Oesofagitis: Slokdarmontsteking, vaak door brandend maagzuur

De slokdarm is de buis die leidt van de achterkant van de mond naar de maag. Oesofagitis is een aandoening waarbij de slokdarmwand ontstoken, geïrriteerd of gezwollen is. Meestal is gastro-oesofageale reflux (brandend maagzuur) de oorzaak van deze ziekte. Pijn op de borst, keelpijn en slikproblemen zijn typische problemen bij een ontsteking van de slokdarm. De arts onderzoekt de precieze oorzaak van de slokdarmontsteking en past de behandeling daarop aan. Dit bestaat meestal uit leefstijl- en voedingsaanpassingen, medicijnen en/of een operatie.

• Anatomie van de slokdarm
• Epidemiologie van ontsteking van de slokdarm
• Oorzaken: Vaak door brandend maagzuur
• Ziekten
• Medicijnen
• Omgevingsfactoren
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Symptomen: Pijn op de borst, keelpijn en slikproblemen
• Alarmsymptomen van ontsteking van de slokdarm
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling oesofagitis
• Prognose is meestal goed
• Complicaties slokdarmontsteking
• Preventie van oesofagitis
• Leefstijl- en voedingsmaatregelen
• Medische preventieve maatregelen
• Regelmatige controle en opvolging

Anatomie van de slokdarm

De slokdarm, ook wel oesophagus genoemd, is een spierbuiskanaal dat de keel verbindt met de maag. Deze structuur speelt een cruciale rol in het spijsverteringsproces door voedsel en vloeistoffen van de mond naar de maag te transporteren. De slokdarm bevindt zich achter de luchtpijp en hart, en loopt door de borstholte naar de buikholte, waar hij uitmondt in de maag.

Structuur en segmenten
De slokdarm is ongeveer 25 tot 30 centimeter lang en is opgebouwd uit verschillende lagen:

• Slijmvlieslaag: De binnenste laag, die een beschermende functie heeft tegen de bijtende effecten van zuur en voedsel. Deze laag is ook belangrijk voor de opname van enkele stoffen.
• Submucosa: Deze laag bevat klieren die slijm produceren, wat het glijden van voedsel vergemakkelijkt.
• Spierlaag: Deze laag bestaat uit gladde en dwarsgestreepte spieren, die samenwerken om de peristaltische bewegingen te creëren die nodig zijn voor het voortbewegen van voedsel.
• Buitenste laag: De adventitia, die de slokdarm met omliggende structuren verbindt.

De slokdarm is onderverdeeld in drie segmenten: het cervicale gedeelte (bovenste slokdarm), het thoracale gedeelte (middelste slokdarm), en het abdominale gedeelte (onderste slokdarm), dat naar de maag leidt.

Verband met oesofagitis
Oesofagitis is een ontsteking van de slokdarm die kan optreden als gevolg van verschillende factoren, waaronder reflux van maagzuur (gastro-oesofageale refluxziekte, GERD), infecties, of irritatie door bepaalde medicijnen of chemische stoffen. Deze ontsteking kan de normale structuur en functie van de slokdarm aantasten, wat leidt tot symptomen zoals pijn bij het slikken, branderigheid, en moeite met eten.

Bij oesofagitis kan de slijmvlieslaag van de slokdarm geïrriteerd en ontstoken raken, wat leidt tot zwelling en soms zelfs zweren. Dit kan de transportfunctie van de slokdarm verstoren, waardoor het moeilijker wordt om voedsel en vloeistoffen naar de maag te verplaatsen. Het begrijpen van de anatomie van de slokdarm is essentieel voor het diagnosticeren en behandelen van aandoeningen zoals oesofagitis, aangezien de locatie en de structuur van de slokdarm invloed hebben op de aard van de behandeling en de verwachte uitkomsten.

Epidemiologie van ontsteking van de slokdarm

Oesofagitis, de ontsteking van de slokdarm, is een veelvoorkomende aandoening die wereldwijd voorkomt. De epidemiologie van deze aandoening is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder leeftijd, geslacht, onderliggende medische aandoeningen en levensstijl.

