Hoofdroos: behandeling (anti-roosshampoo) en symptomen

Hoofdroos is een courante aandoening; heel veel mensen hebben in meer of mindere mate last van hoofdroos. Hoofdroos is een vorm van seborroïsch eczeem. Hoofdroos begint veelal in de puberteit. Maar liefst de helft van de mensen van 20 jaar en ouder heeft regelmatig last van hoofdroos. Na het 50e levensjaar hebben mensen er vaak minder last van. Roos leidt is niet besmettelijk en leidt niet tot kaalheid. Behandeling van roos en roosbestrijding kan door het gebruik van een anti-roos shampoo. Sommige huismiddeltjes kunnen ook helpen bij het bestrijden en tegengaan van hoofdroos. Zo heeft tea tree olie antimicrobiële en ontstekingsremmende eigenschappen die de ernst van de symptomen van roos kunnen helpen verminderen. Aloë vera heeft antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen en kan helpen ontsteking te bestrijden en roosklachten te verminderen.

• Wat is hoofdroos?
• Hoofdroos: wie, waar en waarom?
• Oorzaken van hoofdroos
• Gistinfectie
• Verhoogde activiteit van de talg- of vetkliertjes
• Risicofactoren
• Symptomen van hoofdroos
• Huisarts raadplegen
• Behandeling van hoofdroos
• Anti-roos shampoo
• Corticosteroïdenhoudende lotion
• Huismiddeltjes tegen roos
• Tea tree olie
• Kokosolie
• Aloë vera
• Appelazijn
• Zuiveringszout
• Citroen
• Knoflook
• Olijfolie
• Andere maatregelen tegen hoofdroos
• Stress verminderen
• Probiotica

Wat is hoofdroos?

Lisa zat met haar vriendinnen in een gezellig café toen ze opeens merkte dat haar zwarte trui bedekt was met kleine, witte schilfertjes. "Oh nee, niet weer," mompelde ze terwijl ze haastig haar schouders afklopte. Haar vriendin Eva grijnsde en zei: "Maak je geen zorgen, Lisa, het sneeuwt gewoon een beetje vroeg dit jaar!"

Roos is een lichte vorm van seborroïsch eczeem, dat ook op andere plekken van het lichaam kan voorkomen. Bij roos is er sprake van een lichte ontsteking van de behaarde hoofdhuid, waardoor de huid gaat schilferen. Dit kan gepaard gaan met jeuk. Roos leidt is niet besmettelijk en leidt niet tot kaalheid.

Mannen en vrouwen hebben even vaak last van roos. Bij mannen kan roos evenwel eerder opvallen doordat zij veelal korter haar hebben.

Hoofdroos: wie, waar en waarom?

Hoofdroos. De een heeft er nooit last van, de ander strooit al jaren ongemerkt met schilfers alsof het confetti is. Maar wie krijgt het nu eigenlijk en waarom? Tijd om in de cijfers te duiken en te kijken hoe dit hardnekkige fenomeen zich verspreidt over de wereld, van Nederland tot de Cariben en verder. En ja, genetica speelt ook een rol (dankjewel, familiegenen!).

Mannen vs. vrouwen: wie is de 'winnaar'?
Tromgeroffel... Mannen! Onderzoek laat zien dat mannen vaker en heviger last hebben van hoofdroos dan vrouwen. Dit heeft te maken met de hogere talgproductie en hormonale verschillen. En laten we eerlijk zijn: niet iedereen wast zijn haar even vaak of zorgvuldig (ja, jij daar met je 'twee keer per week is genoeg'-routine). Studies schatten dat ongeveer 50% van de mannen vroeg of laat met hoofdroos te maken krijgt, terwijl dat bij vrouwen rond de 20-30% ligt.

Kinderen vs. volwassenen: je bent nooit te jong (of te oud) voor schilfers
Hoofdroos piekt vaak in de puberteit, precies op het moment dat je je al ongemakkelijk genoeg voelt (bedankt, biologie). De combinatie van hormonale veranderingen en een verhoogde talgproductie zorgt ervoor dat 40% van de tieners ermee kampt. Bij kinderen onder de 10 jaar komt hoofdroos minder vaak voor, maar het gebeurt wel. Baby’s kunnen een soortgelijke vorm ontwikkelen: berg. Gelukkig groeit de meeste jeugdige hoofdroos er op latere leeftijd wel uit. Maar opgelet: bij ouderen (65+) neemt het weer toe, vooral door een drogere hoofdhuid en minder talgproductie.

