Kraamvrouwenkoorts

Kraamvrouwenkoorts (Febris puerperalis) is een ziekte die in vroegere tijden veel voorkwam onder vrouwen na de bevalling, en die vaak een dodelijke afloop had. Deze ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Streptococcus pyogenes, een erg schadelijke bacterie.

Symptomen

Ignaz Semmelweis was de eerste die de ziekte omschreef. De symptomen beginnen twee dagen naar de bevalling. Als eerste krijgen de getroffen vrouwen hoge koorts, dit gaat gepaard met stijfheid, hoofdpijn en een koud lichaam. Na deze eerste symptomen krijgen vrouwen last van dorst,buikpijn, zweten en extreme warmte. De buikpijn wordt steeds erger naarmate de ziekte zich verder ontwikkeld. Na een paar dagen verschijnen er paarse vlekken op de huid, de patient krijgt als gevolg van de buikpijn moeite met ademen en ook misselijkheid komt veel voor in dit stadium. Bij autopsie blijkt dat bijna alle organen ontstoken zijn.

Streptococcus pyogenes

Groep-A-streptokok: Streptococcus pyogenes is gegroepeerd onder de β-hemolytische streptokokken van groep A (Groep-A-streptokok). Deze bacterie heet groep-A-streptokok en ook tegenwoordig worden zwangeren nog met enige regelmaat besmet waardoor kraamvrouwenkoorts ontstaat. Meestal komt dit door onvoldoende hygiëne van gezondheidsmedewerkers (handen wassen), of doordat de zwangere zelf draagster is van groep-A-streptokokken in de darm. In het geval van kraamvrouwenkoorts komt het vaak ook doordat er een infectie in de vagina ontstaat en de bacterie in het bloed terecht komt, waar het bloedvergiftiging veroorzaakt.

Groep-A-streptokokken hebben verschillende serotypen. Ze leiden tot de volgende effecten:

• Ze produceren extracellulaire enzymen die gastheermoleculen afbreken.
• Ze produceren exotoxine A en B.

• Ze produceren streptokinases, dit zijn enzymen die een gastheerbloed-factor activeren waardoor bloedplaatjes kapot gemaakt worden.

• Ze produceren cytolysines: Streptolysine O en Streptolysine S, deze vernietigen gastheer leukocyten.
• Ze produceren capsules en M-proteïne, dit remt de fagocytose. M-proteïnen zitten in het celmembraan van de streptokok.

• Het zorgt voor binding met een gastheercel via IgG en IgM en voorkomt opsonisatie door proteïne C3b. Het is de grootste virulentiefactor van groep-A-streptokokken. M-proteinen type 1, 3, 12 en 28 worden vaak gevonden in patiënten met een streptokokken toxic shock. Verder zitten in het celmembraan G-proteinen, die aanvallen door antilichamen voorkomen door te binden aan het Fc-gedeelte. Hierdoor kan de antigeenbindingkant niet meer aan de bacterie binden.
• Ze produceren lipotichoinezuur, dit bindt aan de epitheelcellen.

Antistoffen die opgewekt worden door M-proteïnen zijn aspecifiek en tasten ook het lichaam aan, voornamelijk het hart. Dit noemt men kruisreactiviteit.

Ontwikkeling van septicaemia

Kraamvrouwenkoorts kan zich ontwikkelen tot puerperal sepsis, dat een ernstige vorm van septicaemia is bij vrouwen kort na het baren van een kind. Sepsis is een serieuze medische conditie die gekarakteriseerd is door een ontstekingsstaat over het hele lichaam, veroorzaakt door een infectie. Traditioneel wordt de term sepsis gebruikt voor zowel septicaemia en septicemia (bloedvergiftiging). Hoewel de termen niet langer door elkaar worden gebruikt, wordt septicemia als een vorm van sepsis.
Symptomen van sepsis zijn vaak gerelateerd aan het onderliggende infectieuze proces. Wanneer de infectie in de sepsis terecht komt, zorgt dat voor symptomen van een systemic inflammatory response syndrome (SIRS); algehele ontsteking, koorts, verhoogde witte bloed cellen (leukocytosis) en verhoogde hartslag (tachycardia) en verhoogde ademhalingsfrequentie (tachypnea). Verder zorgt het ook voor symptomen van griep, zoals rillingen.

De immunologische respons die sepsis veroorzaakt is een systemische ontstekingsrespons dat zorgt voor een verspreide activering van de ontstekings- en coagulatie (bloed dat klonten vormt) pathway. Dit zorgt voor de disfunctie van het circulatie systeem en, zelfs bij optimale behandeling, kan het resulteren in het multiple organ dysfunction sydrome en eventueel dood.

Sepsis is aanwezig wanneer de infectie zeer waarschijnlijk of zeker twee of meer van de volgende SIRS criteria heeft:

• Hartritme > 90 slagen per minuut
• Lichaamstemperatuur < 36 graden of > 38 graden
• Hyperventilatie > 20 ademhalingen per minuut
• Witte bloedcellen < 4000 cellen per kubieke mm of > 12000 cellen per kubieke mm

De meest kritieke uitbraak van sepsis is ernstige sepsis (sepsis met acute orgaan disfunctie) of septische shock (sepsis met refractoire arteriale hypotensie). Een septische shock is een serieuze medische conditie veroorzaakt door afgenomen weefselperfusie en zuurstoflevering als een resultaat van een infectie en sepsis. Het kan multiple organ failure veroorzaken en zelfs dood.