Bacteriële conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)

Bacteriële conjunctivitis (oogbindvliesontsteking) Conjunctivitis, de medische term voor een oogbindvliesontsteking, heeft chemische, traumatische, toxische, fungale (schimmel), virale, bacteriële of allergische oorzaken. Gemeenschappelijke kenmerken van alle soorten conjunctivitis omvatten pijn, roodheid en een oogafscheiding, terwijl de gezichtsscherpte meestal niet of slechts mild aangetast is. Bacteriële conjunctivitis komt in ongeveer 30% van de patiënten met conjunctivitis voor. De behandeling van de oogaandoening gebeurt door middel van antibiotica en/of zelfzorgmaatregelen, wat meestal uitstekende resultaten oplevert. Onbehandelde bacteriële conjunctivitis leidt evenwel in sommige situatie tot ernstige complicaties met het gezichtsvermogen.

Oorzaken en risicofactoren bacteriële conjunctivitis

Bacteriële conjunctivitis komt het meest voor bij personen zonder bijkomende gezondheidsproblemen. Risicofactoren zijn blootstelling aan geïnfecteerde patiënten, contact met gedeelde producten (zoals handdoeken of de deurklink), sinusitis, patiënten met een verzwakt immuunsysteem, een reeds aanwezige oogziekte, een trauma, een recente oogoperatie en blootstelling aan een SOA bij de geboorte. Ook contactlensdragers lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van bacteriële conjunctivitis, vooral wanneer ze bij het slapen de contactlenzen blijven dragen, een onjuiste contactlenshygiëne hanteren, de contactlenzen niet tijdig vervangen en/of de contactlenzen blootstellen aan water. Voorts dragen overvolle leefomstandigheden zoals in een basisschool of kazerne, eveneens bij aan het sneller ontwikkelen van bacteriële conjunctivitis.

Bij bacteriële conjunctivitis treedt soms een wazig gezichtsvermogen op / Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)Bij bacteriële conjunctivitis treedt soms een wazig gezichtsvermogen op / Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)

Symptomen: Veel afscheiding uit de ogen

Acute conjunctivitis

Bacteriële conjunctivitis is altijd bilateraal (aan beide ogen aanwezig). Wanneer gonokokken (koffieboonvormige bacteriën) de oogontsteking veroorzaken, is in medische termen sprake van “conjunctivitis gonorrhoica”. De symptomen starten hierbij erg snel en de patiënt verliest overmatig veel afscheiding (slijm en soms etter) uit het rood uitziende oog. Deze is meestal dik maar kan dun zijn (waterige, tranende ogen). Daarnaast treedt bij deze oogontsteking een zwelling van zowel het oogbindvlies (chemosis, conjunctivaal oedeem) als van het ooglid op (gezwollen oogleden), waarbij een verschijning van wallen onder de ogen mogelijk is. Brandende pijn, jeukende ogen en lichtschuwheid (fotofobie) zijn andere typerende symptomen van de bacteriële oogontsteking. Bovendien lijden sommige patiënten aan een variabel gezichtsvermogen, of hebben ze een wazig gezichtsvermogen.

Subacute en chronische conjunctivitis

Minder acute of subacute purulente (etterende) conjunctivitis met matige afscheiding is toe te schrijven aan organismen zoals Haemophilus influenzae en Streptococcus pneumoniae. Bij chronische conjunctivitis treedt veelal een milde purulente afscheiding op in combinatie met minder ernstige ooggerelateerde symptomen. Gebruikelijke organismen hiervoor zijn de stafylokokkenbacterie Staphylococcus aureus en Moraxella lacunata.

Diagnose en onderzoeken

Oogonderzoek

De oogarts vermoedt bij het oogonderzoek een bacteriële vorm van conjunctivitis wanneer dit gepaard gaat met een pusvormige afscheiding. De snelheid van de aanvang in combinatie met de ernst van de afscheiding is nuttig bij het bepalen van het onderliggende organisme. Bacteriële conjunctivitis brengt namelijk veelal veel meer slijm en etter met zich mee dan virale conjunctivitis. Tot slot bemerkt de oogarts gezwollen lymfeklieren vlak voor het oor.

