Ontstoken traanzak: symptomen, diagnose en behandeling

Als de traanzak is ontstoken spreekt men van dacryocystitis. Hierbij is sprake van zwelling van de traanzak. In deze zak stroomt het vocht vanaf het oppervlakte van het oog. De ontsteking treedt vooral op bij senioren en bij baby’s. Dat komt omdat zij vaker te maken hebben met een slomere opening van de traanbuis.

Symptomen

Een ontstoken traanzak kan plotseling of chronisch optreden. De symptomen bij deze twee vormen van dacryostitis zijn niet hetzelfde.

Symptomen bij plotselinge dacryocystitis

• Rode zwelling onder huid in het binnenste ooghoek
• Pijn straalt uit naar neus, kin en tanden
• Abces knapt soms vanzelf open
• Rood oogwit
• Opzwellende oogleden

Symptomen bij chronische dacryocystitis

• Oog traant vaak
• Ontsteking aan oogbindvlies
• Zwelling bij binnenste ooghoek
• Etter druipt uit oog

Meestal is één oog door dacryocystitis aangetast, maar de aandoening kan ook in beide ogen tegelijkertijd optreden. Dat komt niet vaak voor.

Diagnose

De arts kan de diagnose vaak snel stellen. Kenmerkend voor de aandoening zijn rode zwellingen in de binnenste ooghoeken ter hoogte van de neus. Bij het onderzoek bekijkt de arts ook of de ontsteking zich beperkt tot de traanzak of dat er wellicht sprake is van uitbreiding van de infectie naar omringende gebieden. De arts kan tijdens de dacryocystitis niet beoordelen of de traanbuizen weer naar behoren werken. Dat kan pas worden vastgesteld als de infectie aan de traanzak voorbij is.

Behandeling

Als de ontsteking plotseling optreedt wordt gestart met een antibioticabehandeling. Dat gebeurt in tabletvorm. Bij uitbreiding van de ontsteking naar bijvoorbeeld de oogkas is soms een ziekenhuisopname noodzakelijk. De antibiotica wordt dan via het infuus toegediend. Ook bestaat de mogelijkheid om antibiotica in druppel- en zalfvorm voor te schrijven. De pijn kan bestreden worden met pijnstillers zoals paracetamol, ibuprofen en naproxen. Warme droge kompressen kunnen ook helpen om het abces beter en sneller te laten rijpen. Als de ontsteking aan de traanzak niet verdwijnt kan er ook een sonde worden ingebracht om de traanafvoerwegen open te maken. De sonde kan zowel worden aangebracht bij kinderen als volwassenen. Indien de acute infectie overgaat volgt vaak een operatie om de traanbuis opener te maken. Zo kan worden voorkomen dat de traanzak opnieuw ontstoken raakt. Deze ingreep kan ook worden uitgevoerd bij patiënten met chronische dacryocystitis.

Oorzaak

Een traanzak raakt ontstoken door een afsluiting van de traanbuis. Hierdoor lopen de tranen naar de neus. Onschuldige bacteriën zijn standaard te vinden op het slijmvlies van de neus en ogen. Bij verstopte traanwegen hopen deze bacteriën zich op in de traanzak, omdat ze niet weg kunnen. Hierdoor gaan ze woekeren wat leidt tot een infectie van de traanzak. Bij een terugkerende ontsteking spreekt men van chronische dacryocystitis.

Complicaties

Er kunnen een aantal complicaties optreden bij dacyrocystitis. Een veelvoorkomende ontwikkeling is het ontstaan van een traanzakfistel. Deze fistel vormt een verbinding tussen de huid en een holte. Deze fistel kan ontstaan bij het barsten van het abces in de ooghoek. Daarnaast kan de infectie aan de traanzak zich uitbreiden naar omringende weefsels, zoals de oogkas. In erge gevallen verspreidt de ontsteking zich zelfs naar de hersenvliezen. Deze klachten gaan gepaard met onder meer met ‘ploppende ogen’, dubbelzien en een beschadigd gezichtsvermogen. Bij een hersenvliesontsteking kunnen koorts, hoofdpijn en stijfheid in de nek optreden. Hierbij kan ook bloedvergiftiging optreden. Dan moet meteen worden ingegrepen.