Acuut gesloten hoek glaucoom in oog: Symptomen & behandeling

Acuut gesloten hoekglaucoom is een ernstige aandoening die optreedt wanneer de afvoer van kamerwater uit het oog geblokkeerd raakt, wat leidt tot een snelle en aanzienlijke stijging van de oogdruk. De symptomen omvatten plotselinge, intense pijn in het oog, roodheid van het oog en verminderd of troebel zicht. Daarnaast ervaren patiënten vaak misselijkheid. Bij deze ernstige oogaandoening is onmiddellijke medische behandeling noodzakelijk om de symptomen te verlichten en permanent verlies van gezichtsvermogen te voorkomen. De diagnose wordt gesteld aan de hand van oogonderzoeken en een gesprek over de symptomen. De behandeling bestaat doorgaans uit medicatie, lasertherapie en/of een operatie. Deze behandelingen zijn vaak succesvol, met langdurige effecten. Als de behandeling snel wordt gestart, kan het gezichtsvermogen volledig herstellen. Regelmatige controle bij de oogarts blijft belangrijk, omdat een chronische vorm van glaucoom zich later kan ontwikkelen.

• Synoniemen voor acuut gesloten hoekglaucoom
• Epidemiologie van acuut gesloten hoekglaucoom
• Oorzaken van acuut gesloten hoekglaucoom
• Risicofactoren voor acuut gesloten hoekglaucoom
• Symptomen van acuut gesloten hoekglaucoom
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van acuut gesloten hoekglaucoom: Medicatie, laserbehandeling en operatie
• Prognose van acuut gesloten hoekglaucoom
• Complicaties van acuut gesloten hoekglaucoom
• Preventie van acuut gesloten hoekglaucoom

Synoniemen voor acuut gesloten hoekglaucoom

Acuut gesloten hoekglaucoom is ook bekend onder de volgende synoniemen:

• Acuut glaucoom
• Kleine hoek glaucoom
• Nauwehoekglaucoom

Epidemiologie van acuut gesloten hoekglaucoom

Acuut gesloten hoekglaucoom komt voor bij ongeveer 1 op de 1000 blanke patiënten. De aandoening is vaker voorkomend bij Aziaten, met een incidentie van 1 op de 100. Bij Eskimo’s komt deze oogaandoening nog vaker voor, met een incidentie van 2 tot 4 op de 100. Personen ouder dan veertig jaar lopen een hoger risico, met een piekincidentie tussen de zestig en zeventig jaar. Personen met verziendheid (hypermetropie) hebben een verhoogd risico, evenals vrouwen, die vaak een ondiepere voorste oogkamer hebben.

Oorzaken van acuut gesloten hoekglaucoom

Verstopping van het trabekelsysteem

Acuut gesloten hoekglaucoom ontstaat door een plotselinge blokkade van de afvoer van kamerwater uit het oog, het zogenaamde trabekelsysteem. Deze blokkade veroorzaakt een snelle stijging van de oogdruk, wat leidt tot schade aan de oogzenuw en aantasting van het gezichtsvermogen.

Anatomie van het oog

Sommige mensen zijn vatbaarder voor acuut gesloten hoekglaucoom vanwege de structuur van hun oog. Bijvoorbeeld bij een smalle basis van de iris (regenboogvlies), die de voorste en achterste oogkamer scheidt. Door een smalle drainagehoek of een ondiepe voorste oogkamer kan de afvoer van kamerwater worden belemmerd, wat leidt tot acuut glaucoom. Soms is de ooglens verdikt en naar voren verschoven, wat eveneens de afvoer kan blokkeren. Andere gevallen kunnen ontstaan door een dunne iris die sneller kan leiden tot verstopping van het trabekelsysteem.

Risicofactoren voor acuut gesloten hoekglaucoom

Gedilateerde pupil

Acuut gesloten hoekglaucoom kan sneller optreden bij een gedilateerde pupil. Dit kan gebeuren bij schemerig licht, bij het kijken naar een beeldscherm met flikkerend licht, of tijdens stress en opwinding.

