Rode vlekken op de huid: symptomen en oorzaken roodheid

Rode vlekken op de huid verschijnen vaak plotseling en soms zonder, soms met andere symptomen zoals jeuk of een branderig gevoel. Andere symptomen zoals algehele malaise, koorts, maag-darmklachten komen af ​​en toe voor. Het kan bij louter roodheid, soms met zwelling, puisten, blaren of blaasjes, blijven. Er zijn veel oorzaken van rode vlekken, van rode vlekken als gevolg van overmatige mentale stress, tot infectieziekten of huidziekten, tot intolerantie en allergieën. Hoe dan ook, rode vlekken zijn geen onafhankelijk ziektebeeld, maar een symptoom van een ziekte. Ze kunnen over het hele lichaam of alleen lokaal voorkomen. Een tweezijdig huiduitslag is vaak een teken van een interne reactie in het lichaam, terwijl eenzijdige vlekken de invloed van externe factoren aangeven. De huiduitslag gaat vaak gepaard met andere symptomen zoals branderigheid, jeuk, pijn of zwelling.

• Rode vlekken verschijnen in verschillende vormen
• Symptomen van roodheid van de huid
• Oorzaken van rode vlekken
• Roodheid door stress of emotionele stress
• Roodheid door huidirritatie
• Ontsteking en infectieziekten
• Klierkoorts of Pfeiffer
• Gordelroos
• Hand-, voet- en mondziekte
• Syfilis
• Verschillende tropische ziekten
• Rode vlekken bij baby's en kinderen
• Zesde ziekte
• Waterpokken
• Rodehond
• Roodvonk
• Vijfde ziekte
• Mazelen
• Huidaandoeningen
• Allergie en intolerantie
• Insectenbeten of -steken
• Auto-immuunziekten
• Bijwerkingen van medicatie
• Arts raadplegen bij rode huidvlekken

Rode vlekken verschijnen in verschillende vormen

Het lijdt geen twijfel: rode vlekken op de huid zijn niet prettig, ook al veroorzaken ze vaak geen ongemak. Vooral als ze zichtbaar zijn op huidgebieden die niet door kleding bedekt zijn, zoals op de handen of het gezicht en in de zomer ook op de armen en benen, kun je er last van hebben. Je kunt je ook zorgen maken of er iets ernstigs achter zit. Naast het kennen van de oorzaak, is het belangrijk om te weten wat je er aan kunt doen. Een huisarts en zeker een dermatoloog kan vaak snel zien wat de roodheid veroorzaakt. Behalve het aspect van de rode vlekken, geven eventuele bijkomende klachten ook informatie over de oorzaak.

Symptomen van roodheid van de huid

Rode vlekken op de huid kunnen op verschillende delen van het lichaam voorkomen en het kan gepaard gaan met andere klachten, zoals:

• blaasjes
• blaren
• brandende huid
• brandende pijn
• pijn
• netelroos
• jeuk
• huiduitslag
• algehele malaise
• warme huid
• zwelling

Oorzaken van rode vlekken

Rode vlekken op de huid kan een onschadelijk verschijnsel zijn, die voor de getroffene onaangenaam kan zijn en een cosmetisch probleem vormt. Rode vlekken kunnen echter ook een teken zijn van een ziekte of reactie van het lichaam. Mogelijke oorzaken van rode huidvlekken zijn:

• (chronische) stress
• huidirritatie
• ontsteking, infectie
• huidaandoeningen
• allergie, intolerantie
• insectenbeten of -steken
• auto-immuunziekten
• bijwerkingen van medicatie

Roodheid door stress of emotionele stress

Emotionele stress kan het hele gezicht doen blozen, maar het kan ook rode vlekken veroorzaken. Bij emotionele stress reageert de nervus sympathicus, dat is de zenuw die instaat voor de zweetregulatie op een specifieke plaats en bloosreacties uitlokt. Daardoor verwijden de bloedvaatjes in het gezicht, waardoor de doorbloeding aanzienlijk toeneemt en de huid (vlekkerig) rood kleurt. Evenzo zijn er mensen die reageren op stress met roodachtige huidgebieden. Er is geen geneesmiddel tegen deze verschijnselen. Het verlichten van stress, het versterken van het zelfvertrouwen en het vinden van innerlijke balans kan de vervelende roodheid tegengaan.