Prevalentie
De prevalentie van oesofagitis varieert, maar schattingen suggereren dat tot 20% van de bevolking in westerse landen symptomen van gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) vertoont, waarvan een aanzienlijk percentage lijdt aan oesofagitis. Studies tonen aan dat de incidentie van oesofagitis in de Verenigde Staten de afgelopen decennia is toegenomen, vooral bij volwassen mannen en vrouwen tussen de 30 en 60 jaar.

Leeftijd en geslacht
Oesofagitis komt voor bij zowel mannen als vrouwen, maar sommige studies suggereren dat mannen een iets hoger risico lopen op het ontwikkelen van deze aandoening. Oesofagitis kan op elke leeftijd optreden, maar de incidentie neemt toe bij oudere volwassenen, waarschijnlijk als gevolg van een afname van de slokdarmmotiliteit en andere leeftijdsgerelateerde veranderingen in het spijsverteringsstelsel.

Geografische variaties
De incidentie van oesofagitis vertoont ook geografische variaties. In ontwikkelingslanden komen schimmelinfecties van de slokdarm vaker voor dan in ontwikkelde landen, waar reflux-oesofagitis de belangrijkste oorzaak is. Dit kan te maken hebben met verschillen in voeding, hygiëne en toegang tot gezondheidszorg.

Oorzaken: Vaak door brandend maagzuur

Ziekten

Brandend maagzuur

Brandend maagzuur is de meest voorkomende oorzaak van een slokdarmontsteking. Een klep (sfincter) voorkomt dat de zure maaginhoud in de slokdarm terechtkomt. Indien deze klep niet goed werkt, stroomt de inhoud van de maag terug in de slokdarm, wat leidt tot de symptomen van gastro-oesofageale reflux (brandend maagzuur door maaginhoud die terugvloeit naar de slokdarm). Een complicatie van brandend maagzuur is een chronische ontsteking en weefselbeschadiging in de slokdarm.

Eosinofiele oesofagitis

Eosinofiele oesofagitis, een auto-immuunziekte, veroorzaakt ook deze aandoening. Eosinofielen zijn een type witte bloedcellen die een belangrijke rol spelen bij allergische reacties. Eosinofiele oesofagitis treedt op bij een hoge concentratie van deze witte bloedcellen in de slokdarm, waarschijnlijk als reactie op een allergeen middel (allergeen) of zure reflux, of beide. Vaak zijn patiënten met deze vorm van oesofagitis allergisch voor één of meer voedingsmiddelen, zoals melk, eieren, tarwe, soja, pinda's, bonen, rogge en rundvlees. Ook een allergie voor pollen kan soms de oorzaak zijn van oesofagitis.

Infectieuze oesofagitis

Patiënten met een verzwakt immuunsysteem, zoals patiënten met hiv, diabetes mellitus (suikerziekte), nierproblemen en ouderen, evenals patiënten die corticosteroïden (sterke ontstekingsremmende medicatie) gebruiken, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van oesofagitis. Bij deze patiënten kunnen bepaalde infecties namelijk leiden tot oesofagitis. Een infectie is vaak het gevolg van schimmels of gisten (meestal Candida) of virussen, zoals herpes of het cytomegalovirus.

Auto-immuunaandoeningen
Sclerodermie is een aandoening waarbij littekenweefsel zich opbouwt in de huid en in organen, wat slikproblemen kan veroorzaken en mogelijk leidt tot oesofagitis. Andere auto-immuunaandoeningen zijn ook bekende risicofactoren, zoals:

