Halo moedervlek (halo naevus): symptomen en behandeling

Een halo naevus is een goedaardige moedervlek met een gedepigmenteerde ring eromheen (zie foto). Een halo moedervlek wordt ook wel halo-naevus of moedervlek van Sutton genoemd. Het zijn geheel goedaardige laesies. Bij kinderen en jongvolwassenen komt het relatief vaak voor, even vaak bij meisjes als bij jongens. De oorzaak is anno 2023 nog onbekend, maar men neemt aan dat halo naevus het gevolg is van een immuunreactie tegen melanocyten (pigmentcellen). Een halo naevus is goedaardig. Behandeling is daarom niet nodig. Desgewenst kan de plek met zelfbruinende crème gecamoufleerd worden.

• Halo moedervlek
• Synoniemen
• Wie krijgt het?
• Goedaardig of kwaadaardig?
• Oorzaken van een halo moedervlek
• Risicofactoren
• Vóórkomen halo moedervlek
• Symptomen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een halo naevus
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Halo moedervlek

Een halo naevus is een goedaardige moedervlek met een gedepigmenteerde ring eromheen, met andere woorden het pigment van de omringende huid is verdwenen. Door de witte rand eromheen wordt het ook wel schietschijf moedervlek genoemd. Hoewel Sutton de laesie in 1916 voor het eerst beschreef als leukoderma acquisita centrifugum, waren de laesies al wel eerder opgemerkt, zoals blijkt de voorstelling op het schilderij 'De verzoeking van de Heilige Antonius' van Matthias Grünewald, circa 1512-1516.

Synoniemen

Een halo moedervlek is ook bekend onder de volgende termen:

• halo melanocytische naevus
• halo naevus
• halo nevus
• leukoderma acquisitum centrifugum
• moedervlek van Sutton
• perinevoid vitiligo
• regressie naevus
• schietschijf moedervlek
• Sutton naevus

Wie krijgt het?

Halo naevus verschijnt meestal in de eerste 30 jaar; kinderen en jongvolwassenen kunnen dit type naevus hebben. Zeer zelden kan het bij de geboorte aanwezig zijn, in welk geval het een congenitale (aangeboren) halo naevus wordt genoemd. Het komt bij mannen en vrouwen even vaak voor. Alle raciale en etnische groepen lopen een risico, maar dit naevustype komt vaker voor bij blanken. Studies tonen aan dat ongeveer 1 op de 100 blanken en halo naevus heeft.

Goedaardig of kwaadaardig?

Zoals hierboven reeds aangegeven, is een halo moedervlek goedaardig en dus onschuldig. Indien een moedervlek met een witte ring er omheen toch kwaadaardig blijkt te zijn, dan betreft het geen halo naevus, maar een melanoom met een witte verkleuring eromheen. Deze zijn te herkennen aan de moedervlek en de witte ring eromheen, die beiden onregelmatig zijn. Zo'n leasie komt bijna nooit voor.

Oorzaken van een halo moedervlek

De etiologie van halo naevus is anno 2023 onbekend. Onderzoek wijst in de richting van een immunologisch mechanisme waarbij door het afweersysteem pigmentcellen rond de moedervlek worden opgeruimd. Deze afweerreactie wordt uitgelokt door nog onbekende factoren in de halo-naevus.

Risicofactoren

De risicofactoren voor het ontstaan van een halo naevus zijn:

• een familiegeschiedenis van vitiligo
• een positieve familiegeschiedenis van halo naevus
• blanken lopen een hoger risico in vergelijking met andere raciale groepen

Vóórkomen halo moedervlek

De incidentie van halo naevi in de algemene populatie wordt geschat op 1%. Een familiale neiging voor het ontwikkelen van halo naevus is gemeld. Evenveel mannen als vrouwen krijgen deze moedervlekken. Ze worden het meest aangetroffen bij 15-20 jarigen, bij evenveel jongens als meisjes.

Symptomen

Rondom de moedervlek is een gedepigmenteerde zone zichtbaar: een witte ring om de moedervlek heen. De kleur van de moedervlek varieert van rozerood, lichtbruin tot donkerbruin. De ontkleurde ring kan heel smal zijn tot wel enkele centimeters breed. De centrale moedervlek kan ook variëren in grootte. Het aantal halo naevi verschilt ook, van één tot wel enkele tientallen. De voorkeurslocatie is de romp, ofschoon ze overal op het lichaam kunnen voorkomen. De gedepigmenteerde zone is gevoelig voor zonverbanding.

Onderzoek en diagnose

Het uiterlijk van een halo moedervlek is zo kenmerkend, dat het stellen van een diagnose niet moeilijk is. De (huis)arts zal de moedervlek wel kritisch inspecteren, eventueel met een vergrotend instrument. Een onrustige moedervlek wordt weggehaald en microscopisch onderzocht.

Behandeling van een halo naevus

Halo-naevi zijn volstrekt goedaardig en self-limiting en behoeven derhalve geen behandeling. Wanneer de centrale moedervlek cosmetische of mechanische bezwaren geeft, kan deze middels een incisie worden verwijderd. De witterandzone is gevoelig voor zonverbranding. Zo nodig kunnen halo-naevi op zonblootgestelde lichaamsdelen behandeld worden middels pigmenttransplantatie. Bij pigmenttransplantatie haalt een specialist een stuk gepigmenteerde huid weg en plaatst deze op de witte zone rondom de moedervlek.

Prognose

Veelal wordt de gedepigmenteerde ring eerst lichter of groter. Vervolgens wordt de moedervlek (bijna) helemaal opgeruimd. Repigmentatie (terugkeer van pigment) kan plaatsvinden na maanden of jaren, maar het hoeft niet. Soms blijft het pigment weg en blijft er altijd een witte plek zichtbaar.

Complicaties

Er zijn vaak geen complicaties die voortvloeien uit een halo naevus. Desondanks kan dit bij sommige personen aanleiding geven tot cosmetische problemen.

Preventie

Medisch onderzoek heeft anno 2023 geen manier gevonden om een halo naevus te voorkomen.

Lees verder

• Geboortevlekken: symptomen, oorzaak en behandeling
• Blauwe moedervlek (blue nevus): oorzaken en behandeling
• Moedervlekken: symptomen, behandelen en verwijderen
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Moedervlek met eczeem-reactie: Moedervlek van Meyerson