Pijn in bovenrug: symptomen en oorzaken van hoge rugpijn
Pijn in de bovenrug of hoge rugpijn is een veel voorkomende klacht. Wat zijn de mogelijke oorzaken van hoge rugpijn, hoge rugklachten en pijn in bovenrug? De rug omvat de wervelkolom en de sterke spierbundels van de rug. De meeste mensen zullen op enig moment in hun leven last hebben van rugpijn. Vaak betreft het lage rugpijn. Lage rug verwijst naar het lenden- en staartbeendeel van de rug. Hoge rugpijn is niet zo gebruikelijk als lage rugpijn. Hoge rugpijn komt niet zo vaak voor omdat de thoracale wervelkolom niet zoveel in beweging is als de ruggengraat in de onderrug en nek. Hoge rugpijn wordt gevoeld in het gebied tussen de nekwervels en de ribbenkast. Hoge rugpijn heb je veelal tussen de schouderbladen.
Pijn in bovenrug of hoge rugpijn
Acuut of chronisch
Hoge
rugpijn kan kort duren of het kan chronisch zijn, dat wil zeggen langer dan drie maanden. Hoge rugpijn kan zich op verschillende manieren uiten, bijvoorbeeld door rugpijn of een
stijve rug. De pijn kan ervaren worden als dof en kloppend of juist scherp en stekend. Je kunt last hebben van constante pijn, maar de pijn kan ook alleen optreden tijdens het verrichten van een bepaalde activiteit, zoals het tillen van (zware) boodschappentassen of na langdurig bureauwerk. Ook kunnen er gerelateerde klachten ontstaan in de nek of je kunt last krijgen van
hoofdpijn. Het merendeel van de mensen met bovenrugklachten hebben
pijn tussen de schouderbladen. Pijn in de borst, ademhalingsproblemen of uitstralende pijn in de armen kan ook het gevolg zijn van een probleem in je bovenrug. Dit kan aanleiding geven tot ongerustheid, omdat deze symptomen geassocieerd worden met
hartklachten.
Structuren in de bovenrug
Naast de thoracale wervelkolom, bestaande uit twaalf borstwervels (vertebrae thoracicae), en schouderbladen, zijn er tal van zenuwen, spieren, pezen en ligamenten in de bovenrug. Elk van deze structuren kan geïrriteerd of ontstoken raken als reactie op een verscheidenheid aan verschillende factoren en omstandigheden, zoals een slechte houding, overbelasting, trauma, artritis en botkanker. Hoge rugpijn komt meestal voort uit een verkeerde werkhouding en is in dat geval geen reden tot bezorgdheid.
Symptomen van hoge rugpijn
Hoge rugpijn kan de volgende symptomen geven:
- scherpe pijn
- doffe pijn
- stekende pijn
- zeurende pijn
- stijfheid / stijve spieren
- pijn bij aanraking van de rug en/of bij beweging
- pijn bij het bewegen van de schouders en bovenrug of bij het naar voor buigen van de nek
- pijn bij het diep ademen
- tintelingen, gevoelloosheid of zwakte
- spierspasmen en spiertrekkingen die aanvoelen als een knoop
Scherpe, stekende pijn
Deze pijn wordt meestal beschreven als ondraaglijk en kan aanvoelen alsof er met een mes in je rug gestoken wordt. Het bevindt zich meestal op één plek in plaats van zich over een regio te verspreiden.
Algemeen ongemak
Een pijnlijke of kloppende pijn kan in een deel van de bovenrug worden gevoeld en kan zich mogelijk verspreiden naar een nabijgelegen gebied, zoals de nek of schouder.
Stijfheid
Als de pijn erg genoeg wordt, kan dit bijdragen aan verminderde mobiliteit van de spieren, ligamenten en/of gewrichten van de bovenrug. Hoewel beperkte mobiliteit in de bovenrug meestal niet significant is, omdat dat gedeelte van de wervelkolom meer is gebouwd voor stevigheid dan voor beweging, kan het bepaalde armbewegingen, zoals rotatie of tillen, moeilijker of zelfs onmogelijk maken.
Uitstralende pijn
Deze pijn kan langs een zenuw van de thoracale wervelkolom lopen en mogelijk in de arm, borst, maag of verder in het lichaam gaan. Uitstralingspijn kan uiteenlopen van dof tot scherp of elektrisch schokachtig, en het kan komen en gaan of continu aanwezig zijn. Het wordt meestal alleen aan één kant van het lichaam gevoeld.
Tintelingen, gevoelloosheid of zwakte
Net als uitstralingspijn, kunnen deze symptomen ook langs een zenuw van de thoracale wervelkolom uitstralen en in de arm, borst, maag of lager in het lichaam aanwezig zijn. Een gevoel van speldenprikken, tintelen of gevoelloosheid kan uitstralen vanuit de thoracale wervelkolom.
