Chronische vermoeidheidssyndroom

Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) wordt gekenmerkt door intense vermoeidheid en lichaamszwakte die niet verminderen met slaap. De incidentie is 10 per 10000 vrouwen en 4 per 10000 mannen en de aandoening is ernstig, het zorgt voor een reductie van ongeveer 50% van de dagelijkse activiteiten. CVS is een nog slecht begrepen aandoening. Er is geen test om vast te stellen of iemand CVS heeft, de diagnose wordt gesteld door uitsluiting van andere ziektes. De huidige behandeling van CVS bestaat uit cognitieve gedragstherapie (CGT).

CVS

Chronisch vermoeidheidssyndroom wordt gekenmerkt door intense vermoeidheid die langer dan 6 maanden duurt. Het wordt geassocieerd met andere gerelateerde problemen zoals lichaamszwakte en vermoeidheid die makkelijk wordt geïnduceerd en niet wordt verminderd door een nacht slaap. De vermoeidheid wordt zo erg dat het een vermindering van 50% geeft van de dagelijkse activiteiten. De incidentie van CVS is 10 per 100000 vrouwen en 4 per 100000 mannen, de man vrouw ratio is 2/5. De gemiddelde leeftijd waarop patiënten CVS krijgen is 39. Kinderen krijgen maar heel zelden de diagnose CVS, hoewel bij kinderen en adolescenten wel vaak vermoeidheidsklachten hebben.

Diagnose

Er is geen diagnostische test om vast te stellen of iemand CVS heeft. De diagnose wordt gesteld door uitsluiting van andere ziektes die vermoeidheid kunnen veroorzaken. Voor iemand met CVS gediagnosticeerd wordt moet diegene aan drie criteria voldoen: ten eerste heeft de persoon ernstige chronische vermoeidheid voor minstens zes maanden, wat niet wordt veroorzaakt door inspanning of andere medische condities die voor vermoeidheid zorgen. Daarnaast hindert de vermoeidheid de persoon bij het werk en dagelijkse activiteiten. En ten derde heeft de persoon minstens vier van de acht volgende symptomen:

• Malaise na inspanning die langer dan 24 uur duurt
• Slaap die de vermoeidheid niet vermindert
• Significante verlaging in korte termijn geheugen of concentratie, spierpijn
• Pijn in de gewrichten zonder zwelling of roodheid
• Hoofdpijn van een nieuw type, ernst of patroon
• gevoelige lymfeklieren in de oksel of nek
• Keelpijn die vaak voorkomt of terugkeert

Deze symptomen moeten pas na de vermoeidheid ontstaan zijn en langer dan zes maanden aanwezig zijn. De ziekte verloopt spontaan en het herstel is vaak incompleet. Mensen met CVS hebben vaak ook last van depressie.

Wanneer is het geen CVS?:

• Als er een aandoening bekend is die voor de vermoeidheidsklachten kan zorgen
• Bij ernstige depressie
• Medicijnen die de vermoeidheidsverschijnselen verklaren
• Bij een eetstoornis
• Wanneer er misbruik wordt gemaakt van alcohol of andere verslavende middelen

Therapie

Omdat CVS een syndroomdiagnose is en er geen oorzaak voor de aandoening is, is behandeling lastig en bestaat vooral uit symptoombestrijding. De huidige behandeling van CVS bestaat uit cognitieve gedragstherapie (CGT). Dit is een psychotherapie die nadruk legt op het veranderen van het gedrag en de gedachten die betrekking hebben op de klachten. Deze therapie is de best onderzochte behandelmethode voor CVS tot nu toe. Uit de studie van Prins et al. is gebleken dat CGT effectief is bij het behandelen van CVS. In de studie van de Lange et al. is aangetoond dat de grijze massa in de prefrontale cortex, die verminderd is bij CVS patiënten, significant is toegenomen na CGT. Daarnaast leidde CGT tot significante verbetering in gezondheidsstatus, fysieke activiteit en cognitieve prestaties. Daarnaast zijn er behandelingen die vooral bestaan uit symptoombestrijding zoals medicijnen om pijn en koorts te bestrijden of antidepressiva omdat CVS vaak samen gaat met depressie. Ook wordt er gebruik gemaakt van voedingssupplementen die het immuunsysteem en mentale functies kunnen verbeteren. De therapieën die er zijn, zijn symptoom bestrijdend maar zorgen er niet voor dat ze ziekte weg gaat. Omdat de oorzaak van CVS onbekend is, kunnen hiervoor ook geen therapieën worden ontwikkeld.