Chelatietherapie: Verwijdering van zware metalen uit lichaam

Chelatietherapie is een medische en alternatieve behandeling waarbij de arts de synthetische oplossing EDTA (ethyleendiaminetetraacetaat) injecteert in de bloedstroom van een patiënt. Dit chemisch proces verwijdert zware metalen en/of mineralen uit het lichaam. Deze medische behandeling is wetenschappelijk bewezen effectief bij metaalvergiftiging. Daarnaast gebruiken artsen EDTA bij een aantal aandoeningen. Chelatietherapie voor de behandeling van ziekten is echter niet-wetenschappelijk bewezen en wordt daarom bestempeld als een 'alternatieve behandelingsmethode'. Meestal zijn tientallen behandelingen nodig alvorens effect optreedt.

• Medische behandeling: Verwijdering van zware metalen uit lichaam
• Alternatieve behandeling: EDTA bij ziekten
• Atherosclerose
• Chronische ontstekingsziekte
• Coronaire hartziekte
• Andere ziekten
• Antiverouderingskuur
• Werking chelatietherapie
• Tijdsduur behandeling
• Bijwerkingen en risico’s

Medische behandeling: Verwijdering van zware metalen uit lichaam

Chelatietherapie is wetenschappelijk bewezen effectief voor de behandeling van metaalvergiftiging, zoals loodvergiftiging. Een vergiftiging met zware metalen kan optreden bij het werken in een fabriek waar batterijen worden gerecycled. Bij hemochromatose is EDTA ook effectief bewezen; deze ijzerstapelingsziekte kan leiden tot orgaanschade.

Alternatieve behandeling: EDTA bij ziekten

Sommige artsen gebruiken tevens chelatietherapie voor de behandeling van diverse ziekten, al is het wetenschappelijk niet bewezen dat deze therapie effectief is. In november 2012 werd in het televisieprogramma TROS Radar een reportage uitgezonden over chelatieklinieken. Ten tijde van de uitzending waren circa tien tot twintig klinieken actief die chelatietherapie aanboden en deze therapie vooral inzetten als niet-wetenschappelijk ondersteunde behandeling van ziekten, maar ook als antiverouderingsmethode en voor het schoonmaken van het lichaam. Deze behandeling, die in Nederland niet verboden is, brengt echter soms ernstige complicaties met zich mee en verlicht niet altijd de symptomen, wat leidde tot beschuldigingen van oplichting en zelfs kwakzalverij. Naar aanleiding van deze reportage bevestigde minister Edith Schippers in januari 2013 dat chelatietherapie volgens wetenschappelijke studies inderdaad uitsluitend effectief is bij de behandeling van metaalvergiftiging en niet inzetbaar is voor de preventie of behandeling van andere ziekten. In oktober 2020 zijn in de medische literatuur geen tegenbewijzen tegen deze stelling gevonden.

Atherosclerose

Sommige artsen zijn van mening dat EDTA fungeert als een antioxidant. Chelatietherapie zou volgens hen metalen combineren met LDL-cholesterol, de zogenaamde slechte cholesterol die in staat is om slagaders te beschadigen. Door metalen te verwijderen die zich vrij door de slagaders bewegen (zoals koper of calcium), zou het ziekteproces van atherosclerose (slagaderverkalking) vertragen. De wetenschap ondersteunt deze theorie echter niet.

Chronische ontstekingsziekte

Chelatietherapie wordt ook onderzocht als een behandelingsmogelijkheid voor patiënten met een chronische ontstekingsziekte. Voorbeelden van deze chronische ontstekingsaandoeningen zijn artritis (gewrichtsontsteking), lupus en sclerodermie (opbouw van littekenweefsel in huid en organen). Sommige patiënten ervaren mogelijk vermindering van pijn door deze alternatieve behandeling.

Coronaire hartziekte

Een niet-wetenschappelijk onderbouwde theorie is dat chelatietherapie werkzaam zou zijn tegen coronaire hartziekte (aandoening van de kransslagaders). Volgens sommige patiënten en artsen zou EDTA zich binden met calciumafzettingen (plaques) die de bloedstroom in de slagaders naar het hart belemmeren. De behandeling via EDTA zou daardoor volgens sommigen het risico op hartproblemen verminderen. Echter, een grondige doorlichting van de medisch-wetenschappelijke literatuur in oktober 2020 toont geen wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van deze behandelingsmethode. Chelatietherapie mag in ieder geval geen middel zijn om een slechte levensstijl te rechtvaardigen en is geen standaardbehandeling voor coronaire hartziekte.

Andere ziekten

De volgende ziekten kunnen mogelijk met de alternatieve vorm van chelatietherapie worden behandeld:

• biliaire cirrose cutis laxa (losse huid en afwijkingen aan organen) sikkelcelanemie thalassemie (bloedziekte met tekort aan hemoglobine, wat leidt tot bloedarmoede)

Antiverouderingskuur

Sommige artsen gebruiken chelatietherapie als onderdeel van een antiverouderingskuur. De therapie zou kunnen bijdragen aan minder vermoeidheid en een vermindering van hoofdpijn en neerslachtigheid.

Werking chelatietherapie

Chelatietherapie vindt plaats in een ziekenhuis of een chelatiekliniek of biomedische praktijk waarbij de patiënt na de behandeling meteen naar huis mag. De arts plaatst in de arm van de patiënt een intraveneus infuus (in een ader) waarlangs de chelatie verloopt. De arts plaatst vervolgens EDTA in het infuus. EDTA bindt zich aan zware metalen en mineralen, zoals aluminium, arseen (arsenicum), calcium, ijzer, koper, kwik en lood. Dit is nodig om deze materialen via de nieren (urine) uit het lichaam te verwijderen.

Tijdsduur behandeling

Eén sessie chelatietherapie duurt doorgaans twee tot drie uur. De behandelduur varieert afhankelijk van de onderliggende ziekte en of de arts EDTA ter preventie of ter behandeling gebruikt. Meestal ontvangt de patiënt ongeveer vijfentwintig behandelingen, verdeeld over twee keer per week. Vervolgens bouwt de arts het aantal behandelingen af naar een onderhoudsbehandeling van gemiddeld één keer per maand. Bij preventieve chelatietherapie kan de behandelduur korter zijn.

Bijwerkingen en risico’s

Bijwerkingen in hoge maar ook lage doses

Chelatietherapie wordt in bepaalde doses niet aanbevolen bij kinderen, zwangere vrouwen en patiënten met hartfalen (slecht rondpompen van bloed door het hart) of nierfalen. Hoge doses chelatietherapie kunnen leiden tot nierschade, een onregelmatige hartslag en andere ernstige complicaties. Chelatietherapie in lage doses kan ook bijwerkingen veroorzaken zoals hoge bloeddruk (hypertensie), hoofdpijn, een huiduitslag, lage bloedsuiker (hypoglykemie) en/of tromboflebitis (lokale oppervlakkige aderontsteking met pijn).

Verwijdering essentiële mineralen

EDTA verwijdert niet alleen giftige metalen uit het lichaam, maar ook mogelijk essentiële mineralen. Daarom krijgen patiënten vitaminen en mineralen toegediend om het niveau van deze voedingsstoffen op peil te houden tijdens de behandeling.

Lees verder

• IJzer: Functie, gezondheidsvoordelen en ijzersupplementen