Geneesmiddelen

Sommige geneesmiddelen kunnen acuut gesloten hoekglaucoom uitlokken bij gevoelige personen:

• Algemene anesthetica bij oudere patiënten
• Oogdruppels die de pupil verwijden, zoals mydriatica
• Bepaalde antidepressiva, vooral tricyclische antidepressiva en selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's)
• Sommige antipsychotica
• Geneesmiddelen voor allergieën of maagzweren
• Geneesmiddelen tegen misselijkheid of braken (anti-emetica)
• Bepaalde medicijnen voor astma

Familiegeschiedenis

Als een naaste familielid (zoals een ouder of broer/zus) acuut gesloten hoekglaucoom heeft gehad, is het risico voor de patiënt om deze aandoening te ontwikkelen verhoogd. Regelmatige oogonderzoeken zijn daarom essentieel.

Symptomen van acuut gesloten hoekglaucoom

De symptomen verschijnen vaak in situaties van schemerverlichting, bij plotselinge opwinding, na inname van bepaalde geneesmiddelen of na anesthesie. De symptomen verergeren doorgaans zonder behandeling. Onmiddellijke medische hulp is noodzakelijk.

Algemene klachten

De pijn verspreidt zich vaak naar het hoofd en wordt ervaren als ernstige hoofdpijn. Patiënten kunnen ook misselijkheid en braken ervaren.

Oogproblemen
De symptomen beginnen meestal abrupt. Patiënten ervaren ernstige pijn in het oog, pijn rondom het oog, en het oog ziet er vaak rood uit (rode ogen). Ze hebben ook last van wazig zicht en kunnen cirkels of halo's rond lichtbronnen zien. Het oog is vaak hard en bijzonder gevoelig. Het hoornvlies (de heldere oppervlakte van het oog) kan ook troebel lijken.

Mildere symptomen

Sommige patiënten ervaren mildere symptomen, zoals aanvallen die in tussenpozen optreden. Tijdens een aanval kunnen ze halo's zien, maar geen pijn ervaren. Deze aanvallen kunnen verlichten wanneer de patiënt naar een andere ruimte gaat of slaapt. Herhaaldelijke aanvallen kunnen uiteindelijk leiden tot blijvende schade aan het gezichtsvermogen.

Diagnose en onderzoeken

Contact met de oogarts

Bij symptomen zoals een rood oog, pijn, braken en verminderd gezichtsvermogen dient de patiënt onmiddellijk een oogarts te raadplegen. Dit geldt ook als de patiënt recent nieuwe medicatie heeft ingenomen of oogdruppels heeft gekregen die de pupillen verwijden (mydriatica). Het is cruciaal dat de oogarts op de hoogte is van het medicatiegebruik en de medische geschiedenis van de patiënt om een snelle diagnose en behandeling te waarborgen.

Oogonderzoeken

De diagnose van acuut gesloten hoekglaucoom wordt gesteld op basis van symptomen en het uiterlijk van het oog. De bevestiging van de diagnose gebeurt door middel van een standaard oogonderzoek door de oogarts. Dit omvat een gedetailleerd onderzoek met een spleetlamp, oftewel "oftalmoscopie". Daarnaast wordt de oogdruk gemeten met tonometrie, en is een gonioscopie nodig om de afvoerkanalen rond het trabekelsysteem rechtstreeks te onderzoeken. Dit helpt de oogarts om het type glaucoom te bepalen en een passend behandelplan op te stellen.

Differentiële diagnose

Enkele oogaandoeningen die symptomen vertonen die lijken op acuut gesloten hoekglaucoom en daarom als differentiële diagnose worden beschouwd, zijn:

• Acute conjunctivitis
• Glasvochtbloeding
• Hoornvliesscheur
• Hoornvlieszweer en keratitis ulcerosa
• Endoftalmitis
• Herpes zoster ophthalmicus
• Het acute orbitaal compartimentsyndroom (schade aan spieren en zenuwen met pijn, gevoelloosheid en zwakte)
• Iritis en uveïtis
• Keratitis door ultraviolet licht
• Oogkasinfecties
• Periorbitale infecties

Behandeling van acuut gesloten hoekglaucoom: Medicatie, laserbehandeling en operatie

Eerste Hulp Bij Oognood

Bij acuut gesloten hoekglaucoom is snelle interventie cruciaal. De patiënt moet het oog niet bedekken, omdat dit de pupil kan verwijden en de situatie kan verergeren. Liggen in een donkere kamer moet ook vermeden worden, omdat dit de pupil verder kan verwijden en de druk in het oog kan verhogen. Bij de aanwezigheid van symptomen moet de patiënt onmiddellijk een oogarts raadplegen.

