Fructose-intolerantie

Fructose-intolerantie is een ziekte die recessief erfelijk is. Er ontbreekt een bepaald enzym in de lever waardoor fructose niet voldoende afgebroken wordt. De symptomen beginnen vaak al op kinderleeftijd. Er kan een test worden gedaan om te bekijken of er sprake is van fructose-intolerantie. Dit is een waterstof-ademtest. Behandeling bestaat uit een speciaal dieet. Wanneer patiënten zich niet niet aan houden zullen de symptomen terugkomen, zoals braken.

Wat is fructose?

Fructose is vruchtensuiker. Fructose moet niet verward worden met glucose, dat druivensuiker is. Fructose vinden we voornamelijk in zoet vruchten en in rietsuiker en bietsuiker. In deze laatste twee is fructose verbonden aan glucose. Honing bevat de meeste fructose: ruim 40 procent. Omdat fructose zoeter is dan glucose wordt het in de levensmiddelenindustrie veel als zoetmiddel gebruikt.

Fructose-intolerantie

Fructose-intolerantie wordt soms ook wel fructosevergiftiging genoemd. Hierbij ontbreekt en een bepaald enzym in de lever die nodig is voor de afbraak van fructose. Wanneer fructose onvoldoende wordt afgebroken ontstaat er een vergiftiging in het lichaam met als gevolg een aantal klachten.

Het enzym dat ontbreekt is aldolase-B, ook wel bekend als het fructose-bisfosfaat. Dit enzym bevindt zich op een gen van chromosoom 9. Een defect in het gen resulteert in fructose-intolerantie. De ziekte is recessief erfelijk. Dit wil zeggen dat de ziekte niet dominant erfelijk is, niet altijd tot uiting komt. Je kan dus drager zijn zonder de ziekte zelf te hebben. Zowel de moeder als de vader moet beiden drager zijn om de ziekte door te geven aan het kind. Wanneer slechts één van de ouders drager is, kan het kind ook drager worden maar zal de ziekte niet zelf tot uiting brengen. De ziekte komt net zo vaak voor bij jongens als bij meisjes.

Symptomen

Doordat fructose niet kan worden afgebroken gaat dit gisten in de darmen. Dit heeft vaak hevige buikpijn als gevolg. Daarnaast kan er ook sprake zijn van diarree. De klachten beginnen vaak al op kinderleeftijd. Veel patiënten hebben al jarenlang last van hun darmen en krijgen de diagnose spastische darm of een andere aandoening opgelegd. Het is voor artsen vaak moeilijk om een fructose-intolerantie vast te stellen. Kenmerkend is dat na het eten van fructose de lever vergroot is en de patiënt moet braken. Onbewust worden voedingsmiddelen met daarin fructose vermeden. Ook kan er vermoeidheid optreden en het krijgen van rillingen. Soms wordt er pijn rond de nieren gevoeld. Bij kinderen merken we op dat ze een afkeer van fruit hebben en een voorkeur voor voedingsmiddelen met daarin dextrose. Ook drinken deze kinderen liever melk en laten ze siroop of andere zoete dranken achterwege.

Onderzoek

Kinderen lopen soms al jaren rond met buikpijn en willen geen voedingsmiddelen met fructose eten. Vaak wordt dit gezien als aanstellerij of uitproberen. Toch kan de arts uiteindelijk besluiten om een test te doen. Vaak wordt er bekeken of het kind een lactose-intolerantie heeft. Is dit niet het geval, dan kan er gecontroleerd worden op fructose-intolerantie. Dit wordt gedaan middels een ademtest. Dit is een simpele test waarbij de uitgeademde lucht wordt gecontroleerd op de concentratie waterstof. Fructose die niet is afgebroken komt in hoge concentratie in de dikke darm terecht. Daar wordt het omgezet in onder andere waterstof. Na de avondmaaltijd (1 dag van tevoren) mag er niet meer gegeten worden en 's morgens mogen de tanden niet gepoetst worden. Ook mag er vanaf de avond tevoren niks meer gedronken worden. Er wordt fructose ingenomen en na een half uur tot een uur wordt er in een apparaatje geblazen. Deze meet de hoeveelheid fructose in de waterstof. De test kan herhaald worden op verschillende tijden. In ieder ziekenhuis werkt de test soms net wat anders. Bij een hoge concentratie fructose is er sprake van fructose-intolerantie.

Behandeling

Er zijn geen medicijnen die fructose-intolerantie genezen. Er zal een dieet voorgeschreven worden die fructose beperkt, ook wel een fructosebeperkt dieet genoemd. Fructose zit niet alleen in vruchten en in mindere mate in groenten, maar wordt ook veel als zoetstof gebruikt in snoep, koek en gebak. Ook sucrose moet uit het dieet gehouden worden. Sommige zoetstoffen bevatten naast glucose ook een gedeelte fructose. Het is vaak lastig om een goed dieet te vinden. Het is vooral heel veel verpakkingen lezen en eventueel een deskundige op dit gebied inschakelen. Wanneer de patiënt zich aan dit dieet houdt is de kans klein dat de klachten terugkomen. Bij het in de fout gaan zullen de klachten vrijwel direct weer op komen zetten. De klachten kunnen enkele uren tot enkele dagen aan blijven houden na het eten van fructose.