Geboortevlekken: aardbeivlek, wijnvlek, moedervlek

Geboortevlekken zijn gekleurde vlekken op de huid die al aanwezig zijn als een kind geboren wordt of vlak na de geboorte verschijnen. Geboortevlekken kun je op basis van kleur splitsen in twee groepen: rode veranderingen van de huid (zoals aardbeivlek, wijnvlek) en bruine veranderingen van de huid (zoals moedervlekken). Hoe zien de vlekken eruit en hoe worden de vlekken behandeld?

Inhoud artikel

• Geboortevlekken
• Ooievaarsbeet
• Hemangioom of aardbeivlek
• Wijnvlekken
• Mongolenvlekken
• Aangeboren moedervlekken
• Behandeling geboortevlekken

Geboortevlekken

Veel baby’s hebben gekleurde vlekken op hun huid. Deze vlekken worden ook wel geboortevlekken genoemd: ze zijn al bij de geboorte aanwezig of verschijnen vlak daarna. De meeste geboortevlekken zijn niet gevaarlijk. Geboortevlekken worden meestal in twee groepen verdeeld: rode en bruine veranderingen van de huid.

Rode veranderingen van de huid

Veranderingen van vaten en goedaardige bloedvattumoren (vlak onder de huid door kleine bloedvaten ontwikkeld): ooievaarsbeten, aardbeivlekken, wijnvlekken.

Bruine veranderingen van de huid

Dit zijn gepigmenteerde plekken, de toename van pigmentcellen levert een donkere kleur op. Onder deze groep vallen de Mongolenvlekken en de moedervlekken.

Ooievaarsbeet

Bij bijna vijftig procent van de pasgeborenen zie je ooievaarsbeten. Een ooievaarsbeet ziet eruit als een platte vlek met een lichtroze kleur, meestal bij de wenkbrauwen of nek. Als de vlek zich tussen de wenkbrauwen bevindt, dan is deze vaak na anderhalf jaar niet meer te zien.

Hemangioom of aardbeivlek

Bij circa tien procent van de kinderen jonger dan één jaar komt hemangioom voor, ook wel aardbeivlek genoemd, voor. De oorzaak is onbekend. De vlek bevindt zich meestal op hoofd, nek of armen. Bij, of vlak na de geboorte is het een kleine, platte, rode vlek. In het eerste jaar wordt de aardbeivlek snel groter en dikker, maar in de jaren daarop neemt de plek in formaat af. In de helft van de gevallen is de huid op de plek na vijf jaar zo goed als normaal, en bij zeventig procent van de gevallen na zeven jaar. Meestal zijn nog wat restafwijkingen zichtbaar, bijvoorbeeld wat haarvaatjes.

Wijnvlekken

Wijnvlekken komen voor bij ongeveer één op de drieduizend baby’s voor, het gaat om een woekering van oppervlakkige bloedvaten. De vlekken hebben een purperrode kleur en de vorm is onregelmatig. Ze verdwijnen meestal niet. Een wijnvlek kan met name in het gelaat heel lastig zijn. Heel soms gaat een wijnvlek in het gezicht samen met afwijkende bloedvaten in de hersenen die tot epilepsie kunnen leiden.

Mongolenvlekken

Dit zijn pigmentvlekken met een blauw-bruine kleur, onregelmatig van vorm. Je ziet ze regelmatig bij jonge kindjes van Aziatische afkomst (hier komt de naam vandaan: de vlek zou kenmerkend zijn voor het Mongolische ras). De vlekken zitten vaak op de rug en op de billen. De vlekken komen ook voor bij andere baby’s met een gepigmenteerde huid. Mongolenvlekken worden ook wel eens aangezien voor blauwe plekken. In de meeste gevallen verdwijnen de vlekken vanzelf. Als een kind zeven is, zie je er vaak al bijna niets meer van, ze zijn meestal verdwenen als een kind tien is. Heel soms trekt de vlek niet weg.

Aangeboren moedervlekken

Deze bruine vlekken worden ook wel congenitale naevi genoemd. Een kind kan ze bij de geboorte al hebben, maar ze kunnen ook binnen een paar weken na de bevalling verschijnen. De oorzaak is niet bekend, mogelijk speelt erfelijkheid een rol. Een moedervlek is een vlek die blijft, soms wel en soms niet verheven. Moedervlekken kunnen op latere leeftijd kwaadaardig worden, maar dit gebeurt zelden.

Behandeling geboortevlekken

• De meeste geboortevlekken verdwijnen als het kindje ouder wordt. Als er sprake is van een hemangioom wat snel toeneemt in formaat, op het ooglid, dan volgt behandeling vaak binnen enkele weken. Het gezichtsveld van het kind kan er anders door bemoeilijkt worden.
• Soms worden corticosteroïden gegeven om een hemangioom kleiner te laten worden. Ook kan laser worden toegepast.
• Wijnvlekken kunnen ook met laser worden aangepakt. Ze kunnen tijdens de puberteit wat oneffen worden en daarom wordt meestal niet gewacht met behandelen tot na deze levensfase.
• Bij gepigmenteerde moedervlekken moet je alert zijn op veranderingen in kleur, formaat en vorm. Vraag raad bij de huisarts als er veranderingen optreden of als je het niet vertrouwt. Eventueel zijn de moedervlekken middels een operatie weg te halen. Geboortevlekken die niet verdwijnen, kunnen mogelijk operatief verwijderd worden. Dit hangt af van het formaat en de locatie van de vlek.