Kunsttranen (oogdruppels) bij droge ogen

Wie last heeft van droge ogen, kan kunstmatige tranen gebruiken om verlichting te vinden. Kunsttranen bevochtigen de ogen en verlichten branderigheid, irritatie en pijn als gevolg van droge ogen. Deze oogdruppels helpen het traanvocht op de buitenkant van de ogen vast te houden. Kunsttranen worden ook wel “oculaire smeermiddelen” genoemd. Er zijn verschillende soorten kunsttranen op de markt, die al dan niet conserveringsmiddelen bevatten. Het is belangrijk om kunsttranen volgens de juiste toedieningsinstructies te gebruiken. Soms kunnen patiënten allergisch reageren op kunsttranen of kunnen er andere bijwerkingen optreden.

• Wat zijn kunsttranen?
• Soorten kunsttranen
• Werking van kunsttranen
• Indicaties voor het gebruik van kunsttranen
• Contra-indicaties voor kunsttranen
• Toepassing en dosering
• Voordelen van kunsttranen
• Mogelijke bijwerkingen van kunsttranen
• Wanneer kunsttranen gebruiken?
• Gebruik van oogdruppels volgens voorschrift van de oogarts
• Bijwerkingen van oculaire smeermiddelen
• Aankoop van kunsttranen

Wat zijn kunsttranen?

Kunsttranen zijn oogdruppels die de werking van natuurlijke tranen nabootsen. Ze zijn ontworpen om de ogen te bevochtigen en de symptomen van droge ogen te verlichten, zoals branderigheid, jeuk en een droog gevoel. Kunsttranen bevatten meestal een combinatie van water, elektrolyten en andere stoffen, zoals glycerine of hyaluronzuur, die helpen bij het aanbrengen van een beschermende laag op het oogoppervlak. Deze druppels kunnen tijdelijk verlichting bieden bij milde gevallen van droge ogen, maar worden ook gebruikt bij ernstigere vormen van het syndroom van droge ogen.

Samenstelling van kunsttranen

Kunsttranen bestaan uit verschillende ingrediënten die samenwerken om het traanvocht in de ogen aan te vullen. De basisbestanden zijn meestal water en elektrolyten, die de ogen helpen te bevochtigen en te reinigen. Sommige kunsttranen bevatten ook hyaluronzuur, wat bekend staat om zijn vochtbindende eigenschappen. Afhankelijk van de ernst van de symptomen kunnen kunsttranen ook andere stoffen bevatten, zoals glycerine, dat het oogoppervlak beschermt en de verdamping van het traanvocht voorkomt.

Verkrijgbaarheid en variëteiten

Kunsttranen zijn zonder recept verkrijgbaar in de meeste apotheken en supermarkten. Er zijn verschillende formules beschikbaar, variërend van eenvoudige bevochtigende druppels tot druppels die ook olie- of vetcomponenten bevatten voor langdurige bevochtiging. Patiënten kunnen kiezen tussen kunsttranen met of zonder conserveermiddelen, afhankelijk van de gevoeligheid van hun ogen. Kunsttranen kunnen ook in verschillende vormen worden gevonden, zoals druppels, gels of oogzalf, afhankelijk van de ernst van de droge ogen en de voorkeur van de patiënt.

Soorten kunsttranen

Er zijn diverse soorten kunsttranen die geschikt zijn voor verschillende niveaus van droogheid en gevoeligheid. De keuze voor een bepaald type hangt af van de frequentie van gebruik, de ernst van de symptomen en de reactie van het oog op de ingrediënten in de druppels. Sommige mensen hebben dagelijks kunsttranen nodig, terwijl anderen slechts af en toe verlichting zoeken van een droog of geïrriteerd gevoel. De keuze tussen kunsttranen met conserveermiddelen of conserveermiddelvrije varianten kan ook belangrijk zijn voor patiënten die gevoelig zijn voor deze stoffen.

