Borstkanker bij mannen: Veranderingen borst en tepel

Borstkanker bij vrouwen is goed bekend. Jongens en mannen bezitten echter net als vrouwen eveneens borstweefsel. Omdat de kanker zich daar ontwikkelt, zijn mannen daarom mogelijk ook getroffen door borstkanker. De oorzaken, familiale geschiedenis, symptomen, diagnose, behandeling en prognose zijn vergelijkbaar met vrouwen met borstkanker. Wel gebeurt de diagnose veelal later omdat het borstweefsel van mannen kleiner is dan dat van vrouwen en de tumor daarom moeilijk voelbaar is. Borstkanker bij mannen komt zelden voor.

• Synoniemen borstkanker bij mannen
• Epidemiologie mannelijke borstkanker
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen: Veranderingen tepel, knobbel in borstweefsel
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Synoniemen borstkanker bij mannen

Borstkanker bij mannen (MBC) is eveneens gekend als 'male breast cancer'.

Epidemiologie mannelijke borstkanker

0,86-1,06 per 100.000 mannen krijgt te maken met borstkanker. Mannelijke borstkanker vertegenwoordigt minder dan 1% van alle borstkankers en is daarom vrij zeldzaam. Borstkanker komt ongeveer honderd keer minder vaak voor bij mannen dan bij vrouwen. Voorts zijn mannen onder de leeftijd van 35 jaar zelden getroffen. Meestal presenteert borstkanker bij mannen zich vanaf zestigjarige leeftijd. De piekincidentie is 71 jaar. Tot slot is de incidentie van borstkanker bij mannen het hoogst in Noord-Amerika en Europa, en het laagst in Azië.

Oorzaken

De exacte oorzaak van borstkanker bij mannen is onbekend. Niettemin verhogen enkele risicofactoren het risico op het ontwikkelen van borstkanker, zoals:

Radiotherapie op de borst voor dertigjarige leeftijd (dit gebeurt vaak bij de ziekte van Hodgkin)
Een hoger oestrogeenspiegel als gevolg van diverse factoren zoals veel drinken, cirrose (medische term voor verschrompeling van de lever door littekenvorming), obesitas, sommige testikelaandoeningen en sommige geneesmiddelen voor de behandeling van prostaatkanker
Een oudere leeftijd
Genetische factoren zoals onder andere een familiegeschiedenis van borstkanker, een gemuteerd BRCA1- of BRCA2-gen, het Klinefeltersyndroom
Overtollig borstweefsel (gynaecomastie)
Hierdoor zijn de oorzaken en risicofactoren voor borstkanker bij mannen vergelijkbaar met borstkanker bij vrouwen.

Risicofactoren

Naast de genoemde oorzaken, zijn andere risicofactoren voor borstkanker bij mannen:

Erfelijke factoren: Mutaties in de BRCA2-genen en in zeldzamere gevallen BRCA1.
Hormonaal onevenwicht: Hoge niveaus van oestrogeen kunnen bijdragen aan het risico.
Genetische syndromen: Klinefeltersyndroom en andere erfelijke aandoeningen kunnen het risico verhogen.
Leeftijd: Het risico neemt toe met de leeftijd, vooral na 60 jaar.

Symptomen: Veranderingen tepel, knobbel in borstweefsel

De symptomen zijn vergelijkbaar met die van vrouwen met borstkanker. De patiënt kan de volgende symptomen ervaren:

(Bloederige) afscheiding uit de tepel
Pijnlijke tepel
Knobbel, bult of zwelling in het borstweefsel, waardoor één borst mogelijk groter is dan de andere
Kleine knobbel onder de tepel
Abnormale veranderingen in de tepel of de huid rond de tepel, zoals roodheid, schilferigheid of rimpeling
Huidzweren op de tepel en het tepelhof
Af en toe knobbels onder de armen

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen voor borstkanker bij mannen zijn:

Snelle verandering in grootte of vorm van de borst
Persistente pijn die niet verdwijnt
Ongewone afscheiding uit de tepel, vooral als deze bloederig is
Veranderingen in de huid van de borst of tepel, zoals verdikking of zwelling

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts betast elke borst en onderzoekt daarnaast grondig elke tepel. Bij de man komt gewoonlijk reeds bloed of afscheiding uit de tepels voordat hij de arts een bezoek brengt. Een zelfdiagnose is namelijk vaak moeilijk snel te stellen. Een tumor is moeilijker te voelen doordat er zo weinig borstweefsel is bij de man. Hierdoor heeft de kanker vaak reeds de kans gehad om zich te verspreiden naar de omliggende weefsels alvorens de arts de diagnose stelt. Daarom is een invasief (of infiltrerend) ductaal carcinoom de meest voorkomende borstkanker bij mannen.

