Anale manometrie: Onderzoek met drukmeting van de anus

Op de ziekenhuisafdeling gastro-enterologie wordt bij sommige patiënten een anale manometrie uitgevoerd, ook wel anorectale manometrie genoemd. Dit onderzoek wordt vaak toegepast bij patiënten die lijden aan fecale incontinentie (ongewild verlies van stoelgang), obstipatie, megacolon of het spastische bekkenbodemsyndroom. Met deze veilige en pijnloze test wordt de druk van de anale sluitspieren gemeten, evenals het gevoel in het rectum en de neurale reflexen die essentieel zijn voor de darmfunctie.

• Anale manometrie: Doel en toepassingen in de gastro-enterologie
• Indicaties voor anale manometrie
• Fecale incontinentie en anale manometrie
• Obstipatie en anale manometrie
• Megacolon en de rol van anale manometrie
• Voorbereiding anale manometrie
• Praktische informatie
• Het proces van anale manometrie: Wat te verwachten tijdens het onderzoek
• De techniek van anale manometrie
• Comfort tijdens de procedure
• Na het onderzoek: Wat te verwachten
• Tijdens het onderzoek: Drukmeting van de anus
• Na het onderzoek
• Bijwerkingen en risico's
• Risico's en bijwerkingen van anale manometrie
• Mogelijke bijwerkingen van anale manometrie
• Risico op infectie
• Risico op perforatie
• Nazorg en opvolging na anale manometrie
• Opvolging van onderzoeksresultaten
• Behandeling op basis van de resultaten
• Vervolgbezoeken en controle
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met anale manometrie
• Zorg voor een gezonde voeding
• Zorg goed voor jezelf
• Blijf goed gehydrateerd
• Maak gebruik van hulpmiddelen indien nodig
• Misvattingen rond anale manometrie
• Anale manometrie is altijd pijnlijk
• Deze test is alleen nodig voor mensen met ernstige symptomen
• Anale manometrie is gevaarlijk voor mensen met een medische aandoening
• Je moet lang in de testkamer blijven
• Alleen oudere mensen hebben baat bij anale manometrie
• Er is geen voorbereiding nodig voor de test
• De test is altijd nauwkeurig

Anale manometrie: Doel en toepassingen in de gastro-enterologie

Anale manometrie is een diagnostisch hulpmiddel dat wordt gebruikt om de werking van de anale sluitspieren en het rectum te evalueren. Het onderzoek is essentieel voor het begrijpen van verschillende anorectale aandoeningen en wordt toegepast om de oorzaken van problemen zoals fecale incontinentie, obstipatie en andere darmstoornissen te achterhalen. Door drukmetingen uit te voeren, kunnen artsen de spierfunctie en het coördinatieniveau van de sluitspieren in kaart brengen, wat cruciale informatie biedt voor de diagnose en behandeling van deze aandoeningen.

Indicaties voor anale manometrie

Anale manometrie wordt voornamelijk uitgevoerd bij patiënten met een aantal specifieke symptomen of aandoeningen die de darmfunctie beïnvloeden. Het onderzoek is bijzonder nuttig bij patiënten met fecale incontinentie, obstipatie, spastisch bekkenbodemsyndroom of megacolon. Het kan ook nuttig zijn voor het monitoren van patiënten die zich voorbereiden op operaties of behandelingen van de anorectale regio.

Fecale incontinentie en anale manometrie

Fecale incontinentie, of het ongewild verlies van ontlasting, is een aandoening die vaak voorkomt bij mensen met een verzwakte anale spierfunctie. Anale manometrie biedt artsen waardevolle informatie over de druk van de anale sluitspieren, de samenwerking tussen de spieren en de zenuwen die essentieel zijn voor de controle van de ontlasting.

Obstipatie en anale manometrie

Bij obstipatie kan de oorzaak vaak liggen in een verminderde spierspanning of een verstoorde neuromusculaire functie van de anus of het rectum. Anale manometrie kan helpen bij het vaststellen of er sprake is van een abnormale druk in de anus die bijdraagt aan de constipatie, wat waardevolle inzichten biedt voor de behandeling.

