Trichiasis: Naar binnen gekeerde oogharen

Bij trichiasis draaien oogharen naar binnen, waardoor ze tegen de cornea (hoornvlies), de conjunctiva (bindvlies) en het binnenste deel van de oogleden schuren. Dit veroorzaakt irritatie van de ogen. Diverse aandoeningen verhogen het risico op het ontwikkelen van trichiasis. De oogarts kan de irritatie behandelen afhankelijk van de uitgebreidheid en oorzaak van de oogaandoening. Verschillende behandelmethoden zijn beschikbaar, variërend van eenvoudige epilatie tot chirurgische ingrepen.

• Epidemiologie oogharen tegen de cornea
• Mechanisme
• Pathofysiologie
• Oorzaken
• Oorzaken van trichiasis
• Risicofactoren voor trichiasis
• Chronische ooginfecties
• Ooglidafwijkingen
• Risicogroepen
• Patiënten met blefaritis
• Ouderen
• Symptomen
• Alarmsymptomen bij trichiasis
• Oogirritatie
• Verlies van gezichtsvermogen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van trichiasis
• Prognose
• Zonder behandeling
• Met behandeling
• Complicaties
• Preventie
• Goede ooghygiëne
• Vroege diagnose en behandeling
• Praktische tips voor het omgaan met trichiasis
• Raadpleeg een oogarts
• Gebruik kunsttranen om irritatie te verminderen
• Bescherm je ogen tegen verdere schade
• Overweeg een behandeling voor ingegroeide wimpers
• Behandel onderliggende oorzaken zoals infecties
• Overweeg het gebruik van medicinale zalven
• Zorg voor een gezond voedingspatroon om ooggezondheid te ondersteunen
• Volg de aanbevelingen van je arts
• Misvattingen rond trichiasis
• Trichiasis is altijd een gevolg van een infectie
• Trichiasis komt alleen voor bij ouderen
• Trichiasis is altijd pijnlijk
• Trichiasis kan alleen worden behandeld door chirurgie
• Trichiasis heeft altijd invloed op het gezichtsvermogen
• Trichiasis komt alleen voor in de bovenste oogleden
• Trichiasis is zeldzaam

Epidemiologie oogharen tegen de cornea

Trachoom is een ernstige vorm van oogbindvliesontsteking (conjunctivitis) die voornamelijk in ontwikkelingslanden voorkomt. Anno augustus 2024 is het precieze percentage patiënten dat trichiasis ontwikkelt door trachoom nog onbekend. Eenvoudige trichiasis, waarbij slechts enkele wimpers betrokken zijn, komt relatief vaak voor. Diffuse trichiasis, waarbij het hele ooglid betrokken is, is minder frequent en wordt vooral waargenomen in gebieden waar trachoom endemisch is. Trichiasis kan zich voordoen bij iedereen, ongeacht ras of geslacht, maar komt vaker voor bij volwassenen.

Mechanisme

Het mechanisme van trichiasis betreft de afwijkende groei van de wimpers, waarbij deze naar binnen groeien en in contact komen met het oog. Dit kan leiden tot irritatie van de cornea en conjunctiva. Het ontstaan van trichiasis kan optreden door een aantal onderliggende aandoeningen, zoals blefaritis of ooginfecties, maar ook na trauma of chirurgie aan de oogleden.

Pathofysiologie

De binnenwaartse groei van de wimpers veroorzaakt mechanische irritatie van het oogoppervlak. Het constante contact met het oog kan leiden tot schade aan de hoornvliescellen, hetgeen in sommige gevallen resulteert in ontsteking of zelfs littekenvorming. Bij langdurige irritatie kunnen complicaties zoals corneale ulcera of infecties ontstaan.

Oorzaken

Trichiasis kan veroorzaakt worden door een breed scala aan factoren. Een veel voorkomende oorzaak is schade aan de oogleden door infecties zoals chlamydia of door ontstekingsziekten zoals blefaritis. Andere oorzaken zijn genetische afwijkingen, verwondingen, of chirurgische ingrepen waarbij de anatomie van de oogleden veranderd is.

