Risicofactoren voor de oogziekte glaucoom (hoge oogboldruk)

Glaucoom is wereldwijd een belangrijke oorzaak van blindheid, vooral bij oudere volwassenen. Vroege opsporing en behandeling zijn cruciaal om schade aan de oogzenuw te voorkomen en het gezichtsvermogen zo lang mogelijk te behouden. Patiënten met een verhoogd risico op glaucoom wordt geadviseerd om vóór de leeftijd van veertig jaar een uitgebreid oogonderzoek te ondergaan. Diverse factoren kunnen het risico op glaucoom verhogen, waarbij de oogdruk vaak verhoogd is.

• Epidemiologie van glaucoom
• Oorzaken van glaucoom
• Risicofactoren voor glaucoom
• Medische factoren
• Dikte van het hoornvlies
• Familiale geschiedenis van glaucoom
• Gezondheidstoestand
• Oogaandoeningen
• Oogletsel
• Steroïdegebruik
• Andere factoren die het risico op glaucoom verhogen
• Afkomst
• Leeftijd
• Roken
• Symptomen van glaucoom
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van glaucoom
• Prognose van glaucoom
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie van glaucoom

Glaucoom is een van de belangrijkste oorzaken van blindheid wereldwijd. Ongeveer 76 miljoen mensen lijden aan glaucoom, en dit aantal zal naar verwachting stijgen tot 111 miljoen in 2040, vooral door vergrijzing van de bevolking. Glaucoom komt vaker voor bij mensen ouder dan veertig jaar, en de prevalentie neemt toe met de leeftijd. Het is een belangrijke oorzaak van visuele beperking bij ouderen, met een hogere incidentie bij mensen van Afrikaanse, Aziatische en Latijns-Amerikaanse afkomst.

Oorzaken van glaucoom

Glaucoom is een complexe aandoening die meestal samenhangt met verhoogde oogdruk, maar niet alle mensen met verhoogde oogdruk ontwikkelen glaucoom. De precieze oorzaak van glaucoom is vaak onbekend, maar de aandoening kan worden veroorzaakt door een combinatie van genetische en omgevingsfactoren.

Risicofactoren voor glaucoom

Medische factoren

Dikte van het hoornvlies

De dikte van het hoornvlies kan een risicofactor zijn voor glaucoom. Een dun hoornvlies (minder dan 0,5 mm) is geassocieerd met een verhoogd risico op glaucoom. Deze meting wordt uitgevoerd via corneatopografie.

Familiale geschiedenis van glaucoom

Glaucoom, met name primaire open-hoekglaucoom, heeft een sterke erfelijke component. Een familiaire geschiedenis van glaucoom verhoogt het risico op de aandoening vier tot negen keer.

Gezondheidstoestand

Bepaalde medische aandoeningen verhogen het risico op glaucoom. Deze omvatten diabetes mellitus, hypotensie (extreem lage bloeddruk), hypertensie (extreem hoge bloeddruk), migraine en een slechte bloedsomloop. Het obstructief slaapapneusyndroom wordt onderzocht als mogelijke risicofactor, maar meer studies zijn nodig om deze relatie te bevestigen.

Oogaandoeningen

Andere oogaandoeningen zoals cataract, hoge myopie (bijziendheid), en hypermetropie (verziendheid) verhogen het risico op glaucoom.

Oogletsel

Oogletsel kan secundair openkamerhoekglaucoom veroorzaken. Dit type glaucoom kan optreden direct na het letsel of zelfs jaren later. Trauma aan het oog, zoals blauwe plekken of penetrerende verwondingen, kan het drainagesysteem van het oog beschadigen, wat leidt tot traumatisch glaucoom. Sportgerelateerde verwondingen, zoals bij honkbal of boksen, zijn vaak oorzaken van dit type glaucoom. Oogoperaties kunnen ook als complicatie glaucoom veroorzaken.

Steroïdegebruik

Langdurig gebruik van steroïden kan leiden tot oculaire hypertensie en openkamerhoekglaucoom. Dit geldt met name voor volwassenen die hoge doses steroïden gebruiken om astma te behandelen. Zelfs bij lagere doses kunnen steroïden het risico verhogen.

Andere factoren die het risico op glaucoom verhogen

Afkomst

Mensen van Aziatische afkomst hebben een verhoogd risico op nauwehoekglaucoom, hoewel dit type glaucoom minder vaak voorkomt (minder dan 10% van alle gevallen). Japanse mensen hebben een hoger risico op normale spanningsglaucoom. Glaucoom is ook de tweede belangrijkste oorzaak van blindheid bij Afro-Amerikanen en mensen van Afrikaanse afkomst. Het komt zes tot acht keer vaker voor bij Afro-Amerikanen dan bij blanken. Algemeen hebben mensen met een donkere huid een groter risico op glaucoom.

