Droge huid: oorzaken & behandeling schilferige huid met jeuk

Droge huid op benen, een schilferige huid, droge gezichtshuid of droge handen, zijn courante klachten. Veel mensen hebben last van een droge huid. Normaal gesproken is het niet ernstig, ofschoon een droge huid wel heel erg vervelend kan zijn. Jeuk en krabeffecten kunnen daarbij voorkomen. Een droge huid komt vaak door externe en dus te beïnvloeden omgevingsfactoren, zoals het veelvuldig wassen met zeep en lang en warm douchen. Dat is goed nieuws. Een persoon met een droge huid kan dus zelf vaak wat doen aan het probleem. Een droge huid op je benen, handen, armen, gezicht en andere delen van het lichaam, kun je voorkomen door een voedende en hydraterende crème aan te brengen. Beperk ook de blootstelling aan water. Ga niet al te lang douchen of in bad en neem een niet al te hete douche. Gebruik geen uitdrogende en agressieve zeep. Draag rubberen handschoenen als je je handen in water moet dompelen of agressieve reinigingsmiddelen gebruikt. Hiermee bescherm je de huid van je handen.

• Droge huid komt vaak voor
• Gevoelige huid
• De huidbarrière
• Droge huid op benen, gezicht en handen
• Symptomen van een droge huid
• Oorzaken droge huid
• Weersomstandigheden (kou, wind en een droge lucht)
• Centrale verwarming en airconditioning
• Warme baden en douches
• Zeep en andere reinigingsmiddelen
• Blootstelling aan de zon
• Aandoeningen
• Slechte leef- en eetgewoonten
• Medicijnen
• Erfelijke invloeden
• Hormonale invloeden
• Leeftijd
• Diagnose droge en schilferige huid
• Keratosis pilaris
• Ichthyosis vulgaris
• Craquelé-eczeem
• Psoriasis
• Behandeling droge huid met jeuk en schilfers
• Vette crème en minder vaak (of lang) douchen
• Gebruik lauw water
• Arganolie
• CBD-olie: bescherming van de huid
• Vermijd contact met irriterende stoffen
• Niet te warm stoken en gebruik vochtverdampers
• Bescherm de huid bij guur weer
• Luchtbevochtiger
• Voeding om een droge huid te verhelpen
• Water
• Vette vis
• Noten
• Avocado
• Zoete aardappel
• Olijfolie
• Komkommers
• Lijnzaad
• Wanneer een arts raadplegen?

Droge huid komt vaak voor

Een droge huid of schilferige huid (vaak met jeuk) komt veel voor en is in de regel niet ernstig, maar het kan wel ongemakkelijk en lastig zijn. Droge huid is vaak geen teken van een huidaandoening. Een droge huid wordt vaak veroorzaakt door externe en dus te beïnvloeden omgevingsfactoren, zoals het veelvuldig wassen met zeep en lang en warm douchen. Of blootstelling aan warm of koud weer met een lage vochtigheidsgraad en veel zwemmen. Een persoon met een droge huid kan veel doen om de conditie van zijn huid te verbeteren, zoals het gebruik van moisturizers (een speciale vochtinbrengende crème), minder (lang) baden en/of douchen en het vermijden van zeep. Chronische of ernstige droge huidproblemen vereisen een deskundige beoordeling door een dermatoloog (huidarts).

Gevoelige huid

Veel mensen hebben een gevoelige huid, te herkennen aan het feit dat je last hebt van:

• jeuk, rode vlekjes, een branderig gevoel of schilfers;
• een snelle en directe reactie van de huid op veranderingen, weersinvloeden, spanning en stress; en
• vaak kun je slecht één huidverzorgingsproduct verdragen (= hypergevoelige huid).

Een kwetsbare en gevoelige huid reageert sneller en heviger op irriterende invloeden dan normaal. Felle zon, kou, luchtverontreiniging, schoonmaakmiddelen en (aanhoudende) stress kunnen hierbij een rol spelen. De huid reageert is bijna altijd droog en vaak reageert de huid met jeuk, rode vlekjes, een branderig gevoel of schilfers op externe en interne invloeden. Ongeveer één op de drie mensen heeft last van een gevoelige huid.

De huidbarrière

De belangrijkste functie van de huid is bescherming tegen teveel vochtverlies van binnenuit enerzijds en tegen invloeden van buitenaf, zoals chemicaliën, virussen, bacteriën of andere indringers, anderzijds. De huidbarrière wordt hoofdzakelijk gevormd door de bovenste huidlaag, de opperhuid genoemd. Bij een gezonde huidbarrière is het vochtgehalte in de huid in balans, maar indien de vetten in de huidbarrière om wat voor reden dan ook afnemen, dan verliest de huid vocht waardoor deze uitdroogt.