Initiële Behandeling

De behandeling van acuut gesloten hoekglaucoom omvat het gebruik van oogdrukverlagende medicatie en oogdruppels. Bètablokkers verminderen de productie van kamerwater, terwijl steroïden ontstekingen verminderen. Pilocarpine oogdruppels verkleinen de pupil, waardoor de iris van het trabekelsysteem verschuift en de blokkade wordt opgeheven. Intraveneuze medicatie en injecties zijn ook opties. Pijnstillers en anti-emetica kunnen worden gegeven indien nodig.

Verdere Behandeling

Na de initiële verlaging van de oogdruk, is verdere behandeling noodzakelijk om recidief van acuut gesloten hoekglaucoom te voorkomen. Dit kan een laserbehandeling of een operatie (iridectomie) omvatten, waarbij een klein gat in de iris wordt gemaakt om de drainage van kamerwater te vergemakkelijken. Vaak wordt ook het andere oog behandeld. Soms zijn langdurige oogdruppels nodig om de oogdruk onder controle te houden.

Prognose van acuut gesloten hoekglaucoom

De vooruitzichten zijn gunstig als de behandeling snel wordt gestart. Met een effectieve laserbehandeling of operatie kan het gezichtsvermogen volledig herstellen en komt het probleem doorgaans niet meer terug. Bij een ernstige aanval of vertraagde behandeling kunnen blijvende schade aan de oogzenuw en bloedvaten optreden, wat kan leiden tot blijvend verminderd gezichtsvermogen. Regelmatige follow-up bij de oogarts is cruciaal, omdat een chronische vorm van glaucoom zich kan ontwikkelen. Door regelmatig oogonderzoek kan de oogarts tijdig ingrijpen.

Complicaties van acuut gesloten hoekglaucoom

Blijvende schade aan de oogzenuw

Als acuut gesloten hoekglaucoom niet tijdig wordt behandeld, kan de verhoogde oogdruk leiden tot blijvende schade aan de oogzenuw. Dit kan resulteren in permanent verlies van gezichtsvermogen of aanzienlijke vermindering van het gezichtsvermogen in het aangetaste oog.

Oogzenuwatrofie

Chronische schade aan de oogzenuw kan leiden tot atrofie (verlies van zenuwweefsel), wat het gezichtsvermogen verder kan verslechteren en de algehele visuele functies kan beïnvloeden.

Secundair glaucoom

Indien de behandeling van acuut gesloten hoekglaucoom niet volledig effectief is, kan het leiden tot de ontwikkeling van secundair glaucoom, waarbij de oogdruk opnieuw verhoogt door problemen met de afvoer van kamerwater.

Visuele stoornissen

Patiënten die een ernstige aanval van acuut gesloten hoekglaucoom hebben doorgemaakt, kunnen blijvende visuele stoornissen ervaren, zoals verminderde scherpte of zicht op specifieke gebieden van het gezichtsveld.

Preventie van acuut gesloten hoekglaucoom

Regelmatige oogonderzoeken

Voor mensen met een verhoogd risico, zoals die met een familiegeschiedenis van glaucoom of bepaalde anatomische kenmerken, zijn regelmatige oogonderzoeken cruciaal om vroegtijdig tekenen van acuut gesloten hoekglaucoom op te sporen en preventieve maatregelen te treffen.

Vermijden van risicovolle medicijnen

Het is belangrijk om zorgvuldig om te gaan met medicijnen die de pupil kunnen verwijden of die andere risicofactoren kunnen verhogen. Patiënten moeten altijd hun oogarts informeren over alle voorgeschreven en vrij verkrijgbare medicijnen die ze gebruiken.

Bewustzijn van symptomen

Patiënten moeten zich bewust zijn van de symptomen van acuut gesloten hoekglaucoom en onmiddellijk medische hulp zoeken als deze symptomen optreden. Snelle herkenning en behandeling zijn essentieel om ernstige complicaties te voorkomen.

Aanpassing van levensstijl

Het vermijden van situaties die de pupil kunnen verwijden, zoals het gebruik van bepaalde medicijnen of blootstelling aan schemerlicht, kan helpen om het risico op een aanval van acuut gesloten hoekglaucoom te verminderen.

Lees verder

• Gesloten hoek-glaucoom: Oogaandoening met oogpijn
• Normale druk glaucoom: Oogziekte met schade aan oogzenuw
• Glaucoom: Baerveldt drainage implant om oogdruk te verlagen
• Glaucoom: Preventie van oogziekte met verhoogde oogdruk
• Glaucoom: Verhoogde oogdruk met verlies van gezichtsvermogen