Oorzaken van trichiasis

Trichiasis kan het gevolg zijn van diverse onderliggende oorzaken, zoals:

• Ooginfecties: Infecties, zoals trachoom, kunnen leiden tot trichiasis.
• Chronische ontsteking van het ooglid: Dit komt vaak voor bij chronische blefaritis, een aandoening waarbij de oogleden ontstoken zijn.
• Auto-immuunziekten: Bepaalde auto-immuunziekten kunnen ontstekingen en littekenvorming veroorzaken die leiden tot trichiasis.
• Trauma aan het ooglid: Ooglidtrauma door letsel of brandwonden kan resulteren in trichiasis.
• Oogaandoeningen: Aandoeningen zoals herpes zoster in het oog, trachoom, en entropion (naar binnen gekeerd ooglid) kunnen allemaal bijdragen aan het ontstaan van trichiasis.
• Epiblefaron: Dit is een aangeboren aandoening waarbij losse huid rondom de ogen een plooi vormt, waardoor de wimpers tegen de cornea wrijven. Dit komt het meest voor bij kinderen van Aziatische afkomst.
• Stevens-Johnson syndroom: Een zeldzame maar ernstige aandoening die optreedt als reactie op medicatie of infectie en ook trichiasis kan veroorzaken.

Risicofactoren voor trichiasis

De volgende factoren verhogen het risico op het ontwikkelen van trichiasis:

• Leeftijd: Trichiasis komt vaker voor bij oudere volwassenen.
• Aangeboren afwijkingen: Zoals epiblefaron, dat vooral voorkomt bij kinderen van Aziatische afkomst.
• Chronische oogziekten: Chronische aandoeningen zoals blefaritis verhogen het risico.
• Trauma: Ooglidtrauma door letsel of operaties kan leiden tot trichiasis.
• Geografische locatie: Trichiasis komt vaker voor in gebieden waar trachoom endemisch is, vooral in ontwikkelingslanden.

Chronische ooginfecties

Ooginfecties, vooral die veroorzaakt door bacteriën of virussen, kunnen leiden tot ontsteking van de oogleden en de traanklieren, wat uiteindelijk kan resulteren in trichiasis. Vooral aandoeningen zoals chlamydia-infecties kunnen een verhoogd risico geven op de ontwikkeling van trichiasis.

Ooglidafwijkingen

Erfelijke aandoeningen die de structuur van de oogleden beïnvloeden, kunnen het risico op trichiasis verhogen. Een slecht functionerende traanklier of uitpuilende oogleden door veroudering kunnen ook bijdragen aan het probleem.

Risicogroepen

Mensen die lijden aan bepaalde onderliggende aandoeningen lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van trichiasis.

Patiënten met blefaritis

Blefaritis, een ontsteking van de ooglidrand, is een van de belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van trichiasis. Dit kan zowel chronisch als acuut zijn, en gaat vaak gepaard met irritatie van de ogen en een verhoogde kans op afwijkende wimpergroei.

Ouderen

Met de leeftijd verandert de elasticiteit van de huid rond de ogen, wat kan leiden tot een verkeerde oriëntatie van de wimpers en trichiasis. Dit komt vooral voor bij ouderen, die vaak meer last hebben van de verzwakking van de ooglidspieren.

Symptomen

Trichiasis verschilt van entropion omdat de ooglidpositie normaal blijft bij trichiasis. Symptomen van trichiasis omvatten:

• Gevoel alsof er iets in het oog zit.
• Irritatie van het oog.
• Oogpijn.
• Rode ogen.
• Tranende ogen.
• Gevoeligheid voor fel licht, bekend als fotofobie.
• Wanneer de wimpers langdurig tegen de cornea schuren, kan dit leiden tot cornea-abrasie (hoornvlieslittekens) of zelfs een hoornvlieszweer.