Droge huid op benen, gezicht en handen

Een droge huid is vaak slechts een tijdelijk probleem, maar het kan ook een levenslange zorg zijn. De huid is vaak het droogst op armen en onderbenen, maar dit kan van persoon tot persoon sterk variëren. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld vooral last van een droge gezichtshuid. De symptomen van een droge huid zijn vaak afhankelijk van iemands leeftijd, zijn leef- en voedingspatroon, zijn gezondheidstoestand en de hoeveelheid tijd die hij besteedt aan de oorzaak van het probleem.

Symptomen van een droge huid

Een schilferige huid of droge huid kan de volgende symptomen geven:

• Een gevoel van een strakke of aangespannen huid, vooral na het douchen, baden of zwemmen;
• Een huid die lijkt gekrompen of uitgedroogd;
• Huid die ruw aanvoelt en er ruw uitziet, in plaats van glad;
• Jeuk, die soms zeer hevig kan zijn;
• Lichte tot ernstige schilfering;
• Fijne lijntjes of barstjes in de huid (= craquelé aspect);
• Diepe kloven die kunnen bloeden;
• Roodheid.

Een mogelijke complicatie van een gebarsten huid als gevolg van een ernstig droge huid, is een bacteriële huidinfectie met pus en korstvorming.

Oorzaken droge huid

Mogelijke oorzaken van een schilferige, droge huid zijn onder meer:

Weersomstandigheden (kou, wind en een droge lucht)

Over het algemeen is de huid het meest droog in de winter, wanneer de temperatuur en de luchtvochtigheidsgraad daalt. Winterse omstandigheden kunnen ook veel bestaande huidaandoeningen verergeren.

Centrale verwarming en airconditioning

Een centrale verwarming zorgt voor een droge atmosfeer en kan een droge, schilferige huid veroorzaken.

Warme baden en douches

Frequent en langdurig douchen of baden, vooral als het water heet is, veroorzaakt een droge huid, evenals frequent zwemmen, in het bijzonder in zwembaden met chloorwater.

Zeep en andere reinigingsmiddelen

Niet alleen water, maar ook zeep spoelen de huidvetten weg, waardoor de huid uitdroogt.

Blootstelling aan de zon

Een huid die veelvuldig aan (kunst)zonlicht is blootgesteld, is vaak droog, bleekgeel van kleur en voelt leerachtig aan.

Aandoeningen

Bij sommige (aangeboren) aandoeningen, zoals psoriasis, eczeem, hypothyreoïdie (traag werkende schildklier), fibromyalgie (een vorm van weke delen reuma) en diabetes (suikerziekte), komt een droge huid vaker voor.

Slechte leef- en eetgewoonten

Te weinig drinken, ongezond eten en roken kunnen een droge huid veroorzaken. Een tekort aan voedingsstoffen, onverzadigde vetzuren, mineralen en vitaminen, kan de kans op een droge huid vergroten. Vitamine C en E dragen ook bij aan het gezond houden van de huid.

Medicijnen

Van bepaalde medicatie en medische behandelingen is bekend dat zij als bijwerking een vochtarme huid veroorzaken. Deze bijwerking is bekend bij diuretica (plaspillen), medicijnen voor het regelen van de bloeddruk, of behandelingen zoals bestralen, dialyse of chemotherapie.

Erfelijke invloeden

Erfelijke factoren spelen ook een rol bij het vochtgehalte van de huid. Een vochtarme huid komt in sommige families vaker voor. Ook kunnen verschillende huidtypes van invloed zijn. Mensen met een lichte huid lijken gevoeliger te zijn voor een vochtarme huid dan mensen met een meer donkere huid. Aandoeningen zoals atopische dermatitis en psoriasis zijn vaak erfelijk bepaald.

Hormonale invloeden

Een droge huid kan veroorzaakt worden door de hormonale veranderingen die je lichaam ondergaat tijdens de menopauze of zwangerschap.

Leeftijd

Met het voortschrijden der jaren neemt het vermogen van de huid om transpiratie en huidvetten (lipiden) te produceren af. Reden daarvoor is de vermindering van de werking van talgklieren en zweetklieren in de huid. Veroudering gaat gepaard met het droger worden van de huid.

