Halo’s & lichtverblinding door ziekte of behandeling aan oog

Licht is van cruciaal belang voor het gezichtsvermogen. Mensen zien voorwerpen wanneer licht hierop weerkaatst en zo in onze ogen terechtkomt. Soms is licht echter de oorzaak van waarnemingsproblemen, zoals halo’s of lichtverblinding. Beide treden op wanneer de hoeveelheid licht die het oog binnenkomt groter is dan het vermogen van het oog om dit licht te verwerken. Er zijn diverse mogelijke oorzaken voor halo's en lichtverblinding. Afhankelijk van de oorzaak is preventie of behandeling mogelijk.

• Halo’s zien met het oog
• Lichtverblinding (glare, lichtverstrooiing of strooilicht)
• Oorzaken: Oogbehandeling, oogaandoening, normale reactie op fel licht
• Symptomen: Wazig of slecht zien met de ogen
• Behandeling
• Preventie

Halo’s zien met het oog

Halo's zijn heldere cirkels die vooral in een schemerige of donkere omgeving een lichtbron omringen, zoals de koplampen van een tegenligger. Door deze lichtbollen, die het oog binnenkomen, zien mensen slechter omdat het interfereren met het gezichtsvermogen.

Lichtverblinding (glare, lichtverstrooiing of strooilicht)

Bij lichtverstrooiing, die vooral overdag plaatsvindt, ziet een patiënt strooilicht rond een voorwerp. Dit varieert bij iedereen in vorm, grootte en helderheid. Lichtverblinding kan ongemakkelijk zijn. Als een patiënt naar een te felle lichtbron probeert te kijken, ziet hij vaak scheel en kijkt hij meestal weg van het licht. Dit prikkelt bij sommige patiënten de traanvorming. Lichtverblinding tast soms ook het gezichtsvermogen aan, wat resulteert in verminderde contrastgevoeligheid van beelden, vooral in situaties met weinig daglicht. Kleuren lijken hierdoor "vervaagd".

Oorzaken: Oogbehandeling, oogaandoening, normale reactie op fel licht

Verschillende mogelijke oorzaken liggen aan de basis van halo's en lichtverblindingen. Soms is dit het gevolg van een oogbehandeling of oogaandoening, zoals een oogzenuwaandoening, maar vaak is het ook een normale reactie op fel licht.

Oorzaken van halo's en lichtverblinding zijn onder andere:

• Astigmatisme: Hierbij ziet een patiënt wazig door een onregelmatige vorm van het hoornvlies (de voorzijde van het oog).
• Cataract: Halo’s zijn een veelvoorkomend symptoom van cataract. Ook treedt lichtverblinding op bij staar, waardoor normaal licht voor een patiënt te fel is. Normaliter is de lens aan de voorkant van het oog helder, waardoor het licht gemakkelijk passeert. Bij cataract vertroebelt de ooglens waardoor de patiënt wazig gaat zien. Door deze oogziekte is de lichtwaarneming aangetast. Dit noemt men in medische termen "fotofobie" (overgevoeligheid voor licht).
• Hypermetropie: Hierbij heeft een patiënt problemen om objecten van dichtbij te zien, als gevolg van de natuurlijke vorm van de oogbol (verziendheid).
• Myopie: Hierbij heeft een patiënt problemen om objecten van veraf te zien; dit is vaak ’s nachts erger (bijziendheid).
• Oogbehandelingen: Sommige behandelingen leiden tot halo's en lichtverblinding. Deze omvatten radiale keratotomie en laserbehandelingen zoals LASIK en PRK. De meer moderne vormen van LASIK geven veel minder kans op lichtverblinding en halo's dan de oudere procedures.
• Presbyopie: Hierbij heeft een patiënt problemen om objecten van dichtbij te zien als gevolg van veroudering (ouderdomsverziendheid).
• Andere (oog)aandoeningen: Glaucoom en diabetische hypoglykemie kunnen eveneens halo’s rond voorwerpen veroorzaken.
• Andere situaties: Autorijden in de richting van de zon bij zonsondergang of kijken naar het strand of naar een met sneeuw bedekt veld op een zonnige dag kan eveneens halo's of strooilicht veroorzaken. Laserpointers die op de ogen gericht zijn, geven ook deze symptomen. Cameraflitsen veroorzaken soms tijdelijke lichtverblinding met nabeelden in het gezichtsvermogen. Dit is bekend als “flashblindheid”.

Symptomen: Wazig of slecht zien met de ogen

Naast de onmiddellijke verblinding kan de patiënt last hebben van vermoeidheid. Het duurt soms even voordat hij zich herstelt na blootstelling aan halo’s of lichtverblinding. Daarnaast kan hij gedesoriënteerd of in shock zijn wanneer hij hiermee plots te maken krijgt.

Behandeling

Een oogarts kan een bril of contactlenzen voorschrijven of andere gezichtsproblemen behandelen. De patiënt moet duidelijk aangeven dat hij last heeft van halo’s en lichtverblinding zodat de oogarts hiervoor de juiste correctie kan voorschrijven.

Bij een vroege vorm van cataract kan een corrigerende bril of zonnebril helpen om lichtverblinding te verminderen. In latere stadia is vaak een cataractbehandeling, zoals een cataractoperatie, nodig. Chirurgie is namelijk een effectieve manier om ernstige staar te behandelen. Tijdens de operatie verwijdert de oogarts de troebele lens en vervangt deze meestal met een kunstlens. Cataract vervangende brillen, beter bekend als multifocale brillen, veroorzaken bij sommige patiënten meer halo's en lichtverblinding dan monofocale brillen. Multifocale brillen helpen de patiënt om zowel dichtbij als veraf te zien.

Preventie

Afhankelijk van de oorzaak van halo's en lichtverblinding, kan een patiënt vaak zelf de impact verminderen. Soms is het nodig een oogarts te raadplegen, vooral wanneer de patiënt lijdt aan een oogaandoening of vermoedt dat hij een oogafwijking heeft. Enkele eenvoudige stappen kunnen de effecten van lichtverblinding verminderen:

• Bril: Een oogarts kan een speciale bril voorschrijven om de gevolgen van lichtverblinding te verminderen.
• Gepolariseerde zonnebrillen: Deze houden bepaalde vormen van lichtverblinding tegen, zoals reflecties van water. Hierdoor heeft een patiënt minder last van zijn ogen.
• Hoed of pet: Een breedgerande hoed of pet beschermt de ogen tegen direct zonlicht.
• Zonnebril met getinte glazen: Overdag kan lichtverblinding verminderd worden door een zonnebril te dragen. Gele, oranje of rode glastinten blokkeren het beste de lichtverblinding.
• Zonneklep in de auto: Bij direct zonlicht kan de zonneklep in de auto naar beneden gedaan worden om te voorkomen dat het zonlicht in de ogen schijnt.