Gezwollen ooglid: oorzaak gezwollen oogleden of dikke ogen

Een gezwollen ooglid onder of (wat vaker voorkomt) boven of dikke ogen, kan worden veroorzaakt door verschillende factoren. De belangrijkste oorzaken van gezwollen oogleden met pijnklachten zijn onder meer infecties, conjunctivitis, orbital cellulitis en blefaritis. Niet-pijnlijke, gezwollen oogleden kunnen worden veroorzaakt door onder andere een allergie, bijholteontsteking, verstopping en vieze contactlenzen. Gezwollen oogleden kunnen ook veroorzaakt worden door een onderliggende aandoening, bijvoorbeeld een chronische nieraandoening. In dat geval heb je vaak ook last van andere klachten. Een gezwollen ooglid kan behoorlijk lastig zijn en interfereren met je dagelijkse bezigheden. De behandeling van gezwollen oogleden hangt af van de oorzaak. Soms is het nodig dat een huisarts ernaar kijkt en medicatie voorschrijft.

• Wat is een gezwollen ooglid?
• Symptomen gezwollen oogleden
• Gezwollen ooglid door een infectie
• Dikke ogen door conjunctivitis
• Orbital cellulitis
• Blefaritis
• Chalazion
• Gezwollen ooglid door een allergie
• Bijholteontsteking of sinusitis
• Geïrriteerd en gezwollen ooglid door vieze contactlenzen
• Chronische nieraandoeningen
• Gezwollen oogleden na ooglidcorrectie
• Ziekte van Pfeiffer
• Gezwollen oogleden na huilen
• Clusterhoofdpijn
• Hemicrania continua
• Traag werkende schildklier
• Gezwollen ooglid behandeling
• Algemene maatregelen
• Allergie
• Bacteriële of virale infectie
• Tips voor het voorkomen van gezwollen ogen
• Laat je testen op allergieën
• Make-up
• Oogrduppels
• Contactlenzen
• Handen wassen
• Koude kompressen
• Nachtrust
• Gezonde voeding
• Voldoende drinken
• Oogbescherming
• Niet roken
• Vermijd allergenen
• Vermijd wrijven
• Zonnebril
• Medische aandoeningen

Wat is een gezwollen ooglid?

Wanneer een persoon een gezwollen ooglid heeft, dan komt dat meestal door een infectie. Er zijn in principe twee categorieën van gezwollen oogleden: pijnlijke en niet-pijnlijke. Een gezwollen ooglid kan ernstig of mild en langdurig of tijdelijk zijn. Het kan langzaam opkomen of plotseling in alle hevigheid de kop opsteken. Iedereen heeft vroeg of laat wel eens te maken met een gezwollen ooglid. Afhankelijk van hoe ernstig het is, de onderliggende oorzaak en of het pijnlijk is of niet, kun je proberen om er zelf wat aan te doen of de huisarts bezoeken.

Symptomen gezwollen oogleden

Wanneer je oogleden opgezwollen zijn, kan dit gepaard gaan met een verscheidenheid aan andere symptomen. Deze andere symptomen kunnen zowel na, tijdens of vóórdat je oogleden opzwellen optreden. Sommige van deze andere symptomen zijn onder andere:

• Roodheid van het ooglid;
• Ontsteking;
• Droogte van het ooglid of een schilferend ooglid;
• Jeuk of andere vorm van oogirritatie;
• Afscheiding;
• Pijn of gevoeligheid;
• Verlies van wimpers;
• Koorts;
• Dubbelzien (diplopie);
• Verlies van (een deel van) het gezichtsvermogen (afhankelijk van de mate van zwelling van het ooglid);
• Abnormale bolling van één of beide ogen (proptosis);
• Overtollige traanproductie, wat tranende ogen tot gevolg heeft;
• Zwelling in het gezicht;
• Onvermogen om de ogen volledig te openen en sluiten;
• Hoofdpijn;
• Moeite met knipperen
• Niezen;
• Overgevoeligheid voor licht (fotofobie);
• Rode ogen en conjunctivitis (bindvliesontsteking).