Diagnose droge en schilferige huid

De arts kan door de huid te bekijken en te voelen vaak al de diagnose stellen. Aanvullende onderzoeken zijn normaal gesproken niet nodig. Een aantal huidziekten die ook een droge huid kunnen veroorzaken, moeten worden uitgesloten:

Keratosis pilaris

Keratosis pilaris veroorzaakt kleine, acne-achtige bultjes, die meestal optreden op de bovenarmen, benen of billen, en meestal geen jeuk of pijn veroorzaken. De verhevenheden creëren ruwe plekken en geven de huid een kippenvel of schuurpapier aspect.

Ichthyosis vulgaris

Ichthyosis vulgaris is een erfelijke huidaandoening, die wordt gekenmerkt door een droge en schilferende huid met verdikking van de hoornlaag.

Craquelé-eczeem

Craquelé-eczeem wordt ook wel asteatotisch eczeem genoemd. Het is een huidaandoening die wordt gekenmerkt door een droge, schilferige huid en komt vooral bij ouderen voor.

Psoriasis

Psoriasis is een chronische huidziekte, waarvan psoriasis vulgaris de meest voorkomende vorm is. Dit type kenmerkt zich door de karakteristieke plaques op de huid: dikke, rode, schilferige plekken. Deze plekken kunnen overal op het lichaam voorkomen, doch de voorkeurslocaties zijn de knieën, ellebogen, hoofdhuid, romp en nagels.

Bij twijfel kan de arts een stukje weefsel wegnemen ter onderzoek.

Behandeling droge huid met jeuk en schilfers

Wat te doen bij een droge huid? In de meeste gevallen reageert een droge huid goed op de volgende middelen en methoden:

Vette crème en minder vaak (of lang) douchen

Bij uitdroging van de huid gaat de huid zelf extra huidvetten produceren, onafhankelijk van de crème die van buitenaf op de huid gesmeerd wordt. Het is verstandig een droge huid te behandelen met een vette crème en minder vaak (of lang) te douchen of in bad te gaan. Op deze manier kan de huid herstellen; weggespoelde huidvetten kunnen worden vervangen waardoor de huidbarrière wordt hersteld. Een vaseline houdende crème wordt vaak aanbevolen. Gebruik sowieso parfumvrije en hypoallergene huidverzorgingsproducten.

Gebruik lauw water

Niet te lang douchen en altijd lauw water gebruiken. Schrob de huid niet schoon met borstels en andere hulpmiddelen. Gebruik zachte bad- of douchesponzen. Wrijf na het douchen nooit de huid droog, maar dep de huid droog. Doe dit altijd met een schone en droge handdoek. Smeer binnen drie minuten na het afdrogen een vettige huidemulsie op het lichaam, zodat de huid niet uitdroogt.

Arganolie

Mensen met een schilferige, droge huid kunnen profiteren van arganolie. Vitamine E en vetzuren in arganolie zijn geschikt voor het repareren van beschadigde huid en om de huid te voorzien van voedingsstoffen die verdere droogheid en irritatie voorkomt. Arganolie bevat ook ingrediënten die de huid kalmeren en tot rust brengen. Het rechtstreeks aanbrengen van een kleine hoeveelheid olie op de droge huidgebieden en vervolgens voorzichtig inmasseren, kan droogheid verminderen.

CBD-olie: bescherming van de huid

CBD-olie heeft een positief effect op de huid. Het kan ook uitwendig worden gebruikt. Het heeft een ontstekingsremmende en een kalmerende werking op de huid. Het is ook bekend dat het rimpels en tekenen van veroudering tegengaat en dat het beschermt tegen huidziekten als eczeem en psoriasis.

Vermijd contact met irriterende stoffen

Vermijd veelvuldig contact met water en irriterende stoffen, zoals zeep en (af)wasmiddelen. Hierdoor kunnen er scheurtjes ontstaan in de opperhuid, als gevolg waarvan huiddbeschadigingen kunnen optreden. Ook kunnen daardoor droge handen ontstaan. Was de handen met lauw water en weinig zeep. Spoel daarna de handen goed af, zodat er geen zeepresten achterblijven en dep vervolgens de handen droog. Gebruik daarvoor een droge schone handdoek of papieren handdoekjes. Smeer na het afdrogen de handen in met een vette handzalf. Trek tijdens schoonmaakwerkzaamheden PVC of nitrile handschoenen aan, zodat contact met irriterende stoffen wordt vermeden. Draag hieronder katoenen handschoenen.

