Aardbeivlek baby: symptomen en behandeling hemangioom

Aardbeivlek baby: symptomen en behandeling hemangioom Een aardbeivlek komt bij ongeveer 7-10% van alle pasgeboren baby's voor. Het ziet er vaak uit als kleine rode, wat bobbelige plekjes. De medische benaming is infantiele hemangioom, vaak kortweg hemangioom genoemd. Een hemangioom is een abnormale ophoping van kleine bloedvaatjes, de zogenoemde capillairen. De oorzaak is onbekend. Het is een goedaardige afwijking, die in principe geen behandeling behoeft. De meeste hemangiomen verschijnen binnen enkele weken na de geboorte, maar soms kunnen ze ook al bij de geboorte zichtbaar zijn. De meeste aardbeivlekken verdwijnen spontaan, soms met achterlating van een huidafwijking. Omdat ze dus vanzelf weggaan hoeven hemangiomen niet te worden behandeld, tenzij er complicaties kunnen ontstaan of het hemangioom zich bevindt in cosmetisch belangrijke zones zoals het gelaat. Dit laatste vanwege het risico op restafwijkingen.
Een wegtrekkend hemangioom of aardbeivlek / Bron: Gstk, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Een wegtrekkend hemangioom of aardbeivlek / Bron: Gstk, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Wat is een aardbeivlek of hemangioom?

Een hemangioom is een goedaardige vaattumor, welke ontstaat door vermeerdering van kleine bloedvaatjes die een kluwen vormen waar het bloed vrij traag doorheen stroomt. Het is niet bekend waardoor dit proces wordt veroorzaakt. Een hemangioom manifesteert zich als één of meerdere kleine rode vlekjes, met een snelle groei in de eerste levensmaanden. Ongeveer 30% van alle hemangiomen is reeds aanwezig bij de geboorte. De rest verschijnt in de eerste levensmaanden. Een hemangioom wordt ook wel een aardbeivlek, frambozenvlek of caverneus haemangioom genoemd.

Oorzaak van een aardbeivlek bij een baby

Men weet anno 2024 niet precies waardoor een hemangioom of aardbeivlek bij een baby wordt veroorzaakt. Men vermoedt dat het samenhangt met hormonen die ontbreken en die na de geboorte nog niet door de pasgeborene zelf worden aangemaakt.

Risicofactoren

Een risicofactor is een kenmerk, toestand of gedraging die de kans op een ziekte verhoogt. Risicofactoren voor het krijgen van een aardbeivlek zijn:
  • geslacht: een aardbeivlek komt vaker voor bij meisjes dan bij jongens
  • vroeggeboorte
  • laag geboortegewicht
  • meerlingzwangerschap
  • hogere leeftijd van de moeder
  • stuitligging
  • pre-eclampsie

Hoe vaak komt het voor?

Infantiele hemangiomen zijn de meest voorkomende, goedaardige bloedvattumoren bij kinderen. Ongeveer 7-10% van de pasgeborenen heeft een aardbeivlek. Hemangiomen komen vijf keer vaker voor bij meisjes dan bij jongens. Aardbeivlekken komen vaker voor bij te vroeg geboren baby’s en bij blanke kinderen. De vlekken zijn niet erfelijk.

Symptomen van een hemangioom?

Verschijnselen

Hemangiomen zijn er in alle soorten en maten. Sommige zijn klein en nauwelijks zichtbaar, terwijl anderen groot en ontsierend zijn. Een hemangioom vlak aan de oppervlakte van de huid, heeft wel wat weg van een aardbei en diep onder de huid, in spier of klier, lijkt het meer op een zwelling, die blauw doorschemert. Vaak wordt een combinatie van een diep- en een oppervlakkig gelegen haemangioom gezien. Ongeveer 83% van de hemangiomen treedt op in het hoofd-hals gebied. Het is niet bekend waarom dit zo is. De overige 17% verschijnt elders op de huid en in zeldzame gevallen zelfs in organen, met name in de lever.

Verloop

Een aardbeivlek stopt gemiddeld genomen met groeien rond de zes maanden, ofschoon de groeifase ook kan duren duren tot de 12 maanden en sporadisch tot de 18 maanden. Na de groeifase breekt het hemangioom zichzelf af, waarna deze involueert. Dit proces kan vele jaren bestrijken. Op de leeftijd van 9 jaar, is in 90% van de gevallen spontane, nagenoeg restloze genezing opgetreden. Het resultaat is niet altijd cosmetisch aanvaardbaar; soms blijft er een storende huidafwijking zichtbaar.

Mogelijke complicaties

In sommige gevallen kan een hemangioom ernstig problematisch zijn, dat wil zeggen dat deze het eten, ademen, zien, horen of spreken bemoeilijken. Dit kan het geval zijn als het hemangioom dicht in de buurt van ogen of mond ligt. Ook wanneer hemangiomen zich in de organen bevinden, kán dit voor problemen zorgen en zal medisch moeten worden ingegrepen. Wanneer een zuigeling meer dan drie hemangiomen heeft (verspreid over het lichaam), dan bestaat er een verhoogd risico op inwendige hemangiomen en zal er een echografie worden verricht. Hemangiomen kunnen niet alleen op de huid, maar ook in de inwendige organen optreden, zoals longen, blaas en spieren. Soms treden hierbij complicaties op, afhankelijk van de plek waar ze zitten, maar meestal gaan ze onopgemerkt voorbij. Geelzucht kan een teken zijn van een leverhemangioom, bloed in de ontlasting kan een teken zijn van een darmhemangioom en stridor (piepend geluid bij de ademhaling t.g.v. een vernauwing), kan wijzen op een luchtweghemangioom.