Conserveermiddelen in kunsttranen

Kunsttranen kunnen conserveermiddelen bevatten, die helpen de houdbaarheid van het product te verlengen en bacteriële besmetting te voorkomen. Echter, sommige patiënten, vooral die met langdurige droge ogen, kunnen overgevoelig zijn voor deze conserveermiddelen, wat kan leiden tot irritatie of verergering van de symptomen. Daarom is het raadzaam om kunsttranen zonder conserveermiddelen te gebruiken bij langdurig of frequent gebruik, of bij patiënten met ernstige oogirritatie.

Conserveermiddelvrije kunsttranen

Voor patiënten die gevoelig zijn voor conserveermiddelen, zijn er kunsttranen zonder conserveermiddelen beschikbaar. Deze varianten zijn vooral geschikt voor mensen die dagelijks kunsttranen gebruiken of mensen met ernstige vormen van droge ogen, zoals bij het syndroom van Sjögren. Conserveermiddelvrije kunsttranen helpen bij het verminderen van de kans op irritatie en zorgen voor een veilige en langdurige bevochtiging van de ogen.

Werking van kunsttranen

Kunsttranen werken door de natuurlijke traanfilm van de ogen te herstellen en te stabiliseren. Dit zorgt voor een betere bevochtiging van het oogoppervlak, vermindert de verdamping van traanvocht en biedt verlichting van droge ogen. De druppels zorgen ook voor het aanbrengen van een beschermende laag over het oog, waardoor irritatie en ongemak worden verminderd.

Herstel van de traanfilm

De traanfilm is een dunne laag die het oog beschermt tegen uitdroging en infecties. Bij droge ogen is deze traanfilm vaak verstoord of onvoldoende, wat kan leiden tot symptomen zoals branderigheid en roodheid. Kunsttranen helpen deze film te herstellen door een extra bevochtigingslaag aan te brengen. Dit voorkomt dat de ogen uitdrogen en vermindert de symptomen van irritatie en ongemak.

Langdurige bescherming tegen verdamping

Sommige kunsttranen bevatten stoffen die niet alleen het oog bevochtigen, maar ook de verdamping van het traanvocht vertragen. Ingrediënten zoals glycerine en hyaluronzuur helpen de ogen langer gehydrateerd te blijven. Dit is vooral belangrijk voor patiënten die in droge omgevingen verkeren of langdurig blootgesteld worden aan luchtstromen die de ogen kunnen uitdrogen.

Indicaties voor het gebruik van kunsttranen

Kunsttranen worden voornamelijk toegepast bij droge ogen, maar ook bij andere omstandigheden zoals veroudering van het oog, bij het gebruik van bepaalde medicijnen, bij medische aandoeningen, het syndroom van Sjögren, na oogchirurgie of bij omgevingsfactoren zoals winderigheid of een rookrijke omgeving. Kunsttranen zijn veilig voor gebruik tijdens de zwangerschap, dus zwangere vrouwen kunnen ze zonder risico gebruiken.

Contra-indicaties voor kunsttranen

In sommige gevallen is het beter om geen kunsttranen te gebruiken. Kunsttranen mogen niet worden gebruikt voor de behandeling of preventie van een ooginfectie. Het is ook sterk afgeraden om kunsttranen te gebruiken bij een allergie. Het gebruik van kunsttranen in combinatie met contactlenzen wordt eveneens afgeraden. Er is onvoldoende informatie over de vraag of kunsttranen in de moedermelk overgaan of schadelijk zijn voor een zogende baby. Het is daarom raadzaam om advies in te winnen bij een arts of apotheker over het gebruik van kunsttranen tijdens borstvoeding.

