Buikslagaderaneurysma: Gescheurd aneurysma met pijn in buik

Bij een buikslagaderaneurysma ontstaat een ballonachtige uitstulping (verwijding) in het onderste deel van de aorta, het grootste bloedvat dat bloed naar de buik, het bekken en de benen vervoert. De aorta loopt van het hart naar het midden van de borst en de buik. Wanneer een buikslagaderaneurysma scheurt of openbreekt, kan dit leiden tot levensbedreigende bloedingen. Bij een klein aneurysma is een nauwlettende opvolging noodzakelijk. De behandeling bestaat uit een operatie wanneer het aneurysma groot is, snel groeit of al is gescheurd. De vooruitzichten zijn minder gunstig als een groot aneurysma openbreekt.

• Synoniemen buikslagaderaneurysma
• Epidemiologie
• Leeftijd en geslacht
• Associatie met risicofactoren
• Mechanisme
• Verzwakte vaatwand
• Scheuren van het aneurysma
• Oorzaken: Vergroting van de aorta
• Risicofactoren
• Levensstijl en medische geschiedenis
• Genetische factoren
• Risicogroepen
• Oudere mannen
• Mensen met cardiovasculaire aandoeningen
• Symptomen van een gescheurd aneurysma: Pijn in de buik
• Alarmsymptomen
• Hevige buikpijn
• Symptomen van interne bloeding
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Afwachten of opereren
• Prognose bij openbreken van het aneurysma
• Complicaties
• Preventie: Gezonde levensstijl en monitoring
• Praktische tips voor het omgaan met buikslagaderaneurysma
• Regelmatige medische controles
• Gezonde levensstijl behouden
• Medicijnen om de bloeddruk te beheersen
• Chirurgische interventie bij grotere aneurysma's
• Wees alert op symptomen van een scheuring
• Emotionele en psychologische ondersteuning
• Misvattingen rond buikslagaderaneurysma
• Een buikslagaderaneurysma komt alleen voor bij oudere mannen
• Buikslagaderaneurysma's zijn altijd pijnlijk
• Een buikslagaderaneurysma heeft altijd direct gevolgen als het barst
• Chirurgie is de enige behandelingsoptie voor een buikslagaderaneurysma
• Roken is de enige risicofactor voor buikslagaderaneurysma's
• Buikslagaderaneurysma's kunnen alleen worden vastgesteld met een operatie
• Als een buikslagaderaneurysma niet barst, is het niet gevaarlijk

Synoniemen buikslagaderaneurysma

Een buikslagaderaneurysma (AAA) staat ook bekend als een 'abdominaal aorta-aneurysma'.

Epidemiologie

Het buikslagaderaneurysma (AAA) is een aandoening waarbij de grote bloedvaten in de buik uitzetten, wat kan leiden tot een gescheurd aneurysma, een potentieel levensbedreigende situatie. De prevalentie is hoger bij mannen boven de 65 jaar, vooral degenen met risicofactoren zoals roken en hoge bloeddruk.

Leeftijd en geslacht

De aandoening komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, en de incidentie neemt toe met de leeftijd, vooral bij mannen boven de 65 jaar.

Associatie met risicofactoren

Roken, hoge bloeddruk, en een familiegeschiedenis van aneurysma's zijn belangrijke risicofactoren voor het ontwikkelen van een buikslagaderaneurysma. Ook arteriosclerose verhoogt het risico.

Mechanisme

Het mechanisme van een buikslagaderaneurysma is een verzwakking van de vaatwand, wat leidt tot uitzetting van de slagader. Als het aneurysma groter wordt, kan het scheuren, wat leidt tot ernstige interne bloeding en pijn in de buik.

Verzwakte vaatwand

De vaatwand van de buikslagader kan door factoren zoals hoge bloeddruk, atherosclerose, of genetische aanleg verzwakken, wat de uitzetting van de slagader mogelijk maakt.

Scheuren van het aneurysma

Wanneer een aneurysma te groot wordt, kan het scheuren, wat een ernstige medische noodsituatie is. Dit veroorzaakt hevige buikpijn en kan snel leiden tot shock of overlijden zonder onmiddellijke behandeling.

Oorzaken: Vergroting van de aorta

Het precieze mechanisme achter de vorming van een aneurysma (uitstulping van een deel van een slagader) is niet volledig begrepen. Een aneurysma ontstaat meestal door een zwakte in de wand van de slagader. Bij een buikslagaderaneurysma leidt deze zwakte tot een vergroting van de aorta, die uiteindelijk kan openbreken.