• chronische granulomateuze aandoening
• collageen vaatziekten: Bewegingsstoornissen van de slokdarm laten het zuur niet snel verdwijnen, waardoor schade optreedt in de slokdarm
• de ziekte van Behçet (aandoening met onder andere zweren en uveitis)
• de ziekte van Crohn (aandoening met buikpijn, diarree en gewichtsverlies)
• graft-versus-host ziekte (complicatie na transplantatie)
• huidaandoeningen:
• epidermolysis bullosa (loslating van de opperhuid en blaarvorming)
• pemphigus vulgaris (zweren en blaren aan huid en slijmvliezen)
• parapemphigus (huidziekte met blaren, vooral bij ouderen)
• cicatriciale pemfigoïden
• huidaandoeningen door medicatie zoals bijvoorbeeld:
• erythema multiforme (reactie op medicatie of infectie met algemene symptomen en problemen met huid, slijmvliezen en ogen)
• toxische epidermale necrolyse (overgevoelige reactie op medicatie met symptomen aan de huid en organen)
• lichen planus (symptomen aan mond, huid, geslachtsorganen, nagels en/of hoofdhuid)
• psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers)
• acanthosis nigricans
• leukoplakie
• sarcoïdose (aandoening aan huid, ogen, longen en zenuwstelsel)
• uitgezaaide kanker

Andere ziekten
Een andere ziekte die leidt tot een slokdarmontsteking, is een hiatus hernia (maagbreuk: deel van de maag glijdt door een opening in het middenrif naar de holte van de borstkas, waardoor zure maaginhoud naar de slokdarm terugvloeit). Chronisch braken en chirurgie of bestraling van de borst (bijvoorbeeld voor de behandeling van longkanker) zijn andere risicofactoren.

Medicijnen

Daarnaast veroorzaken bepaalde geneesmiddelen een ontsteking van de slokdarm. Hierbij valt te denken aan bepaalde typen antibiotica (voor het bestrijden van bacteriële infecties), kaliumchloride (voor het aanvullen van kalium bij een tekort), bepaalde hartmedicijnen, medicijnen voor osteoporose (bisfosfonaten) en niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), zoals aspirine, ibuprofen of naproxen. Ook bepaalde vitaminen en mineralensupplementen, zoals vitamine C en ijzer, kunnen mogelijk oesofagitis veroorzaken. Tot slot zorgt medicatiegebruik zonder voldoende water soms voor het ontwikkelen van de aandoening.

Omgevingsfactoren

De volgende omgevingsfactoren verhogen het risico op een slokdarmontsteking:

• het roken van sigaretten
• koffie, chocolade, vet of gekruid voedsel
• overmatig alcoholgebruik
• zwaarlijvigheid

Risicofactoren

Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)
GERD is een van de belangrijkste risicofactoren voor oesofagitis. Bij deze aandoening stroomt maagzuur terug in de slokdarm, wat leidt tot irritatie en ontsteking. Factoren zoals overgewicht, zwangerschap en bepaalde voedingsmiddelen kunnen bijdragen aan GERD, waardoor het risico op oesofagitis toeneemt.

Medicatiegebruik
Bepaalde medicijnen kunnen de slokdarm irriteren en bijdragen aan de ontwikkeling van oesofagitis. Dit omvat NSAID's, bisfosfonaten en kaliumtabletten. Het innemen van deze medicijnen zonder voldoende water of in een liggende positie kan het risico verhogen, aangezien ze in de slokdarm kunnen blijven steken.

Infecties
Infecties door virussen zoals herpes simplex en schimmels zoals Candida kunnen bij mensen met een verzwakt immuunsysteem leiden tot oesofagitis. Personen met hiv/aids of die immunosuppressieve therapieën ondergaan, lopen een verhoogd risico op infectieuze oesofagitis.

Levensstijl en voedingspatroon
Levensstijlkeuzes zoals roken en overmatig alcoholgebruik zijn risicofactoren voor oesofagitis. Roken verzwakt de slokdarmklep en verhoogt de kans op reflux. Bepaalde voedingsmiddelen, zoals vetrijke maaltijden, citrusvruchten en gekruid voedsel, kunnen de symptomen verergeren.

Anatomische afwijkingen
Anatomische afwijkingen zoals hiatale hernia's kunnen de kans op oesofagitis verhogen door reflux te bevorderen. Andere afwijkingen, zoals slokdarmstrikturen of divertikels, kunnen ook bijdragen aan het risico.

Psychologische factoren
Stress en angst kunnen de spijsvertering beïnvloeden en de werking van de slokdarm verstoren, wat kan leiden tot reflux en oesofagitis. Het beheren van stress kan helpen het risico te verlagen.

