Tekort aan zink: oorzaken, symptomen & tips bij zinktekort

Zink is een mineraal dat meerdere functies heeft in het menselijk lichaam. Een tekort aan zink kan leiden tot uiteenlopende symptomen zoals witte vlekken op de nagels, nachtblindheid en een verminderde smaak- en reukzin. Ook kan een zinktekort het groeiproces vertragen en de weerstand verzwakken. De oorzaken van zinktekort zijn doorgaans een te lage inname van zink via voeding of een probleem met het spijsverteringsstelsel. Als je te weinig zink in je lichaam hebt kan je dit opvangen door voedsel te eten zoals oesters, zeevruchten, gevogelte en peulvruchten. Daarnaast kunnen zinksupplementen helpen om het tekort snel weg te werken. Wel moet je erop letten de aanbevolen dosis zink niet te overschrijden. Een teveel aan zink kan immers leiden tot vervelende symptomen. Welke tips zijn zoal nuttig bij de behandeling van een zinktekort?

Wat is zink?

Functie

Zink speelt een belangrijke rol bij de vernieuwing van weefsels in het lichaam en bij de stofwisseling. Als antioxidant is zink ook cruciaal om op te treden tegen vrije radicalen en zo de kans op ziektes te verkleinen. Hierdoor is het mineraal nuttig om het afweersysteem te versterken. Zink bevordert de genezing van wonden en zorgt ook voor de opbouw en afbraak van eiwitten en koolhydraten. Voorts neemt zink een belangrijke plaats in als het gaat om de aanmaak van testosteron en de vruchtbaarheid van de man.

Dosis

De aanbevolen dosis zink voor volwassenen is gemiddeld 8 mg per dag, met name 7 mg voor vrouwen en 9 mg voor mannen. Zwangere vrouwen nemen bij voorkeur 20 mg zink per dag in, terwijl vrouwen die borstvoeding geven aanbevolen wordt om 25 mg in te nemen.

Tekort aan zink symptomen

Algemeen

De symptomen van zinktekort kunnen vrij uiteenlopend zijn. Zo kan een moeilijke genezing van wondjes bijvoorbeeld te maken hebben met een tekort aan zink. Ook witte vlekken aan de nagels en nachtblindheid kunnen wijzen op onvoldoende zink in het lichaam. Als je ogen het moeilijk hebben om zich aan te passen aan de duisternis (nachtblindheid) kan dit een signaal zijn van te weinig zink. Heb je relatief vaak last van verkoudheid dan kan je weerstand verzwakt zijn. Dit kan wijzen op een tekort aan mineralen, zoals bijvoorbeeld zink. Daarnaast kan een tekort aan dit mineraal ook gepaard gaan met een vertraging van het groeiproces.

Bijkomend

• verminderde smaak- en reukzin
• duizeligheid
• hoofdpijn
• vermoeidheid
• huidproblemen
• haaruitval
• gewichtsverlies
• erectieproblemen
• concentratieproblemen
• dingen moeilijk kunnen onthouden

Oorzaken zinktekort

Voeding en spijsvertering

Een tekort aan zink ontstaat in de eerste plaats doordat het lichaam onvoldoende zink kan opnemen. Een te lage opname van zink in het spijsverteringsstelsel kan te wijten zijn aan een ongezond voedingspatroon of overmatig alcoholgebruik. Alcohol bemoeilijkt de opname van zink in het lichaam. Ook kan een aandoening aan het spijsverteringsstelstel (bv. chronische darmziekten zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa) ervoor zorgen dat je lichaam onvoldoende zink kan opnemen.

Risicogroepen

Voorts hebben veganisten en vegetariërs doorgaans meer last van een zinktekort dan andere personen. Dit komt doordat zink moeilijker uit plantaardige voeding kan opgenomen worden dan uit vlees. Ook mensen met suikerziekte en zwangere vrouwen lopen meer risico op een zinktekort.

Behandeling zinktekort

De behandeling van een zinktekort bestaat in de eerste plaats uit een gezonde levenswijze en een uitgebalanceerd voedingspatroon, waarbij de nadruk gelegd wordt op voedingsmiddelen die veel zink bevatten. Aanvullend kan je ook zinksupplementen nemen om je lichaam een extra zetje te geven om het niveau aan zink snel te verhogen. Is een chronische aandoening of ziekte in het spijsverteringsstelsel de oorzaak van het zinktekort dan zal de behandelende arts een aangepaste behandeling voorstellen, waarbij rekening gehouden wordt met de specifieke medische toestand van de patiënt.

Voeding met zink

Extra zink opnemen kan vooral door meer voedingsproducten in te nemen die veel zink bevatten, zoals bijvoorbeeld vis en zeevruchten. Vooral oesters, krab, kreeft, zeewier en haring bevatten veel van dit belangrijke mineraal. Daarnaast vind je zink ook terug in gevogelte, eieren, peulvruchten en lever. Andere bronnen van zink zijn onder andere:

• rundvlees
• amandelen
• pinda’s
• gember
• sesamzaad
• pompoenpitten
• volkoren granen

Supplementen met zink: tips

Niet samen met ijzer

Is je niveau aan zink te laag en wil je snel vooruitgang zien dan kunnen supplementen een oplossing bieden. Zink als supplement is makkelijk online verkrijgbaar in de vorm van capsules en tabletten. Ook kan zink deel uitmaken van supplementen die de weerstand bevorderen of zorgen voor meer energie. Belangrijk is om zinksupplementen niet gelijktijdig in te nemen met supplementen die ijzer bevatten, vermits ijzer de opname van zink kan verlagen. Aan de andere kant bemoeilijkt zink ook de opname van ijzer en van NSAID's (non-steroïdale ontstekingsremmende pijnstillers). Aangeraden is dus om deze niet samen met zink in te nemen.

Teveel zink

De maximumdosis zink overschrijden kan vervelende symptomen met zich meebrengen. Op korte termijn teveel zink innemen kan bijvoorbeeld leiden tot misselijkheid, overgeven, diarree en buikkrampen. Een te hoge inname van zink op lange termijn kan bloedarmoede veroorzaken en de weerstand verminderen. Waar een gezonde dosis zink de weerstand kan versterken levert een te hoge dosis dus het tegenovergestelde effect op.

Gebruik

Mogelijk kan je bij de inname van een zinksupplement een vreemde, metaalachtige smaak in de mond hebben. Dit kan je vermijden door het zinksupplement bij de maaltijd in te nemen. Let wel dat je niet overdrijft met het nemen van zinksupplementen want dat kan negatieve gevolgen hebben. Aangeraden is om je te houden aan een bovengrens van 25 mg zink per dag om schade aan je lichaam te vermijden. Bij voorkeur laat je je zinkniveau bepalen aan de hand van een bloedanalyse door je arts. Deze kan eventueel adviseren om de dosis zink te verminderen of stop te zetten als het zinktekort is weggewerkt.

Lees verder

• IJzertekort: oorzaken, symptomen & behandeling ijzergebrek