Als pijn in de bovenrug of hoge rugpijn erg genoeg wordt, kan dit van invloed zijn op normale activiteiten, zoals de mogelijkheid om voorwerpen op te tillen, een bal te gooien of zelfs comfortabel te zitten of te rusten.
Ontstaan van hoge rugpijn
Geleidelijk ontstaan van de klachten
Hoge rugpijn kan diverse oorzaken hebben. Vaak ontstaat pijn in de bovenrug niet van het één op het andere moment, maar geleidelijk. De meest voorkomende oorzaak van hoge rugpijn is het niet goed functioneren van gewrichten ten gevolge van:
- een (langdurig) verkeerde houding, herhaaldelijk eenzijdig gebruik van de armen (door bijvoorbeeld langdurig strijken) en veel boven het hoofd werken (bijvoorbeeld door het schilderen of monteren van plafonds), of
- een trauma.
Plotselinge pijn in bovenrug
Pijn in de bovenrug kan ook een plotselinge oorzaak hebben, zoals vertillen of een verkeerde beweging, waarbij het 'in je rug schiet'.
Maagklachten, zoals
brandend maagzuur, maar ook stress, hyperventilatie, slijtage van een tussenwervelschijf of hartproblemen, kunnen samenhangen met hoge rugproblemen.
Oorzaken van pijn in de bovenrug
Verkeerde houding
Een verkeerde houding veroorzaakt spanning in de bovenrug, als gevolg waarvan zenuwen bekneld en geïrriteerd raken, met pijn en vaak ook verkrampte spieren als gevolg. De pijn wordt veroorzaakt door een onjuiste stand van de ruggenwervels die dientengevolge de tussenwervelschijven constant samendrukken. Zitten met een gebogen rug, schouders naar voren, kan te veel stress op de rugspieren veroorzaken. Een slechte houding is een van de belangrijkste oorzaken van pijn in de bovenrug, omdat heel veel kantoormedewerkers hun werkdagen achter de computer doorbrengen. Het is gemakkelijk om in slechte gewoonten te vervallen als je niet goed zit, vooral als je zoveel uren per dag achter je bureau zit.
Niet goed tillen
Als je iets oppakt is het raadzaam om een goede lichaamshouding in acht te nemen, zodat je je ruggengraat beschermt. Door veel te tillen in combinatie met draaiende bewegingen, vooral met gestrekte benen, wring je de rug als het ware uit, en daar houdt een rug niet van.
Een zware rugzak dragen
Iedereen die een rugzak gebruikt, loopt mogelijk risico op rugpijn en pijn in de bovenrug. Een zware rugzak kan gevaarlijk zijn voor de ruggengraat, vooral als je de rugzak niet correct draagt (bijvoorbeeld met slechts één riem).
Auto-ongeval /
Bron: Dmitry Kalinovsky/Shutterstock.comTrauma / letsel
Traumatische gebeurtenissen, zoals auto-ongelukken, kunnen om verschillende redenen rugpijn veroorzaken. Je kunt bijvoorbeeld een wervel breken (ruggengraat). Of een deel van je wervel kan op een spinale zenuw of ruggenmergzenuw drukken, wat pijn kan veroorzaken.
Infectie
Een spinaal epiduraal abces of een paraspinaal abces kan het ruggenmerg of de spinale zenuwen in de thoracale wervelkolom samenpersen, waardoor pijn en andere symptomen ontstaan.
Osteoporose
Osteoporose (botontkalking) is een aandoening die de botten aantast, en je weet misschien niet dat je osteoporose hebt tot je een wervelfractuur hebt (bijvoorbeeld een wervelfractuurbreuk). Osteoporose kan je botten geleidelijk verzwakken, waardoor ze sneller breken en minder goed je gewicht kunnen dragen. Als je osteoporose hebt in je thoracale wervelkolom, kun je pijn in de bovenrug ontwikkelen. Verzwakte wervels ondersteunen onvoldoende het gewicht van je lichaam, dus je spieren, ligamenten en pezen moeten harder werken om de wervels op hun plaats te houden. Dat kan leiden tot
verstuiking, spanning of spiervermoeidheid.
Kyfose
Kyfose is net als scoliose een standsafwijking van de wervelkolom. Andere benamingen voor een kyfose zijn een bolle rug en een bochel. Het kan aangeboren zijn, maar je kunt het ook op latere leeftijd ontwikkelen door een verkeerde lichaamshouding.
Scoliose
Een scoliose is een vergroeiing van de rug, waarbij de wervelkolom één of twee zijwaartse kromming(en) vertoont. Het kan ervoor zorgen dat je ruggengraat er vanaf de achterkant uitziet als een 'S' of een 'C'. Scoliose kan leiden tot pijnklachten en bewegingsbeperking.