Roodheid door huidirritatie

Een gevoelige huid raakt snel geïrriteerd en kan met roodheid reageren, zelfs in de vorm van bultjes. Een droge huid, blootstelling aan de zon en extreme kou of contact met irriterende stoffen, bijvoorbeeld in reinigingsmiddelen, zijn mogelijke oorzaken van rode huidverkleuring. Dit heeft natuurlijk niet alleen invloed op de gevoelige huid, maar kan iedere huid treffen.

Ontsteking en infectieziekten

Ontstekingsprocessen en infecties die de huid niet direct aantasten, kunnen ook gepaard gaan met rode vlekken. Dit is het geval bij sommige typische kinderziekten (zie onder), maar kan ook andere klinische beelden en volwassenen treffen.

Klierkoorts of Pfeiffer

Klierkoorts, in Nederland bekender onder de naam ziekte van Pfeiffer, wordt veroorzaakt door het Epstein-Barr-virus en deze lastpak wordt overgedragen via speeksel. Bij jonge kinderen kan milde koorts en huiduitslag optreden.

Gordelroos

Het herpesvirus dat bij de eerste infectie waterpokken veroorzaakt, veroorzaakt gordelroos bij latere infecties, die begint met een rode uitslag op de romp.

Hand-, voet- en mondziekte

Hand-voet-mondziekte is een besmettelijke ziekte die je krijgt door een virus. Bij deze infectieziekte ontstaan rode plekjes op de handpalmen, voetzolen en/of in de mond, die kunnen uitgroeien tot pijnlijke blaasjes.

Syfilis

De geslachtsziekte of seksueel overdraagbare aandoening (soa) syfilis gaat pas in een later stadium gepaard met zwakke roodachtige vlekken op de huid.

Verschillende tropische ziekten

Wanneer je naar tropische gebieden reist, kun je besmet raken met gebiedsspecifieke ziekteverwekkers, die naast de andere symptomen gepaard gaan met rode vlekken op de huid. Bij knokkelkoorts kunnen er bijvoorbeeld na de 2e tot 5e dag puntvormige, donkerrode vlekjes (puntbloedingen) op de huid verschijnen.

Rode vlekken bij baby's en kinderen

Bij baby's en kinderen kunnen rode vlekken op de huid duiden op een van de typische kinderziektes. Niet al deze ziekten komen echter uitsluitend bij kinderen voor.

Zesde ziekte

De zesde ziekte komt meestal voor bij kinderen tussen één en drie jaar oud. Het manifesteert zich eerst met plotselinge hoge koorts (39°C tot 40,5° C) en soms zijn de klieren in de hals en achter de oren opgezet. Later kan er ook een lichtrode uitslag ontstaan. De kleine rode vlekjes komen voornamelijk voor op de nek en romp, maar kunnen zich ook uitstrekken tot aan het gezicht.

Waterpokken

Waterpokken is een zeer besmettelijke ziekte die met name voorkomt bij kinderen. Als er een infectie is, verschijnen er rode baasjes op het hele lichaam, vooral op het gezicht en de romp, die extreem jeuken.

Rodehond

Rodehond begint meestal met symptomen zoals vergrote lymfeklieren of lichte koorts. De typische uitslag komt later voor, die vaak achter de oren begint en zich van daar naar het hele lichaam verspreidt.

Roodvonk

Roodvonk wordt voornamelijk gekenmerkt door ernstige keel- en slikproblemen en koorts. Naarmate de ziekte voortschrijdt, verschijnen er vlekken en bultjes en dan vooral in de nek, oksels en liezen. De zogenaamde aardbeientong of frambozentong is typisch voor roodvonk.

Vijfde ziekte

De vijfde ziekte komt vooral voor bij kinderen op de kleuterschool of op de basisschool. Ze ervaren aanvankelijk symptomen die lijken op verkoudheid. Later kan een rode, jeukende uitslag op de wangen zichtbaar zijn. Dit kan zich in een ring langs de binnenkant van de armen en benen verspreiden.

Mazelen

Mazelen komt met name voor bij kinderen tussen de 6 maanden en 10 jaar. Als de ziekte uitbreekt, ontwikkelen zich griepachtige symptomen zoals koorts, hoest en loopneus. In de tweede fase van de ziekte verschijnen rode vlekken, die na verloop van tijd in elkaar overgaan. In tegenstelling tot waterpokken jeukt de uitslag niet.

