Buikpijn bij een kind: oorzaken pijnlijke buik bij een kind

Buikpijn kind, wat zijn de klachten en mogelijke oorzaken van buikpijn kind? Of je kind nu 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 jaar of ouder is, buikpijn is een klacht die vaak voorkomt bij kinderen van alle leeftijden. Ongeveer tien tot twintig procent van de kinderen op lagere schoolleeftijd heeft er regelmatig last van. Buikpijn gaat vaak gepaard met andere klachten, zoals misselijkheid, obstipatie (verstopping) of diarree. Meisjes hebben vaker last van buikpijn dan jongens. In dit artikel bespreken we de meest voorkomende oorzaken van buikpijn bij kinderen. Zowel chronische buikpijn als acute buikpijn.

Buikpijn bij kinderen

• Buikpijn kind: inleiding
• Acute buikpijn en chronische buikpijn
• Oorzaken van buikpijn bij kinderen
• Buikpijn door darmkrampjes
• Buikpijn kind door obstipatie
• Buikpijn door buikgriep
• Infectie elders in het lichaam
• Buikpijn kind door een blaasontsteking
• Buikpijn kind door wormen
• Voedselovergevoeligheid en buikpijnklachten
• Gastro-oesofageale reflux en chronische buikpijn
• Buikpijn kind door het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)
• Buikpijn kind door chronische darmontsteking
• Psychosomatische oorzaken
• Functionele buikpijn
• Blindedarmontsteking bij kinderen

Buikpijn kind: inleiding

Buikpijn bij kinderen kan diverse oorzaken hebben. Er wordt niet altijd een oorzaak gevonden. Het blijkt dat bij meer dan de helft van de kinderen met buikpijn na lichamelijk onderzoek er geen duidelijke afwijking aangetroffen wordt die de klachten afdoende verklaart. Het is dus niet altijd gemakkelijk te achterhalen waarom een kind buikpijn heeft.

Acute buikpijn en chronische buikpijn

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen acute buikpijn en chronische buikpijn. Dit onderscheid heeft te maken met de duur van de klachten. Bij buikpijn die korter dan 1 week duurt spreekt men van acute buikpijn en bij buikpijn die langer dan 1 week duurt van chronische buikpijn. De klachten van kinderen met buikpijn kunnen variëren:

• de buikpijn kan acuut optreden of geleidelijk ontstaan;
• de buikpijn kan continu aanwezig zijn of in aanvallen optreden;
• de buikpijn van variëren in ernst (mild of juist hevig) en duur (snel over of juist aanhoudend);
• er kan sprake zijn van een pijnaanval (met of zonder bewegingsdrang), waarbij de frequentie van aanvallen kan variëren;
• de plaats van de pijn kan variëren (rond de navel, in de onderbuik, links of juist recht, enz.);
• er kan sprake zijn van uitstralingspijn naar de rug of andere gebieden;
• er kan sprake zijn van vervoerspijn.

Oorzaken van buikpijn bij kinderen

Buikpijn bij kinderen kan allerlei oorzaken hebben. De belangrijkste oorzaken passeren hieronder de revue.

Buikpijn door darmkrampjes

Baby's kunnen veel last hebben van zogeheten 'darmkrampjes'. De darmen van de pasgeborene moeten wennen aan het nieuwe leven en daarom kan de spijsvertering gepaard gaan met darmkampjes. Dat is een volkomen normaal verschijnsel. Je kunt er vaak weinig aan te doen, behalve afwachten. In veel gevallen lost het probleem zich na enige tijd vanzelf op. Baby's die de borst krijgen kunnen darmkrampjes krijgen doordat de moeder iets heeft gegeten waar het nog niet goed tegen kan. Baby’s die de fles krijgen, kunnen allergisch zijn voor koemelk of een bestanddeel van de flesvoeding. Op het moment dat een baby overgaat op vaste voeding overgaan, moeten zijn darmen vaak nog wennen aan de nieuwe voeding. Dit kan gepaard gaan met darmkrampjes.

Buikpijn kind door obstipatie

Obstipatie of verstopping is één van de meest voorkomende redenen voor buikpijn bij kinderen (baby's kunnen er ook last van hebben). Verstopping wil zeggen dat het kind last heeft van harde en pijnlijke ontlasting die hij met moeite kan uitpoepen.

Buikpijn door buikgriep

Gastro-enteritis (maag-darmfinfectie), dat in de volksmond 'buikgriep' wordt genoemd, kan buikpijn veroorzaken. Buikgriep komt vaak binnen enkele uren opzetten en gaat vaak gepaard met (hevige) buikkrampen, buikpijn, misselijkheid, braken en diarree.