Gezwollen ooglid door een infectie

Een ooginfectie kan variëren van een bacteriële infectie tot een virusinfecties. Pijnlijke, gezwollen oogleden kan het resultaat zijn. Antimicrobiële middelen in de vorm van oogdruppels worden gebruikt bij de behandeling van bacteriële ooginfecties. Het toepassen van oogwassing met een fysiologische zoutoplossing of water, kan ondersteunend werken.

Dikke ogen door conjunctivitis

Conjunctivitis, ook bindvliesontsteking genoemd, duidt op ontstoken slijmvlies (conjunctiva) van de ogen. Het is de meest voorkomende oorzaak van een rood oog. De oogleden kunnen bij conjunctivitis enigszins gezwollen zijn. Er worden verschillende vormen onderscheiden, zoals een bacteriële, virale of een allergische conjunctivitis. Een bacteriële conjunctivitis kan behandeld worden met een antibioticum gegeven in druppel-, gel- of zalfvorm. Een virale conjunctivitis kan bestreden worden door het druppelen met ontstekingsremmende medicijnen. Allergische conjunctivitis kun je te lijf met speciale druppels die bedoeld zijn voor een allergie in het oog.

Orbital cellulitis

Dit duidt op een infectie van het weefsel dat het ooglid van de oogkas scheidt. Orbitale cellulitis wordt vaak veroorzaakt door een stafylokok- of streptokokinfectie, maar een schimmelinfectie is ook mogelijk. Je hebt koorts en je voelt je lamlendig. Daarnaast krijg je last van rode oogleden, uitpuilende ogen, verminderde oogbeweging en een verminderd c.q. wazig gezichtsvermogen. Verder treedt zwelling van het ooglid of van de weefsels rond de ogen op.

Blefaritis

Blefaritis of ooglidontsteking duidt op een (vaak chronische) ontsteking van de ooglidrand. Het komt vaak door onvoldoende ooglidhygiëne, maar andere oorzaken zijn ook mogelijk zoals overtollige productie van talg door de ooglidklieren, bacteriële infecties en allergie. Bij blefaritis klaag je over brandende of jeukende, geïrriteerde oogleden. Ook kan er roodheid en zwelling optreden. De rand om het oog is rood gekleurd en soms bezaaid met witte schilfertjes.

Chalazion

Een chalazion of hagelkorrel is een pijnloze zwelling van een talgklier in het ooglid. De oorzaak is een verstopping waardoor de klier groter wordt met zwelling als gevolg.

Gezwollen ooglid door een allergie

Gezwollen oogleden kan één van de klachten zijn van een allergie als hooikoorts. Dit is een allergie voor stuifmeel van grassen, planten of bomen. Kenmerkende klachten zijn jeuk in de neus en niezen, evenals een verstopte neus of een zogeheten 'loopneus'. Je ogen blazen een partijtje mee en jeuken, tranen of voelen branderig aan. Ook kan je keel droog en branderig aanvoelen, waarbij je moet hoesten.

Bijholteontsteking of sinusitis

Een bijholteontsteking, ook 'sinusitis' genoemd, duidt op een ontsteking en zwelling van de binnenste wand van de sinussen. Een bijholteontsteking gaat vaak gepaard met lokale hoofdpijn, gevoeligheid aan de oppervlakte en zwelling van de oogleden. Vaak is een verkoudheid de boosdoener. Dit heeft een slijmvliesontsteking tot gevolg, waardoor het slijmvlies opzwelt en veel slijm (snot) produceert. Door deze zwelling kan de openingen tussen bijholten en neus-keelholte gaan dichtzitten. Het indikken van snot leidt ertoe dat het niet of nauwelijks meer de bijholten kan uitlopen.

Geïrriteerd en gezwollen ooglid door vieze contactlenzen

Vieze lenzen of bepaalde reinigingsmiddelen kunnen de oorzaak zijn van gezwollen oogleden. Zorg er altijd voor dat je je lenzen reinigt zoals voorgeschreven. Aanslag van de lens zorgt voor mechanische prikkeling, wat kan leiden tot irritatie en andere klachten.

Chronische nieraandoeningen

Bij mensen met een chronische nieraandoening kan onder meer de water- en zouthuishouding verstoord zijn. Vooral als je veel zout binnenkrijgt, kan dit leiden tot vochtretentie wat zich kan uiten in gezwollen voeten wat in de loop van de dag verergert. Kenmerkend is dat je een putje in de gezwollen benen kan duwen en even zichtbaar blijft nadat je je vinger hebt weggetrokken. Er zijn ook mensen die ’s morgens (na het slapen) gezwollen oogleden hebben. Voorts kan het vocht zich ophopen ter hoogte van de longen wat kan leiden tot een scala aan klachten.