Risicogroepen

Personen met overgewicht of obesitas
Mensen met overgewicht of obesitas hebben een verhoogd risico op GERD, wat kan leiden tot oesofagitis. Het vetweefsel kan druk uitoefenen op de maag, wat de kans op reflux vergroot.

Zwangere vrouwen
Tijdens de zwangerschap kunnen hormonale veranderingen en de druk van de groeiende baarmoeder de slokdarmfunctie beïnvloeden, wat leidt tot een verhoogd risico op reflux en oesofagitis.

Ouderen
Ouderen hebben een verhoogd risico op oesofagitis door verouderingsgerelateerde veranderingen in de spijsvertering en een hogere kans op medicijngebruik dat de slokdarm kan irriteren.

Mensen met een verzwakt immuunsysteem
Personen met aandoeningen zoals hiv/aids of degenen die immuunsuppressieve therapieën ondergaan, hebben een hoger risico op infectieuze oesofagitis door hun verminderde weerstand tegen infecties.

Rokers en alcoholgebruikers
Rokers en mensen die regelmatig alcohol consumeren, lopen een verhoogd risico op oesofagitis door de negatieve effecten van deze stoffen op de slokdarm en de spijsvertering.

Mensen met psychische aandoeningen
Personen met psychische aandoeningen, zoals angststoornissen of depressie, kunnen een verhoogd risico op oesofagitis hebben door stressgerelateerde veranderingen in hun eetgewoonten en spijsverteringsfunctie.

Symptomen: Pijn op de borst, keelpijn en slikproblemen

Door de infectie of irritatie ontstaat een ontsteking van de slokdarm. Hierdoor ontwikkelen zich zweren in de slokdarm. Mogelijke symptomen van een slokdarmontsteking zijn:

• braken
• brandend maagzuur (zure reflux)
• buikpijn
• globus pharyngeus (brokgevoel in de keel)
• heesheid
• hoesten
• Pijn op de borst is één van de mogelijke symptomen van een slokdarmontsteking / Bron: Pexels, Pixabay
• keelpijn
• koorts
• misselijkheid
• moeite met slikken (doorslikken van voedsel en vloeistof is bemoeilijkt)
• pijn bij het slikken (odynofagie)
• pijn op de borst (vergelijkbare pijn met een hartaanval: de pijn zit achter het borstbeen)
• slecht groeien (bij jonge kinderen)
• voedingsproblemen (bij jonge kinderen)
• zure oprispingen (boeren)

Alarmsymptomen van ontsteking van de slokdarm

Oesofagitis kan zich uiten in verschillende symptomen, waarvan sommige als alarmsymptomen moeten worden beschouwd. Het herkennen van deze symptomen is cruciaal voor tijdige diagnose en behandeling.

Pijn bij het slikken (dysfagie)
Pijn bij het slikken is een veelvoorkomend symptoom van oesofagitis. Deze pijn kan variëren van een scherp of branderig gevoel tot een dof ongemak en kan de voedselinname aanzienlijk belemmeren. Wanneer deze pijn aanhoudt of verergert, is het belangrijk om medisch advies in te winnen.

Zware of aanhoudende branderigheid (hartbrand)
Branderigheid of een branderig gevoel in de borst, vaak aangeduid als hartbrand, is een belangrijk symptoom van oesofagitis. Wanneer deze symptomen frequent optreden of verergeren, kan dit wijzen op een ernstige ontsteking of een andere onderliggende aandoening.

Verminderde eetlust en gewichtsverlies
Een verminderde eetlust kan optreden als gevolg van pijn bij het slikken of het ongemak van oesofagitis. Dit kan leiden tot onbedoeld gewichtsverlies, wat een zorgwekkende indicator is van de ernst van de aandoening en de noodzaak voor medische evaluatie.

Hoesten en keelpijn
Chronische hoest en keelpijn kunnen ook symptomen zijn van oesofagitis. Deze symptomen kunnen optreden als gevolg van irritatie van de slokdarm en de keel door terugvloeiend maagzuur. Als deze symptomen aanhouden, is het raadzaam om een arts te raadplegen.