Huidaandoeningen

Een huidaandoening zoals atopisch eczeem manifesteert zich in jeukende ontstekingen, meestal met een zeer droge huid. Dit kan worden gecombineerd met rode huidvlekken of rode huidgebieden. De situatie is vergelijkbaar met psoriasis. Je herkent psoriasis aan de platte plekken met rode, schilferige huid. De plekken zijn vaak iets verhoogd en herkenbaar aan hun schilferige oppervlak. Rosacea is een andere chronische huidziekte. Vlekkerige roodheid op het gezicht is typisch voor deze aandoening.

Allergie en intolerantie

Onschadelijke stoffen, die het immuunsysteem evenwel 'per ongeluk' als bedreiging beschouwt, veroorzaken allergische reacties. Het rood worden van de huid is vooral kenmerkend voor contactallergie: de huid komt in contact met iets waar het immuunsysteem op reageert waarna er roodheid verschijnt. Vaak is de huiduitslag vlekkerig of zien de plekken er plat uit. De roodheid gaat meestal gepaard met zwelling en jeuk, kan schilferen en vormt niet zelden blaasjes. De belangrijkste verschijnselen zijn roodheid, zwelling, schilfers, bultjes, blaasjes, kloofjes of korstjes. Naast direct huidcontact zijn er ook enkele allergieën die van binnenuit werken en roodheid van de huid veroorzaken. Dit betreft voornamelijk hooikoorts en voedselallergie.

Insectenbeten of -steken

Een insectenbeet herken je vaak aan een rood bultje of vlekje op je huid. Een rode kring of vlek na een tekenbeet (erythema migrans) is vaak het eerste teken van de ziekte van Lyme. Roodheid van de huid met ernstige jeuk wordt vaak veroorzaakt door schurftmijt. Een muggenbeet herken je vaak aan een rood bultje met jeuk.

Auto-immuunziekten

Auto-immuunziekten kunnen zich op veel manieren manifesteren, waaronder rode vlekken op de huid en andere irritaties. Sommige auto-immuunprocessen zijn betrokken bij vaatontsteking, wat leidt tot huiduitslag en bloeding in de huid. Het kan hier bijvoorbeeld gaan om ziekten als vasculitis (ontsteking van de bloedvaten) en SLE (lupus). Ook de ziekte van Crohn kan, naast de ontstekingen (zweren) in de darmen, (blauw)rode huidvlekken veroorzaken die tot ontstekingsprocessen leiden.

Bijwerkingen van medicatie

Medicijnen kunnen bijwerkingen hebben. Het is vaak de huid als het grootste menselijke orgaan, die wordt getroffen door bijwerkingen. Verschillende antibiotica, waaronder penicilline, zijn veelvoorkomende triggers voor bijwerkingen. Er kunnen bijvoorbeeld rode vlekken op de huid verschijnen, die zich soms ontwikkelen tot jeukende blaasjes en bultjes. Soms kunnen er ook rode vlekken ontstaan bij anticoagulantia, middelen die cortison bevatten, anti-epileptica en middelen tegen jicht. Ook is bekend dat sommige kruidengeneesmiddelen, zoals sint-janskruid, huidreacties kunnen geven. Reacties in de vorm van roodheid kunnen vrij snel optreden na inname van de medicatie, maar ook pas na enkele dagen of na stopzetting van de medicatie.

Arts raadplegen bij rode huidvlekken

Raadpleeg je huisarts als je naast het rood worden van de huid nog andere symptomen of huidafwijkingen opmerkt. Het is verstandig om na te denken of een nieuwe crème of een reinigingsmiddel de huidreactie heeft veroorzaakt. Of kan het een insectenbeet zijn? Het helpt meestal om het rode gebied af te koelen en de jeuk te verlichten. Bij afwijkingen of heftigere reacties is het daarentegen veiliger als je huisarts ernaar kijkt. In de volgende gevallen is het verstandig je huisarts om opheldering te vragen:

• aanhoudende of verergerende klachten
• onduidelijke oorzaak van de rode huidvlekken
• bijkomende klachten als jeuk en pijn
• roodheid verdwijnt niet vanzelf of verspreidt zich
• bij jeuk, schilfering, blaasjes of blaarvorming
• bij het nemen van medicatie

Lees verder

• Rode vlekken in gezicht: oorzaken rode uitslag hals & gelaat
• Rode vlekken onder ogen: eczeem en huiduitslag rond de ogen
• Rode vlekken op benen en voeten, zonder schilfering
• Rode vlekken op de borst: oorzaken van vlekjes op de borst
• Rode vlekken op de eikel: symptomen, oorzaken en behandeling