In ongeveer 15% van de gevallen kan het hemangioom gaan ontsteken. Dit begint vaak als kleine zwarte plekjes.

Onderzoek en diagnose

Klinisch onderzoek

De diagnose wordt meestal gebaseerd op klinisch onderzoek (symptomen en lichamelijk onderzoek). Inwendige hemangiomen op de organen kunnen alleen worden opgemerkt tijdens een beeldvormend onderzoek, zoals:
  • een echo
  • MRI-scan
  • CT-scan

Een MRI-scan stelt de arts in staat om de grootte en locatie van het infantiele hemangioom vast te stellen en te controleren op andere mogelijke problemen.

Differentiële diagnose

Een hemagioom moet niet verward worden met vergelijkbare ziektebeelden zoals:
  • angiokeratoom (uitgezette bloedvaatjes met schilfering); en
  • lymfangioom (lymfatische misvorming).

Behandeling van hemangiomen verwijderen of behandelen?

Afwachtend beleid

Gezien de spontane genezingstendens, wordt bij ongecompliceerde of 'low risk' hemangiomen vaak een 'wait and see-beleid' aangehouden. In meer dan een kwart van de gevallen blijven na het tiende levensjaar restafwijkingen over, waardoor een expectatief of afwachtend beleid bij ongecompliceerde hemangiomenin in cosmetisch belangrijke zones zoals het gelaat niet de voorkeur heeft. Onder meer bij levens- en functiebedreigende hemangiomen, hemangiomen in bepaalde anatomische locaties die vaak permanente littekens of deformaties achterlaten (zoals bij de neus, lippen, oor en in het gebied tussen de wenkbrauwen), grote hemangiomen in het gezicht, bij kleinere en oppervlakkige hemangiomen in zichtbare gebieden, zal men gaan afwachtend beleid voeren maar overgaan tot behandeling.

Bèta-blokkers

Sinds 2008 zijn bèta-blokkers eerste keus van behandeling. Bij toeval is in 2008 ontdekt dat propranolol, een niet-selectieve bèta-blokker effectief is bij de behandeling van aardbeivlekken. Het middel kent een aantal bijwerkingen, maar er is momenteel onderzoek gaande naar meer selectieve bètablokkers zoals atenolol en acebutolol die naar verwachting minder bijwerkingen hebben en hopelijk eenzelfde effect hebben.

Lokale behandeling

Soms wordt lokale behandeling met een corticosteroïd crème, imiquimod crème, timolol 0.5% oogdruppels of propranolol 1% crème overwogen. Het gaat dan vooral om kleine, oppervlakkige hemangiomen.

Aardbeivlek verwijderen middels chirurgie

Vroege chirurgie is zelden nodig. Bij hemangiomen die niet voldoende reageren op bètablokkers is dit wel een optie. Late chirurgie kan zinvol zijn als er restverschijnselen zijn die chirurgisch gecorrigeerd kunnen worden. Genoemde behandelingen worden bij voorkeur uitgevoerd in een centrum of afdeling met ruime kinderdermatologische ervaring.

Laserbehandeling

Een aardbeivlek kan ook behandeld worden met behulp van lasertherapie. Vaak wordt gebruikgemaakt van de Yellow/KTP/Iridex laser. Het kenmerk van dit type lasers is dat de lichtbundel zo nauwkeurig is, dat deze alleen reageert op de haarvaatjes in de hemangioom. Deze worden verhit waardoor ze wegtrekken.

Lees verder

© 2011 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Geboortevlekken: aardbeivlek, wijnvlek, moedervlekGeboortevlekken: aardbeivlek, wijnvlek, moedervlekGeboortevlekken zijn gekleurde vlekken op de huid die al aanwezig zijn als een kind geboren wordt of vlak na de geboorte…
Sturge-Weber syndroom wijnvlek groeiachterstand en epilepsieSturge-Weber syndroom wijnvlek groeiachterstand en epilepsieIndien een baby ter wereld komt dan kan het reeds vanaf geboorte een wijnvlek hebben, maar het kan ook als aardbeivlek b…
Wijnvlek of vuurvlek bij baby en volwasseneWijnvlek of vuurvlek bij baby en volwasseneEen wijnvlek wordt ook wel een vuurvlek genoemd. Het komt bij 1 op de 250 baby's voor. De oorzaak is te vinden in een ve…
Wat kan je doen met baby olieBaby olie is natuurlijk ideaal om je baby lekker mee in te smeren. Maar wist je dat er nog veel meer dingen te doen zijn…

