Droge ogen syndroom: Oogimplantaat maakt tranen bij patiënt

Een groep van wetenschappers en onderzoekers van de Universiteit van Stanford, onder leiding van professor Daniel Palanker en Michael Ackermann, hebben een speciaal hightech oogimplantaat ontwikkeld voor patiënten die lijden aan het droge-ogen-syndroom. De studie over dit revolutionaire implantaat werd gepubliceerd in het tijdschrift Journal of Neural Engineering in december 2015. Verder onderzoek is echter vereist.

• Oorzaken droge ogen syndroom
• Symptomen
• Ondersteunende behandelingen
• Oogimplantaat: Oog produceert dankzij apparaat tranen
• Toekomst implantaat
• Prognose en complicaties
• Preventie en toekomstperspectief

Oorzaken droge ogen syndroom

De oorzaak van dit syndroom – één van de meest voorkomende oogziekten ter wereld – is een onvoldoende of slechte productie van traanvocht. Voor een comfortabel gezichtsvermogen en optimale oogconditie gebruikt een normaal oog een dunne traanfilm die het oogoppervlak gedurende de dag bevochtigt. De traanfilm bevat drie lagen: een olielaag, een waterige laag en een slijmlaag. Met behulp van deze traanfilm produceert het oog voortdurend tranen op een langzaam tempo, waardoor de ogen vochtig en in een comfortabele staat blijven. Bij een patiënt met het droge-ogen-syndroom ontbreken echter de gezonde tranen.

Een breed scala van storingen kan mogelijk droge ogen veroorzaken, waaronder:

• allergieën
• beeldschermgebruik (Computer Vision Syndrome)
• bepaalde klimaatfactoren, met name overmatige droge lucht of wind
• bepaalde medicijnen, waaronder anticonceptiva, antidepressiva en antihistaminica
• een tekort aan vitamine A
• externe irriterende stoffen zoals luchtvervuiling, sigarettenrook en zware metalen
• menopauze
• oudere leeftijd
• zwangerschap

Symptomen

Hoewel het droge-ogen-syndroom zelden leidt tot volledige blindheid, kan de oogziekte zeer vervelend en pijnlijk zijn. De patiënt vertoont vaak een stekend of branderig gevoel in de ogen en slijm in of rond de ogen. De ogen zijn tevens rood, geïrriteerd en vermoeid (oogvermoeidheid). Tot slot kan de patiënt mogelijk wazig zien (wazig gezichtsvermogen), kunnen er problemen zijn met contactlenzen door de droge ogen, en kan de patiënt een verhoogde gevoeligheid voor licht ervaren (fotofobie). Dit kan bij sommige patiënten leiden tot littekens, hoornvlieszweren en bindvlieszweren. Ernstige ooginfecties komen ook voor.

Ondersteunende behandelingen

Een aantal symptomatische en ondersteunende behandelingsopties zijn oogdruppels, genomen volgens correcte oogdruppelrichtlijnen, die de hoornvliesontsteking verhelpen, kunsttranen die gedurende de hele dag gebruikt worden, traanstimulerende medicatie, speciale lichttherapie en oogyoga. Tot op heden zijn er echter geen effectief bewezen behandelingen voor het droge-ogen-syndroom. Het oogimplantaat, een speciaal klein toestelletje, biedt mogelijk een oplossing.

Oogimplantaat: Oog produceert dankzij apparaat tranen

Het draadloos te activeren oogimplantaat verhelpt het probleem van droge ogen. Het kleine apparaat is 16 mm lang, 3-4 mm breed en 1-2 mm dik. Het oogimplantaat stimuleert een klier in het oog die verantwoordelijk is voor de traanproductie.

In laboratoriumstudies werd dit implantaat onder de onderste traanklier in de ogen van konijnen geïmplanteerd. Een afstandsbediening activeerde vervolgens de elektrische stimulatie. Het draadloos geactiveerde implantaat stimuleerde de klier, wat resulteerde in een productie van bijna 57 procent meer tranen. De wetenschappers kregen een nog betere (en langdurigere) reactie wanneer ze het apparaat gebruikten om de afferente (dit is de medische term voor "aanvoerende") zenuwbaan van de dieren te stimuleren. Dit is de verbinding tussen de hersenen en de sensorische neuronen in het oog, die de traanrespons activeert.

Toekomst implantaat

Verder onderzoek is nog nodig naar de kwaliteit, het volume en het eiwit- en lipidegehalte (vetgehalte) van de kunstmatig geïnduceerde tranen. Bij sommige patiënten die last hebben van droge ogen is er mogelijk voldoende traanvloeistof, maar is de vloeistof niet in de juiste consistentie. Wetenschappers voeren klinische proeven uit zodat de Food and Drug Administration (FDA) in de Verenigde Staten het apparaat kan goedkeuren. Naar verwachting zal het implantaat commercieel beschikbaar zijn vanaf 2017.

Prognose en complicaties

De prognose voor patiënten met droge ogen kan aanzienlijk verbeteren met nieuwe technologieën zoals het oogimplantaat, mits de verdere onderzoeken positief uitpakken. Mogelijke complicaties bij de aandoening kunnen omvatten: aanhoudende oogirritatie, verminderde traanproductie en de ontwikkeling van infecties zoals hoornvlieszweren. De effectiviteit en veiligheid van het oogimplantaat moeten verder worden gevalideerd door klinische studies om mogelijke bijwerkingen te minimaliseren en een optimale werking te garanderen.

Preventie en toekomstperspectief

Hoewel het droge-ogen-syndroom meestal genetisch of omgevingsgerelateerd is, kunnen preventieve maatregelen zoals het vermijden van lange periodes van beeldschermgebruik en het beschermen van de ogen tegen extreme weersomstandigheden enige verlichting bieden. Met de voortgang van de technologie en het onderzoek naar nieuwe behandelingen zoals het oogimplantaat, kunnen er in de toekomst effectievere en langdurige oplossingen worden gevonden voor het droge-ogen-syndroom.