Differentiële diagnose

Het is voor een arts soms verwarrend om een diagnose te plakken op de aanwezige symptomenreeks van de patiënt. Volgende aandoeningen vormen de differentiële diagnose voor bacteriële conjunctivitis:

Behandeling via antibiotica of ondersteunend

Acute bacteriële conjunctivitis

De behandeling van acute bacteriële conjunctivitis gebeurt door middel van een topisch (op de huid aangebracht) antibioticum (toegediend als oogdruppels of als een zalf). De oogdruppels gebruikt de patiënt met correcte oogdruppelrichtlijnen. Af en toe is een oraal (via de mond ingenomen) antibioticum vereist. De oogarts schrijft penicilline voor bij gonokokken conjunctivitis waardoor de patiënt tevens minder risico loopt op het ontwikkelen van een hoornvliesletsel als gevolg van de ontsteking van het oogbindvlies. Wel is een oogarts soms kritisch bij het voorschrijven van antibiotica, omdat de oogziekte veelal zelfbeperkend is waardoor de patiënt spontaan herstelt. Een antibioticum verkort hierbij de duur van de symptomen niet (altijd). Koele kompressen en kunsttranen zijn andere, ondersteunende behandelingen die ook de symptomen verlichten.

Subacute en chronische conjunctivitis

Subacute en chronische conjunctivitis behandelt de arts veelal wel met een topisch (lokaal) breedspectrumantibioticum zoals chlooramfenicol. Indien deze behandeling niet werkt, neemt de oogarts een uitstrijkje van de oogafscheiding om te onderzoeken wat de precieze oorzaak is van de oogirritatie. Soms hebben de symptomen van contactlensdragers met conjunctivitis bijvoorbeeld een allergische in plaats van een bacteriële oorzaak. Bij deze doelgroep is het tevens verstandig dat de patiënt tijdelijk geen contactlenzen draagt tijdens de behandeling met antibiotica.

Complicaties

Complicaties van bacteriële conjunctivitis variëren van mild tot ernstig. Hoornvliesirritatie zorgt mogelijk voor droge ogen, een hoornvlieszweer en/of symblefaron (vergroeiing tussen het slijmvlies van de oogleden en het slijmvlies van de oogbol) hetgeen resulteert in een (gedeeltelijk) verlies van het gezichtsvermogen. Deze complicaties treden veelal enkel op bij zeer ziekteverwekkende (pathogene) bacteriën zoals Chlamydia trachomatis of Neisseria gonorrhoeae.

Prognose oogbindvliesontsteking is uitstekend

De prognose van bacteriële conjunctivitis is uitstekend waarbij de meeste patiënten dankzij een antibioticakuur volledig herstellen binnen één à twee weken. Patiënten met geïsoleerde bacteriële conjunctivitis komen niet te overlijden, maar soms heeft een patiënt wel een onderliggende ziekte waarop de dood volgt. Sepsis (bloedvergiftiging) en meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn, koorts en een stijve nek) veroorzaakt door N. gonorrhoeae zijn bijvoorbeeld levensbedreigende aandoeningen.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Conjunctivitis (pink eye), een ontsteking van de conjunctivaConjunctivitis (pink eye), een ontsteking van de conjunctivaConjunctivitis is een ontsteking van de conjunctiva, dit is de slijmvlieslaag die de binnenkant van de oogleden en de bu…
Conjunctivitis (Bindvliesontsteking)Conjunctivitis (Bindvliesontsteking)Conjunctivitis is een ontsteking van het bindvlies. Het bindvlies is een slijmvlies wat buiten het oog zit. Lees hierond…
Het ontstoken oogHet ontstoken oogVeel mensen hebben wel eens last gehad van één of twee ontstoken ogen. Deze aandoening wordt conjunctivitis genoemd en i…
Kleverige ogen in ochtend: Oorzaken van korsten op oogKleverige ogen in ochtend: Oorzaken van korsten op oogSoms kampen patiënten met een korstige substantie in de binnenhoeken van de ogen of de wimpers. Het vaakst komen deze pl…

Galstenen, galaanval en galblaasoperatieGalstenen, galaanval en galblaasoperatieGalstenen kunnen een galaanval veroorzaken en de bron zijn van ontstekingen aan de galwegen. Een remedie is de verwijder…
Galstenen in de galblaas - cholesterol en pigmentGalstenen in de galblaas - cholesterol en pigmentBijna iedereen heeft wel galstenen in de galblaas, maar lang niet iedereen heeft er last van. Ze zitten er, je weet er d…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Son Of Groucho, Flickr (CC BY-2.0)
  • Bacterial conjunctivitis, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 1088, geraadpleegd op 15 december 2016
  • Bacterial conjunctivitis, http://eyewiki.org/Bacterial_Conjunctivitis, geraadpleegd op 15 december 2016
  • Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/1191730-clinical-presentation#showall, geraadpleegd op 15 december 2016
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/1191730-differential-diagnoses#showall, geraadpleegd op 15 december 2016
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/1191730-overview#showall, geraadpleegd op 15 december 2016
  • Symblefaron, http://www.encyclo.nl/begrip/symblefaron, geraadpleegd op 15 december 2016
  • Afbeelding bron 1: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 13-12-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.