Seborroïsch eczeem: rode vlekken & roodheid in het gezicht

Seborroïsch eczeem kan voorkomen bij een baby, maar ook bij een volwassen man of vrouw. Seborroïsch eczeem is een courante huidaandoening, die naar schatting bij 5% van de bevolking voorkomt. Ook baby's kunnen last krijgen van seborroïsch eczeem. Onder volwassenen hebben meer mannen dan vrouwen er last van. De aandoening doet zich vooral voor in het gezicht, in het bijzonder in de wenkbrauwen en in de plooien naast de neus. Deze vorm van eczeem is goed te behandelen met eenvoudige middelen als crèmes en zalven. Maar na het stoppen van de behandeling kan de huiduitslag weer terugkomen. Seborroïsch eczeem is vaak chronisch van aard.

• Wat is seborroïsch eczeem?
• Vormen
• Seborroïsch eczeem en psoriasis
• Symptomen: rode vlekken en roodheid in het gezicht
• Vergelijkbare ziektebeelden
• Seborroïsch eczeem baby
• Ontstaan en oorzaak seborroïsch eczeem
• Gist
• Verergering van de klachten
• Behandeling seborroïsch eczeem
• Medische behandeling
• Zelfzorg
• Complicaties
• Prognose
• Preventie

Wat is seborroïsch eczeem?

Seborroïsch eczeem is een veel voorkomende huidaandoening die zich vooral voordoet in het gezicht, in het bijzonder in de wenkbrauwen en in de plooien naast de neus. Deze milde vorm van eczeem veroorzaakt jeukende en rode plekken met gele, vettige schilfering. Seborroïsch eczeem is een niet-besmettelijke en volkomen onschuldige huidaandoening. Wel kan het een hinderlijke en soms ontsierende aandoening zijn. Hoofdroos wordt beschouwd als een minder ernstige variant van seborroïsch eczeem. Bij de meeste mensen is het een chronische aandoening. periodes van verbetering worden afgewisseld met periodes waarin meer klachten optreden.

Vormen

Er bestaan twee vormen van seborrhoïsch eczeem:

• Bij baby's: de juveniele vorm seborrhoïsche eczeem, welke optreedt op zuigelingenleeftijd.
• Bij volwassenen: de adulte vorm seborrhoïsch eczeem, welke optreedt vanaf de puberteit tot en met volwassen leeftijd.

Seborroïsch eczeem en psoriasis

Zowel seborroïsch eczeem als psoriasis kunnen van invloed zijn op de hoofdhuid en kunnen deze aantasten met jeukende schilferende plekjes. Daarom kan het soms moeilijk zijn om deze aandoeningen van elkaar te onderscheiden. Afgezien van de betrokkenheid van de hoofdhuid, manifesteert psoriasis zich op andere plekken van het lichaam dan seborroïsch eczeem. Voorkeursplekken van psoriasis zijn de strekzijde van ellebogen, knieën en op de rug boven de billen. Bij psoriasis zijner soms grote plakkaten aanwezig. Seborroïsch eczeem kenemrkt zich door jeuk, roodheid en schilfertjes in het gelaat, vooral in de wenkbrauwen en in de plooien naast de neus. Bij twijfel over de diagnose is een huidbiopsie vaak voldoende om de oorzaak te identificeren.

Symptomen: rode vlekken en roodheid in het gezicht

Seborroïsch eczeem kenmerkt zich door rode vlekken en schilfertjes. Het komt vaak voor op de hoofdhuid, het gezicht en dan vooral in de wenkbrauwen, aan de zijkanten van de neus en achter de oren. Maar het kan voorkomen tussen de huidplooien, zoals de navel, onder de borsten, in de oksels, de buikplooi, de liezen, de bilspleet en rond de anus.

Vergelijkbare ziektebeelden

Seborroïsch eczeem in het gelaat kan vanwege de uiterlijke verschijningsvorm, verward worden met:

• atopisch eczeem;
• contacteczeem;
• droge huid (xerosis cutis);
• craquelé-eczeem (asteatotisch eczeem);
• rosacea;
• dermatitis perioralis (clownseczeem);
• dermatomycose (schimmelziekte van de gladde onbehaarde huid);
• Langerhans cel histiocytose;
• (acute) systemische lupus erythematosus (afgekort: SLE);
• dermatomyositis;
• acrodermatitis enteropathica (syndroom van Danbolt);
• sebopsoriasis (eczema seborroicum psoriatiforme).

