Dunne huid: symptomen, oorzaken & behandeling van dunne huid
De belangrijkste reden voor de ontwikkeling van een kwetsbare, dunne huid, in extreme gevallen ook wel perkamenthuid genoemd, is een zeer hoge leeftijd. Met het voortschrijden der jaren wordt de lederhuid dunner door het verlies van collageen, de belangrijkste extracellulaire eiwitten in het lichaam. Voorts neemt de elasticiteit van de huid af door een gebrek aan elastine, een eiwit dat voorkomt in het bindweefsel in je lichaam en dat elastische eigenschappen heeft. Ook vermindert de hydratatie door afname van de hoeveelheid lichaamseigen hyaluronzuur, een stof die bekend staat om het vermogen om tot duizend keer zijn gewicht aan vocht aan te trekken. Dit verouderingsproces is heel normaal. Er vindt in het ouder wordende lichaam steeds minder collageen-, elastine- en hyaluronzuurvorming plaats, die allemaal ontzettend belangrijk zijn voor het behoud van de huid.
De huid is het grootste orgaan
De huid is bij de mens het grootste orgaan; het is bij een volwassen man of vrouw bijna twee vierkante meter groot met een gewicht van grofweg 20 kg. Eén vierkante centimeter bevat 15 talgklieren, 100 zweetklieren, 3000 zenuwcellen, 1 meter
bloedvaten en enkele miljoenen cellen. De huid beschermt de inwendige organen, spieren en botten tegen externe schade; het beschermt lichaamsweefsels tegen verwondingen. De huid houdt het lichaam bij elkaar en markeert een duidelijke grens met de omgeving. Het fungeert als een beschermend schild tegen virussen, bacteriën en schimmels, hitte, zon, kou en aanvallen. Deze ‘beschermingsmuur’ of barrière is ook buitengewoon actief. De huid vormt
vitamine D uit de zonnestralen en voert water en vet naar het organisme. De ‘huidfilter’ kan medicinaal worden gebruikt door plaatselijk crèmes, oliën, lotions toe te passen of door therapeutische baden te nemen. Hormoonpleisters of nicotinepleisters werken door de huid. De huid helpt bij het reguleren van de lichaamstemperatuur door de poriën groter of kleiner te maken. De zenuwen in de huid ontvangen prikkels die vervolgens door de hersenen worden geïnterpreteerd als aanraking, warmte en koude. Ook informeren zenuwcellen in de huid de hersenen over
pijnprikkels.
De huid in vogelvlucht
Hier zijn enkele weetjes over de huid:
- De huid is het grootste orgaan van ons lichaam en weegt ongeveer 2,7 kilogram bij een volwassene.
- De huid heeft drie lagen: de opperhuid (de buitenste laag), de lederhuid (de middelste laag) en de onderhuid (de binnenste laag).
- De opperhuid is de laag van de huid die je ziet en voelt. Het bevat ook de cellen die melanine produceren, wat de huidskleur bepaalt.
- De lederhuid bevat collageen en elastine, die de huid stevigheid en elasticiteit geven.
- De onderhuid bevat vetcellen die je lichaam isoleren en beschermen.
- De huid vernieuwt zichzelf voortdurend en vervangt oude huidcellen door nieuwe. Dit proces duurt ongeveer 28 dagen.
- De huid kan beschadigd raken door overmatige blootstelling aan zonlicht, wat kan leiden tot huidkanker en vroegtijdige veroudering.
- De huid bevat talgklieren die talg produceren, wat de huid beschermt en hydrateert. Wanneer deze klieren verstopt raken, kan dit leiden tot acne.
- De huid is gevoelig voor aanraking, temperatuur, pijn en druk door middel van zenuwuiteinden.
- De huid kan verschillende aandoeningen ontwikkelen, zoals eczeem, psoriasis en rosacea. Het is belangrijk om regelmatig de huid te controleren op veranderingen en eventuele huidproblemen tijdig te behandelen.
Wanneer ziet de huid er mooi uit?
De huid wordt als mooi beschouwd als de poriën – dit zijn heel kleine openingen in de huid van de daaronder gelegen zweet- of talgklieren – klein zijn, als er geen
huiduitslag, puistjes of
steenpuisten op zitten, als ze het licht gelijkmatig reflecteert, een beetje talg bevat, glanzend en stralend (maar niet glimmend) is en weinig
rimpels vertoont. Te veel talg op de huid wordt vaak als net zo onesthetisch ervaren als een
droge huid. Je krijgt namelijk een
vette huid wanneer je talgklieren te veel talg produceren. Veel mensen hebben (plaatselijk) geen mooie huid en lijden aan
huidaandoeningen of andere huidklachten, zoals een dunne huid. Dit kan van invloed zijn op je kwaliteit van leven.
