Terugkerende buikpijn bij kinderen

Ieder kind heeft wel eens buikpijn. De oorzaak is bijna altijd onschuldig, zoals iets verkeerds gegeten, een buikgriepje of spanning. Sommige kinderen hebben opvallend vaak buikpijn, en dan kan er iets anders aan de hand zijn. Hoor jij jouw kind veel klagen over pijn in de buik? Lees dan even dit artikel door over de oorzaken, symptomen en behandeling van terugkerende buikpijn.

Buikpijn bij kinderen

Buik- en maagpijn is een veel voorkomend probleem bij kinderen. We spreken over terugkerende buikpijn klachten (of recidiverende buikpijn) als een kind gedurende een periode van drie maanden drie of meer keren een buikpijnaanval heeft. Het kind heeft zo’n last van de buik dat zijn activiteiten erdoor worden verstoord. Het gaat dus om buikpijn die steeds terugkomt, met daartussen een periode waarin geen klachten zijn.

Tien tot dertig procent van de kinderen die op de basisschool zitten heeft wel eens last van buikpijn. Daarnaast zie je vaak misselijkheid, verstopping en diaree als klachten bij deze kinderen. Probleem is dat er niet meteen geweten kan worden hoe ernstig de klachten zijn.
Meestal is buikpijn onschuldig, maar er zijn ook aandoeningen aan de buik waarbij direct ingegrepen moet worden. Wees dus op je hoede als jouw kind veel terugkerende buikpijnen heeft, en daarbij last van de symptomen hieronder. Als je kind echt gestoord wordt in zijn functioneren of klaagt over hele hevige pijn, raadpleeg dan natuurlijk meteen de huisarts.

Symptomen

Er is geen goede lijst van symptomen te geven voor buikpijn bij kinderen, omdat de klachten sterk afhangen van de oorzaak van de buikpijn. Als de buikpijn een lichamelijke oorzaak heeft zijn er vaak ook andere klachten. Heel vaak zijn echter psychische oorzaken als spanning de oorzaak van de buikpijn. Dan zit de pijn meestal dichtbij de navel, en kan een kind ook misselijk zijn. Hoe verder de pijn van de navel af ligt, hoe groter de kans op een lichamelijke oorzaak.

De buikpijn kan dagelijks zijn, maar ook met grote tussenpozen. Het pijn kan een uur, enkele uren of zelfs dagen aanhouden. Een jonger kind weet vaak niet hoe hij zijn pijn moet omschrijven, en het kan dan lastig zijn om er achter te komen wat de oorzaak is. Pijn met een psychische oorzaak treedt meestal niet op ’s nachts of tijdens de slaap. Wel kunnen deze kinderen door de buikpijn moeilijk is slaap komen of vroeg weer wakker worden.

Wanneer naar de dokter?

Zoals hierboven staat is het soms lastig uit te vinden waardoor je kind buikpijn heeft. Je gevoel volgen is het belangrijkst; jij kent jouw kind het beste, en je moeder- of vaderinstinct komt wel naar boven als er echt wat aan de hand is. Zorg in ieder geval dat je bij de volgende verschijnselen een arts raadpleegt:

• Als de buikpijn op een andere plaatst zit dan rond de navel (bijvoorbeeld de lies of de balzak)
• Als de buikpijn rechts onderin zit en hevig is, er kan dan sprake zijn van een blinde darm ontsteking
• Als je kind al langer dan 24 uur aanhoudende buikpijn heeft
• Als de buikpijn samengaat met hevige misselijkheid en vaker braken
• Als de buikpijn samengaat met constante diarree of bloed in de ontlasting
• Als de buikpijn samengaat met veel plassen of pijn bij het plassen
• Als je kind apathisch, lusteloos of suf wordt
• Als je kind buikpijn heeft na een trauma
• Als de buik hard of opgezet is, en gevoelig bij aanraking
• Als de buikpijn samengaat met koorts, gewichtsverlies, gewrichtsklachten of huiduitslag
• Als de buikpijn samengaat met andere stoornissen of veel heviger is of langer duurt dan normaal

Lichamelijke oorzaken

Veel voorkomende lichamelijke oorzaken van buikpijn:

Obstipatie/verstopping: Dit is als de dikke darm stagneert en gaat verkrampen. Dit kan erg pijnlijk zijn voor kinderen, maar is niet ernstig zolang de klachten niet langer dan 24 uur duren. Kinderen voelen vaak pijnkrampen onderin de buik.