Seborroïsch eczeem baby

Seborrhoïsch eczeem bij zuigelingen of baby's komt voor bij kinderen van 4 weken tot negen maanden oud. Het presenteert zich als onscherp begrensde roodheid en schilfering vooral in de lichaamsplooien in de hals, achter de oren, gelaat, rug en oksels. Het kan ook voorkomen in het luiergebied en is dan wel scherp begrensd. De schilfering op het hoofd bestaat uit geelachtige, vette, dikke korstjes. Het vertoont veel gelijkenis met berg. In de plooien is er veel minder schilfering aanwezig.

Ontstaan en oorzaak seborroïsch eczeem

Gist

De precieze oorzaak is anno 2024 (nog) niet bekend, maar men vermoedt de aandoeningen bij volwassenen wordt veroorzaakt door irritatie van de huid door een gist die van nature op de huid voorkomt. De groei van gistcellen wordt mogelijk bevorderd door de samenstelling van de huidsmeer of talg die bij de betreffende patiënten anders is. Een overdaad aan gistcellen kan de huid irriteren. Het eczeem komt vooral voor op plaatsen waar veel talgklieren aanwezig zijn. Ook is het niet ondenkbaar dat de hoeveelheid gisten niet wezenlijk verschilt, maar dat de ene persoon er heftiger op reageert dan de andere.

Verergering van de klachten

Seborroïsch eczeem kan verergeren bij emotionele spanningen, evenals bij lage temperaturen in de herfst en winter en droge lucht in centraal verwarmde ruimten. Het gebruik van veel zeep en bij het dragen van mutsen of petten, zijn andere uitlokkende factoren.

Behandeling seborroïsch eczeem

Medische behandeling

Seborroïsch eczeem behoeft geen behandeling, aangezien het een onschuldige en niet-besmettelijke aandoening is. Bij overmatige roodheid en jeuk, kan tijdelijk een corticosteroïd lotion of crème worden aangebracht, welke over het algemeen verbetering van de klachten geeft. Een voorbeeld is hydrocortison zalf FNA. Hydrocortison remt ontstekingen, vermindert schilfering, jeuk en zwellingen. Ook kan een middel tegen gisten en schimmels (ketoconazol) voorgeschreven worden. Eventueel kan lichttherapie (ultraviolet licht, UVB-lampen) uitkomst bieden. Voorts is het verstandig om het gebruik van zeep te vermijden.

Zelfzorg

Er zijn weinig aanwijzingen dat een van de volgende stoffen, oraal ingenomen of lokaal gebruikt, van enig significant voordeel is bij de bestrijding van seborroïsch eczeem: kokosolie, appelazijn, tea tree olie of biotine (vitamine B8).

Complicaties

Er zijn weinig complicaties toe te schrijven aan deze aandoening. De meeste problemen lijken verband te houden met een verkeerde diagnose of onjuiste behandeling. Zelden kunnen bepaalde oppervlakkige cutane (dermatofytische) schimmelinfecties van het gezicht en de hoofdhuid lijken op seborroïsch eczeem. Als schimmelinfecties per abuis worden behandeld met ontstekingsremmende medicijnen (lokale steroïden), kan het zich uitbreiden. Het overmatig gebruik van krachtige lokale steroïden, vooral op het gezicht en de oksels, kan leiden tot veel ongewenste huidveranderingen, waaronder dunner worden van de huid. Ernstige vormen van seborroïsch eczeem kan af en toe dunner haar of haarverlies teweegbrengen. Waarschijnlijk grotendeels te wijten aan overmatig krabben. Zodra de aandoening onder controle is, groeit het haar weer aan.

Prognose

Seborroïsch eczeem wordt over het algemeen niet geassocieerd met ernstige problemen. De prognose is veelal gunstig. ofschoon behandeling bijna altijd resulteert in een uitstekende respons, is het niet waarschijnlijk dat dit resulteert in een langdurige, permanente oplossing van de aandoening. Na het stoppen van de behandeling kan de huiduitslag weer terugkomen.

Preventie

Seborroïsch eczeem is niet te voorkomen.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Hoofdroos: behandeling (anti-roosshampoo) en symptomen
• Seborroïsch eczeem (hoofdroos): symptomen en behandeling
• Mondhoekeczeem: geïrriteerde en gescheurde mondhoek
• Liplik eczeem symptomen: ontstoken lippen & schilferende lip