Ooginfecties door schimmels: Schimmelinfecties aan ogen

De unieke structuur van het menselijk oog en de directe blootstelling aan de omgeving maken het kwetsbaar voor een aantal ongewone infectieziekten. Ooginfecties kunnen veroorzaakt worden door bacteriën, virussen, parasieten en, hoewel zeldzaam, ook schimmels. Er zijn verschillende soorten schimmels die ooginfecties kunnen veroorzaken. De symptomen van schimmelinfecties lijken vaak op die van infecties door andere micro-organismen, maar ze zijn meestal ernstiger. Veelvoorkomende symptomen van schimmelinfecties aan de ogen zijn onder andere oogpijn, rode ogen en wazig zicht. Schimmelinfecties kunnen leiden tot ernstige oogproblemen, waardoor het cruciaal is om bij de eerste tekenen van een ooginfectie onmiddellijk medische hulp te zoeken. Alleen een medische behandeling kan verdere schade aan het oog voorkomen.

• Soorten schimmels die ooginfecties veroorzaken
• Oorzaken van schimmelinfecties aan de ogen
• Risicofactoren
• Symptomen
• Locatie
• Tekenen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling door oogarts
• Prognose van problemen aan het oog
• Preventie van schimmelinfectie aan het oog

Soorten schimmels die ooginfecties veroorzaken

Verschillende soorten schimmels kunnen ooginfecties veroorzaken, waaronder:

• Aspergillus: Aspergillus is een veelvoorkomende schimmel die zowel in binnen- als buitenomgevingen leeft.
• Candida: Candida is een schimmel die normaal gesproken op de menselijke huid en slijmvliezen voorkomt.
• Fusarium: Fusarium is een schimmel die voornamelijk in de bodem en op planten voorkomt.

Oorzaken van schimmelinfecties aan de ogen

Een oogletsel is de meest voorkomende oorzaak van een schimmelinfectie van de ogen. Schimmelinfecties van de ogen zijn niet overdraagbaar van persoon tot persoon. De belangrijkste oorzaken van schimmelinfecties aan de ogen zijn:

• Behandeling aan het Oog: Oogchirurgie of oogbehandelingen waarbij de oogarts corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) injecteert in de ogen, kunnen risicofactoren zijn.
• Besmette Producten: Sommige schimmelinfecties worden veroorzaakt door besmette producten zoals contactlensvloeistof, irrigatieoplossingen en kleurstoffen die tijdens een oogoperatie gebruikt worden.
• Oogletsel: Oogletsels veroorzaakt door bijvoorbeeld takken, doornen of ander plantaardig materiaal zijn vaak de oorzaak van een schimmelinfectie aan de ogen. Deze verwondingen maken het mogelijk voor schimmels om het oog binnen te dringen en een infectie te veroorzaken.
• Schimmelinfectie via de Bloedbaan: In zeldzame gevallen ontstaan schimmelinfecties aan de ogen als gevolg van een schimmelinfectie via de bloedbaan, zoals candidemie die zich naar het oog verspreidt.

Risicofactoren

Schimmelinfecties aan de ogen komen vaker voor onder de volgende omstandigheden:

• Contactlenzen dragen
• Blootstelling aan besmette medische producten die in contact komen met het oog
• Chronische oogziekten die het oogoppervlak aantasten
• Schimmelinfecties die zich via het bloed verspreiden (zoals candidemie of oculaire histoplasmose)
• Een verzwakt immuunsysteem door aandoeningen zoals diabetes mellitus (suikerziekte) of langdurig gebruik van corticosteroïden
• Oogbeschadiging, vooral door plantaardig materiaal (bijvoorbeeld doornen of takken)
• Oogchirurgie (meestal een staaroperatie)

Symptomen

Locatie

Schimmelinfecties kunnen verschillende delen van het oog aantasten:

• Conjunctivitis: Soms veroorzaken schimmels een ontsteking van het oogbindvlies.
• Endoftalmitis: Bij endoftalmitis is de binnenkant van het oog geïnfecteerd. Exogene endoftalmitis, veroorzaakt door schimmels, treedt op nadat schimmelsporen via een externe bron in het oog komen. Endogene endoftalmitis ontstaat wanneer een bloedbaaninfectie (zoals candidemie) zich naar één of beide ogen verspreidt.
• Keratitis (Fusarium-keratitis of fungale keratitis) is een infectie van de heldere voorste laag van het oog (het hoornvlies); meestal wordt deze veroorzaakt door Fusarium-schimmels.

Tekenen

De symptomen van een ooginfectie door schimmels verschijnen meestal enkele dagen tot weken nadat de schimmels in het oog zijn gekomen. De symptomen van een schimmelinfectie aan de ogen lijken vaak op die van andere soorten ooginfecties (zoals bacteriële ooginfecties) en omvatten:

• Oogafscheiding
• Oogontsteking
• Overgevoeligheid voor licht (fotofobie)
• Verlies van gezichtsvermogen
• Vertroebeling van het oogoppervlak
• Wazig gezichtsvermogen
• Gezwollen ogen
• Oogirritatie
• Oogpijn
• Overmatige tranende ogen
• Rode ogen

Diagnose en onderzoeken

Naar de oogarts
Bij het opmerken van mogelijke tekenen van een ooginfectie is het belangrijk om eventuele contactlenzen uit te doen en een oogarts te raadplegen. Hoewel schimmelinfecties aan de ogen zeldzaam zijn, kunnen ze snel ernstige schade veroorzaken, inclusief permanente blindheid. Het is ook verstandig om de contactlenzen en al het materiaal dat gebruikt wordt voor het reinigen en bewaren van de lenzen mee te nemen naar de oogarts.

Diagnostisch onderzoek
De oogarts voert een grondig oogonderzoek uit en kan een klein monster van weefsel of vocht uit het oog nemen. Dit monster wordt naar een laboratorium gestuurd voor cultuur- of microscopisch onderzoek. Een cultuur is de gouden standaard voor het diagnosticeren van een ooginfectie veroorzaakt door schimmels.

Behandeling door oogarts

De behandeling van een schimmelinfectie aan de ogen hangt af van de ernst van de infectie, de aangetaste delen van het oog en het type schimmel. De oogarts zal meestal antischimmelmedicijnen voorschrijven, in medische termen bekend als ‘antimycotica’. Deze medicatie kan worden toegediend via oogdruppels, tabletten die oraal worden ingenomen, intraveneuze medicatie (toegediend via een ader), of via een ooginjectie. Als deze behandelingen niet effectief zijn, kan een operatie nodig zijn, zoals een hoornvliestransplantatie, een verwijdering van het glasvocht uit het binnenste van het oog (vitrectomie) of, in extreme gevallen, zelfs een verwijdering van het oog (enucleatie).

Prognose van problemen aan het oog

De prognose is afhankelijk van het tijdstip waarop medische hulp wordt ingeroepen. Over het algemeen geldt dat hoe eerder een patiënt medische hulp zoekt, hoe kleiner de kans op blijvende schade door een schimmelinfectie.

Preventie van schimmelinfectie aan het oog

Het is belangrijk om de ogen goed te beschermen (met oogbescherming) wanneer men werkt met plantaardig materiaal. Daarnaast is een correcte contactlenshygiëne essentieel voor contactlensdragers. Regelmatig handen wassen (handhygiëne) is ook cruciaal om vele andere ziekten en infecties te voorkomen. Sommige mensen hebben vochtige plekken in huis die een perfecte voedingsbodem voor schimmels vormen. Het is belangrijk om deze plekken te behandelen om te voorkomen dat schimmelsporen worden ingeademd.

Lees verder

• Ooginfecties door bacteriën, schimmels en virussen