Laserbehandeling bij oogaandoening glaucoom

Bij een te hoge oogdruk lijdt een patiënt aan glaucoom. Deze oogaandoening leidt tot geleidelijk verlies van delen van het gezichtsveld, wat uiteindelijk kan resulteren in blijvend verlies van gezichtsvermogen. Het reeds verloren gezichtsvermogen is onomkeerbaar, maar de progressie van glaucoom kan worden vertraagd door de oogdruk permanent te verlagen. Dit kan worden bereikt met oogdruppels, een laserbehandeling, of een operatie. Een laserbehandeling is een pijnloze procedure die helpt om de oogdruk te verminderen of te stabiliseren, wat cruciaal is voor het behoud van het resterende gezichtsvermogen.

• Epidemiologie en risicofactoren van te hoge oogdruk
• Oorzaken van glaucoom
• Symptomen en alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandelingsmethodes
• Voorbereiding op de Behandeling
• Laser-iridotomie
• Iris-basiscoagulatie
• Selectieve lasertrabeculoplastiek (SLT)
• Na de behandeling
• Complicaties
• Resultaten van de lasertherapie voor glaucoom
• Prognose en preventie

Epidemiologie en risicofactoren van te hoge oogdruk

Glaucoom is wereldwijd een van de belangrijkste oorzaken van blindheid. De aandoening treft vooral mensen boven de 40 jaar, en het risico neemt toe met de leeftijd. Andere risicofactoren zijn een familiegeschiedenis van glaucoom, hoge oogdruk, dunne hoornvliezen, bijziendheid, en bepaalde systemische aandoeningen zoals diabetes en hypertensie.

Oorzaken van glaucoom

Glaucoom ontstaat door een verstoring in de afvoer van het oogvocht (kamerwater) waardoor de oogdruk stijgt. Dit kan leiden tot beschadiging van de oogzenuw. De meest voorkomende vorm is openhoekglaucoom, waarbij de afvoerkanalen in het oog langzaam verstopt raken. Andere vormen zijn geslotenhoekglaucoom, waarbij de afvoerkanalen plotseling worden geblokkeerd, en secundair glaucoom, dat het gevolg is van een andere oogaandoening of verwonding.

Symptomen en alarmsymptomen

Glaucoom staat bekend als een 'stille dief van het gezichtsvermogen' omdat het in de beginfase vaak geen symptomen veroorzaakt. Naarmate de aandoening vordert, kan de patiënt last krijgen van verminderd perifere zicht, tunnelvisie, hoofdpijn, en regenboogkleurige kringen rond lichtbronnen. Bij een acute aanval van geslotenhoekglaucoom treden plotselinge oogpijn, misselijkheid, braken, ernstige hoofdpijn, en snelle vermindering van het gezichtsvermogen op. Dit is een medisch noodgeval dat onmiddellijke behandeling vereist.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van glaucoom wordt gesteld op basis van een uitgebreid oogonderzoek, waaronder oogdrukmeting (tonometrie), onderzoek van de oogzenuw (fundoscopie), gezichtsveldonderzoek (perimetrie), en gonioscopie om de hoek van het voorste oogsegment te beoordelen. Verdere beeldvormingstechnieken zoals OCT (Optical Coherence Tomography) kunnen worden gebruikt om schade aan de oogzenuw in kaart te brengen.

Behandelingsmethodes

Vooreerst probeert de oogarts de oogdruk steeds te behandelen met oogdruppels die de patiënt gebruikt volgens de correcte oogdruppelrichtlijnen. Als deze niet effectief zijn of te veel bijwerkingen veroorzaken, wordt een laserbehandeling aanbevolen. Bij lasertherapie wordt gebruik gemaakt van een dunne lichtstraal van één kleur om de afvoer van kamerwater te vergroten, wat resulteert in een verlaging van de oogdruk. Als deze methoden onvoldoende effect hebben, kan een trabeculectomie worden uitgevoerd. Dit is een chirurgische ingreep waarbij de afvoer van het oogvocht wordt verbeterd. Indien glaucoom oncontroleerbaar blijft na een trabeculectomie, kan een drainage-implantaat, zoals een Baerveldt-implantaat, worden overwogen.

Bij de ooglaserbehandelingen zijn er drie hoofdopties: laser-iridotomie, iris-basiscoagulatie, en selectieve lasertrabeculoplastiek (SLT). De voorbereiding voor deze behandelingen verloopt op dezelfde wijze.