Megacolon en de rol van anale manometrie

Megacolon, een aandoening waarbij de dikke darm abnormaal groot is, kan leiden tot ernstige obstipatie en darmobstructie. Anale manometrie helpt om de spierspanning en de reflexen van de anus te beoordelen, wat kan helpen om de oorzaak van de aandoening te bepalen en de juiste behandeling te kiezen.

Voorbereiding anale manometrie

Voor de anale manometrie is een goede voorbereiding cruciaal. De patiënt moet tijdig de arts informeren over alle medicatie die hij gebruikt, eventuele allergieën en recente klachten zoals pijn aan de anus of bloed in de ontlasting. Diabetespatiënten dienen dit ook te melden, zodat er eventueel aanpassingen in voeding of medicatie kunnen worden doorgevoerd. Meestal ondergaat de patiënt een lavement of klysma voordat het onderzoek begint. Dit dient om de laatste stuk van de darm te reinigen, zodat deze schoon is voor het onderzoek. Het aanbrengen van zalf rond de anus is niet toegestaan. De patiënt wordt aangeraden om comfortabele kleding te dragen, omdat het onderlichaam tijdens het onderzoek vrij moet zijn.

Praktische informatie

Het onderzoek vereist geen nuchterheid. De duur van de anale manometrie bedraagt doorgaans tussen de vijf en dertig minuten en vindt poliklinisch plaats, wat betekent dat de patiënt na afloop van het onderzoek weer naar huis kan.

Het proces van anale manometrie: Wat te verwachten tijdens het onderzoek

Tijdens een anale manometrie wordt een katheter via de anus in het rectum ingebracht om de druk van de anale sluitspieren te meten. Dit onderzoek wordt meestal in een zittende of liggende positie uitgevoerd en is een relatief snel en pijnloos proces, hoewel patiënten een tijdelijke ongemakkelijk gevoel kunnen ervaren.

De techniek van anale manometrie

De katheter die wordt gebruikt voor de anale manometrie bevat verschillende sensoren die de druk in de anus en het rectum meten. Terwijl de katheter op zijn plaats zit, wordt de patiënt gevraagd om bepaalde handelingen te verrichten, zoals het aanspannen van de anale spieren of het ademhalen op een bepaalde manier. Deze handelingen helpen bij het meten van de kracht van de sluitspieren en de reactie van de zenuwen in het gebied.

Comfort tijdens de procedure

Hoewel het inbrengen van de katheter enige ongemakken kan veroorzaken, wordt het onderzoek als relatief pijnloos beschouwd. Patiënten kunnen een druk of lichte spanning voelen wanneer de katheter wordt ingebracht of wanneer ze de anale spieren aanspannen. Het onderzoek zelf duurt meestal tussen de 15 en 30 minuten, afhankelijk van de specifieke tests die nodig zijn.

Na het onderzoek: Wat te verwachten

Na afloop van de anale manometrie kunnen patiënten hun normale activiteiten meestal snel hervatten. Er kunnen lichte ongemakken of een gevoel van druk in de anus optreden, maar deze verdwijnen doorgaans binnen een paar uur. Het is belangrijk om te weten dat er geen langdurige herstelperiode nodig is na het onderzoek.

Tijdens het onderzoek: Drukmeting van de anus

Tijdens de anale manometrie moet de patiënt zijn onderkleding uitdoen en op de linkerzijde liggen met opgetrokken knieën op de onderzoekstafel. Het is belangrijk om zo stil mogelijk te blijven liggen. De verpleegkundige bedekt het onderlichaam met een doek voor privacy. De arts plaatst een manometriesonde in de anus en schuift deze ongeveer tien tot vijftien centimeter in de darm. Deze sonde is een dun slangetje van ongeveer 4 mm in diameter, uitgerust met een ballonnetje dat aan meetapparatuur is verbonden. Hoewel het inbrengen van de sonde niet pijnlijk is vanwege het gebruik van glijmiddel, kan het soms als vervelend of ongewoon worden ervaren. Tijdens het onderzoek kan de arts het ballonnetje meerdere keren opblazen of vullen met water, wat de patiënt kan voelen. De patiënt moet op verzoek van de arts verschillende oefeningen uitvoeren, zoals persen, hoesten, duwen, op de hand blazen of knijpen.