Gezwollen oogleden na ooglidcorrectie

Met het voortschrijden der jaren neemt de elasticiteit van de huid af. Je kunt dan zware, afhangende oogleden en wallen onder de ogen krijgen. De ene persoon heeft daar meer last van dan de andere persoon. Sommige mensen kiezen ervoor om dat te laten corrigeren middels een ooglidcorrectie. Dat is een operatieve ingreep van het bovenooglid en/of onderooglid, waarbij het teveel aan huid wordt verwijderd. De operatie heeft geen nadelig effect op je gezichtsvermogen, maar je oogleden kunnen de eerste weken licht gezwollen zijn.

Ziekte van Pfeiffer

De ziekte van Pfeiffer is een virusinfectie die keelpijn, koorts, vergrote klieren en soms een lichte vorm van leverontsteking (hepatitis) veroorzaakt. Heel soms gaat de ziekte van Pfeiffer gepaard met gezwollen oogleden. Dit symptoom verdwijnt meestal vrij snel. Een andere benaming van Pfeiffer is klierkoorts, vanwege de aanwezigheid van opgezette klieren.

Gezwollen oogleden na huilen

Huilen lucht op, maar na afloop van de huilbui kun je soms flink gezwollen ogen hebben die ook nog eens behoorlijk rood zijn. Het komt regelmatig voor dat de ogen de ochtend erna nog steeds gezwollen zijn.

Clusterhoofdpijn

Last van hoofdpijn in combinatie met gezwollen oogleden kan wijzen op zogeheten clusterhoofdpijn, een zeer ernstige vorm van hoofdpijn die in episoden of clusters optreedt. Het gaat om ernstige, doch korte hoofdpijnaanvallen in episodes. Het treedt op aan één zijde van het hoofd. Aan de zijde waar de pijn optreedt, is er sprake van ten minste één van de volgende bijverschijnselen: rood oog, tranend oog, verstopte neus, loopneus, zwetend voorhoofd, vernauwde pupil, hangend ooglid en een ooglidzwelling.

Hemicrania continua

Hemicrania continua wordt gekenmerkt door een continue hoofdpijn aan één kant van het hoofd van fluctuerende intensiteit. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen. De aandoening begint meestal in de volwassenheid, maar kinderen kunnen er ook last van krijgen. Bijkomende klachten kunnen onder meer bestaan uit hangende oogleden, rode ogen en gezwollen oogleden.

Traag werkende schildklier

Een onvoldoende werking van de schildklier of trage schildklier (hypothyreoïdie) kan een waaier aan klachten veroorzaken, zoals vermoeidheid, kouwelijkheid, traagheid, zwaarder worden, haaruitval, obstipatie, gezwollen oogleden en droge huid.

Gezwollen ooglid behandeling

De behandeling hangt af van de oorzaak en de ernst van het gezwollen ooglid en de eventuele andere symptomen en klachten die ermee gepaard gaan.

Algemene maatregelen

Eén van belangrijkste dingen die je moet onthouden is om niet te wrijven of het gezwollen ooglid aan te raken. Je kunt het beste ook geen make-up op je ooglid of elders op je gezicht doen. Voorts moet make-up en andere verzorgingsproducten hypoallergeen en geurvrij te zijn, zodat een allergieaanval niet opflakkert. Contactlenzen kun je beter niet dragen totdat de zwelling verdwenen is. Verder is het verstandig om een koud kompres aan te brengen op de ooglidzwellingen.

Allergie

Als de oorzaak van je gezwollen oogleden te wijten is aan een allergie, dan kan een antihistaminicum helpen. Er zijn vrij verkrijgbare middelen, maar de huisarts kan deze ook voorschrijven. Milde corticosteroïde oogdruppels zijn aanbevolen voor meer ernstige allergische reacties.

Bacteriële of virale infectie

Als het gezwollen ooglid wordt veroorzaakt door een infectie, kan een arts een (lokaal aan te brengen) antibioticum voorschrijven. In geval van conjunctivitis, zal de arts mogelijk een antibioticumcrème voorschrijven. Bij een virale infecties kan de arts antivirale of ontstekingsremmende oogdruppels of zalven voorschrijven.

