties in de preparaten voorkomen, hoe hoog deze worden gedoseerd en met welke methode de ingrediënten uit de plant werden verkregen. Of saw palmetto daadwerkelijk een positief effect op de prostaat kan hebben, is anno 2024 nog niet definitief vastgesteld.
Mogelijke gezondheidsvoordelen van saw palmetto
Tegengaan van haarverlies
De zaagpalm kan mogelijk haarverlies tegengaan en de haardichtheid verhogen door ervoor te zorgen dat de hoeveelheid dihydrotestosteron (DHT), een van de veroorzakers van erfelijke haaruitval, verminderd wordt, hetgeen bij erfelijke haaruitval de belangrijkste oorzaak is van kaalheid.
Urinewegfunctie verbeteren
Saw palmetto zou de urinewegfunctie verbeteren en een gunstige werking hebben bij urinewegklachten als gevolg van goedaardige prostaatvergroting. Desalniettemin is anno 2024 meer onderzoek nodig om dit te bevestigen.
Prostaatkanker tegengaan
Reageerbuisstudies suggereren dat de zaagpalm de groei van prostaatkankercellen kan helpen verminderen, maar anno 2024 is er meer onderzoek nodig om vast te stellen dat deze plant werkzaam kan zijn bij mensen met
prostaatkanker.
Vergrote prostaat tegengaan
De dwergpalm kan mogelijk ook helpen de symptomen van goedaardige prostaatvergroting te verbeteren, maar er is anno 2024 meer onderzoek nodig om de werking ervan te bevestigen.
Goed voor het testosteronniveau
Uit reageerbuisstudies en onderzoek onder mensen blijkt dat saw palmetto de activiteit van een enzym dat testosteron omzet in DHT kan verminderen, waardoor het testosteronniveau op natuurlijke wijze kan worden gehandhaafd.
Andere kwalen
Mensen kunnen saw palmetto ook gebruiken voor een aantal andere aandoeningen, waaronder:
Het gebruik van saw palmetto om deze aandoeningen te behandelen is niet gebaseerd op wetenschappelijk literatuur.