Meibomitis: Ontsteking van de talgklieren van het ooglid

Kleine talgklieren in de oogleden, bekend als Meibom-klieren, scheiden olie af die het oogoppervlak bedekt en beschermt. Deze olie speelt een cruciale rol in het onderhouden van een gezonde traanfilm, die het oogoppervlak hydrateert en beschermt tegen uitdroging. Bij een ontsteking van deze klieren, genaamd meibomitis, kan de afgifte van olie verstoord raken. Dit kan leiden tot ophoping van olie op de ooglidranden en bevorderlijk zijn voor bacteriële groei, wat resulteert in symptomen zoals oogirritatie en zwelling van de oogleden. Meibomitis is vaak een chronische aandoening, hoewel de symptomen meestal goed te behandelen zijn. Deze aandoening neigt er echter toe om terug te keren.

• Synoniemen van meibomitis
• Epidemiologie van de oogaandoening
• Oorzaken: Ontsteking van de talgklieren van het ooglid
• Risicofactoren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van het oogprobleem
• Prognose van de oogziekte
• Complicaties van meibomitis
• Preventie van meibomitis

Synoniemen van meibomitis

Meibomitis staat ook bekend als Meibom-klierdysfunctie. In medische literatuur wordt vaak de afkorting "MGD" gebruikt.

Epidemiologie van de oogaandoening

Meibomitis komt vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen. De aandoening is niet besmettelijk. Precieze statistieken over de prevalentie van meibomitis zijn moeilijk te vinden in de beschikbare bronnen, maar het is algemeen erkend dat de aandoening wereldwijd voorkomt met variërende frequentie.

Oorzaken: Ontsteking van de talgklieren van het ooglid

De Meibom-klieren zijn kleine klieren die olie afscheiden aan het oogoppervlak. Deze talgklieren helpen de waterbalans van de ogen te behouden door te voorkomen dat tranen te snel verdampen. Samen met de waterige laag vormt de olie een traanfilm die essentieel is voor het gezond houden van het oogoppervlak en het behouden van een scherp gezichtsvermogen. Bij meibomitis produceren de Meibom-klieren te veel olie, wat leidt tot ophoping op de ooglidranden. Deze ophoping bevordert de groei van bacteriën die normaal gesproken aanwezig zijn op de ogen en huid. Oorzaken van meibomitis kunnen onder andere allergieën (allergische reacties door contact met uitlokkende stoffen), wimpermijten, bepaalde contactlensvloeistoffen, oogmake-up, hormonale veranderingen tijdens de puberteit of huidaandoeningen zoals rosacea (oculaire rosacea) en acne zijn. In sommige gevallen is de oorzaak van meibomitis niet duidelijk.

Meibomitis, waarbij de talgklieren van het ooglid ontstoken zijn, gaat vaak gepaard met blefaritis, een aandoening waarbij de ooglidranden ontstoken zijn en een roze substantie zich ophoopt aan de onderkant van de wimpers. Bovendien is meibomitis een belangrijke oorzaak van het droge ogen syndroom.

Risicofactoren

Het risico op meibomitis neemt toe met de leeftijd. Personen ouder dan veertig jaar hebben een aanzienlijk hoger risico op het ontwikkelen van de ooglid aandoening dan kinderen of jongvolwassenen. De hoogste prevalentie van meibomitis wordt vaak gevonden in Thailand, Japan en China, terwijl de laagste prevalentie in de Verenigde Staten en Australië wordt gerapporteerd. Het gebruik van eyeliner en andere make-up kan bijdragen aan de aandoening doordat deze soms de openingen van de Meibom-klieren verstoppen, vooral als de patiënt de oogleden niet goed reinigt na het verwijderen van alle sporen van oogmake-up voor het slapen gaan.

Symptomen

De symptomen van meibomitis kunnen variëren van mild tot ernstig. Sommige patiënten ervaren slechts lichte symptomen, terwijl anderen ernstige ongemakken en oogirritatie ervaren. Veelvoorkomende symptomen zijn onder andere:

• Droge en waterige ogen.
• Rode, jeukende en gezwollen oogleden.
• Het ontstaan van hordolea (medische term voor strontjes), wat zich uit in een bult langs de rand van de oogleden door een ontstoken talgklier.
• Gevoeligheid voor licht (fotofobie).
• Overmatige knippering.
• Schilferige huid rond de ogen (schilfering).
• Wazig zicht (wazig gezichtsvermogen) door overtollige olie, hoewel dit meestal tijdelijk verbetert bij knipperen.
• Wimpers kunnen “vastgeroest” zijn na het slapen, en er kunnen abnormaal groeiende wimpers of zelfs een gebrek aan wimpers zijn.
• Een zanderig gevoel in de ogen (zanderig gevoel) en een brandend gevoel (brandend gevoel).

Diagnose en onderzoeken

De diagnose meibomitis wordt gesteld door een uitgebreid oogonderzoek door een oogarts, die kan vaststellen dat de Meibom-klieren geblokkeerd zijn. Meestal zijn aanvullende onderzoeken niet nodig, maar soms kan de oogarts een Schirmertest uitvoeren om de kwantiteit en stabiliteit van de traanproductie te controleren.

