Fluorescentieangiografie (onderzoek bloedvaten netvlies)

Met behulp van een fluorescentieangiografie, ook wel FAG-onderzoek genoemd, fotografeert de oogarts de bloedvaten van het netvlies van het oog. Hierdoor brengt hij de locatie en ernst van een netvliesaandoening in beeld. De arts gebruikt hiervoor fluoresceïne of of indocyanine groen (ICG), een speciale onschadelijke in water oplosbare kleurstof. Eventuele afwijkingen aan de binnenbekleding van het oog brengt hij op die manier in beeld. Het onderzoek dat een duurtijd heeft van twintig minuten, is doorgaans niet pijnlijk.

• Fluorescentieangiografie: Controle van het oog
• Voorbereiding onderzoek
• Onderzoek van de bloedvaten van het netvlies
• Na het onderzoek

Fluorescentieangiografie: Controle van het oog

Vaak wordt een fluorescentieangiografie gebruikt om het beloop van een ziekte en het mogelijke effect van een behandeling na te gaan. Ook als de oogarts vermoedt dat er een afwijking is in het achterste deel van de ogen, is een FAG aangeraden. Veelal krijgen patiënten met suikerziekte (diabetes mellitus), maculadegeneratie (netvliesveroudering), occlusies (afsluitingen van aders of slagaders van het netvlies), uveïtis (inwendige oogontsteking) alsook met andere, minder frequent voorkomende afwijkingen een FAG. Zwangere patiënten krijgen dit onderzoek veelal na de bevalling.

Voorbereiding onderzoek

De patiënt mag één uur voor het onderzoek niets meer eten of drinken. Diabetespatiënten mogen wel gewoon ontbijten en lunchen. Voor het onderzoek prikt een verpleegkundige of een arts de patiënt met een naaldje. Hier wordt later kleurstof ingespoten. De patiënt trekt daarom best gemakkelijk zittende bovenkleding aan. Door middel van de kleurstof die in de ader van de arm van de patiënt wordt gespoten, zijn de bloedvaten zichtbaar. Deze kleurstof op waterbasis is onschuldig. In zeldzame gevallen reageren patiënten met allergieën (allergische reactie door contact met uitlokkende stof) hierop wel. Daarom geeft de patiënt best vooraf door dat hij allergisch is voor kleurstof of voor schelpdieren. Soms veroorzaakt de kleurstof misselijkheid net na de inspuiting maar meestal trekt dit snel weer weg. Voor de foto’s wordt gewerkt met gewoon licht zonder röntgenstralen. Daarna brengt een oogheelkundig assistent of de oogarts druppels in in de ogen van de patiënt. Dit gebeurt twee of drie keer en duurt ongeveer een half uur. Hierdoor worden de pupillen wijder/groter en komt er meer licht op het netvlies binnen. Op die manier ziet de oogarts meer van het netvlies.

Onderzoek van de bloedvaten van het netvlies

De patiënt leunt tijdens het onderzoek met zijn kin op een kinsteun. Het voorhoofd rust tegen een band. Voor de patiënt bevindt zich een camera. Stil blijven zitten is belangrijk, zeker in het begin van het onderzoek. Eerst maakt het toestel een aantal kleurenfoto’s als voorbereiding. Hiervoor kijkt de patiënt naar een knipperend lichtje. Daarna wordt de kleurstof is ingespoten, en maakt het apparaat tegelijkertijd heel snel achter elkaar veel foto’s met een speciale (fundus)camera. Zo wordt meteen op de foto vastgelegd hoe de kleurstof in de bloedvaatjes van het oog binnentreden. Meestal heeft de kleurstof het oog reeds na tien seconden bereikt. De oogarts ziet dan goed hoe de kleurstof door de bloedvaten loopt en zo is het mogelijk netvliesafwijkingen en afwijkingen in de onderlagen van het netvlies op te sporen. De bloedvaten van het netvlies vullen zich bij een normaal oog met kleurstof, maar bij netvliesaandoeningen gaat de vloeistof uit het netvlies lekken. De patiënt ziet tijdens het onderzoek lichtflitsen; mogelijkerwijze moet iemand de oogleden openhouden omdat de patiënt de neiging kan hebben om de oogleden te sluiten. Meestal maakt de oogarts van ogen foto’s, ook al gaat het specifiek om een oogaandoening aan één oog.

Na het onderzoek

De patiënt ziet na het onderzoek gedurende enkele uren wazig (wazig gezichtsvermogen) als gevolg van het druppelen en het fotograferen. Hij mag daarom niet autorijden. De patiënt voorziet daarom best vervoer naar huis. Het is bovendien prettig om op zonnige dagen een donkere zonnebril te dragen. De huid van de patiënt krijgt meestal een gele kleur door de ingespoten kleurstof. Dit is niet schadelijk en verdwijnt in de loop van de dag. Veel (water) drinken helpt om de kleurstof sneller uit het lichaam weg te krijgen via de urine. De urine heeft daardoor tot 24u na inspuiting een donkeroranje kleur. Zonnebaden wordt afgeraden tot 24u na de inspuiting, daar dit mogelijk een allergische reactie veroorzaakt.

Lees verder

• Een oogonderzoek bij de oogarts: Screening naar oogziekten
• Laat regelmatig een oogonderzoek doen door de oogarts
• Biometrie: Onderzoek - Meting van de lenssterkte van de ogen
• Zwarte bes: Bescherming voor ogen met verbeterd nachtzicht
• Electroretinografie (ERG): Onderzoek van netvlies (in oog)