Andere oorzaken
Pijn in de bovenrug kan ontstaan in combinatie met andere medische aandoeningen die geen verband houden met de wervelkolom. Bijvoorbeeld:
Huisarts met patiënt /
Bron: Istock.com/monkeybusinessimagesHuisarts raadplegen
Als je gedurende langere tijd pijn in je bovenrug hebt welke niet lijkt over te gaan, dan is het van belang om contact op te nemen met je huisarts. Deze kan je verwijzen naar een fysiotherapeut of chiropractor. Een fysiotherapeut of chiropractor kan je adviezen geven over een goede houding en oefeningen voorschrijven om van je klachten af te komen. Bij vermoeden van hartklachten kan de huisarts je verwijzen naar Eerste Hart Hulp, een gespecialiseerde afdeling waar mensen met mogelijke hartklachten worden opgenomen.
Behandeling van hoge rugpijn
Hoge rugpijn als gevolg van tijdelijke overbelasting gaat normaal gesproken vanzelf weer over. De pijn kan verlicht worden door een pijnstiller. Verder is het belangrijk om rustig aan te doen, geen onverwachtse bewegingen te maken, niet zwaar te tillen en even niet te sporten. Dit betekent echter niet dat je helemaal niets meer moet doen en op de bank of op bed moet gaan liggen. Zorg er wel voor dat je in beweging blijft, zodat je spieren niet stijf worden.
Rugklachten kun je voorkomen door onder andere de volgende adviezen in acht te nemen:
Voldoende bewegen
Spieren die je gedurende lange(re) tijd niet of weinig gebruikt, zullen steeds slapper en krachtelozer worden.
Beweging, maar ook het regelmatig doen van spieroefeningen voor het trainen van rugspieren, buikspieren en beenspieren in de vorm van fitness of door te zwemmen, wandelen, joggen of fietsen, is van belang.
Goede lichaamshouding
Zorg ervoor dat je zo veel mogelijk rechtop staat met je schouders naar achteren en je kin iets omhoog.
Een gezond gewicht handhaven /
Bron: Istock.com/VladimirFLoydGoede werkhouding
Neem je werkplek eens goed onder de loep. Heb je een goede, arbo-gecertificeerde bureaustoel? Staat je bureau niet te laag of juist (veel) te hoog? Staat je computerscherm op de juiste afstand en op de juiste hoogte?
Juiste manier van tillen
Laat je benen het zware werk doen en niet je rug. Als je iets moet optillen, ga dan recht voor het object staan en zet je voeten op schouderbreedte. Buig je knieën en buk naar beneden zonder je bovenlichaam te bewegen. Pak vervolgens het voorwerp met beide handen en gestrekte armen stevig vast. Houdt het object zo dicht mogelijk bij je lichaam. Strek de benen en kom —wederom met een rechte rug— weer terug in de uitgangspositie. Hou je rug ten alle tijden recht bij het tillen van zware voorwerpen en gebruik enkel je beenspieren.
Slaap op een goed matras
Een goed matras ondersteunt je hele lichaam en voorkomt rugklachten.
Handhaaf een gezond gewicht
Overgewicht zorgt ervoor dat je rug extra belast wordt, wat voor rugklachten kan zorgen. Voorkom daarom overgewicht en handhaaf een
gezond gewicht.
Meer bewegen is voor ouderen met rugklachten beter dan pijnstillers slikken
Bijna driekwart van de 55-plussers met rugklachten slikt pijnstillers die nauwelijks helpen om de pijn te verminderen, maar wel nare bijwerkingen kunnen geven. Het gaat daarbij om
paracetamol (49%) en meer dan de helft NSAID’s (57%) zoals
ibuprofen of
diclofenac. Maar ook zwaardere middelen zoals
tramadol of morfine worden gebruikt door deze patiënten en voorgeschreven door huisartsen. Het is beter om te blijven bewegen, want dat heeft minder nadelen. Dat stelt onderzoeker en huisarts in opleiding Wendy Enthoven van het Erasmus MC. Veel ouderen zijn bang om iets te forceren, maar uit de praktijk blijkt dat dit niet zo is en dat rugpijn meestal vanzelf weer over gaat. (Bron Erasmus MC, 8 maart 2016)
Preventie van pijn in de bovenrug
Het is misschien niet mogelijk om alle oorzaken van pijn in de bovenrug te voorkomen, maar er zijn enkele eenvoudige maatregelen die je kunt nemen die enkele van de meest voorkomende oorzaken van hoge rugpijn kunnen voorkomen, zoals:
- Neem regelmatig een pauze van zittend werk of andere werkzaamheden of bezigheden om uit te rekken en verschillende spiergroepen te bewegen.
- Neem een paar minuten de tijd om de spieren te strekken of het lichaam op te warmen voordat je aan bepaalde activiteiten begint.
- Als je zware voorwerpen tilt, dan moet je vermijden dat je met je rug draait of vanuit je rug tilt.
- Neem regelmatig massages om de spanning van de spieren weg te nemen.
- Ga naar een fysiotherapeut om zwakke spieren te versterken en een goede houding aan te leren.
- Vermijd het dragen van zware rugzakken of tassen.
- Wees te allen tijde bewust van je houding, loop rechtop en zit correct, en gebruik indien nodig rugsteunen.
Lees verder