Vermoeidheid na beroerte: feiten, onderzoek en cijfersVermoeidheid na beroerte: feiten, onderzoek en cijfersVermoeidheid na beroerte. Een onderbelicht onderwerp. Toch krijgen vijf van de tien getroffenen ermee te maken. Wat zijn…
Onverklaarbare maagklachten door overgevoelige maagOnverklaarbare maagklachten door overgevoelige maagRuim een kwart van de mensen heeft regelmatig last van zijn maag. Pijn, misselijkheid, brandend maagzuur en oprispingen…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Istock.com/AW
  • Dr. R.I.F. van der Waal, prof. dr. H.A.M. Neumann (red.): Praktische dermatologie - Klinische atlas met 470 afbeeldingen in kleur, Prelum uitgevers, Houten, 2009.
  • Hevas. Hemangiomen. https://www.hevas.eu/hemangiomen (ingezien op 29-11-2021)
  • www.huidhuis.nl/richtlijn/behandelingadviezen-hemangiomen
  • www.huidziekten.nl
  • www.medischcontact.artsennet.nl/archief-6/tijdschriftartikel/111523/niet-meer-afwachten-bij-hemangioom.htm
  • www.umcutrecht.nl/subsite/vaatafwijkingen/Informatie-folder/Atenolol
  • Afbeelding bron 1: Gstk, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
Reacties

I., 21-10-2015
Onze dochter is nu 3,5 maand en heeft een hemangioom op haar rug, deze heeft een doorsnee van ongeveer een halve cm en is erg dik hoog en knalrood. Op haar onderbeen heeft ze rond de 30 kleine dikke rode die in totaal ongeveer 4cm bij 2cm zijn. Bij het CB werd ons verteld dat dit vanzelf weg zou gaan als ze 5/6 jaar is. Na het speuren op internet ben ik er niet geruster op geworden en heb ik een afspraak gemaakt bij de HA na de herfstvakantie (gesloten). Mijn vraag is nu: wat kan ik het beste doen? Doorverwezen worden naar het ZH? Zo ja, Welk ZH kunnen we het beste naartoe? Welke arts? Moet er een echo gemaakt worden? Al met al wat staat ons te wachten? Reactie infoteur, 21-10-2015
We kunnen alleen in algemene zin een antwoord geven over wat het beleid is ten aanzien van hemangiomen. Het hemangioom ontstaat bij maar liefst 10% (tot 20% bij de prematuren) van de pasgeborenen. Hemangiomen zijn vaak nog niet bij de geboorte aanwezig; ze ontstaan veelal enkele dagen na de geboorte. Soms kan er wel een zogeheten 'voorlopervlek' te zien zijn. Hemangiomen groeien vervolgens binnen enkele weken tot maanden en kúnnen heel groot worden (maar dat hoeft dus niet). Hierna slinken ze weer, maar dat proces kan jaren duren: ongeveer 10% van de hemangiomen verdwijnt dan per jaar. Kortom, hemangiomen gaan vanzelf weg en daarom behoeven ze niet behandeld te worden als er geen sprake is van complicaties (zie onder). Bij ongecompliceerde hemangiomen wordt daarom vaak een 'wait and see-beleid' ('afwachtend beleid') gevoerd.

Hemangiomen kunnen echter door de grootte en locatie naast psychologische problemen, soms ook ernstige complicaties veroorzaken. Bijvoorbeeld wanneer een hemangioom een oog afsluit, waardoor de ontwikkeling van het oog bedreigd wordt. Ook worden kinderen met meer dan drie haemangiomen (verspreid over het lichaam) onderzocht op interne complicaties. In het artikel worden nog meer voorbeelden genoemd. Hemangiomen die problemen (gaan) veroorzaken worden uiteraard wel behandeld. Tegenwoordig gebruikt men daarvoor bètablokkers zoals propranolol.

Een bezoek aan de huisarts kan u hopelijk geruststellen.

Marian, 23-06-2014
Mijn dochter is nu 16 weken, en heeft nu zeven aardbeienvlekjes, 1 onderhuidse bij haar neusbrug. En volgens mij krijgt ze er nu nog twee bij op haar buikje. Ze heeft ook een redelijke grote op haar schaamlipje. Nu vertelden ze mij op het consultatie bureau, dat er een nieuwe behandeling was die niet schadelijk is. Kan iemand mij hier meer over vertellen? Reactie infoteur, 25-06-2014
Sinds 2008 zijn bèta-blokkers eerste keus van behandeling. Bij toeval is in 2008 ontdekt dat propranolol, een niet-selectieve bèta-blokker effectief is bij de behandeling van hemangiomen. Het is een veilig middel wat al langer gebruikt werd bij andere kinderen, met enkele bekende bijwerkingen. Hier worden de bijwerkingen vermeld: http://goo.gl/xgdH7u
Er wordt momenteel onderzoek verricht naar meer selectieve bètablokkers zoals atenolol en acebutolol die mogelijk minder bijwerkingen hebben, maar hopelijk wel eenzelfde effect hebben. Ik heb deze informatie in het artikel verwerkt.

Tartuffel (2.971 artikelen)
Laatste update: 03-05-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.