Tranend oog door een traanbuisvernauwing of -verstopping

Iedereen heeft wel eens last van een tranend oog, maar het wordt vervelend als de tranen dagelijks veelvuldig langs de wangen stromen. Een tranend oog kan het gevolg zijn van een vernauwing of verstopping van de traanbuis. Met de anel-test kan worden bepaald of de traanweg vernauwd of verstopt zit en waar de verstopping zich bevindt. D.m.v. een dacryocystorhinostomie, oftewel een DCR-operatie, kan worden getracht het probleem te verhelpen. Het slagingspercentage van de operatie is ongeveer 80%.

Tranend oog

• Functie van het traanvocht
• Afvoer van het geproduceerde traanvocht
• Wat zijn oorzaken van een langdurig tranend oog?
• Wat gaat er vooraf aan een DCR-operatie?
• De anel-test
• DCR- operatie
• Algehele narcose noodzakelijk voor DCR-operatie
• Na de operatie
• Voorschriften voor de eerste tijd na de operatie
• Schoonspoelen van de neus met behulp van de Rhino Horn
• Eventuele problemen met het siliconen slangetje

Functie van het traanvocht

Het traanvocht zorgt ervoor dat het oog niet uitdroogt. Traanvocht is opgebouwd uit drie verschillende bestanddelen: aan de buitenzijde zit een dun laagje vet om verdamping tegen te gaan van de eronder liggende laag water. Direct op het oog zit een slijmlaag die zorgt dat de erbovenop liggende vloeistoflagen aan het hoornvlies hechten.

Afvoer van het geproduceerde traanvocht

In de oogkas bevindt zich een klier die het waterige bestanddeel van het traanvocht produceert. Een groot deel van de traanproductie verdampt aan de lucht. Wat er over blijft wordt afgevoerd via kanaaltjes naar de neus. In zowel het onder als boven ooglid bevindt zich een opening, die naar twee kanaaltjes voert die samenkomen en uitmonden in de traanzak. Vanuit deze traanzak loopt een kanaal door het bot van de neus naar de neus toe. Afgevoerd traanvocht komt uiteindelijk in de neus uit. Als we moeten huilen komt er veel traanvocht in de neus, we gaan snotteren.

Wat zijn oorzaken van een langdurig tranend oog?

Er kan iets mis zijn met de verhouding van de vloeistoffen van het traanvocht. Als het oog te droog wordt, dan gaat de klier in de oogkas meer vocht produceren wat kan leiden tot een tranend oog. Maar er kan ook een probleem zijn met de hechtlaag of een niet goed werkende vettige afdeklaag.

Verstopping of vernauwing ergens in de afvoerkanaaltjes kan zorgen voor een tranend oog. De verstopping kan ergens in de twee kleine kanaaltjes zitten vlak bij de ooghoek of in het afvoerkanaal tussen de traanzak en de neus. Dit laatste komt het meest voor. Een verstopping kan het gevolg zijn van een ontsteking of beschadiging, maar vaak blijft de oorzaak onbekend. Een verstopte traanbuis zal niet bij iedereen evenveel klachten geven, omdat veel van het traanvocht verdampt en niet afgevoerd hoeft te worden. Een verstopte traanbuis hoeft niet verholpen te worden, maar er zijn wel mogelijkheden als de tranen regelmatig over de wangen biggelen. Een verstopte traanbuis kan worden geopereerd d.m.v. een dacryocystorhinostomie (DCR-operatie)

Wat gaat er vooraf aan een DCR-operatie?

Allereerst kom je natuurlijk terecht bij de huisarts. Deze zal je mogelijk doorverwijzen naar de oogarts, na eerst zelf onderzoek te hebben gedaan. De oogarts bekijkt tijdens een eerste onderzoek hoe het oog eruit ziet; sluiten de oogleden mooi aan, sluiten de afvoerkanaaltjes goed aan bij het oog, hecht het traanvocht goed aan het oog? Als het erop lijkt dat de problemen worden veroorzaakt door een vernauwing of verstopping van de afvoerbuisjes van het traanvocht, dan zal er in een vervolgafspraak een anel-test worden gedaan.