Alarmsymptomen bij trichiasis

Trichiasis kan verschillende symptomen veroorzaken die op een verergering van de aandoening wijzen.

Oogirritatie

Een van de belangrijkste symptomen is constante irritatie van het oog, wat zich kan uiten in jeuk, branderigheid of een gevoel van een vreemd voorwerp in het oog.

Verlies van gezichtsvermogen

Bij onbehandelde trichiasis kan schade aan de cornea optreden, wat kan leiden tot een verminderd gezichtsvermogen of zelfs blindheid in ernstige gevallen. Dit komt vaak voor als de afwijkende wimpers langdurig in contact blijven met het oogoppervlak.

Diagnose en onderzoeken

Een oogarts stelt de diagnose trichiasis op basis van de symptomen en door een uitvoerig oogheelkundig onderzoek, inclusief een spleetlamponderzoek om de positie van de wimpers en de conditie van de cornea te beoordelen. Dit kan gepaard gaan met aanvullende tests om onderliggende oorzaken zoals trachoom of auto-immuunziekten op te sporen.

Behandeling van trichiasis

De behandeling van trichiasis varieert afhankelijk van de ernst en oorzaak van de aandoening:

• Eenvoudige trichiasis: Bij beperkte trichiasis, waarbij slechts één of enkele wimpers zijn betrokken, kan de oogarts de wimpers verwijderen met een pincet (mechanische epilatie). Dit biedt onmiddellijke verlichting, maar de wimpers kunnen na enkele weken opnieuw in de verkeerde richting groeien.
• Diffuse trichiasis: Als meerdere wimpers in de richting van de cornea groeien, kan een chirurgische ingreep noodzakelijk zijn om de wimpers permanent te verwijderen. Mogelijke procedures omvatten:
• Cryotherapie: Hierbij worden de wimpers en haarfollikels verwijderd door middel van bevriezing. Cryotherapie is effectief, maar kan complicaties zoals littekenvorming veroorzaken.
• Elektrolyse: Hierbij wordt elektriciteit gebruikt om de haarfollikels permanent te vernietigen. Hoewel effectief, is deze behandeling tijdrovend en kan pijnlijk zijn.
• Chirurgie: Bij ernstige gevallen, zoals bij epiblefaron of entropion, kan correctieve oogchirurgie nodig zijn om de anatomische oorzaak van trichiasis te corrigeren.

Prognose

De prognose voor trichiasis hangt af van de ernst van de aandoening en het moment van diagnose en behandeling.

Zonder behandeling

Als trichiasis onbehandeld blijft, kunnen de complicaties ernstiger worden, zoals keratitis of corneale ulcera, wat kan leiden tot verlies van gezichtsvermogen. Chronische irritatie kan ook littekenvorming veroorzaken.

Met behandeling

Met tijdige interventie, zoals het verwijderen van de wimpers of chirurgische correctie van het ooglid, is het mogelijk om de symptomen van trichiasis te verlichten en verdere schade aan het oog te voorkomen. De prognose is doorgaans goed, mits de aandoening op tijd wordt behandeld.

Complicaties

Als trichiasis niet wordt behandeld, kunnen de volgende complicaties optreden:

• Corneaslijtage: Dit kan leiden tot pijn en een verhoogd risico op infecties.
• Hoornvlieslittekens: Deze kunnen het gezichtsvermogen blijvend verminderen.
• Microbiële keratitis: Een ernstige infectie van de cornea die het gezichtsvermogen ernstig kan verslechteren.

Preventie

Hoewel trichiasis niet altijd te voorkomen is, kunnen bepaalde maatregelen het risico verminderen:

• Goede ooghygiëne: Regelmatig reinigen van de oogleden kan helpen bij het voorkomen van blefaritis, een belangrijke oorzaak van trichiasis.
• Bescherming tegen oogtrauma: Het dragen van een veiligheidsbril kan letsel aan de oogleden en de ontwikkeling van trichiasis voorkomen.
• Behandeling van onderliggende aandoeningen: Het tijdig behandelen van aandoeningen zoals trachoom en auto-immuunziekten kan helpen om trichiasis te voorkomen.