Tijdens het onderzoek worden de volgende metingen verricht:

• Darmreflexen
• Sluitspier: druk en werking
• Stoelgangsysteem: Hoe functioneert het uitdrijvingssysteem van de ontlasting?

De arts verricht metingen in verschillende omstandigheden: in rust, bij persen, bij aanspanning en tijdens het opblazen van de ballon. De resultaten worden weergegeven op een computerscherm. Na afloop verwijdert de arts de sonde.

Na het onderzoek

Na de anale manometrie mag de patiënt normaal eten en drinken en kan zelfstandig naar huis gaan. Het is echter raadzaam om met een begeleider te gaan, indien mogelijk. In sommige ziekenhuizen ontvangt de patiënt onmiddellijk na het onderzoek een voorlopig resultaat. De definitieve resultaten worden meestal binnen een werkweek verstrekt, omdat de metingen verder moeten worden uitgewerkt. Indien blijkt dat de patiënt de bekkenbodemspieren niet correct gebruikt, kan kinesitherapie worden aanbevolen.

Bijwerkingen en risico's

De anale manometrie is over het algemeen een veilig onderzoek met minimale bijwerkingen. In zeer zeldzame gevallen kunnen complicaties zoals rectumperforatie (doorboring van het rectum) of rectale bloedingen optreden. Een allergische reactie op latex is ook mogelijk, vooral als de patiënt allergisch is voor deze stof. Het is daarom belangrijk dat de patiënt zijn allergieën voorafgaand aan het onderzoek meldt. Daarnaast bestaat er een zeer kleine kans dat de meetapparatuur defect is, maar dit komt zelden voor.

Risico's en bijwerkingen van anale manometrie

Hoewel anale manometrie over het algemeen als een veilige procedure wordt beschouwd, zijn er enkele bijwerkingen en risico's die patiënten moeten kennen. De risico's zijn echter minimaal en komen slechts zelden voor. Mogelijke complicaties zijn onder meer irritatie van de anus of rectum, of in zeldzame gevallen een infectie.

Mogelijke bijwerkingen van anale manometrie

Na de procedure kunnen patiënten tijdelijke ongemakken ervaren, zoals een lichte bloeding of irritatie van de anus. Dit komt meestal doordat de katheter het slijmvlies van het rectum of de anus heeft geraakt. Deze symptomen verdwijnen vaak snel zonder verdere behandeling.

Risico op infectie

Hoewel de kans op infecties minimaal is, kunnen er in zeldzame gevallen infecties optreden door het inbrengen van de katheter in het rectum. Dit kan leiden tot pijn, roodheid of zwelling in het gebied. Het is belangrijk om onmiddellijk medische hulp te zoeken als dergelijke symptomen zich voordoen.

Risico op perforatie

In uiterst zeldzame gevallen kan de katheter de wand van het rectum beschadigen, wat resulteert in een perforatie. Dit is een zeer zeldzame complicatie en komt meestal voor bij mensen met bestaande darmproblemen of bij onjuist gebruik van de katheter. Patiënten worden altijd zorgvuldig gemonitord om dit risico te minimaliseren.

Nazorg en opvolging na anale manometrie

Na anale manometrie kunnen er enkele tijdelijke ongemakken zijn, maar deze verdwijnen doorgaans vanzelf. In sommige gevallen kan er een vervolgafspraak nodig zijn om de resultaten van het onderzoek te bespreken en verdere stappen in de behandeling te bepalen.

Opvolging van onderzoeksresultaten

De resultaten van de anale manometrie worden meestal binnen enkele dagen besproken met de patiënt. Afhankelijk van de uitkomsten kan het nodig zijn om aanvullende tests uit te voeren of een behandelplan op te stellen voor de onderliggende aandoening. Het is belangrijk dat patiënten de adviezen van hun arts opvolgen om de juiste behandeling te waarborgen.