Leeftijd

Glaucoom komt veel vaker voor bij mensen boven de veertig jaar, en vooral bij mensen ouder dan zestig jaar. Vrouwen die vroeg in de menopauze (tussen de 45 en 50 jaar) komen, hebben een verhoogd risico op glaucoom.

Roken

Roken heeft schadelijke effecten op verschillende delen van het lichaam, inclusief de ogen. Het verhoogt het risico op het ontwikkelen van glaucoom en andere oogaandoeningen.

Symptomen van glaucoom

Glaucoom kan zich geleidelijk ontwikkelen zonder duidelijke symptomen in de vroege stadia. Veelvoorkomende symptomen zijn onder meer:

• Verminderd gezichtsvermogen of tunnelvisie
• Pijn in de ogen
• Hoofdpijn, vooral rond de ogen
• Gekleurde halo's rond lichten
• Roodheid of irritatie van de ogen
• Verlies van gezichtsvermogen in het perifere (zij)gebied

Alarmsymptomen

Dringende symptomen die onmiddellijke medische aandacht vereisen zijn onder andere:

• Plotseling verlies van gezichtsvermogen
• Hevige oogpijn
• Misselijkheid en braken, die kunnen optreden bij acute glaucoomaanvallen
• Snelle verslechtering van het gezichtsvermogen

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
Bij het lichamelijk onderzoek van glaucoom controleert de arts op symptomen zoals verhoogde oogdruk en veranderingen in het gezichtsvermogen. Dit kan gedaan worden door visuele tests en inspectie van de ogen.

Diagnostische onderzoeken
Een reeks beeldvormende en functionele tests worden gebruikt om glaucoom te diagnosticeren, waaronder:

• Tonometrie (oogdrukmeting)
• Oftalmoscopie (oogspiegelonderzoek)
• Gonioscopie (onderzoek van de drainagehoek van het oog)
• Uitgebreid oogonderzoek

Behandeling van glaucoom

De behandeling van glaucoom is gericht op het verlagen van de oogdruk en het voorkomen van verdere schade aan de oogzenuw. Behandelopties omvatten:

• Oogdruppels om de oogdruk te verlagen
• Orale medicatie indien nodig
• Laserbehandeling om de afvoer van oogvocht te verbeteren
• Chirurgische ingrepen zoals een trabeculectomie of een drainage-implant om de druk te verlagen

Een regelmatige opvolging is noodzakelijk om de voortgang te monitoren en eventuele aanpassingen in de behandeling te maken. Het is belangrijk om oogdruppels op de juiste manier toe te dienen en om regelmatig oogonderzoeken te ondergaan.

Prognose van glaucoom

Glaucoom is een chronische aandoening die doorgaans niet kan worden genezen, maar met tijdige en juiste behandeling kan de voortgang worden vertraagd. De prognose varieert afhankelijk van de vroege opsporing en de effectiviteit van de behandeling. Zonder behandeling kan glaucoom leiden tot blijvende schade aan de oogzenuw en verlies van gezichtsvermogen.

Complicaties

Complicaties van glaucoom kunnen omvatten:

• Voortdurende afname van het gezichtsvermogen
• Gezichtsveldverlies, wat kan leiden tot beperkte mobiliteit en dagelijkse problemen
• Bijwerkingen van medicatie, zoals conjunctivale irritatie of systemische reacties
• Complicaties van chirurgische behandelingen, zoals infecties of onvoldoende drukverlaging

Preventie

Preventie van glaucoom omvat:

• Regelmatige oogonderzoeken, vooral voor mensen met risicofactoren
• Vroegtijdige detectie en behandeling van verhoogde oogdruk
• Gezonde levensstijl, inclusief een evenwichtig dieet en het vermijden van roken
• Controle van risicofactoren zoals diabetes en hoge bloeddruk

Het is belangrijk om regelmatig oogonderzoeken te ondergaan, vooral voor mensen met een verhoogd risico, om glaucoom vroegtijdig op te sporen en te behandelen.

Lees verder

• Glaucoom: Baerveldt drainage implant om oogdruk te verlagen
• Glaucoom: Verhoogde oogdruk met verlies van gezichtsvermogen
• Glaucoom: Preventie van oogziekte met verhoogde oogdruk
• Gonioscopie: Inspectie van de drainagehoek bij glaucoom
• Laserbehandeling bij oogaandoening glaucoom