De anel-test

In een steriele omgeving wordt het traanpuntje in de ooghoek met een stomp staafje wat opgerekt, waarna een dun slangetje in het ooghoekje wordt ingebracht waarmee een zoutoplossing in het kanaaltje wordt gespoten. Als er zout water terecht komt in de keel of neus, dan zijn de afvoerkanaaltjes niet compleet afgesloten. Vaak is deze behandeling dan al voldoende geweest, doordat de kanaaltjes wat worden opgerekt. Als er echter geen water in de keel terecht komt en het oog volloopt dan is er ergens in het afvoerkanaal een volledige verstopping. Als de verstopping in het kanaaltje tussen de traanzak en de neus zit, dan kan een DCR-operatie verbetering brengen. Het kan zijn de je eerst nog naar een kno-arts wordt doorverwezen om te laten nagaan of de afvoerproblemen samenhangen met een probleem in de neus.

DCR- operatie

De DCR-operatie wordt niet in elk ziekenhuis uitgevoerd. Een specialist moet een bepaalde ingreep minimaal een aantal keer per jaar uitvoeren wil de ingreep vergoed worden door de ziektekostenverzekering. Je zal worden doorverwezen naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis voor de ingreep.

Bij de DCR-operatie heb je keus uit twee opties: operatie door de oogarts of operatie door de kno-arts. De oogarts doet de ingreep van buitenaf, waarbij er in de huidplooi van de neus een 1,5 cm lange snee wordt gemaakt. Als er in de neus voldoende ruimte beschikbaar is dan kan de ingreep ook via de neus worden uitgevoerd door de kno-arts. Bij de operatie van buitenaf is het slagingspercentage van de operatie iets hoger.

Tijdens de operatie wordt een bypass aangelegd van de traanwegen naar de neus, door het bot van de neus heen. Er wordt een siliconenslangetje achtergelaten met de bedoeling het kanaaltje op te rekken en open te houden. Het slangetje zit binnen in de neus vastgehecht. Zolang het slangetje erin zit kan traanvocht nog niet worden afgevoerd en zullen de traanklachten nog blijven bestaan. Na drie maanden wordt het slangetje verwijderd en zal duidelijk worden of de operatie gelukt is. De mate van littekenvorming zal het al dan niet slagen van de operatie mede bepalen.

Algehele narcose noodzakelijk voor DCR-operatie

De operatie kan alleen worden uitgevoerd onder algehele narcose. De operatie kan via een dagopname of klinische opname plaatsvinden. De arts en narcotiseur bepalen welke opnamevorm het best geschikt is.

Na de operatie

Na de operatie blijf je op de uitslaapkamer tot de controles goed zijn en de arts is langs geweest. Als er na de operatie nog veel bloed uit de neus komt, dan kan het noodzakelijk zijn dat er een tampon in de neus wordt aangebracht. Als dit het geval is dan wordt deze uiterlijk 2 dagen na de operatie weer verwijderd. De eerste week na de operatie wordt het oog gedruppeld om ontsteking tegen te gaan en wordt de neus met zoutwater gedruppeld of gesprayd. Na twee weken volgt de eerste controle bij de arts en na drie maanden wordt het siliconenslangetje verwijderd.

Voorschriften voor de eerste tijd na de operatie

De eerste week na de operatie moet je voorzichtig zijn met snuiten, bukken, tillen en persen om de kans op bloedingen te beperken. Om te voorkomen dat er korstjes in de neus ontstaan is het van belang om de neus te druppelen met zout water.

Schoonspoelen van de neus met behulp van de Rhino Horn

Na de eerste controle bij de kno-arts of oogarts kan je het advies krijgen om de neusholte schoon te spoelen met behulp van de Rhino Horn. Je spoelt lauwwarm zoutwater door de neus om vuil en korstjes te verwijderen.

Eventuele problemen met het siliconen slangetje

Het slangetje zit vastgehecht in de neus en kan daar voor wat ongemak zorgen. Het kan een wat vreemd en jeukerig gevoel geven en snot en vuil blijven gemakkelijker achter het slangetje hangen. Spoelen met zout water helpt de vorming van korstjes tegen te gaan. Het slangetje loopt ook over het oog en dit kan lichte irritatie geven aan het oog. Mocht het slangetje te strak of juist te los komen te zitten, laat er dan naar kijken door de arts.