Behandeling op basis van de resultaten

Als uit de anale manometrie blijkt dat er een probleem is met de anale sluitspieren of de reflexen, kan de arts een behandelplan opstellen dat kan bestaan uit therapieën, medicatie of in sommige gevallen een chirurgische ingreep. Het doel van de behandeling is om de darmfunctie te verbeteren en de symptomen van de patiënt te verlichten. Het kan ook nodig zijn om het voedingspatroon van de patiënt aan te passen, bijvoorbeeld door het toevoegen van vezels om de stoelgang te bevorderen.

Vervolgbezoeken en controle

In sommige gevallen zal de arts de patiënt regelmatig moeten controleren om de voortgang van de behandeling te monitoren. Dit kan verdere manometrische tests of andere diagnostische onderzoeken omvatten om de effectiviteit van de therapie te evalueren. De opvolging is essentieel om ervoor te zorgen dat de aandoening adequaat wordt beheerd.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met anale manometrie

Zorg voor een gezonde voeding

Het is belangrijk om goed te letten op je evenwichtig voedingspatroon wanneer je te maken hebt met anale manometrie. Het bevorderen van een gezonde spijsvertering kan helpen bij het verbeteren van je algehele gezondheid en het verminderen van ongemak. Eet vezelrijke voedingsmiddelen zoals groenten, fruit en volkoren producten om constipatie te voorkomen. Vezels dragen bij aan een regelmatige stoelgang, wat kan helpen bij het stabiliseren van de druk in de anus, wat essentieel is voor de metingen tijdens de manometrie.

Daarnaast is het goed om voldoende water te drinken, omdat dit de spijsvertering bevordert en helpt om de ontlasting zachter te maken. Een te lage vochtinname kan de ontlasting harder maken, wat de druk in de anus kan verhogen en ongemak kan veroorzaken. Het is ook nuttig om alcohol en cafeïne te beperken, omdat deze stoffen de darmfunctie kunnen verstoren en de kans op constipatie kunnen vergroten.

Zorg goed voor jezelf

Voor patiënten die een anale manometrie ondergaan, is het belangrijk om goed voor je fysieke en mentale gezondheid te zorgen. Na de procedure kan er sprake zijn van tijdelijke ongemakken, zoals een gevoel van druk of mild ongemak in het gebied rondom de anus. Zorg ervoor dat je voldoende rust neemt en, indien nodig, pijnstillers gebruikt die je arts heeft aanbevolen.

Zorg er ook voor dat je je comfortabel voelt tijdens de procedure. Het kan helpen om met je arts te overleggen over het gebruik van een rustgevende techniek, zoals ontspanningsoefeningen of ademhalingsoefeningen, om eventuele angst of ongemak te verminderen. Als je merkt dat de symptomen verergeren of als er complicaties optreden, aarzel dan niet om je arts te raadplegen voor verdere begeleiding en opvolging.

Blijf goed gehydrateerd

Hydratatie speelt een belangrijke rol in het behoud van een gezonde spijsvertering, vooral wanneer je te maken hebt met een aandoening die gerelateerd is aan de darmfunctie, zoals bij anale manometrie. Het drinken van voldoende water helpt de ontlasting soepel te houden, wat de druk in de anus vermindert en ongemak tijdens de meting kan voorkomen. Dit is een eenvoudige maar belangrijke stap die je zelf kunt nemen om je situatie te verbeteren.

Je kunt ook overwegen om dranken te consumeren die de spijsvertering bevorderen, zoals kruidenthee (bijvoorbeeld kamille of pepermunt), die de buik kan kalmeren. Vermijd echter dranken die uitdroging bevorderen, zoals alcohol en cafeïne. Deze kunnen de spijsvertering verstoren en de kans op constipatie vergroten, wat het proces van anale manometrie kan bemoeilijken.

Maak gebruik van hulpmiddelen indien nodig

Als je merkt dat de symptomen, zoals ongemak of verstopping, je dagelijks leven beïnvloeden, kan het nuttig zijn om hulpmiddelen te gebruiken om je te ondersteunen. Dit kan het gebruik van een stoelgangversterker zijn, zoals vezelsupplementen of probiotica, die de darmflora kunnen verbeteren en je stoelgang vergemakkelijken. Overleg altijd met je arts over welke hulpmiddelen het beste voor je zijn.