Tips voor het voorkomen van gezwollen ogen

Laat je testen op allergieën

Als gezwollen oogleden en andere symptomen van allergieën regelmatig voorkomen, kun je op allergieën getest worden. Om vast te stellen waardoor een allergische reactie veroorzaakt wordt kun je bij je huisarts een allergietest doen. Door te weten waarvoor je allergisch bent, kun je proberen specifieke allergenen te voorkomen of, tenminste, je blootstelling eraan zoveel mogelijk te beperken.

Make-up

Kies make-up en andere schoonheidsproducten die hypoallergeen en geurvrij zijn om een allergieaanval te vermijden. Je kunt ook een wat make-up aanbrengen aan de binnenzijde van je pols voordat je het o je gezicht aanbrengt om allergische reacties uit te sluiten.

Oogrduppels

Wanneer je oogdruppels gebruikt, kies dan voor oogdruppels zonder conserveermiddelen. Terwijl conserveermiddelen in normale oogdruppels bacteriële groei remmen, zijn sommige mensen allergisch voor deze conserveermiddelen.

Contactlenzen

Als je contactlenzen draagt, kun je het risico op oogontsteking of irritatie beperken door gebruik te maken van goede hygiënemaatregelen, waaronder het regelmatig vervangen van je contactlenzen en het contactlensdoosje.

Handen wassen

Het is belangrijk om gedurende de dag regelmatig je handen grondig te wassen om de overdracht van eventuele bacteriën en andere ziekteverwekkers van je vingers naar je ogen te voorkomen, of van het éne geïnfecteerde oog naar het andere nog gezonde oog te voorkomen.

Koude kompressen

Het aanbrengen van koude kompressen kan soms gezwollen gezwollen oogleden voorkomen.

Nachtrust

Zorg voor voldoende slaap en rust. Vermoeidheid kan namelijk leiden tot gezwollen oogleden. Rust is één van de belangrijkste bouwstenen voor je immuunsysteem. Voldoende nachtrust zorgt onder meer voor een goede ooggezondheid.

Gezonde voeding

Natrium, cafeïne en alcohol verergeren de symptomen van gezwollen oogleden. Daarom is het verstandig deze stoffen te vermijden.

Voldoende drinken

Ook is het belangrijk om voldoende water te drinken om uitdroging te voorkomen. Uitdroging kan namelijk gepaard gaan met gezwollen oogleden.

Oogbescherming

Zonnebrillen met onbreekbare glazen (polycarbonaat) zijn een andere manier om de ogen te beschermen tegen eventuele verwondingen. Polycarbonaat is licht en tegelijk breukvast en het materiaal heeft een uv-bescherming. Tevens is het verstandig om tijdens bepaalde werkzaamheden een veiligheidsbril te dragen.

Niet roken

Roken heeft een negatief effect op je ogen. Daarom luidt het advies om te stoppen met roken.

Vermijd allergenen

Als je merkt dat je oogleden gezwollen zijn als reactie op bepaalde stoffen of allergenen, probeer deze dan te vermijden. Dit kan bijvoorbeeld pollen, huisstofmijt of bepaalde cosmetische producten zijn.

Vermijd wrijven

Wrijf niet te veel in je ogen, want dit kan irritatie en zwelling veroorzaken.

Zonnebril

Draag een zonnebril om je ogen te beschermen tegen fel zonlicht, stof en wind, wat zwelling kan veroorzaken.

Medische aandoeningen

Als je herhaaldelijk last hebt van gezwollen oogleden, kan dit een teken zijn van een onderliggende medische aandoening. Raadpleeg in dat geval een oogarts of een huisarts voor een diagnose en passende behandeling.

Lees verder

• Gezwollen ogen of oogleden: oorzaken zwelling rond de ogen
• Rode ogen: oorzaken van een rood oog of bloeddoorlopen ogen
• Oogaandoeningen: rood oog/rode ogen; jeuk/afscheiding/tranen
• Jeukende ogen: oorzaken en symptomen jeuk aan de ogen
• Dikke ogen: oorzaken van zwelling en vocht onder de ogen