Toepassing en dosering

Kunsttranen moeten correct worden gebruikt om de gewenste effecten te bereiken. De dosering varieert afhankelijk van de ernst van de droge ogen en de specifieke behoeften van de patiënt. Meestal wordt geadviseerd om 1-2 druppels in elk oog te druppelen wanneer dat nodig is, bijvoorbeeld wanneer de ogen droog of geïrriteerd aanvoelen. Het is belangrijk om te weten hoeveel druppels per dag nodig zijn en deze aan te passen op basis van de ernst van de symptomen.

Frequentie van gebruik

De frequentie van het gebruik van kunsttranen is afhankelijk van de ernst van de symptomen. Sommige patiënten gebruiken kunsttranen meerdere keren per dag, terwijl anderen slechts af en toe verlichting nodig hebben. Bij patiënten met een milde vorm van droge ogen kan één applicatie per dag voldoende zijn, terwijl patiënten met ernstigere vormen van droge ogen mogelijk vaker moeten druppelen om de symptomen onder controle te houden.

Correct gebruik van kunsttranen

Het correct aanbrengen van kunsttranen is belangrijk voor de effectiviteit van de behandeling. Het wordt aangeraden om voor het aanbrengen van de druppels de handen goed te wassen. Zorg ervoor dat de druppelaar het oog niet aanraakt om besmetting te voorkomen. Na het aanbrengen van de druppels kan het nuttig zijn om de ogen een paar seconden te sluiten om de druppels goed te verspreiden over het oogoppervlak.

Voordelen van kunsttranen

Kunsttranen bieden verschillende voordelen voor patiënten die lijden aan droge ogen. Ze zijn gemakkelijk te gebruiken en kunnen snel verlichting bieden van symptomen zoals jeuk, branderigheid en droogheid. Kunsttranen helpen ook de traanfilm te stabiliseren en het ongemak van droge ogen te verminderen. Daarnaast kunnen ze in combinatie met andere behandelingen voor droge ogen worden gebruikt, zoals oogzalven of ontstekingsremmers, om de algehele werking van de ogen te verbeteren.

Verlichting van symptomen van droge ogen

Het belangrijkste voordeel van kunsttranen is dat ze onmiddellijk verlichting bieden van de symptomen van droge ogen. Ze verlichten het ongemak van branderigheid, jeuk, en het gevoel van zand in de ogen. Dit maakt kunsttranen een nuttige en toegankelijke oplossing voor patiënten die niet in staat zijn om andere behandelingen voor droge ogen te gebruiken.

Bevordering van het dagelijks functioneren

Kunsttranen helpen het dagelijks functioneren te verbeteren, vooral voor patiënten die veel tijd achter een computerscherm doorbrengen, in droge omgevingen verkeren of langdurig contactlenzen dragen. Door het herstel van de traanfilm kunnen patiënten hun activiteiten zonder ongemak uitvoeren en worden de normale oogfuncties ondersteund.

Mogelijke bijwerkingen van kunsttranen

Hoewel kunsttranen over het algemeen veilig zijn, kunnen sommige patiënten bijwerkingen ervaren, vooral bij langdurig of overmatig gebruik. De meest voorkomende bijwerking is een lichte irritatie of een gevoel van wazig zicht direct na het aanbrengen van de druppels. In zeldzame gevallen kunnen patiënten allergische reacties ontwikkelen op de conserveermiddelen of andere ingrediënten in de kunsttranen.

Oogirritatie door conserveermiddelen

Conserveermiddelen in kunsttranen kunnen bij sommige patiënten irritatie veroorzaken, vooral bij langdurig gebruik. Dit komt omdat de conserveermiddelen de oogweefsels kunnen beschadigen of het natuurlijke traanvocht kunnen verstoren. Het gebruik van conserveermiddelvrije kunsttranen kan in dergelijke gevallen een oplossing zijn om bijwerkingen te voorkomen.

Wazig zicht na toepassing

Sommige patiënten ervaren tijdelijk wazig zicht direct na het aanbrengen van kunsttranen. Dit is meestal van korte duur en verdwijnt zodra de druppels zich over het oogoppervlak verspreiden. Het is echter belangrijk om voorzichtig te zijn bij het uitvoeren van activiteiten die een helder zicht vereisen, zoals autorijden, direct na het gebruik van de druppels.