Behandeling van het oogprobleem

Meibomitis en blefaritis zijn chronische aandoeningen waarvoor geen definitieve genezing bestaat. De behandeling richt zich voornamelijk op symptoomverlichting en ondersteuning.

Zelfzorg

• Ooghygiëne: Het zorgvuldig reinigen van de ooglidranden is essentieel. Het aanbrengen van vochtige warmte op het getroffen oog met een warm washandje of warmtekompres kan helpen. Na het aanbrengen van warmte kan de patiënt het oog voorzichtig masseren om de symptomen te verlichten. Dit kan handmatig, maar ook met behulp van LipiFlow, een apparaat dat automatisch het ooglid verwarmt en de klieren zuivert.
• Kunsttranen: Kunsttranen kunnen helpen bij droge ogen door extra vocht te bieden.
• Omega-3-supplementen: De inname van omega-3-supplementen, zoals visolie, kan de olieproductie in de klieren bevorderen en helpen bij het vrijmaken van olie uit de klieren.

Professionele medische zorg

Als zelfzorgmaatregelen onvoldoende resultaat opleveren, kan de oogarts:

• Een antibioticumzalf voorschrijven die de patiënt enkele weken op de ooglidrand moet aanbrengen.
• Andere behandelingen kunnen antibiotica-oogdruppels, cyclosporine-oogdruppels of corticosteroïde oogdruppels omvatten.
• De keuze van medicatie hangt af van de onderliggende oorzaak van meibomitis. De patiënt moet oogdruppelrichtlijnen volgen voor correct gebruik.
• In sommige gevallen kan de arts de Meibom-klieren uitdrukken om de afscheidingen te verwijderen. Een andere optie is het plaatsen van een canule (klein buisje) in elke klieropening om verdikte olie uit te spoelen (sonderen).
• De arts behandelt ook eventuele onderliggende aandoeningen zoals acne of rosacea.

Prognose van de oogziekte

Meibomitis beïnvloedt doorgaans niet het gezichtsvermogen, hoewel de symptomen soms chronisch en terugkerend kunnen zijn. Veel patiënten vinden de behandeling frustrerend omdat de resultaten mogelijk langzaam zichtbaar zijn. Desondanks kunnen de symptomen aanzienlijk verminderen door behandeling. Indien onbehandeld kan meibomitis leiden tot ernstige complicaties zoals blefaritis-meibomitis, strontjes, chalazia of hoornvlieszweren als gevolg van gevoeligheid voor stafylokokkenbacteriën op het ooglid.

Complicaties van meibomitis

Meibomitis kan leiden tot diverse complicaties, zoals:

• Blefaritis: Een ontsteking van de ooglidranden die kan optreden als meibomitis niet adequaat wordt behandeld. Dit kan leiden tot een voortdurende irritatie en ongemak van de oogleden.
• Strontjes (hordolea): Kleine, pijnlijke bultjes die ontstaan door een ontstoken talgklier langs de ooglidrand. Deze kunnen het gevolg zijn van een chronische meibomitis.
• Chalazia: Deze ontstaan wanneer een verstopte Meibom-klier een pijnloze, harde zwelling vormt op het ooglid. Chalazia kunnen soms groot worden en visuele symptomen veroorzaken.
• Hoornvlieszweren: In ernstige gevallen kan de ophoping van olie en bacteriële infecties leiden tot zweren op het hoornvlies, wat ernstige visuele problemen kan veroorzaken.
• Infecties: Onbehandelde meibomitis kan leiden tot secundaire bacteriële infecties door de ophoping van olie en bacteriën.

Preventie van meibomitis

Om het risico op meibomitis te verminderen of de frequentie van terugkerende episodes te verlagen, kunnen de volgende preventieve maatregelen worden genomen:

• Regelmatige ooghygiëne: Zorg voor een goede reiniging van de ooglidranden door het regelmatig reinigen met speciale oogreinigingsdoekjes of een milde oogzeep. Dit helpt om de talgklieren schoon te houden en verstoppingen te voorkomen.
• Oogmake-up: Verwijder oogmake-up grondig voor het slapen om te voorkomen dat cosmetica de klieren verstopt. Gebruik hypoallergene en niet-comedogene producten indien mogelijk.
• Warmtebehandeling: Toepassing van warme kompressen op de ogen kan helpen om de olie uit de klieren te lossen en verstopte klieren te openen. Dit kan regelmatig worden gedaan als preventieve maatregel.
• Vermijd irritaties: Probeer contact met irriterende stoffen, zoals rook, stof en allergenen, te vermijden. Dit helpt om ontstekingen en verstoppingen te minimaliseren.
• Gezonde voeding: Een dieet rijk aan omega-3-vetzuren kan helpen de kwaliteit van de traanfilm te verbeteren en de functie van de Meibom-klieren te ondersteunen. Overweeg het gebruik van omega-3-supplementen indien nodig.
• Medische controle: Regelmatige oogonderzoeken bij een specialist kunnen helpen bij het vroegtijdig opsporen en behandelen van meibomitis en gerelateerde aandoeningen.

Lees verder

• Ooglidaandoeningen: Oorzaken van problemen aan oogleden