Bloed in het speeksel of braaksel
Het opmerken van bloed in het speeksel of braaksel is een ernstig alarmsymptoom. Dit kan wijzen op een scheur of ernstige schade aan de slokdarm en vereist onmiddellijk medische aandacht.

Koorts en algemene malaise
Een onverklaarbare koorts in combinatie met algemene malaise kan wijzen op een infectieuze oorzaken van oesofagitis, zoals schimmelinfecties of bacteriële infecties. Het is belangrijk om medische hulp te zoeken als deze symptomen zich voordoen.

Tijdelijke verstopping of het gevoel dat voedsel vastzit
Een gevoel dat voedsel vastzit in de slokdarm, ook wel bekend als een "klem" gevoel, kan optreden bij oesofagitis. Dit symptoom kan wijzen op een vernauwing van de slokdarm en moet worden beoordeeld door een zorgverlener.

Terugkerende symptomen ondanks behandeling
Als symptomen van oesofagitis aanhouden of terugkeren ondanks behandeling, kan dit wijzen op een onderliggende aandoening of de noodzaak voor aanpassing van de behandelstrategie. Het is belangrijk om deze veranderingen met een arts te bespreken.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek
De arts voert enkele onderzoeken uit om een slokdarmontsteking op te sporen:

• een eliminatiedieet (voedsel schrappen en dan weer introduceren)
• (soms) een gastroscopie (inwendig kijkonderzoek van de maag): Hierbij verwijdert de arts vaak een stukje weefsel van de slokdarm voor verder onderzoek (een biopsie).
• een slokdarmmanometrie (drukmeting van de slokdarm)

Differentiële diagnose
Een aantal aandoeningen bootsten de symptomen van een slokdarmontsteking na, waaronder:

• angina pectoris (pijn op de borst, teken van een hartaanval)
• brandend maagzuur
• cholecystitis (ontsteking van de galblaas met buikpijn, koorts en misselijkheid) en galkoliek (buikpijn door een galsteen die de galweg blokkeert)
• aorta-aneurysma (uitstulping van een deel van de kransslagader)
• een coronaire hartziekte (aandoening aan de kransslagaders)
• een longembolie (afsluiting van een slagader in de longen)
• een maagzweer
• een myocardinfarct
• een strictuur (een vernauwing in de slokdarm)
• een vreemd voorwerp in het maagdarmkanaal
• functionele dyspepsie (maagklachten na het eten of drinken)
• het acute kransslagader syndroom
• pericarditis (een ontsteking van het hartzakje)
• slokdarmkanker (slikproblemen en problemen met eten)

Behandeling oesofagitis

De behandeling van oesofagitis is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en kan variëren van aanpassingen in de levensstijl tot medicatie en soms chirurgie. Het is belangrijk dat de behandeling gepersonaliseerd wordt op basis van de specifieke behoeften van de patiënt.

Aanpassingen in levensstijl
Patiënten met gastro-oesofageale reflux (GERD) wordt aangeraden hun voedingspatronen aan te passen. Het verliezen van gewicht kan helpen om de druk op de slokdarm te verminderen. Meerdere kleine maaltijden verspreid over de dag zijn effectiever dan twee of drie grote maaltijden, aangezien dit de druk op de maag vermindert. Het is ook aanbevolen om rechtop te blijven zitten gedurende twee à drie uur na het eten om reflux te voorkomen. Snacks laat op de avond moeten worden vermeden, evenals voedingsmiddelen zoals chocolade, munt, knoflook, ui, citrusvruchten, tomaten, kruidige en zure voedingsmiddelen, evenals koffie en alcohol, aangezien deze de symptomen kunnen verergeren. Daarnaast moeten patiënten roken vermijden en het dragen van te strakke kleding rond het midden vermijden om extra druk op de maag en slokdarm te minimaliseren.