Doorsnede van de menselijke huid
1=hoornlaag
1+2=epidermis
3=dermis (lederhuid)
4=subcutis /
Bron: Nordelch, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Symptomen van een dunne huid
Verschijnselen
Een dunner wordende huid wordt dit gekenmerkt door een afname van de huiddikte op bepaalde plekken van het lichaam. Wanneer je huid dunner wordt, ervaar je sneller
jeuk en spanning in de getroffen gebieden; bovendien droogt de huid sneller uit dan normaal. Zelfs kleine krasjes kunnen al gaan bloeden en de dunner wordende huid raakt gemakkelijk ontstoken. Door de verminderde huiddikte zijn de getroffen huidgebieden bijzonder vatbaar voor verwondingen. Ook kunnen diverse ziekteverwekkers gemakkelijker de huid binnendringen in delen van de huid die dunner zijn geworden. De delen van de huid die wat dunner zijn, kunnen ook lichtrood gekleurd zijn.
Ouder wordende huid
Naarmate de huid ouder wordt, vertraagt het celmetabolisme in de epidermis (het opperhuidweefsel) en maakt het lichaam minder lipiden (vetachtige stoffen) aan. De huid wordt ruwer en droogt uit. Er ontstaan rimpels en de huid is gevoeliger voor UV-straling, wonden genezen langzamer en het lichaam is minder goed in staat om infecties te bestrijden. Het percentage
collageen in de dermis (lederhuid) neemt met 1% per jaar af. Het onderhuidse weefsel wordt minder elastisch en heeft minder bloedtoevoer. De huid verliest zijn rozige tint en er verschijnen rimpels. Je krijgt allengs een dunnere huid, waardoor de huid zijn contour verliest. Het wordt doffer en bleker.
Oorzaken van een dunne huid
Een dunne huid is dikwijls het gevolg van veroudering, maar het kan ook een symptoom zijn van een onderliggende ziekte of toestand.
Ouderdom
Je huid veroudert met het voortschrijden der jaren en wordt daarmee ook dunner. Je kan dit proces niet stoppen, maar je kan het wel afremmen. Voor de huid betekent veroudering dat de huidpapillen of dermale papillen tussen de epidermis en de dermis veranderen. Bloedvaten in deze papillen voorzien de opperhuid van voedingsstoffen, zuurstof en vocht. Bij jonge mensen zijn deze papillen dicht bij elkaar en lang; de huid is vol en glad. Bij oudere mensen worden de papillen plat en verminderen ze in aantal. Hoe ouder je wordt, hoe minder collageen en elastine het lichaam aanmaakt, wat betekent dat de huid zijn elasticiteit verliest: je krijg rimpels. Voedingsstoffen en zuurstof komen nu nog maar met moeite in de bovenste huidlaag: je huid ziet er dof uit.
De dikte van de huid neemt merkbaar af met de leeftijd, waarbij vooral vrouwen worden beïnvloed door de
veranderingen in de hormonale balans tijdens de overgang.
Sommige medicijnen veroorzaken (onbedoeld) een dunne huid /
Bron: Stevepb, PixabayMedicijnen
Ook het gebruik van bepaalde medicijnen kan als bijwerking een dunnere huid hebben (op de plekken waar de zalf wordt aangebracht). Het gebruik van dermatocorticosteroïden (hormoonzalf) kan bijwerkingen hebben zoals:
- een toename van kleine bloedvaatjes
- dunne huid
- depigmentatie
Deze huidveranderingen doen zich echter alleen voor bij langdurig gebruik en met name bij sterke dermatocorticosteroïden.
Er zijn meerdere toedieningswijzen van corticosteroïden, naast dermaal (bij huidaandoeningen) zijn dat:
- oraal
- inhalatoir (het inademen via een aerosol of poeder wordt ingeademd)
- intraveneus (via een infuus)
- als oogdruppels
- per injectie
Je kan ook een dunne huid krijgen door het medicijn sulfasalazine, die ontstekingen remt in darm, gewrichten en huid. Het wordt onder meer voorgeschrevent bij reumatoïde artritis en de darmziekte
colitis ulcerosa.
Prednison ter behandeling van bijvoorbeeld de
ziekte van Crohn en colitis ulcerosa kan ook leiden tot een gladde, dunne huid. Er ontstaat huidatrofie: de huid wordt dunner en ook het vetweefsel onder de huid vermindert.