Infectie elders in het lichaam

Een infectie ergens anders in het lichaam kan buikpijn te veroorzaken. Kinderen hebben al snel buikpijn als er 'iets' met ze is. Een zere keel, longontsteking, een oorontsteking, of een verkoudheid kan soms gepaard gaan met buikpijn.

Buikpijn kind door een blaasontsteking

Een kind met blaasontsteking kan last hebben van pijn bij het plassen en vaak moet het ook telkens kleine beetjes plassen. Het komt ook voor dat een kind met een blaasontsteking alleen maar een vervelende, zeurderige buikpijn heeft.

Buikpijn kind door wormen

Buikpijn kan ook veroorzaakt worden door aarsmaden. Dit zijn kleine wormpjes die de darmen kunnen infecteren en 's nachts eitjes leggen rond de anus. Dit kan een intense jeuk aan en rond de anus en bilspleet veroorzaken. Een kind kan in dat geval klagen over 'jeuk aan de billen'. Het kind kan ook klagen over vage of lichte buikpijn en soms misselijkheid.

Voedselovergevoeligheid en buikpijnklachten

Voedselovergevoeligheid kan buikpijn veroorzaken. Voedselovergevoeligheid kan ontstaan door een allergie (zelden), door glutenovergevoeligheid (coeliakie) of een darmafwijking. Elke keer dat je kind het voedingsmiddel binnenkrijgt waarvoor het overgevoelig is, zal het dezelfde klachten krijgen. Bijvoorbeeld maag-darmklachten, huidafwijkingen en luchtwegproblemen.

Gastro-oesofageale reflux en chronische buikpijn

Gastro-oesofageale refluxziekte houdt in het terugvloeien van de zure maaginhoud in de slokdarm, waardoor klachten ontstaan zoals chronische invaliderende buikpijn.

Buikpijn kind door het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)

Bij PDS is de darmwand overgevoelig voor prikkels. Het reageert hierop met (buik)krampen en pijn. Deze klachten kunnen gepaard gaan met verstopping en/of diarree. Een wisselend ontlastingspatroon komt ook vaak voor. De keer heeft het kind last van harde ontlasting hard en de volgende keer juist weer van dunne ontlasting. Nadat het kind gepoept heeft of windjes heeft gelaten, verdwijnt vaak de buikpijn.

Buikpijn kind door chronische darmontsteking

Chronische darmontstekingsziekten, zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn, komen slechts zelden bij kinderen voor. Deze aandoeningen kunnen aanleiding geven tot klachten als aanhoudende diarree, buikpijn, vermoeidheid en soms bloed bij de ontlasting. Het kan op de langere duur leiden tot groeiachterstand en gewichtsverlies.

Psychosomatische oorzaken

Chronische buikpijn bij kinderen is meestal psychosomatisch van aard. Hierbij spelen psychische factoren als angst, spanning of depressie een rol. Typerend voor deze psychosomatische pijn is dat ze een periode aanwezig kan zijn en soms ook geruime tijd kan wegblijven. Het gaat meestal niet om hevige buikpijn. De pijn wordt vaak aangegeven rond de navel.

Functionele buikpijn

Dit betreft buikpijn waarbij de (huis)arts na onderzoek geen beschadiging, ziekte of afwijking als oorzaak van de buikpijn kan vinden. Het kan zijn dat de darmen van het kind gevoelig reageren op bijvoorbeeld voeding, bepaalde medicijnen of stress en spanning (zie ook 'psychosomatisch').

Blindedarmontsteking bij kinderen

De lengte en de ligging van de blinde darm kunnen variëren en daarom kunnen de pijnklachten bij een blindedarmontsteking middenin of rechtsboven in de buik voorkomen. De klachten van een blinde darmontsteking komen vaak in korte tijd opzetten en geeft meestal ernstige pijnklachten.Vaak begint de pijn bij de navel, waarna het later afzakt naar de rechter onderbuik. De eerste uren kan de pijn vrij vaag blijven. Het wordt langzaamaan erger. Het kind verliest zijn eetlust en voelt zich misselijk. Dit kan gevolgd worden door braken. Als je de buik aanraakt en loslaat, dan doet dat flink pijn, evenals hoesten en lachen. In feite geeft elke beweging pijnklachten.

Welke symptomen bij kinderen zijn alarmsymptomen waarbij je onverwijld de huisarts moet inschakelen?

Lees verder

• Buikpijn onderbuik: links/rechts, oorzaken bij man en vrouw
• Buikgriep: symptomen, oorzaak, behandeling en preventie
• Diarree, overgeven, buikkrampen, koorts en hoofdpijn
• Buikpijn en diarree, geen eetlust, overgeven, moe, hoofdpijn
• Buikpijn links of rechts en zeurende of stekende buikpijn