Risicofactoren

Factoren die het risico op een buikslagaderaneurysma verhogen zijn onder meer:

• aderverkalking (medische term: atherosclerose). Atherosclerose ontstaat wanneer vetten en andere stoffen zich ophopen op de binnenwand van een bloedvat. blanke huidskleur hoge bloeddruk (hypertensie) infecties in de aorta trauma (zoals een auto-ongeluk) vaatziekten in de aorta genetische aanleg (familiegeschiedenis) mannelijk geslacht roken

Een buikslagaderaneurysma komt voornamelijk voor bij mannen ouder dan zestig jaar. Naarmate het aneurysma groter wordt, neemt het risico op scheuren of openbreken toe. Dit kan levensbedreigend zijn.

Levensstijl en medische geschiedenis

Roken en een ongezonde levensstijl dragen aanzienlijk bij aan het risico op het ontwikkelen van een AAA. Mensen met een geschiedenis van hart- en vaatziekten of arteriosclerose hebben een verhoogd risico.

Genetische factoren

Familieleden van mensen die een buikslagaderaneurysma hebben gehad, lopen een verhoogd risico om de aandoening te ontwikkelen, wat wijst op genetische aanleg.

Risicogroepen

De belangrijkste risicogroep voor een buikslagaderaneurysma zijn oudere mannen, vooral degenen met een geschiedenis van roken of hoge bloeddruk. Mensen met een familiegeschiedenis van aneurysma's hebben ook een verhoogd risico.

Oudere mannen

Mannen boven de 65 jaar hebben een veel hoger risico op het ontwikkelen van een AAA, vooral als ze een rokersgeschiedenis hebben.

Mensen met cardiovasculaire aandoeningen

Patiënten met hoge bloeddruk of arteriosclerose hebben een verhoogd risico, en degenen met een familiegeschiedenis van AAA zouden regelmatig gecontroleerd moeten worden op tekenen van de aandoening.

Symptomen van een gescheurd aneurysma: Pijn in de buik

Een aneurysma ontwikkelt zich vaak langzaam over vele jaren, waardoor veel patiënten asymptomatisch blijven. Symptomen verschijnen meestal plotseling als het aneurysma snel uitbreidt, scheurt of als er bloed lekt in de wand van het vat (aortadissectie).

Symptomen van een gescheurd aneurysma omvatten:

• Duizeligheid
• Acute buikpijn: plotselinge, ernstige buikpijn
• Klamme huid
• Lage bloeddruk (hypotensie)
• Shock
• Snelle hartslag (tachycardie) en een snelle pols
• Flauwvallen
• Misselijkheid en braken
• Pijn in de buik of aan de zijkant van de buik: deze pijn is diep, ernstig, plotseling, hardnekkig of constant. De pijn kan uitstralen naar de lies, billen of benen.
• Rugpijn: vaak gepaard met uitstralingspijn naar de rug
• Overmatig zweten (diaphoresis)

Bij een gescheurd aneurysma is het belangrijk om snel medische hulp te zoeken, aangezien deze aandoening levensbedreigend kan zijn. Een tijdige diagnose en behandeling kunnen het risico op complicaties aanzienlijk verminderen. Symptomen kunnen variëren afhankelijk van de locatie van het aneurysma, zoals in de buik, borst of hersenen.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van een buikslagaderaneurysma kunnen zijn: plotselinge, hevige buikpijn, lage rugpijn, en een gevoel van zwakte of duizeligheid, wat kan wijzen op het scheuren van het aneurysma.

Hevige buikpijn

Bij een gescheurd aneurysma is er vaak plotselinge en intense buikpijn die kan uitstralen naar de rug of zij. Dit is een dringend teken van een medische noodsituatie.

Symptomen van interne bloeding

Andere symptomen die kunnen optreden zijn flauwvallen, een snelle hartslag, en een gevoel van naderende bewusteloosheid door interne bloeding.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
De arts voert een lichamelijk onderzoek uit en kan een knobbel of zwelling in de buik voelen. De buik kan stijf aanvoelen en nabij de navel kan een kloppend gevoel worden waargenomen. De arts zal ook de polsslag in de benen meten.

Diagnostische onderzoeken
Bij patiënten zonder symptomen of wanneer de arts de diagnose wil bevestigen, zijn beeldvormende onderzoeken nodig:

• Angiografie: Radiografisch beeld van de bloedvaten, vaak gebruikt voor pre-operatieve planning. CT-scan van de buik: Hiermee kan de grootte en locatie van het aneurysma worden bevestigd. Echografie van de buik: Dit onderzoek wordt vaak als eerste ingezet voor de diagnose. MRI-scan van de buik: Gebruikt om de grootte en locatie van het aneurysma verder in beeld te brengen.