Voorbereiding op de Behandeling

De patiënt moet zijn oogdruk verlagende druppels of tabletten blijven gebruiken, zelfs op de dag van de ooglaserbehandeling, tenzij de arts anders voorschrijft. Het is aan te raden om een begeleider mee te nemen, omdat het gezichtsvermogen na de behandeling tijdelijk verminderd kan zijn. Op de laserafdeling krijgt de patiënt oogdruppels die de pupil vernauwen en de oogdruk verlagen. Na twintig minuten wordt een verdovende oogdruppel toegediend. De patiënt plaatst zijn kin op de kinsteun van het laserapparaat en de oogarts plaatst eventueel een contactlens op het oog. De laserbehandeling, die in een donkere ruimte plaatsvindt, is volledig pijnloos en duurt meestal vijf tot tien minuten.

Laser-iridotomie

Bij een laser-iridotomie, ook bekend als een perifere iridotomie, maakt de oogarts met behulp van laserlicht een minuscuul gaatje in de iris (regenboogvlies). Dit voorkomt een aanval van acuut glaucoom. Meestal worden beide ogen behandeld, maar niet tegelijkertijd. De procedure is in de meeste gevallen preventief en hoeft normaal gezien niet herhaald te worden.

Iris-basiscoagulatie

De iris-basiscoagulatie, ook bekend als transsclerale cyclo fotocoagulatie, wordt soms gecombineerd met andere laserbehandelingen. De laser maakt kleine schroeiplekjes op de rand van de iris, wat leidt tot een afname van de aanmaak van oogvocht en daarmee een verlaging van de oogdruk.

Selectieve lasertrabeculoplastiek (SLT)

SLT is een veilige en herhaalbare behandeling waarbij met laserlicht ongeveer honderd kleine schroeiplekjes worden gemaakt bij het afvoersysteem van het oog. Dit zorgt voor een betere afvoer van oogvocht en daarmee voor een verlaging van de oogdruk.

Na de behandeling

Na de behandeling kan de patiënt naar huis, maar het is raadzaam om vervoer te regelen. Thuis moet de patiënt doorgaan met het gebruik van de oogdruk verlagende druppels, tenzij de arts anders heeft voorgeschreven. Daarnaast moet de patiënt een week lang ontstekingsremmende oogdruppels gebruiken volgens de oogdruppelrichtlijnen.

Complicaties

Hoewel lasertherapie voor glaucoom over het algemeen veilig is, zijn er enkele mogelijke complicaties. Bij sommige patiënten kan de oogdruk tijdelijk stijgen, daarom wordt in sommige ziekenhuizen de oogdruk een uur na de behandeling gemeten. Ontstekingsreacties zijn ook mogelijk, waarbij het oog rood of pijnlijk kan zijn. Om deze bijwerkingen te voorkomen, krijgt de patiënt voor de behandeling extra oogdruk verlagende middelen en na de behandeling ontstekingsremmende oogdruppels.

Resultaten van de lasertherapie voor glaucoom

De resultaten van een ooglaserbehandeling zijn vaak bevredigend. Bij ongeveer 80% van de patiënten lukt het om de oogdruk voldoende te verlagen na twee of drie laserbehandelingen. Een herbehandeling is zelden nodig. Als de oogdruk echter hoog blijft of weer stijgt, kan een chirurgische ingreep noodzakelijk zijn.

Prognose en preventie

Hoewel glaucoom niet kan worden genezen, kan vroege detectie en behandeling de progressie van de ziekte aanzienlijk vertragen. Regelmatige oogonderzoeken zijn cruciaal, vooral voor mensen met een verhoogd risico. Het gebruik van voorgeschreven oogdruppels, het volgen van de aanbevolen behandelingen, en het regelmatig controleren van de oogdruk zijn essentiële stappen om verdere schade te voorkomen en het gezichtsvermogen te behouden.

Lees verder

• Trabeculectomie: Verlagen van de oogdruk via chirurgie
• Glaucoom: Verhoogde oogdruk met verlies van gezichtsvermogen
• Tonometrie: Oogdrukmeting om glaucoom op te sporen
• Risicofactoren voor de oogziekte glaucoom (hoge oogboldruk)
• Glaucoom: Baerveldt drainage implant om oogdruk te verlagen