Klimaat en seizoenen: sneeuwt het of is het hoofdroos?
Heb je gemerkt dat je in de winter vaker last hebt van hoofdroos? Dat is geen toeval. Koude lucht buiten en droge, warme lucht binnen zorgen voor een gedehydrateerde hoofdhuid. In West-Europa, inclusief Nederland en België, stijgt het aantal mensen met hoofdroos in de winter met 20-30%.

Tropische klimaten? Dat is weer een ander verhaal. In Nederland en België hebben mensen vaker een droge, schilferige variant, terwijl in de Nederlandse Antillen en andere warme gebieden hoofdroos vaker samengaat met een vettere hoofdhuid. Hoge luchtvochtigheid kan ervoor zorgen dat de gist Malassezia, een bekende trigger voor hoofdroos, zich sneller vermenigvuldigt. Daar staat tegenover dat de zon een natuurlijke ontstekingsremmer is en soms juist helpt om hoofdroos te verminderen.

Nederland, België en de rest van de wereld: waar zie je het het meest?
In Nederland heeft naar schatting 35-50% van de bevolking in meer of mindere mate last van hoofdroos. België volgt dat patroon vrij nauw. Maar ga je verder de wereld in, dan zie je flinke verschillen. In koudere gebieden, zoals Scandinavië, stijgt het aantal gevallen tot 60%, terwijl in tropische delen van Azië en Zuid-Amerika de percentages wat lager liggen, vaak rond de 20-30%.

In de Caribische eilanden, zoals Curaçao en Aruba, is het een ander verhaal. Door de warmte en hoge luchtvochtigheid zien dermatologen hier vaker een vettere vorm van hoofdroos, terwijl in Nederland de drogere variant de boventoon voert. De zon helpt sommige mensen, maar voor anderen verergert het de klachten door meer transpiratie en talgproductie.

Genetica: een familiekwaaltje?
Ja hoor, net als een voorliefde voor pindakaas met hagelslag kan hoofdroos genetisch bepaald zijn. Als je ouders (of grootouders) last hadden van hoofdroos, is de kans groot dat jij ook regelmatig schilfert. Studies suggereren dat je tot 50% meer kans hebt op hoofdroos als het in je familie voorkomt.

Daarnaast zijn er genetische varianten die bepalen hoe gevoelig je bent voor Malassezia-gisten of hoe je immuunsysteem reageert op bepaalde triggers. En ja, sommige mensen hebben gewoon pech en produceren meer talg dan anderen, wat weer een broedplaats is voor die vervelende schilfers.

En nu? Wat kun je eraan doen?
Natuurlijk kun je hoofdroos aanpakken met shampoos, verzorgingsproducten en aanpassingen in je routine, maar feit blijft: sommige mensen zijn er simpelweg gevoeliger voor. Dus mocht je je ooit afvragen waarom je beste vriend(in) een bos haar heeft zonder een enkele schilfer en jij om de dag je zwarte shirts moet afkloppen... nou, nu weet je waarom.

Oorzaken van hoofdroos

Gistinfectie

De precieze oorzaak van hoofdroos is anno 2025 onbekend. Het wordt in ieder geval niet veroorzaakt door een slechte hygiëne. Er is een samenhang tussen het ontstaan van roos en een gistinfectie van het behaarde hoofd. Het gaat om de gist 'Pityrosporon ovale'. De gist komt ook voor bij mensen die geen last hebben van roos, maar in veel mindere mate dan bij mensen met roos. Deze gist komt van nature voor bij de haarfollikels of haarzakjes. Als deze schimmel gaat woekeren, leidt dit tot een ontstekingsreactie waarna de hoofdhuid overmatig gaat afschilferen.

Verhoogde activiteit van de talg- of vetkliertjes

Omdat cellen zich steeds vernieuwen, schilfert de huid voortdurend af. Bij een door roos aangetaste hoofdhuid hoofdhuid worden onder invloed van een gist in een versneld tempo nieuwe huidcellen aangemaakt, waardoor er miljoenen extra cellen van de hoofdhuid losraken. Deze afgestorven cellen klonteren samen en vormen hinderlijke schilfertjes. Een verhoogde activiteit van de talg- of vetkliertjes in de hoofdhuid, kan dit proces stimuleren.