Medicijnen
Professionele behandeling voor patiënten met brandend maagzuur omvat vaak het gebruik van medicijnen die de maagzuurproductie verminderen. Antacida kunnen onmiddellijk verlichting bieden, terwijl protonpompremmers effectievere, langdurige controle van maagzuur kunnen bieden. Bij infectieuze oorzaken van oesofagitis zijn antibiotica nuttig om de infectie te bestrijden. Patiënten met eosinofiele oesofagitis, een aandoening waarbij eosinofielen zich ophopen in de slokdarm, ontvangen vaak medicijnen en moeten bepaalde voedingsmiddelen uit hun voedingspatroon elimineren.

Corticosteroïden
In gevallen waarbij een voedselallergie de oorzaak is van de ontsteking van de slokdarm, kan de arts corticosteroïden voorschrijven om de ontsteking te verminderen en het herstel te bevorderen. Dit kan helpen bij het verlichten van symptomen en het verbeteren van de algehele slokdarmfunctie.

Chirurgische opties
In sommige gevallen is een chirurgische ingreep noodzakelijk, vooral als er complicaties zoals een scheur in de slokdarm of obstructie (verstopping) door een tumor zijn. Chirurgie kan nodig zijn om de anatomie van de slokdarm te corrigeren of om andere structurele problemen aan te pakken die de symptomen van oesofagitis verergeren.

Volgen en monitoren
Regelmatige opvolging en monitoring zijn essentieel om de effectiviteit van de behandeling te beoordelen en aanpassingen aan de therapie te maken indien nodig. Dit kan ook het regelmatig evalueren van symptomen en de noodzaak voor verdere diagnostische tests omvatten om de voortgang van de patiënt te waarborgen.

Prognose is meestal goed

De prognose voor patiënten met oesofagitis is doorgaans positief, vooral wanneer er snel een diagnose wordt gesteld en de juiste behandeling wordt gestart. Een tijdige en gerichte therapie kan de symptomen aanzienlijk verlichten en de algehele gezondheid van de slokdarm verbeteren. Het herstel kan echter variëren afhankelijk van het onderliggende ziekteproces dat de oesofagitis veroorzaakt.

Onderliggende aandoeningen
De prognose is sterk afhankelijk van de specifieke aandoening die de slokdarmontsteking veroorzaakt. Aandoeningen zoals gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) en eosinofiele oesofagitis reageren meestal goed op de juiste behandelingen. Bij deze aandoeningen is het mogelijk om het ziektebeeld te beheersen en verdere episodes van ontsteking te voorkomen, waardoor de kwaliteit van leven van de patiënt verbetert.

Herstel bij gezonde patiënten
Bij gezonde patiënten zonder bijkomende gezondheidsproblemen is de prognose voor herstel meestal zeer goed. Met de juiste aanpassingen in levensstijl en medicatie kan de slokdarm zich volledig herstellen, en veel patiënten ervaren een aanzienlijke verbetering van hun symptomen. Regelmatige opvolging is echter belangrijk om ervoor te zorgen dat de aandoening goed wordt beheerd en om eventuele terugval tijdig te herkennen.

Herstel bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem
Bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem, zoals diegenen die immunosuppressieve therapieën ondergaan of lijden aan chronische ziekten, kan de hersteltijd langer zijn. Deze patiënten lopen mogelijk een hoger risico op complicaties, waardoor de behandeling meer tijd kan vergen. Het is cruciaal voor deze patiënten om nauwlettend gemonitord te worden door hun zorgverleners, zodat eventuele complicaties snel kunnen worden aangepakt.

Preventieve maatregelen
Om de prognose verder te verbeteren, kunnen preventieve maatregelen worden aanbevolen. Dit kan het vermijden van triggerende voedingsmiddelen, het handhaven van een gezond gewicht en het volgen van een dieet omvatten dat gunstig is voor de slokdarmgezondheid. Het volgen van de aanbevelingen van zorgverleners kan helpen om toekomstige episodes van oesofagitis te voorkomen en de algehele prognose te optimaliseren.

Complicaties slokdarmontsteking

Indien oesofagitis onbehandeld blijft, kunnen er verschillende ernstige complicaties ontstaan die de gezondheid van de patiënt aanzienlijk kunnen beïnvloeden. Deze complicaties variëren van fysieke veranderingen in de slokdarm tot meer levensbedreigende aandoeningen.