Wanneer kunsttranen gebruiken?

Kunsttranen kunnen worden gebruikt wanneer symptomen van droge ogen zich voordoen, zoals branderigheid, jeuk of een droog gevoel. Ze zijn ook nuttig voor patiënten die contactlenzen dragen, aangezien dit de traanproductie kan verstoren. Het gebruik van kunsttranen kan helpen bij het verlichten van ongemak en het bevorderen van de gezondheid van het oogoppervlak.

Bij droge ogen door omgevingsfactoren

Patiënten die langdurig aan droge omgevingen worden blootgesteld, zoals airconditioning of verwarmde ruimtes, kunnen kunsttranen gebruiken om de symptomen van droge ogen te verlichten. Ook bij mensen die veel tijd achter een computerscherm doorbrengen, kunnen kunsttranen helpen bij het herstellen van de traanfilm en het verminderen van oogirritatie.

Bij droogheid door medische aandoeningen

Kunsttranen kunnen ook nuttig zijn voor patiënten met medische aandoeningen zoals het syndroom van Sjögren, waarbij de speeksel- en traanklieren onvoldoende vochtafscheiding produceren. Kunsttranen kunnen helpen bij het verminderen van de symptomen van droge ogen die door dergelijke aandoeningen worden veroorzaakt.

Gebruik van oogdruppels volgens voorschrift van de oogarts

Patiënten moeten kunsttranen gebruiken volgens het recept van de oogarts of de instructies van de apotheker. Het is belangrijk om kunsttranen niet in grotere of kleinere hoeveelheden te gebruiken dan voorgeschreven, en niet langer dan aanbevolen. Het is in principe niet raadzaam om andere oogmedicijnen in combinatie met kunsttranen te gebruiken, tenzij de oogarts anders adviseert. Indien gecombineerde medicatie nodig is, dient men de kunsttranen als laatste toe, met een wachttijd van minstens vijftien minuten na de laatste oogmedicatie. Contactlenzen mogen pas weer worden ingebracht na vijftien minuten. Bij het gebruik van oogdruppels volgen patiënten het beste de oogdruppelrichtlijnen.

Bijwerkingen van oculaire smeermiddelen

Soms kunnen patiënten allergisch reageren op kunsttranen. Dit kan leiden tot ademhalingsproblemen, netelroos (jeukende bultjes op de huid), en zwelling van het gezicht, de lippen, tong en/of de keel. Bij dergelijke symptomen dient de patiënt onmiddellijk contact op te nemen met een oogarts. Als kunsttranen niet effectief zijn bij het verlichten van droge ogen of als de symptomen verergeren, moet de patiënt ook een afspraak maken met de oogarts. Ernstige symptomen kunnen onder andere branderigheid, prikkeling, irritatie en pijn aan de ogen omvatten, mogelijk gepaard gaand met veranderingen in het zicht. Andere mogelijke bijwerkingen zijn een onaangename smaak in de mond, fotofobie (lichtschuwheid), hoofdpijn, huiduitslag, jeukende ogen, roodheid van de ogen, tranende ogen, of wazig zien. Deze lijst is niet volledig.

Aankoop van kunsttranen

Kunsttranen zijn vaak zonder recept verkrijgbaar. Er zijn veel verschillende merken en vormen van kunsttranen op de markt. Er is geen specifiek merk dat universeel het beste werkt voor droge ogen; de effectiviteit kan variëren afhankelijk van de individuele behoeften en voorkeuren.

Lees verder

• Droge ogen syndroom: Symptomen & behandelingen van oogziekte
• Oogdruppels bij oogproblemen: Soorten, gebruik en adviezen
• Oogdruppels en oogdruppelen: Tips en oogdruppelrichtlijnen