Oog- en oogkasechografie (oogechografie)

Een oog- en oogkasechografie is een onderzoek dat gebruikmaakt van hoogfrequente geluidsgolven. De oogarts maakt met een oogechografie gedetailleerde beelden en doet metingen van het oog en de oogkas. De oogkas (orbita) is de aansluiting in de schedel waar het oog zit. Dankzij dit onderzoek krijgt de oogarts een goed beeld van de interne oogstructuren die niet met een microscoop te beoordelen zijn bij een standaard oogheelkundig onderzoek. Het onderzoek helpt de oogarts bij het diagnosticeren, beoordelen en opvolgen van oogafwijkingen.

• Indicatie oog- en oogkasechografie
• Soorten scans
• Voor het onderzoek
• Tijdens het onderzoek
• Risico's en bijwerkingen oogechografie
• Resultaat
• Complicaties van oog- en oogkasechografie
• Preventie van complicaties bij oog- en oogkasechografie

Indicatie oog- en oogkasechografie

De oogarts doet bij een patiënt een oogheelkundig onderzoek en bekijkt hiermee het oog. Met een echografie krijgt hij echter veel gedetailleerdere informatie over de binnenkant van het oog dan mogelijk is tijdens dit oogonderzoek. De oogarts adviseert dit oogonderzoek indien de patiënt onverklaarbare oogproblemen heeft of als hij onlangs een verwonding of trauma aan de ogen heeft opgelopen. Oogechografie geeft namelijk ultrasone details op het hoornvlies en de oogstructuur weer. Dit onderzoek verloopt snel en pijnloos en gaat niet gepaard met ernstige bijwerkingen of risico's. Een oogechografie is nuttig bij het identificeren en meten van tumoren, neoplasmen (abnormale groei), vreemde stoffen, netvliesloslating (netvliesaandoening) en andere oogaandoeningen. De oogarts gebruikt bijvoorbeeld dit onderzoek om de dikte en de omvang van zwelling (medische term is "oedeem"), cysten (abnormaal gevormde blaasvormige holten in lichaam) en kankergezwel te meten en om de behandelingsopties te beoordelen. Het onderzoek helpt tevens bij de diagnose van oogziekten zoals cataract, glasvochtbloeding, glaucoom, hoornvliesaandoeningen, miosis (vernauwing van pupil of pupillen in oog), netvliesloslating, oogkasafwijkingen zoals de oogziekte van Graves of vreemde voorwerpen in het oog. Tot slot zet de oogarts een oogechografie in bij het beoordelen van lensimplantaten.

Soorten scans

Een oog- en oogkasechografie bestaat uit twee delen: een A-scan en een B-scan.

A-Scan

De oogarts voert een ultrasone A-scan uit om oogmetingen te nemen. Een oogmeting is nuttig bij het bepalen van het juiste lensimplantaat (zoals een Symfony-lens) bij cataractchirurgie.

B-Scan

Met de B-scan bekijkt de oogarts grondig de achterkant van het oog, wat hij met een gewoon oogonderzoek niet ziet. Cataract en andere aandoeningen maken het moeilijk om de achterkant van het oog te zien. De B-scan helpt ook bij het diagnosticeren van een tumor, netvliesloslating en andere oogafwijkingen (zie "Indicatie").

Voor het onderzoek

Oogechografie gebeurt in een (oog)ziekenhuis of in de praktijkruimte van een oogarts. De patiënt hoeft zich niet voor te bereiden op een oogechografie. Het onderzoek kent een tijdsduur van vijftien tot dertig minuten. Hij mag na dit onderzoek weer naar huis.

Tijdens het onderzoek

De patiënt krijgt pupilverwijdende oogdruppels alsook verdovingsdruppels in het oog. Het oog is bijgevolg verdoofd zodat de patiënt geen ongemak heeft van het onderzoek. Tijdens het onderzoek plaatst de oogarts een transducer (soort platte pen) op het ooglid of het voorste oppervlak van het oog. De hoogfrequente geluidsgolven gaan door het oog en geven de beelden van de oogstructuur weer.

A-scan

De patiënt zit rechtop in een stoel. Hij plaatst zijn kin op een kinsteun en kijkt recht vooruit. Daarna plaatst de arts een geoliede sonde tegen de voorkant van het oog zodat de scan start. Soms krijgt een patiënt al liggend een A-scan. In dat geval plaatst de arts een met vloeistof gevuld kopje tegen het oogoppervlak bij het scannen.

B-scan

De patiënt krijgt een gel op de huid van de oogleden. Hij zit met de ogen dicht en kijkt op vraag van de oogarts in verschillende richtingen terwijl de sonde geplaatst is tegen de oogleden.

Risico's en bijwerkingen oogechografie

Aan oogechografie zijn geen ernstige risico’s verbonden. De ogen van de patiënt zijn nog vijftien à dertig minuten verdoofd na het onderzoek. De patiënt mag dan in geen geval in de ogen wrijven om krassen op het hoornvlies te voorkomen. Verder is het gezichtsvermogen tijdelijk wazig (wazig gezichtsvermogen) wanneer de verdoving nog werkt. Een halfuurtje na het onderzoek mag de patiënt weer met de auto naar huis rijden, al is het aangewezen om toch vervoer te regelen.

Resultaat

Soms is het nodig een echografie te herhalen om te kijken hoe een oogziekte evolueert. De oogarts bespreekt na het onderzoek de resultaten met de patiënt.

Complicaties van oog- en oogkasechografie

Hoewel oog- en oogkasechografie doorgaans veilig is, kunnen er enkele complicaties optreden, zoals:

• minimale irritatie van het oogoppervlak door contact met de transducer of gel
• lichte allergische reacties op de gebruikte gel of druppels
• enkele tijdelijke ongemakken door de verdovingsdruppels, zoals een droge of jeukende ogen

Deze complicaties zijn zeldzaam en doorgaans van tijdelijke aard. Regelmatige opvolging door de oogarts is aanbevolen om eventuele complicaties tijdig te signaleren.

Preventie van complicaties bij oog- en oogkasechografie

Er zijn geen specifieke preventieve maatregelen nodig voor oog- en oogkasechografie, maar de volgende stappen kunnen helpen om het risico op complicaties te minimaliseren:

• Zorg ervoor dat je allergieën voor medicatie of gels meldt aan de oogarts voorafgaand aan het onderzoek
• Volg de instructies van de oogarts nauwkeurig op tijdens het onderzoek
• Neem contact op met je oogarts als je na het onderzoek aanhoudende symptomen of ongemakken ervaart