Littekens en vernauwing
Een van de meest voorkomende complicaties van onbehandelde oesofagitis is de ontwikkeling van littekens in de slokdarm. Deze littekens kunnen leiden tot vernauwing van de slokdarm, ook wel bekend als strictuur. Hierdoor kan de patiënt slikproblemen ervaren, zoals pijn bij het slikken of het gevoel dat voedsel blijft steken in de slokdarm. Dit kan op zijn beurt leiden tot voedingsproblemen en gewichtsverlies.

Barrett-slokdarm
Jaren na het optreden van symptomen van gastro-oesofageale reflux kan een patiënt een Barrett-slokdarm ontwikkelen. Deze aandoening is het gevolg van blijvende schade aan de wand van de slokdarm door terugkerend maagzuur. Barrett-slokdarm verhoogt het risico op slokdarmkanker, waardoor regelmatige controle en screening noodzakelijk zijn voor patiënten met aanhoudende refluxklachten.

Perforatie en mediastinitis
In zeldzame gevallen kan oesofagitis leiden tot een perforatie of doorboring van de slokdarmwand. Dit is een ernstige complicatie die kan resulteren in mediastinitis, een levensbedreigende ontsteking van de ruimte in de borstkas tussen de longen. Mediastinitis kan leiden tot ernstige pijn op de borst en vereist vaak onmiddellijke medische interventie.

Laryngitis en aspiratiepneumonie
Oesofagitis kan ook bijdragen aan de ontwikkeling van laryngitis, wat resulteert in een ontsteking van het strottenhoofd en de stembanden. Dit kan leiden tot heesheid, pijn bij het spreken en ademhalingsproblemen. Een andere ernstige complicatie is aspiratiepneumonie, die optreedt wanneer voedsel, vloeistoffen of maaginhoud in de longen worden ingeademd. Dit kan leiden tot longontsteking en andere respiratoire complicaties, wat de noodzaak van een spoedbehandeling met zich meebrengt.

Preventie en monitoring
Het voorkomen van complicaties door oesofagitis vereist een proactieve benadering, waaronder regelmatige medische controles en het opvolgen van aanbevolen behandelingen. Patiënten moeten zich bewust zijn van hun symptomen en tijdig medische hulp zoeken om verdere schade aan de slokdarm en andere complicaties te voorkomen.

Preventie van oesofagitis

Preventie van oesofagitis richt zich op het vermijden van de factoren die bijdragen aan de ontwikkeling van deze aandoening. Dit omvat aanpassingen in levensstijl en voedingspatroon, evenals het vermijden van bepaalde risicofactoren.

Leefstijl- en voedingsmaatregelen

• Vermijd voedingsmiddelen die de symptomen verergeren: Beperk de inname van tomaten en knoflook, die vaak brandend maagzuur kunnen veroorzaken. Deze voedingsmiddelen bevatten zuren die de slokdarm kunnen irriteren en leiden tot een verergering van symptomen. Vermijd overmatig alcoholgebruik en cafeïne (bijvoorbeeld in koffie en cola), die de maagzuurproductie kunnen verhogen en de werking van de slokdarmspier kunnen beïnvloeden. Beperk de consumptie van vet en gekruid voedsel, omdat deze ook bijdragen aan een verhoogde druk op de maag en reflux kunnen verergeren. Vermijd citrusvruchten en producten die veel zuur bevatten, aangezien ze de slokdarm kunnen prikkelen. Beperk het gebruik van chocolade, menthol en ui, omdat deze ook kunnen bijdragen aan een verergering van de refluxsymptomen.
• Pas je eetgewoonten aan: Eet meerdere kleinere maaltijden per dag in plaats van twee of drie grote maaltijden om overmatige druk op de maag te voorkomen. Dit kan helpen om de productie van maagzuur te reguleren en reflux te minimaliseren. Vermijd het eten van grote maaltijden vlak voor het slapen, omdat liggen na het eten de kans op reflux vergroot. Probeer ten minste twee tot drie uur na het eten rechtop te blijven zitten om reflux te minimaliseren. Dit helpt de spijsvertering en vermindert de druk op de slokdarm. Vermijd snacks vlak voor het slapengaan om te voorkomen dat maagzuur in de slokdarm terechtkomt, wat kan leiden tot irritatie en ontsteking.
• Houd een gezond gewicht: Beperk de calorie-inname en verhoog de fysieke activiteit om zwaarlijvigheid te voorkomen, wat een risicofactor is voor oesofagitis. Overgewicht kan de druk op de maag verhogen, waardoor de kans op reflux en oesofagitis toeneemt. Het handhaven van een gezond gewicht helpt niet alleen de symptomen te verminderen, maar draagt ook bij aan een algemeen betere gezondheid en kan andere aandoeningen voorkomen.
• Vermijd risicofactoren: Stop met roken, omdat nicotine de slokdarmspier kan ontspannen en reflux kan verergeren. Roken heeft een negatieve invloed op de spijsvertering en kan leiden tot een verslechtering van de symptomen. Draag geen strakke kleding rond je middel, aangezien dit de druk op de maag kan verhogen en reflux kan bevorderen. Strakke kleding kan de spijsvertering hinderen en de kans op reflux vergroten, wat kan leiden tot een verergering van oesofagitis.