Behandeling: Afwachten of opereren

Bij een aorta-aneurysma is een spoedoperatie nodig als het aneurysma scheurt. Wanneer het aneurysma klein is en geen symptomen vertoont, wordt meestal geen operatie uitgevoerd. In plaats daarvan vindt regelmatig controle plaats om de grootte van het aneurysma te monitoren. Als het aneurysma groter wordt dan 5,5 cm of snel groeit, is een operatie noodzakelijk. Deze operatie kan worden uitgevoerd via verschillende chirurgische technieken, zoals open chirurgie of endovasculaire procedure.

Prognose bij openbreken van het aneurysma

De vooruitzichten zijn vaak goed als een operatie plaatsvindt voordat het aneurysma openbreekt. Wanneer een aneurysma scheurt, is dit een medische noodsituatie. Grote aneurysma's zijn zeldzaam, maar als ze openbarsten, veroorzaken ze vaak ernstige inwendige bloedingen die meestal fataal zijn. Ongeveer één op de vijf patiënten overleeft een gescheurd buikslagaderaneurysma.

Complicaties

Naast de symptomen van een gescheurd buikslagaderaneurysma kunnen er ook bloedstolsels ontstaan. Wanneer een bloedklonter loskomt van de binnenwand van het aneurysma en een bloedvat elders in het lichaam blokkeert, kan dit de bloedtoevoer naar de benen, tenen, nieren of buikorganen verstoren.

Preventie: Gezonde levensstijl en monitoring

Het risico op een aneurysma kan worden verminderd door een hartgezonde voeding te volgen, voldoende lichaamsbeweging te krijgen, te stoppen met roken en stress te reduceren. Verder kunnen medicijnen voor hoge bloeddruk of diabetes mellitus bijdragen aan preventie. Mannelijke patiënten boven de 65 jaar die roken of andere risicofactoren hebben, wordt aangeraden jaarlijks een buik-echografie te ondergaan.

Praktische tips voor het omgaan met buikslagaderaneurysma

Een buikslagaderaneurysma (BSA) is een verwijding van de buikslagader, die het risico op scheuren vergroot en gevaarlijk kan zijn. Het is essentieel om deze aandoening goed te beheren en preventieve maatregelen te nemen. Hier volgen enkele praktische tips die kunnen helpen bij het omgaan met buikslagaderaneurysma.

Regelmatige medische controles

Het is van groot belang om je gezondheid regelmatig te laten controleren door een arts. De grootte en het risico van het buikslagaderaneurysma moeten worden gevolgd door middel van beeldvormende onderzoeken, zoals echografie of CT-scans. Deze onderzoeken helpen bij het monitoren van de aneurysma's grootte en bij het bepalen van de noodzakelijke behandeling. Volg strikt de aanbevolen controleafspraken om complicaties te voorkomen.

Gezonde levensstijl behouden

Een gezonde levensstijl kan bijdragen aan het verminderen van de risicofactoren voor een buikslagaderaneurysma. Stop met roken, omdat roken het risico op aneurysma's vergroot. Het handhaven van een gezond gewicht door middel van een evenwichtig voedingspatroon en regelmatig lichaamsbeweging kan de druk op de bloedvaten verminderen. Vermijd overmatig alcoholgebruik en eet voeding die rijk is aan antioxidanten om de gezondheid van de bloedvaten te bevorderen.

Medicijnen om de bloeddruk te beheersen

Hoge bloeddruk is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van een buikslagaderaneurysma. Het is belangrijk om de bloeddruk goed onder controle te houden door middel van medicijnen zoals bloeddrukverlagers, zoals bètablokkers of ACE-remmers. Deze medicijnen kunnen helpen de belasting op de slagader te verminderen en het risico op ruptuur van het aneurysma te verlagen. Houd regelmatig je bloeddruk in de gaten en overleg met je arts over de beste behandelingsopties.

Chirurgische interventie bij grotere aneurysma's

Als het buikslagaderaneurysma een bepaalde grootte bereikt, kan het nodig zijn om een operatie te ondergaan. Een veelvoorkomende behandelingsoptie is het plaatsen van een stent of een bypass om de beschadigde slagader te herstellen. Chirurgische ingrepen kunnen het risico op een scheuring aanzienlijk verminderen. Bespreek met je arts of chirurg of een operatie voor jou nodig is, afhankelijk van de grootte en het risico van het aneurysma.