Diagnostisch onderzoek

Naast een bloedonderzoek, voert de arts enkele beeldvormende onderzoeken uit waaronder een echografie van de borst, een mammografie (radiografisch onderzoek) en een MRI-scan van de borst. Indien de arts vermoedt dat de patiënt kanker heeft, voert hij een biopsie uit. Wanneer de diagnose van kanker bevestigd is, voert de arts nog meerdere onderzoeken uit, met name een botscan, een CT-scan, een PET-scan, een röntgenfoto van de borst om de mogelijke verspreiding naar de longen te identificeren en een schildwachtklierbiopsie om te controleren of de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren (lymfekliermetastasen). Dankzij de resultaten van de beeldvormende onderzoeken en de biopsie is de arts in staat om het stadium van de kanker te bepalen, hetgeen een bijdrage levert aan de behandelingsmethode.

Differentiële diagnose

Zowel fibroadenomen (goedaardige gezwellen bestaande uit bindweefsel en epitheel) en papillomen (goedaardig epitheelgezwel met tepelachtige verhevenheden) zijn goedaardige tumoren die ook voorkomen bij mannen. Verder verwart de arts borstkanker bij de man soms met gynaecomastie (ontwikkeling van de borstklier van de man naar het vrouwelijke type toe).

Behandeling

De behandelingsmethode van borstkanker bij mannen is hetzelfde als bij die van vrouwen. De chirurg verwijdert de borst, borstspieren en lymfeklieren indien nodig. Daarna doodt radiotherapie de resterende kankercellen. Chemotherapie doodt kankercellen die zich hebben verspreid naar andere lichaamsdelen. Tot slot groeien bepaalde vormen van borstkanker niet wanneer de patiënt hormoontherapie krijgt. Mannen met borstkanker reageren doorgaans zeer goed op hormoontherapie. Tijdens en na de behandeling krijgt de patiënt nog meerdere onderzoeken om te kijken of de behandeling werkt en ook of de kanker eventueel terugkeert.

Prognose

Indien de arts borstkanker bij een man snel diagnosticeert en behandelt, is de prognose uitstekend. Wanneer de kanker is uitgezaaid, is de kans op overleven wel kleiner.

Complicaties

Mogelijke complicaties van borstkanker bij mannen zijn:

• Lymfoedeem: Zwelling van de arm door het verwijderen van lymfeklieren.
• Infecties: Na chirurgische ingrepen kunnen er infecties optreden.
• Pijn: Chronische pijn kan ontstaan na behandeling.
• Psychosociale gevolgen: Veranderingen in lichaamsbeeld en emotionele stress kunnen invloed hebben op de kwaliteit van leven.

Preventie

Hoewel er geen garantie is om borstkanker volledig te voorkomen, kunnen de volgende maatregelen het risico op borstkanker bij mannen verlagen:

• Gezonde levensstijl: Het handhaven van een gezond gewicht en het vermijden van overmatig alcoholgebruik kunnen bijdragen aan het verminderen van het risico. Een evenwichtig dieet dat rijk is aan fruit, groenten en vezels kan ook helpen.
• Regelmatige medische controles: Mannen met een verhoogd risico, zoals diegenen met een familiegeschiedenis van borstkanker of erfelijke genetische mutaties, wordt aangeraden regelmatige screenings en medische controles te ondergaan. Dit kan helpen bij een vroege opsporing van eventuele afwijkingen.
• Genetische screening: Voor mannen met een sterke familiegeschiedenis van borstkanker of met bekende genetische mutaties, zoals BRCA1 of BRCA2, kan genetische screening nuttig zijn. Dit kan helpen om risico’s vroegtijdig te identificeren en preventieve maatregelen te overwegen.
• Bewustwording en zelfonderzoek: Bewustzijn van de symptomen en regelmatige zelfcontroles kunnen helpen om afwijkingen vroegtijdig op te merken. Hoewel zelfonderzoek bij mannen minder gebruikelijk is dan bij vrouwen, kan het nuttig zijn om veranderingen in borstweefsel of tepels te monitoren en bij afwijkingen medische hulp te zoeken.
• Voorkomen van blootstelling aan risicofactoren: Het vermijden van factoren die het risico kunnen verhogen, zoals langdurige blootstelling aan hoge oestrogeenniveaus of het gebruik van bepaalde medicijnen, kan bijdragen aan het verminderen van de kans op het ontwikkelen van borstkanker.

Door deze preventieve maatregelen te volgen, kunnen mannen hun risico op borstkanker verminderen en bijdragen aan een vroege detectie en behandeling indien nodig. Regelmatige consultaties met een arts en bewustzijn van de symptomen zijn cruciaal voor een effectieve preventie en tijdige interventie.

Lees verder

• Uitzaaiingen (metastasen) van borstkanker: Locaties
• Borstkanker (mammacarcinoom) bij vrouwen: Tumor in borst
• Tepelafwijkingen: Soorten abnormale tepels bij vrouwen
• Ductaal carcinoma in situ: Voorstadium van borstkanker
• Kankerbehandeling: Verschillende behandelingen voor kanker