Het gebruik van insuline bij
diabetes mellitus kan ook een negatief effect hebben op de huid.
Onderliggende ziekten
Metabole en bloedsomloopstoornissen kunnen soms ook in verband worden gebracht met een verdunde huid. Zo'n onderliggende ziekte is ook te herkennen aan de specifieke toestand van de huid: bij een
leveraandoening wordt bijvoorbeeld de verdunde
huid geel en worden ook de slijmvliezen en de
tong aangetast.
Een dunnere huid kan ook wijzen op de
ziekte van Lyme. Bij de ziekte van Lyme worden vooral armen en benen getroffen. Acrodermatitis chronica atrophicans (ACA) is een huidaandoening die zich manifesteert in de late fase van de ziekte van Lyme en die meestal voorkomt op de ledematen, in het bijzonder de benen. De huid wordt dan rood tot paars, is in het begin vaak iets verdikt, en voelt warm aan. Na enkele maanden tot zelfs jaren treedt atrofie van de huid op en wordt de huid zo dun als papier.
Reumatoïde artritis kan ook leiden tot een dunne huid. De Reumapatiënt heeft vaak een dunne huid die snel beschadigd raakt.
Bij het syndroom van Cushing kan ook een dunne huid optreden. Het Cushing syndroom wordt veroorzaakt door een verhoogd
cortisolgehalte.
Externe factoren
Er zijn ook externe factoren die bijdragen aan het dunner worden van de huid, zoals blootstelling aan zonlicht, luchtvervuiling, maar ook de consumptie van alcohol, roken en de consumptie van te veel
suiker. Zonlicht verzwakt en droogt de huid uit, en roken zorgt ervoor dat de huid minder zuurstof krijgt en zorgt ervoor dar collageen en elastine worden afgebroken. Roken versterkt daarom het natuurlijke verouderingsproces.
Complicaties
Een dunne huid verwijst naar een lokale afname van de huiddikte. Een dunne huid is vaak al gevoelig voor lichte mechanische invloeden, zodat zelfs licht krabben kan leiden tot een (bloedend) wondje. Onvoorzichtigheid kan snel leiden tot een
huidontsteking. Het dunner worden van de huid wordt vaak geassocieerd met jeuk en spanning, die de kwaliteit van leven flink kunnen beperken. Jeuk kan leiden tot slapeloze nachten, je algehele welzijn lijdt eronder en het heeft ipact op de kwaliteit van leven. Bovendien kan het dunner worden van de huid een symptoom zijn van een bestaande ziekte, die ook andere klachten kan geven. De ziekte van lyme kan bijvoorbeeld allerlei klachten geven, maar door zo snel mogelijk te behandelen verklein je de kans op langdurige klachten.
Huisarts raadplegen
Voor een dunne huid die wordt veroorzaakt door veroudering en niet voortkomt uit of samenhangt met een gezondheidsprobleem, is een bezoek aan de huisarts normaal gesproken niet nodig. Als je merkt dat je vaak
blauwe plekken oploopt of je huid beschadigt, kan hij of zij medisch advies willen inwinnen.
Sommige medicijnen kunnen een dunne huid veroorzaken. De huisarts kan adviseren om te stoppen met het gebruik van het geneesmiddel en mogelijke alternatieven aanbieden. Stop nooit op eigen houtje met het gebruik van voorgeschreven medicijnen.
Als een dunner wordende huid geen duidelijke oorzaak heeft, kan het helpen om medisch advies in te winnen. Het kan zijn dat leefstijlfactoren, zoals blootstelling aan zonlicht of roken, de huid dun hebben gemaakt.
Huisarts raadplegen bij een dunne huid /
Bron: Michaeljung/Shutterstock.com Diagnose en verloop
De oorzaak van een dunner wordende huid wordt meestal vastgesteld op basis van je symptomen. Naast een vraaggesprek met de arts, waarbij je medische voorgeschiedenis in ogenschouw wordt genomen, zal de arts lichamelijk onderzoek uitvoeren. Dit kan leiden tot de eerste vermoedelijke diagnoses. Afhankelijk van de diagnose kunnen dan verdere onderzoeksmethoden worden gebruikt. Als bijvoorbeeld een bacteriële infectie de oorzaak is van het dunner worden van de huid, kan bijvoorbeeld
bloedonderzoek verdere informatie opleveren.