Risicofactoren

Bijna iedereen kan roos ontwikkelen, maar bepaalde factoren kunnen je er vatbaarder voor maken:

• Leeftijd. Hoofdroos begint meestal op jonge leeftijd en duurt tot de middelbare leeftijd. Dat betekent niet dat ouderen geen roos krijgen. Sommige mensen hebben er levenslang last van.
• Geslacht. Meer mannen dan vrouwen hebben last van hoofdroos. Omdat meer mannen hoofdroos hebben, vermoedt men dat mannelijke hormonen een rol kunnen spelen.
• Vettig haar en vette hoofdhuid. Gisten voeden zich met vetten in je hoofdhuid.
• Bepaalde ziekten. Om redenen die niet duidelijk zijn, hebben volwassenen met neurologische aandoeningen, zoals de ziekte van Parkinson, meer kans op het ontwikkelen van seborroïsch eczeem en hoofdroos. Dat geldt ook voor mensen met een hiv-infectie, of voor mensen met een gecompromitteerd immuunsysteem die andere aandoeningen hebben.
• Andere huidaandoeningen, zoals eczeem of psoriasis.
• Voeding. Te weinig inname van zink en vitamine B kan aanleiding geven tot hoofdroos.

Symptomen van hoofdroos

Hoofdroos kenmerkt zich door de volgende symptomen:

• jeukende hoofdhuid
• zichtbare schilfers van dode huidcellen op de hoofdhuid
• irritatie op de hoofdhuid
• een droge hoofdhuid
• een gezwollen of ontstoken hoofdhuid
• een tintelend gevoel op de huid
• rode en vettige plekken op de hoofdhuid

De typische symptomen van roos zijn kleine witte en grijze schilfers op de oppervlakte van de hoofdhuid, tussen de haren. Schilfering kan over de gehele hoofdhuid voorkomen, maar ook op een aantal specifieke plaatsen. Roos kan gepaard gaan met jeuk en irritatie. Roos kan zich ook manifesteren op de wenkbrauwen, het borsthaar, de liesstreek en de oksels.

Huisarts raadplegen

Het is raadzaam de huisarts te raadplegen, indien de roos na het gebruik van een anti-roos shampoo niet verdwijnt. Dit om andere oorzaken van de schilfering uit te sluiten. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van psoriasis, hetgeen een andere behandeling vereist van hoofdroos. Psoriasis is vaak te herkennen door schilfering op een scherp begrensde plek op het behaarde hoofd.

Behandeling van hoofdroos

Anti-roos shampoo

Het behandelen van roos kan het beste gebeuren door de hoofdhuid te wassen met een anti-roos shampoo, die de gisten bestrijdt. Nadat een anti-roos shampoo enkele weken is gebruikt, zal een sterke verbetering van het eczeem optreden, als gevolg waarvan de hoofdroos (goeddeels) verdwijnt. Aan anti-roos shampoos zijn ingrediënten toegevoegd als zinkpyrithion, seleniumsulfide en/of ketoconazol. Vermijd middelen op basis van alcohol. Een shampoo waar seleensulfide in zit, is vooral een goede keuze als de andere adviezen niet hebben gewerkt.

Corticosteroïdenhoudende lotion

Bij aanhoudende jeuk kan de huisarts tijdelijk een corticosteroïdenhoudende lotion voorschrijven. Dit middel vermindert de jeukklachten.

Huismiddeltjes tegen roos

Er zijn meerdere mogelijke huismiddeltjes die je kunt proberen ter bestrijding van hoofdroos.

Tea tree olie

Tea tree olie heeft krachtige antimicrobiële en ontstekingsremmende eigenschappen, die symptomen van roos kunnen helpen verlichten. Tea tree olie is effectief in het bestrijden van de specifieke gist die zowel seborroïsch eczeem als hoofdroos kan veroorzaken. Tea tree olie staat er om bekend dat het irritatie kan veroorzaken bij mensen met een gevoelige huid. Het is het beste om het te verdunnen met een paar druppels van een dragerolie zoals kokosolie voordat je het op de huid aanbrengt.

