Zinkoverdosis: Overmatige inname van zink
Zink is van nature aanwezig in vlees, zeevruchten, noten, kaas, eieren en granen. Te veel zink veroorzaakt schadelijke effecten in het lichaam en is potentieel gevaarlijk. De zinkoverdosis komt echter niet tot stand door het consumeren van te veel voedingsmiddelen met zink, maar wel door het nemen van zinksupplementen of door het accidenteel innemen van zinkhoudende huishoudelijke producten en bestrijdingsmiddelen met zinkzouten. Verbindingen voor het maken van verven, rubber en kleurstoffen bevatten soms ook zink. Zowel acute als chronische symptomen zijn mogelijk door een overmatige inname van zink. Maag- en darmklachten treden vaak op bij een acute inname. Bij een chronische zinktoxiciteit komt een zwak immuunsysteem vaak tot uiting, al zijn nog andere tekenen mogelijk. De ernst van de symptomen hangt af van de dosis en duur van de inname. Een snelle behandeling is nodig om de symptomen van de overdosis om te keren.
Functie van zink
Zink is een mineraal dat essentieel is voor de productie van energie in het lichaam, het celmetabolisme, het opbouwen van DNA en RNA en het reguleren van het immuunsysteem. Verder is zink belangrijk voor het ruiken, het proeven en de
wondgenezing. Zinksupplementen verkorten tevens de duur en de ernst van een
verkoudheid, beschermen tegen
kanker en verminderen symptomen van een
allergie of
astma (chronische
ontsteking van de luchtwegen in de longen). Daarnaast is zink nodig voor een stevige huid en voor het verkleinen van een
vergrote prostaatklier. Zink is tot slot een goede
antioxidant.
Dagelijkse aanbevolen inname
Volwassenen mogen dagelijks niet meer dan 40 mg zink innemen. Een overmatige hoeveelheid innemen, zoals 4 g zinkgluconaat, wat overeenkomt met 570 mg elementair zink, leidt al binnen de dertig minuten tot ernstig
braken.

Een overdosis van zink leidt onmiddellijk tot hoofdpijn /
Bron: Geralt, PixabayOnmiddellijke effecten van zinkvergiftiging
Het nemen van te veel zink veroorzaakt vooral maag- en darmgerelateerde symptomen zoals braken,
misselijkheid, een
verlies van eetlust,
maagpijn,
diarree en
buikkrampen. Daarnaast ontstaat ook vrij snel na de inname van een overdosis van zink
hoofdpijn. Een ernstige overdosering met zink leidt tot
nierfalen wat de dood tot gevolg heeft.
Chronische effecten van een zinkoverdosis
De symptomen van chronische zinkvergiftiging ontstaan door een enkele overdosis of door te veel zinkinname binnen een bepaalde tijdsperiode.
De inname van te veel zink leidt tevens tot veranderingen in de manier waarop
ijzer in het lichaam werkt,
bloedarmoede, lage kopergehaltes (met het risico op een
ijzergebrek in het bloed,
sideroblastische anemie en
neutropenie) en lage waarden van ‘goede’ HDL-
cholesterol (waardoor de kans op een
hartaandoening stijgt).
Immuunsysteem
Het willen versterken van het immuunsysteem werkt averechts bij een te hoge zinkinname. De overdosering leidt namelijk tot een
verzwakt immuunsysteem waardoor de patiënt meer vatbaar is voor infecties. Bij het langdurig gebruik van hoge doses van zinksupplementen verhoogt bijvoorbeeld de kans op het ontstaan van een urineweginfectie. Daarnaast veroorzaakt een zinkoverdosis
leukopenie (een laag aantal witte bloedcellen). Zink vermindert bovendien het vermogen van het lichaam om
antibiotica te absorberen wat bijdraagt aan infecties die moeilijker te behandelen zijn.
Vermoeidheid,
hoesten,
rillingen en
koorts zijn dan vaak voorkomende symptomen, al komen ook nog specifieke tekenen van de infectie tot stand.
Prostaatkanker
De inname van meer dan 100 mg zink per dag verhoogt het risico op het ontwikkelen van op
prostaatkanker (vaak geen symptomen, soms
plasproblemen).
Smaakveranderingen
Smaakveranderingen komen voorts tot stand door een overmatige inname van zink. Zinktoxiciteit veroorzaakt namelijk een
metaalachtige smaak in de mond of een andere
slechte smaak in de mond. Dit komt vooral voor bij de overmatige inname van zinktabletten (hoestdruppels) of vloeibare supplementen voor de behandeling van een verkoudheid.
Behandeling van overmatige inname van zink
Een patiënt met een zinkoverdosis gaat onmiddellijk naar de spoedeisende hulp omdat de symptomen soms levensbedreigend zijn of snel complicaties kunnen ontstaan. Sommige patiënten krijgen het advies om melk te drinken, want door de grote hoeveelheden
calciumen fosfor in melk wordt de absorptie van zink geremd in het maagdarmkanaal. Geactiveerde kool (
tegengif) heeft dezelfde effecten.
Chelatietherapie is eveneens inzetbaar bij ernstige zinkvergiftiging. Deze medicijnen zorgen ervoor dat overtollig zink verdwijnt uit het lichaam via de urine.
Lees verder