Niet te warm stoken en gebruik vochtverdampers

Stook het huis niet te warm, zodat de atmosfeer niet te droog wordt. Zorg voor vochtverdampers aan de centrale verwarmingsradiatoren en vul deze tijdig bij met water. Deze vochtverdampers houden de vochtigheidsgraad van de lucht op peil.

Gezond en gevarieerd eten
Een gezond en gevarieerd dieet is nodig voor een gezonde huid. Zo'n dieet bestaat uit voldoende koolhydraten, eitwitten, groente en fruit en niet te veel vet. Drink daarnaast voldoende water. Stop met roken.

Bescherm de huid bij guur weer

Bescherm bij koud en guur weer de huid met goede kleding en handschoenen. Dit voorkomt een droge, schilferige huid.

Luchtbevochtiger

Het gebruik van een luchtbevochtiger kan een droge huid helpen voorkomen of de klachten verbeteren.

Voeding om een droge huid te verhelpen

De volgende voedingsmiddelen zijn uitermate goed om een schilferige en droge huid te verhelpen of te voorkomen. Neem ze op in je dieet.

Water

De meest voor de hand liggende maatregel om te beginnen is het aanpakken van je waterinname. Door veel (water) te drinken voorkom je dat de huid uitdroogt. Het advies voor volwassenen is om per dag 1,5 tot 2 liter te drinken. Bij warm weer is dat meer. Je kunt je huid ook helpen door voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan water te consumeren, zoals appels, sinaasappels en komkommers. Je merkt een aanzienlijke verbetering in het uiterlijk van je huid door voldoende te drinken.

Vette vis

Vette vis zoals zalm, haring, tonijn, sardines en forel bevatten grote hoeveelheden omega-3 vetzuren, die helpen om vocht vast te houden en de barrière van je huid te versterken. Symptomen van een omega-3-tekort is onder meer een droge huid, dus eet meerdere keren per week vette vis of andere omega-3-rijke voedingsmiddelen zoals lijnzaad om je huid gehydrateerd te houden en een droge, schilferige huid te voorkomen.

Noten

Noten zijn rijk aan vitamine E, en wordt al lang aangeprezen als huidverzorgingsproduct. Vitamine E beschermt de huid tegen oxidatieve celbeschadiging en beschermt net als omega-3-vetzuren de huidbarrière tegen externe schade zoals uv-stralen.

Avocado

Net als noten is avocado rijk aan vitamine E en andere antioxidanten. De vrucht is ook rijk aan enkelvoudig onverzadigde vetten, die niet alleen de huid vochtig houden, maar ook voorkomen dat de huid snel verouderd wordt en het vermindert ontstekingen.

Zoete aardappel

Deze bètacaroteen-rijke wortelgroenten bevatten een overvloed aan vitamine A, een van de belangrijkste voedingsstoffen voor het voorkomen van een droge huid. Deze antioxidanten helpen weefselbeschadiging te herstellen en voorkomen vroegtijdige veroudering.

Olijfolie

Olijfolie bevat vitamine E, enkelvoudig onverzadigde vetten en omega-3-vetzuren, waardoor het een nutritionele krachtpatser is als het op je huid aankomt. Deze hart-gezonde olie kan je huid helpen beschermen tegen uv-stralen en beschermen tegen huidaandoeningen zoals een droge huid en eczeem.

Komkommers

Eén van de ingrediënten van komkommer is silica, wat kan helpen de vochttoevoer te vergroten, waardoor de huid elastischer wordt. Komkommers bevatten ook vitamine A en vitamine C die de huid kalmeren en schade (door vrije radicalen) bestrijden.

Lijnzaad

Lijnzaad bevat essentiële vetzuren om je huid gehydrateerd en glad houdt. Eet iedere dag een eetlepel gebroken lijnzaad, of kies voor lijnzaadolie als dit gemakkelijker voor je is.

Wanneer een arts raadplegen?

De meeste gevallen van een schilferige, droge huid reageren goed op veranderingen van leefgewoonten of het aanbrengen van een goede beschermende crème. Raadpleeg de huisarts als de droge huid ondanks alle inspanningen niet verbeterd, men niet kan slapen van de jeuk of last heeft van een huidinfectie.

Lees verder

• Droge benen: behandeling schilferige benen en droge huid
• Schilferige huid: oorzaken en symptomen van schilfering
• Eczeem (soorten eczeem): symptomen, oorzaak en behandeling
• Huiduitslag met rode vlekken, puntjes en bultjes op de huid
• Jeukende huid of jeuk: oorzaken van jeuk en soorten jeuk