Medische preventieve maatregelen

• Volg medisch advies op: Als je een voorgeschiedenis hebt van oesofagitis of reflux, volg dan de aanbevelingen van je arts op voor medicatie en behandeling om terugvallen te voorkomen. Regelmatige controle en opvolging zijn essentieel voor een goede behandeling en kunnen helpen om complicaties te vermijden. Het is belangrijk om eventuele wijzigingen in symptomen of nieuwe klachten tijdig aan je arts te melden.
• Gebruik medicijnen zorgvuldig: Neem voorgeschreven medicijnen, zoals antacida of protonpompremmers, zoals voorgeschreven om symptomen van reflux te beheersen. Deze medicijnen helpen de productie van maagzuur te verminderen en kunnen de slokdarm beschermen tegen irritatie. Voorkom zelfmedicatie met medicijnen die het maagzuur kunnen verhogen of de slokdarm kunnen irriteren, omdat dit de symptomen kan verergeren en de situatie kan verergeren.
• Beperk blootstelling aan irriterende stoffen: Wees voorzichtig met het gebruik van antibiotica en andere medicijnen die de slokdarm kunnen irriteren. Volg de instructies voor het innemen van deze medicijnen op en neem ze met voldoende water om te voorkomen dat ze aan de slokdarm blijven kleven. Als je een allergie hebt voor bepaalde voedingsmiddelen, houd je dan aan een eliminatiedieet zoals aanbevolen door je arts om eosinofiele oesofagitis te voorkomen. Dit kan helpen om ontstekingen en symptomen te minimaliseren.

Regelmatige controle en opvolging

• Maak regelmatige afspraken met je arts: Laat je regelmatig controleren door je arts om je voortgang te volgen, vooral als je last hebt van chronische reflux of oesofagitis. Dit is cruciaal voor het vroegtijdig opsporen van mogelijke complicaties en het aanpassen van de behandeling indien nodig.
• Pas aan bij symptomen: Neem tijdig contact op met je arts bij het optreden van nieuwe of verergerende symptomen, zodat vroegtijdige interventie kan plaatsvinden om verdere complicaties te voorkomen. Het is belangrijk om alert te zijn op veranderingen in je toestand, aangezien dit kan helpen bij het effectief beheren van de aandoening en het verbeteren van de kwaliteit van leven.

Door deze preventieve maatregelen te volgen, kun je de kans op het ontwikkelen van oesofagitis verminderen en de symptomen onder controle houden als je al last hebt van de aandoening.

Lees verder

• Slokdarmkanker: Kanker in slokdarm met slikproblemen
• Slokdarmkrampen: Oorzaken van slokdarmspasmen
• Slokdarmmanometrie: Onderzoek van de slokdarmfunctie
• Slokdarmspataders: Verwijde bloedvaten in slokdarm
• Slokdarmzweer: Oorzaken en symptomen van zweervorming