Kokosolie

Kokosolie staat bekend om zijn vele gezondheidsvoordelen en het wordt ook vaak gebruikt als een natuurlijk middel tegen roos. Kokosolie kan helpen de vochtbalans van de huid te verbeteren en droogheid te voorkomen, wat roos kan verergeren. Tevens is gebleken dat kokosolie kan helpen bij de behandeling van eczeem, een huidaandoening die kan bijdragen aan roos. De potentiële antimicrobiële eigenschappen van kokosolie kunnen de vochtbalans in de huid verbeteren door vocht te binden en/of te voorkomen dat er vocht uit de huid verdampt, en symptomen van eczeem en roos verminderen.

Aloë vera

Aloë vera wordt vaak toegevoegd aan huidcrèmes, cosmetica en lotions. Het kan ook gunstig zijn bij de behandeling van roos. De antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen van aloë vera kunnen je mogelijk beschermen tegen roos.

Appelazijn

Appelazijn of appelciderazijn kent veel gezondheidsvoordelen. Het wordt ook vaak gebruikt als een natuurlijke remedie tegen hoofdroos. De zuurgraad van azijn stimuleert het afstoten van dode huidcellen op de hoofdhuid. Appelazijn brengt tevens de pH van de huid in evenwicht wat gistvorming tegengaat en daarmee de kans op roos vermindert. Je kunt een paar eetlepels appelazijn toevoegen aan je shampoo of combineren met andere essentiële oliën en op je hoofdhuid aanbrengen. Even laten inwerken en daarna uitwassen.

Zuiveringszout

Zuiveringszout of baking soda is een snelle, gemakkelijke, goedkope en direct toepasbare remedie tegen hoofdroos. Het werkt als een milde exfoliant om dode huidcellen te verwijderen en ter bestrijding van jeuk. Zuiveringszout heeft ook schimmelwerende eigenschappen die gunstig zouden kunnen zijn bij de behandeling van roos. Je kunt zuiveringszout rechtstreeks op je natte hoofdhuid aanbrengen en het vervolgens in je hoofdhuid masseren. Laat het een paar minuten inwerken en ga dan door met het wassen van je haar zoals je gewoonlijk doet.

Citroen

Pers een citroen uit. Masseer 2 eetlepels citroensap in je hoofdhuid en spoel af met water. Roer dan 1 theelepel citroensap in 1 kopje water en spoel je haar ermee. Herhaal dit dagelijks totdat je hoofdroos verdwijnt. De zuurgraad van de citroen helpt de pH van je hoofdhuid in balans te houden, wat helpt bij het tegengaan van roos.

Knoflook

De antimicrobiële eigenschappen van knoflook zijn ideaal voor het elimineren van de gist die hoofdroos veroorzaakt. Plet wat teentjes knoflook en wrijf het in je hoofdhuid. Om die krachtige geur te vermijden, kin je de gemalen knoflook mengen met honing. Masseer dit in je hoofdhuid voor het wassen.

Olijfolie

Een nachtje olijfolie laten weken is een oude remedie tegen roos. Masseer ongeveer 10 druppels in je hoofdhuid en bedek deze 's nachts met een douchemuts. Was 's ochtends je haren uit. Zoek voor een snellere genezing een shampoo die olijfolie bevat.

Andere maatregelen tegen hoofdroos

Stress verminderen

Stress kan een roosprobleem verergeren en er erger doen uitzien en daarom is het belangrijk om overmatige stress tegen te gaan. Hoewel stress zelf geen roos veroorzaakt, kan het symptomen zoals uitdroging en jeuk verergeren. Langdurige stress kan de activiteit van het immuunsysteem onderdrukken. Een verzwakt immuunsysteem kan het vermogen van je lichaam om sommige schimmelinfecties en huidaandoeningen die hoofdroos in de hand kunnen werken verminderen.

Probiotica

Probiotica zijn zogenaamde goede bacteriën met een gunstige uitwerking op je gezondheid. Probiotica kunnen de immuunfunctie helpen verbeteren en hebben aangetoond dat ze de ernst van de roos verminderen.

Lees verder

• Seborroïsch eczeem (hoofdroos): symptomen en behandeling
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Eczeem (soorten eczeem): symptomen, oorzaak en behandeling
• Korstjes op hoofdhuid met schilfers en jeuk: oorzaken
• Natuurlijke behandeling van eczeem hoofdhuid en gezicht