Goede ooghygiëne

Regelmatige reiniging van de oogleden en het vermijden van infecties door goede hygiëne kan helpen om trichiasis te voorkomen, vooral bij mensen die gevoelig zijn voor chronische ooginfecties.

Vroege diagnose en behandeling

Het vroegtijdig herkennen van symptomen van trichiasis en het behandelen van ooglidproblemen of ooginfecties kan de kans op het ontwikkelen van trichiasis aanzienlijk verminderen.

Praktische tips voor het omgaan met trichiasis

Trichiasis is een aandoening waarbij de wimpers naar binnen groeien en in contact komen met het oog. Dit kan leiden tot irritatie, roodheid, en zelfs schade aan het hoornvlies. Het is belangrijk om de juiste stappen te nemen om de symptomen te beheersen en verdere complicaties te voorkomen.

Raadpleeg een oogarts

Als je vermoedt dat je trichiasis hebt, is het belangrijk om een oogarts te raadplegen. De arts kan de ernst van de aandoening beoordelen en de beste behandelingsopties voor jou voorstellen. Behandelingen kunnen variëren van het verwijderen van de wimpers tot het voorschrijven van medicijnen of zelfs een chirurgische ingreep, afhankelijk van de ernst van de aandoening.

Gebruik kunsttranen om irritatie te verminderen

Trichiasis kan leiden tot droge ogen en irritatie. Het gebruik van kunsttranen kan helpen om de ogen te bevochtigen en de irritatie te verminderen. Deze druppels zijn verkrijgbaar zonder recept en kunnen meerdere keren per dag worden gebruikt om de ogen comfortabeler te maken.

Bescherm je ogen tegen verdere schade

Het is belangrijk om je ogen te beschermen tegen verdere schade door het contact van de wimpers met het hoornvlies. Vermijd wrijven in de ogen, omdat dit de irritatie kan verergeren en de kans op infecties kan vergroten. Probeer ook om je ogen te beschermen tegen stof en andere irriterende stoffen door een bril of beschermende bril te dragen.

Overweeg een behandeling voor ingegroeide wimpers

In sommige gevallen kan trichiasis behandeld worden door de ingegroeide wimpers te verwijderen of te verwijderen door middel van een medische ingreep. Er zijn verschillende behandelingen beschikbaar, zoals het gebruik van elektrolyse of lasertherapie om de haargroei te stoppen en verdere irritatie te voorkomen. Bespreek deze behandelingsopties met je arts om te bepalen wat het beste voor jou is.

Behandel onderliggende oorzaken zoals infecties

Soms kan trichiasis worden veroorzaakt door een infectie of andere onderliggende aandoeningen, zoals huidinfectie. Het is belangrijk om eventuele infecties tijdig te behandelen om verdere complicaties te voorkomen. Je arts kan je antibiotica of andere medicatie voorschrijven om de infectie onder controle te houden, waardoor de trichiasis kan verbeteren.

Overweeg het gebruik van medicinale zalven

Bij ernstige gevallen van trichiasis kan het nodig zijn om medicinale zalven te gebruiken om de ontsteking en irritatie te verminderen. Deze zalven kunnen ontstekingsremmende stoffen bevatten die helpen de symptomen te verlichten en de gezondheid van je ogen te verbeteren. Overleg met je arts over welke zalven voor jou geschikt zijn en hoe je ze correct kunt gebruiken.

Zorg voor een gezond voedingspatroon om ooggezondheid te ondersteunen

Een gezond voedingspatroon kan bijdragen aan de algehele gezondheid van je ogen. Zorg ervoor dat je voldoende vitamines en mineralen binnenkrijgt, zoals vitamine A, C, E en zink, die essentieel zijn voor het behoud van gezonde ogen. Het eten van groenten, fruit en volle granen kan helpen je ogen in goede conditie te houden en het risico op andere oogproblemen te verminderen.

