Chelatietherapie: Verwijdering van zware metalen uit lichaam

Chelatietherapie is een medische maar ook alternatieve behandeling waarbij de arts de synthetische oplossing EDTA (ethyleendiaminetetraacetaat) injecteert in de bloedstroom van een patiënt. Met dit chemisch proces verwijdert hij namelijk zware metalen en/of mineralen uit het lichaam. Deze medische behandeling is wetenschappelijk bewezen effectief bij metaalvergiftiging. Daarnaast gebruiken artsen EDTA bij een aantal aandoeningen. Chelatietherapie bij de behandeling van ziekten is echter niet-wetenschappelijk bewezen en wordt daarom bestempeld als een 'alternatieve behandelingsmethode'. Meestal zijn tientallen behandelingen nodig alvorens effect optreedt.

• Medische behandeling: Verwijdering van zware metalen uit lichaam
• Alternatieve behandeling: EDTA bij ziekten
• Werking chelatietherapie
• Tijdsduur behandeling
• Bijwerkingen en risico’s

Medische behandeling: Verwijdering van zware metalen uit lichaam

Chelatietherapie is wetenschappelijk bewezen effectief voor de behandeling van metaalvergiftiging, zoals loodvergiftiging. Een vergiftiging met zware metalen loopt een patiënt bijvoorbeeld op door het werken in een fabriek waar batterijen gerecycleerd worden. Bij hemochromatose is EDTA ook effectief bewezen werkzaam; deze ijzerstapelingsziekte brengt orgaanschade met zich mee.

Alternatieve behandeling: EDTA bij ziekten

Sommige artsen gebruiken tevens chelatietherapie voor de behandeling van diverse ziekten, al is het wetenschappelijk niet bewezen dat deze therapie effectief is. In november 2012 werd in het televisieprogramma TROS Radar een reportage uitgezonden over chelatieklinieken. Ten tijde van de uitzending waren circa tien tot twintig klinieken actief die chelatietherapie aanboden en deze therapie vooral inzetten als niet-wetenschappelijk ondersteunde behandeling van ziekten, maar ook als antiverouderingsmethode en het schoonmaken van het lichaam. Deze behandeling, die in Nederland niet verboden is, brengt echter soms ernstige complicaties met zich mee en verlicht ook niet bij alle patiënten de symptomen, waardoor in de tv-uitzending sprake was van oplichting en zelfs kwakzalverij. Naar aanleiding van deze reportage bevestigde minister Edith Schippers in januari 2013 dat chelatietherapie volgens wetenschappelijke studies inderdaad uitsluitend effectief is bij de behandeling van metaalvergiftiging en niet inzetbaar is voor de preventie of behandeling van andere ziekten. In oktober 2020 zijn in de medische literatuur geen tegenbewijzen tegen deze stelling gevonden.

Atherosclerose

Sommige artsen zijn de mening toegedaan dat EDTA fungeert als een antioxidant. Chelatietherapie verwijdert hierdoor volgens hen metalen gecombineerd met LDL-cholesterol, de zogenaamde slechte cholesterol die in staat is om slagaders te beschadigen. Door metalen te verwijderen die zich vrij door de slagaders bewegen (zoals koper of calcium), vertraagt het ziekteproces van atherosclerose (slagaderverkalking). De wetenschap ondersteunt deze theorie echter niet.

Chronische ontstekingsziekte

Daarnaast is chelatietherapie een behandelingsmogelijkheid voor patiënten met een chronische ontstekingsziekte. Voorbeelden van deze chronische ontstekingsaandoeningen zijn artritis (gewrichtsontsteking), lupus en sclerodermie (opbouw van littekenweefsel in huid en organen). Patiënten ervaren mogelijk minder pijn door de alternatieve behandeling.

Coronaire hartziekte

Eén van de mogelijke niet-wetenschappelijk onderbouwde theorieën van chelatietherapie is dat dit werkzaam zou zijn tegen een coronaire hartziekte (aandoening aan kransslagaders). EDTA bindt zich volgens een aantal patiënten en artsen namelijk met calciumafzettingen (plaques) die de bloedstroom in de slagaders naar het hart belemmeren. De behandeling via EDTA vermindert bijgevolg volgens sommige artsen en patiënten het risico op hartproblemen, maar een grondige doorlichting van de medisch-wetenschappelijke literatuur in oktober 2020 geeft geen wetenschappelijk bewijs van de effectiviteit van deze behandelingsmethode. Chelatietherapie mag in ieder geval geen middel zijn om een slechte levensstijl aan te houden en ook is chelatietherapie geen standaardbehandeling voor een coronaire hartziekte.

Andere ziekten

De volgende ziekten behandelt een arts mogelijk met de alternatieve vorm van chelatietherapie:

• biliaire cirrose
• cutis laxa (losse huid en afwijkingen aan organen)
• sikkelcelanemie
• thalassemie (bloedziekte met tekort aan hemoglobine, hetgeen leidt tot bloedarmoede)

Antiverouderingskuur

Sommige artsen zetten chelatietherapie tot slot in als onderdeel van een antiverouderingskuur. De patiënt is hierdoor minder vermoeid. Ook hoofdpijn en neerslachtigheid treden minder op na de chelatietherapie.

Werking chelatietherapie

Chelatietherapie vindt plaats in een ziekenhuis of anders in een chelatiekliniek of biomedische praktijk waarbij de patiënt na de behandeling meteen naar huis mag. De arts plaatst in de arm van de patiënt een intraveneus infuus (in een ader) waarlangs de chelatie verloopt. De arts plaatst vervolgens EDTA in het infuus. EDTA bindt zich aan zware metalen en mineralen, zoals aluminium, arseen (arsenicum), calcium, ijzer, koper, kwik en lood. Dit is nodig om deze materialen via de nieren (urine) uit het lichaam te verwijderen.

Tijdsduur behandeling

Eén sessie chelatietherapie kent een behandeltijd van circa twee tot drie uur tijd. De behandelduur is verschillend en afhankelijk van de onderliggende ziekte, alsook of de arts EDTA ter preventie of ter behandeling geeft. Meestal krijgt de patiënt circa vijfentwintig behandelingen, verdeeld over twee keer per week. Vervolgens bouwt de arts het aantal behandelingen af waardoor de patiënt op een onderhoudsbehandeling terechtkomt van gemiddeld één keer per maand. Wanneer de patiënt preventief chelatietherapie krijgt, is een minder langdurige behandelduur vereist.

Bijwerkingen en risico’s

Bijwerkingen in hoge maar ook lage doses

Chelatietherapie is in bepaalde doses niet aanbevolen bij kinderen, zwangere vrouwen en patiënten die met hartfalen (slecht rondpompen van bloed door het hart)of nierfalen. Door chelatietherapie in hoge doses te geven, ontstaat tevens sneller nierschade, een onregelmatige hartslag en andere ernstige complicaties. Chelatietherapie in lage doses is echter soms ook geassocieerd met bijwerkingen zoals een hoge bloeddruk (hypertensie), hoofdpijn, een huiduitslag, een lage bloedsuiker (hypoglykemie) en/of tromboflebitis (lokale oppervlakkige aderontsteking met pijn).

Verwijdering essentiële mineralen

EDTA verwijdert niet alleen giftige metalen uit het lichaam, maar eveneens mogelijk essentiële mineralen. Daarom krijgen patiënten vitaminen en mineralen toegediend die reeds zijn toegevoegd aan de EDTA-oplossing. Op deze manier blijven de vitaminen en mineralen op een optimaal niveau in het lichaam.

Lees verder

• IJzer: Functie, gezondheidsvoordelen en ijzersupplementen