In sommige gevallen kan het ook nuttig zijn om een bloedonderzoek te ondergaan om te controleren op onderliggende problemen, zoals een tekort aan bepaalde voedingsstoffen die de darmfunctie beïnvloeden. Door regelmatig medische controles te ondergaan, kan je arts je situatie beter monitoren en advies geven over de beste aanpak voor jouw specifieke behoeften.

Misvattingen rond anale manometrie

Anale manometrie is een diagnostische test die wordt gebruikt om de functie van de anus en de lagere darm te meten. Deze test helpt artsen bij het evalueren van aandoeningen die van invloed kunnen zijn op de darmbewegingen en de controle over de sluitspieren. Ondanks het belang van deze test, bestaan er verschillende misvattingen die patiënten kunnen verwarren of ontmoedigen om deze procedure te ondergaan.

Anale manometrie is altijd pijnlijk

Veel mensen denken dat anale manometrie een pijnlijke procedure is, maar dit is niet het geval. De test kan ongemakkelijk zijn, vooral omdat het via de anus wordt uitgevoerd, maar de meeste patiënten ervaren geen pijn. Het doel van de test is om de spanning van de spieren in de anus te meten, wat belangrijk is voor het begrijpen van darmproblemen.

Deze test is alleen nodig voor mensen met ernstige symptomen

Er heerst ook een misvatting dat anale manometrie alleen nodig is voor mensen met ernstige darmproblemen. In werkelijkheid kan de test nuttig zijn voor patiënten met mildere klachten zoals darmen die slecht functioneren, constipatie of incontinentie. De test biedt belangrijke informatie over de werking van de sluitspier en andere functies van de anus.

Anale manometrie is gevaarlijk voor mensen met een medische aandoening

Sommige mensen geloven dat anale manometrie gevaarlijk is, vooral voor diegenen met onderliggende medische aandoeningen. Hoewel bepaalde aandoeningen de procedure kunnen beïnvloeden, zoals een actieve infectie of abces, wordt anale manometrie over het algemeen als veilig beschouwd voor de meeste mensen. Het is belangrijk om vooraf met de arts te bespreken of er contra-indicaties zijn.

Je moet lang in de testkamer blijven

Er wordt vaak gedacht dat de test langdurig is, maar anale manometrie duurt meestal maar een paar minuten. De patiënt wordt gevraagd om in een comfortabele positie te liggen terwijl de test wordt uitgevoerd. Dit is een relatief snelle procedure die geen uitgebreide voorbereiding vereist, tenzij er andere medische tests worden gecombineerd.

Alleen oudere mensen hebben baat bij anale manometrie

Anale manometrie wordt vaak geassocieerd met oudere volwassenen, maar dit is niet waar. De test kan nuttig zijn voor patiënten van alle leeftijden, van jongvolwassenen tot ouderen, die problemen hebben met hun mentale gezondheid of darmbewegingen. Het kan ook worden gebruikt om aandoeningen bij kinderen te diagnosticeren, zoals obstipatie of fecale incontinentie.

Er is geen voorbereiding nodig voor de test

Een andere misvatting is dat er geen voorbereiding nodig is voor anale manometrie. Hoewel de test op zich eenvoudig is, kan het nodig zijn om vooraf het darmkanaal te reinigen. Dit kan betekenen dat de patiënt een bloedonderzoek moet ondergaan of bepaalde voorbereidingen moet treffen om een correcte meting te garanderen.

De test is altijd nauwkeurig

Hoewel anale manometrie een waardevol diagnostisch hulpmiddel is, is het niet altijd 100% nauwkeurig. Soms kunnen andere factoren zoals recente medicatie, medicatie of verstoringen in de darmfunctie de resultaten beïnvloeden. Het is belangrijk om de testresultaten in combinatie met andere onderzoeken te interpreteren om een volledig beeld van de gezondheid van de patiënt te krijgen.

Lees verder

• Proctoscopie: Inwendig kijkonderzoek van endeldarm en anus
• Sigmoïdoscopie: Onderzoek van laatste gedeelte dikke darm
• Colonoscopie: Tips om het onderzoek te vergemakkelijken