Volg de aanbevelingen van je arts

De behandeling van trichiasis kan variëren, afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de aandoening. Het is belangrijk om de aanbevelingen van je arts op te volgen, of dat nu gaat om medicatie, oogdruppels, een chirurgische ingreep of andere therapieën. Door de juiste behandeling te volgen, kun je de symptomen beheersen en voorkomen dat de aandoening erger wordt.

Misvattingen rond trichiasis

Trichiasis is altijd een gevolg van een infectie

Er heerst de misvatting dat trichiasis altijd het gevolg is van een infectie, maar dit is niet het geval. Trichiasis kan optreden wanneer de wimpers verkeerd groeien en naar de oogbol wijzen, wat kan leiden tot irritatie en beschadiging van het oog. Dit kan veroorzaakt worden door meerdere factoren, zoals een verwonding, oogaandoeningen of ouderdom. Hoewel infecties zoals huidinfecties soms een rol kunnen spelen, is het niet altijd de onderliggende oorzaak van trichiasis.

Trichiasis komt alleen voor bij ouderen

Een andere misvatting is dat trichiasis alleen voorkomt bij ouderen. In werkelijkheid kan trichiasis op elke leeftijd optreden, hoewel het vaker voorkomt bij ouderen door de verzwakking van de oogleden en andere oogaandoeningen die vaker voorkomen naarmate we ouder worden. Jonge mensen kunnen ook trichiasis ontwikkelen, bijvoorbeeld als gevolg van een oogtrauma of een genetische aandoening.

Trichiasis is altijd pijnlijk

Er wordt vaak gedacht dat trichiasis altijd pijn veroorzaakt, maar dat is niet zo. In sommige gevallen kunnen de afwijkend groeiende wimpers nauwelijks ongemak veroorzaken, vooral als het probleem mild is. In ernstigere gevallen, wanneer de wimpers voortdurend tegen het oog wrijven, kan er echter aanzienlijke pijn en irritatie optreden, wat kan leiden tot verdere schade aan het oog.

Trichiasis kan alleen worden behandeld door chirurgie

Een veelvoorkomende misvatting is dat trichiasis alleen met een operatie kan worden behandeld. Hoewel chirurgie een effectieve behandelingsoptie is, zijn er ook andere behandelingen beschikbaar, zoals het verwijderen van de wimpers of het gebruik van medicijnen om de ontsteking te verminderen. Het kiezen van de juiste behandeling hangt af van de ernst van de aandoening en de onderliggende oorzaak.

Trichiasis heeft altijd invloed op het gezichtsvermogen

Hoewel trichiasis kan leiden tot ongemak en irritatie, heeft het niet altijd invloed op het gezichtsvermogen. In de meeste gevallen wordt het gezichtsvermogen behouden, vooral als de aandoening tijdig wordt behandeld. Wanneer trichiasis echter onbehandeld blijft, kan het leiden tot ernstigere oogproblemen, zoals huidaandoeningen rond het oog of zelfs littekenvorming, wat indirect het gezichtsvermogen kan beïnvloeden.

Trichiasis komt alleen voor in de bovenste oogleden

Veel mensen denken dat trichiasis alleen voorkomt in de bovenste oogleden, maar dit is niet altijd het geval. Trichiasis kan zowel in de bovenste als de onderste oogleden optreden. De wimpers in beide oogleden kunnen naar het oog wijzen en irritatie veroorzaken, afhankelijk van hoe de haargroei is verstoord.

Trichiasis is zeldzaam

Hoewel trichiasis niet altijd veel aandacht krijgt, komt het vaker voor dan men denkt. Vooral bij mensen met bepaalde oogaandoeningen of na een oogtrauma kan trichiasis relatief vaak optreden. Het is belangrijk om deze aandoening vroegtijdig te herkennen en te behandelen om verdere complicaties te voorkomen.

Lees verder

• Trachoom: Ernstige oogbindvliesontsteking (conjunctivitis)