Wees alert op symptomen van een scheuring

Het herkennen van symptomen van een gescheurd buikslagaderaneurysma kan levensreddend zijn. De symptomen kunnen plotselinge, hevige buikpijn, lage rugpijn, duizeligheid, of een snelle hartslag zijn. Als je een van deze symptomen ervaart, zoek dan onmiddellijk medische hulp. Een ruptuur van een buikslagaderaneurysma is een medische noodsituatie en vereist onmiddellijke behandeling. Het vroegtijdig herkennen van deze symptomen kan het risico op ernstige complicaties verminderen.

Emotionele en psychologische ondersteuning

Het omgaan met een aandoening zoals een buikslagaderaneurysma kan emotioneel belastend zijn. Je kunt gevoelens van angst of stress ervaren, vooral als je je zorgen maakt over de mogelijkheid van een scheuring. Het is belangrijk om steun te zoeken bij familie, vrienden of een therapeut. Het praten over je zorgen kan helpen bij het verminderen van stress en het verbeteren van je mentaal welzijn. Neem deel aan mentale gezondheid ondersteuning indien nodig.

Misvattingen rond buikslagaderaneurysma

Een buikslagaderaneurysma (AAA) is een ernstige aandoening waarbij de grote bloedvaten in de buik verwijden of barsten. Het kan levensbedreigend zijn als het niet op tijd wordt gedetecteerd of behandeld. Helaas bestaan er veel misvattingen over deze aandoening die kunnen leiden tot vertraging in de diagnose of verkeerde behandeling.

Een buikslagaderaneurysma komt alleen voor bij oudere mannen

Hoewel buikslagaderaneurysma's vaker voorkomen bij oudere mannen, kunnen ze ook bij vrouwen en jongere mensen optreden. Risicofactoren zoals hoge bloeddruk, roken en familiegeschiedenis spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de aandoening, ongeacht geslacht of leeftijd.

Buikslagaderaneurysma's zijn altijd pijnlijk

Een veelvoorkomende misvatting is dat buikslagaderaneurysma's altijd pijn veroorzaken. In werkelijkheid zijn veel aneurysma's in de buik asymptomatisch, wat betekent dat ze geen pijn of andere symptomen veroorzaken, zelfs wanneer ze gevaarlijk groot worden. Dit maakt het moeilijk om ze vroegtijdig te herkennen.

Een buikslagaderaneurysma heeft altijd direct gevolgen als het barst

Hoewel het barsten van een buikslagaderaneurysma zeer gevaarlijk is, is het niet altijd direct dodelijk. Er zijn gevallen waarin mensen met een gebroken aneurysma het overleven, vooral als ze snel medische hulp krijgen. De kans op overleving hangt af van de snelheid van behandeling en de ernst van het bloedverlies.

Chirurgie is de enige behandelingsoptie voor een buikslagaderaneurysma

Chirurgische ingreep kan noodzakelijk zijn voor grotere aneurysma's of als er een hoog risico op barsten is. Er zijn echter ook niet-chirurgische benaderingen mogelijk, zoals het monitoren van kleinere aneurysma's met beeldvormende onderzoeken en het gebruik van medicijnen om de bloeddruk te controleren. De keuze voor de behandeling hangt af van de grootte, locatie en het risico van het aneurysma.

Roken is de enige risicofactor voor buikslagaderaneurysma's

Hoewel roken de grootste risicofactor is voor het ontwikkelen van een buikslagaderaneurysma, zijn er andere belangrijke factoren zoals hoge bloeddruk, diabetes mellitus en een familiegeschiedenis van aneurysma's. Het is belangrijk om meerdere risicofactoren in overweging te nemen bij de beoordeling van het risico op een aneurysma.

Buikslagaderaneurysma's kunnen alleen worden vastgesteld met een operatie

Buikslagaderaneurysma's kunnen vaak worden gedetecteerd via beeldvormende onderzoeken, zoals een echografie of CT-scan, lang voordat ze symptomen veroorzaken of barsten. Regelmatige controle bij risicopatiënten, zoals rokers of mensen met een familiegeschiedenis, kan helpen om de aandoening in een vroeg stadium te identificeren.

Als een buikslagaderaneurysma niet barst, is het niet gevaarlijk

Zelfs als een buikslagaderaneurysma niet barst, blijft het een risicovolle aandoening. Het kan langzaam groter worden en het risico op barsten neemt toe naarmate de tijd verstrijkt. Daarom is het belangrijk om aneurysma's regelmatig te controleren, zelfs als ze geen symptomen veroorzaken.

Lees verder

• Hypertensie (verhoogde bloeddruk): Soorten en symptomen
• Hypotensie (te lage bloeddruk): Symptomen en behandeling
• Aneurysma: Uitstulping van een deel van een slagader