Septische shock: Complicatie van sepsis met lage bloeddruk
Een septische shock is een ernstige en levensbedreigende complicatie van sepsis, wat een extreme reactie is op een infectie in het lichaam. Sepsis ontstaat doordat het immuunsysteem zelf een ontstekingsreactie veroorzaakt waardoor orgaanschade ontstaat. De patiënt ervaart bij een septische shock aan tekenen van een sepsis in combinatie met een gevaarlijk lage bloeddruk. De organen gaan hierdoor niet meer goed werken doordat er te weinig bloeddoorstroming is. Onmiddellijke medische hulp met medicatie en soms chirurgie is vereist. De overlevingskansen zijn tot slot beter als de behandeling snel is opgestart.
Oorzaken: Complicatie van sepsis
Bacteriën, schimmels en (zelden) virussen leiden tot
sepsis (bloedvergiftiging), een complicatie van een infectie. Deze aandoening verschijnt wanneer chemicaliën die in de bloedbaan vrijkomen om de infectie te bestrijden een
ontstekingsreactie door het hele lichaam veroorzaakt. Hierdoor ontstaat orgaanschade waardoor ze niet meer goed werken. Een septische
shock is op zijn beurt ook een complicatie van onbehandelde sepsis. De bloeddruk daalt hierbij ernstig. Dit vermindert de hoeveelheid bloed en zuurstof die de organen van het lichaam bereiken, waardoor nog meer schade ontstaat en mogelijk de dood optreedt.
Risicofactoren van levensbedreigende aandoening
Aandoeningen
Aandoeningen die de kans op een septische shock verhogen, zijn onder meer:
Omgevingsfactoren
Katheters
Verblijfskatheters vormen een risicofactor voor een septische shock. Dit zijn
katheters die gedurende langere tijd op hun plaats blijven, zoals intraveneuze (via een ader) lijnen en urinekatheters, en plastic en metalen
stents gebruikt voor drainage (afvoeren van pus).

Zwangere vrouwen kampen sneller met een septische shock /
Bron: PublicDomainPictures, Pixabay Leeftijd
Een septische shock komt het vaakst voor bij erg oude en erg jonge patiënten. Patiënten met een
verzwakt immuunsysteem zijn eveneens vaker aangetast. Zwangere vrouwen lopen ook een verhoogd risico op een septische shock.
Medicatie
Verder veroorzaken
medicijnen sneller een septische shock. Het langdurig gebruik van antibiotica en het recent gebruik van steroïde geneesmiddelen zijn bekende risicofactoren.
Chemotherapie, wat de arts inzet voor de
behandeling van kanker, leidt ook sneller tot de ernstige aandoening.
Voeding
Een septische shock komt tot slot sneller tot uiting bij patiënten die een slecht voedingspatroon hebben.
Symptomen
Sepsis
Sepsis begint meestal mild maar is meestal snel ernstig. In de vroege fase van sepsis ervaart de patiënt een
snelle hartslag die hoger is dan 90 slagen per minuut (tachycardie) een snelle ademhaling van meer dan 20 ademhalingen per minuut (
tachypneu), een lage lichaamstemperatuur van minder dan 36 °C (
hypothermie) en
koorts die meestal hoger is dan 38 °C.

Duizeligheid is één van de tekenen van een septische shock /
Bron: Geralt, PixabaySeptische shock
Een septische shock treedt op als sepsis onbehandeld blijft. Patiënten met een septische shock hebben een zeer
lage bloeddruk (hypotensie) die niet reageert op vochtvervanging in combinatie met de tekenen van sepsis. Een lage bloeddruk verlaagt de bloedstroom waardoor het voor zuurstof lastig is om de organen te bereiken.
Bij ernstige sepsis ontstaat orgaanschade waarbij meestal de nieren, het hart, de longen of de
hersenen aangetast zijn. Belangrijke tekenen van een ernstige septische shock omvatten:
Diagnose en onderzoeken
De arts voert een
bloedonderzoek uit om de status en ernst van sepsis en de septische shock te evalueren. In het bloed zijn bacteriën, overtollige afvalproducten en
elektrolytenstoornissen en een laag aantal bloedplaatjes (
trombocytopenie: leidt tot bloedstollingsproblemen) zichtbaar. Verder controleert de arts de hoeveelheden zuurstof (die verlaagd zijn bij een septische shock) en is ook mogelijk om een idee te krijgen over de lever- en nierfunctie. Bovendien zijn bijkomende onderzoeken nodig om de oorzaak van de infectie te bepalen, zoals een
urineonderzoek, een wondafscheidingstest (bij een open, geïnfecteerde wonde), een mucusafscheidingstest (type kiem er achter de infectie bepalen) en een
lumbale punctie (onderzoek van het hersenvocht).
Beeldvormende onderzoeken zoals een
echografie, een
röntgenfoto, een
CT-scan en een
MRI-scan zijn nodig wanneer de oorzaak nog steeds onduidelijk is.

Een snelle medicamenteuze behandeling is noodzakelijk /
Bron: Stevepb, PixabayBehandeling van erg lage bloeddruk en sepsis
De arts moet zo snel mogelijk sepsis en een septische shock herkennen en behandelen, want hierdoor verhogen de overlevingskansen. De patiënt verblijft in een afdeling intensieve zorgen in het ziekenhuis waar hij een medicamenteuze behandeling krijgt:
- corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers)
- insuline: stabiliteit van de bloedsuikerspiegel
- intraveneuze antibiotica: bestrijden infecties
- vasopressormedicijnen: vernauwen de bloedvaten en verhogen de bloeddruk
Verder krijgt de patiënt grote hoeveelheden intraveneuze vloeistoffen toegediend om uitdrogingsverschijnselen te behandelen en de bloeddruk en de bloedtoevoer naar de organen te verhogen. Soms is ademhalingsondersteuning en zuurstoftherapie noodzakelijk. De infectiebron verwijderen is soms nodig via een chirurgische ingreep. Zo draineert de arts soms een met pus gevuld abces (pus afvoeren) of verwijdert hij het geïnfecteerd weefsel.
Prognose
De prognose hangt af van:
- al bestaande medische aandoeningen
- de ernst van de orgaanschade
- de leeftijd van de patiënt
- de oorzaak en oorsprong van sepsis in het lichaam
- de snelheid van de opstart van de behandeling
Veel patiënten die met succes een behandeling kregen, herstellen volledig. Sommige patiënten hebben wel langdurige lichamelijke en geestelijke gezondheidsproblemen. Een septische shock is een ernstige aandoening waaraan meer dan de helft van de patiënt komt te overlijden.
Complicaties van septische shock
Een septische shock leidt tot een aantal zeer gevaarlijke en levensbedreigende complicaties die potentieel leiden tot de dood. Mogelijke complicaties zijn onder meer:
Lees verder