Het verloop van het dunner worden van de huid hangt onder meer af van factoren zoals de respectievelijke oorzaken van de huidveranderingen en de behandelingsmaatregelen die worden uitgevoerd. Het verloop van de symptomen hangt ook af van hoe he reageert op de behandeling. Als er een onderliggende ziekte aanwezig is, heeft het beloop van de ziekte en de behandeling ervan vaak ook invloed op het beloop van de dunner wordende huid
Behandeling van een dunne huid
De behandeling van een dunne huid is voornamelijk gebaseerd op de onderliggende oorzaak. Naast het behandelen van de oorzaak kan ook symptomatische behandeling van het dunner worden van de huid worden uitgevoerd. Als huidveranderingen gepaard gaan met jeuk en/of (huid)spanning, kan de toepassing van voedende en hydraterende stoffen helpen om de symptomen te verlichten en de huid te beschermen tegen verdere uitdroging. Acrodermatitis chronica atrophicans wordt behandeld met (antibiotische) medicatie. Auto-immuunziekten van de huid, die de huid dunner kunnen maken, zijn over het algemeen niet te genezen; een juiste behandeling kan de progressie van de ziekte echter vertragen.
Zelfzorgmaatregelen van een dunne huid
Laat de huid niet uitdrogen
Wie last heeft van een dunne huid kan het beste lauwwarm water gebruiken, omdat te warm water de huid verder uitdroogt. Niet te lang douchen of baden heeft ook de voorkeur. Het gebruik van zachte handdoeken en je huid droog deppen in plaats van wrijven zijn aanbevolen maatregelen. Bij het douchen worden vochtinbrengende producten aanbevolen. Water-in-olie-emulsies zijn geschikt voor de dunne huid en ondersteunen de balans tussen olie en vocht. Dergelijke producten moeten vrij zijn van parfum en alcohol, omdat beide de huid verder uitdrogen. Ouderen vergeten vaak voldoende
(water) te drinken. Tussendoor vaak een glas water nemen helpt om je huid gehydrateerd te houden.
Huidverzorging
Als de huid dun is, moet je voorzichtig zijn en vermijden dat je de huid beschadigt. In dit geval verergert mechanische belasting de symptomen. Je moet bijvoorbeeld voorkomen dat je krabt aan de aangetaste delen van de huid, zodat de huid niet scheurt of geïrriteerd raakt. In deze situatie moet jeuk worden tegengegaan door druk, afkoeling en de juiste huidverzorging. Er bestaan geen middelen die de huid kunnen verstevigen of verdikken. Het gebruik van verzachtende middelen, zoals vaseline-cetomacrogolcrème FNA of vaseline-lanettecrème FNA, al dan niet met 10% ureum, zijn nochtans aan te bevelen. Doordat ureum water aantrekt, wordt het vaak in allerlei huidverzorgingsproducten verwerkt die de huid gehydrateerd moeten houden. Ook is een goede vitamine-C-inname van belang, aangezien de collageenproductie
vitamine-C afhankelijk is.
Dieet en voedingssupplementen
Het eten van een uitgebalanceerd en gezond dieet is belangrijk voor de
huidgezondheid. Veel van de componenten die essentieel zijn voor een gezonde huid, zijn te vinden in fruit, groenten, vis, oliën en vlees. De volgende voedingssupplementen kunnen helpen om huidveroudering tegen te gaan:
Prognose
Een dunne huid is een zeer vervelend symptoom en zelfs relatief kleine invloeden van buitenaf kunnen al grote schade aan de huid veroorzaken. Krabben of zelfs kleine verwondingen leiden vaak al tot bloedingen en wonden. Dit kan leiden tot ontstekingen en infecties, waarbij ook littekens kunnen ontstaan.Het dunner worden van de huid vermindert de kwaliteit van leven. Je kan daardoor vaak lichamelijk zwaar werk niet meer verrichten. Bovendien treedt vaak permanente jeuk op de huid op. Dit kan leiden tot krabeffecten. De jeuk kan ook leiden tot slaapklachten. In veel gevallen treedt het dunner worden van de huid op op oudere leeftijd en is dit een veel voorkomende klacht. Directe behandeling is niet mogelijk; goede huidverzorging is wel mogelijk.
Wanneer acrodermatitis chronica atrophicans – een chronische huidziekte in het derde stadium van de ziekte van Lyme – niet vroegtijdig herkend wordt en niet adequaat met antibiotica behandeld wordt, zal de huid na jaren heel dun (atrofisch) worden, zo dun als papier. De huid is dan ook niet meer zo elastisch of rekbaar. Wanneer de huid eenmaal dun is geworden, zal dat ook na een behandeling zo blijven.
Preventie
De beste manier om het optreden of verdere progressie van dunner worden van de huid te voorkomen, is door vroegtijdige medische behandeling van onderliggende ziekten.
Lees verder