Gastritis: Dit is een irritatie aan de maagwand en wordt veroorzaakt door de bacterie helicobacter pylori. Bij gastritis zit de pijn boven de navel. Meestal is het kind ook misselijk en heeft een opgeblazen gevoel.

Wormen: Buikpijn en misselijkheid bij jonge kinderen kunnen ook ontstaan door een besmetting met zogenaamde aarsmaden. Dit zijn wormpjes die in het darmstelsel zitten en hebben bij sommige kinderen veel klachten tot gevolg, terwijl anderen er niets van merken. Besmetting gaat via de mond, door bijvoorbeeld in een zandbak te spelen die niet afgesloten is voor dieren.

Urineweginfecties: Buikpijn kan veroorzaakt worden door steeds terugkerende blaasontsteking en urinewegontsteking. Dit komt vaker voor bij meisjes dan bij jongens. Er zijn dan klachten als vaak plassen, pijn bij het plassen en soms bloed bij de urine.

Chronische darmaandoening: Wanneer er symptomen zijn zoals veel braken, diaree en bloed bij de ontlasting, kan het zijn dat er een chronische darmaandoening is. Dit kan bijvoorbeeld de ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa of Coeliakie (glutenintolerantie) zijn.

Lactose-intolerantie: Soms ontstaat buikpijn doordat een kind bepaalde producten niet kan verdragen. Het meest voorkomende is een intolerantie voor koemelk en melkproducten. De buikpijn ontstaat kort na gebruik van een melkproduct, en er kan ook diaree voorkomen.

Andere pijnen: Soms klaagt een kind over buikpijn terwijl hij eigenlijk oorpijn of keelpijn heeft. Dit komt vooral voor bij jonge kinderen tussen de 2 en 4 jaar. Dit komt doordat op die leeftijd de buik de oerplaats voor pijn voelen is.

Wat te doen bij buikpijn?

Je kan de volgende maatregelen nemen als je kind buikpijn heeft, en er verder geen redenen zijn om naar de huisarts te gaan. Dit is dus een thuisbehandeling.

• Laat je kind plat liggen en rusten tot het zich beter voelt
• Wanneer je kind misselijk is en moet braken, geef dan kleine slokjes water en vermijd vloeibaar voedsel

• Wanneer je kind last heeft van obstipatie (verstopping), stimuleer dan bezoek aan de wc, omdat dit de pijn verlicht. Natuurlijke laxeermiddelen zijn pruimen(sap), peer, abrikoos en perzik. Een warm bad kan helpen ontspannen
• Geef je kind liever geen pijnstillers als je niet weet waar de buikpijn vandaan komt. Ibuprofen kan bijvoorbeeld buikpijn verergeren

Hoe buikpijn voorkomen?

Er zijn veel dingen die je als ouder kan doen om buikpijn te voorkomen bij je kind:

• Kies voor gezonde voeding en voorkom dat je kind te veel eet of drinkt

• Zorg voor voldoende vezels in de voeding, dit voorkomt verstopping. Vezels zitten in fruit, rauwe groenten, volkorenproducten en brood

• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging, zodat de buik natuurlijk gemasseerd wordt
• Luister goed naar uw kind en neem hem serieus. De buikpijn is echt, ook al is de oorzaak niet lichamelijk

• Geef het kind een zo vast mogelijke dagindeling, zodat de kans op stress verminderd wordt. Het is ook belangrijk je kind te helpen omgaan met onvermijdelijke stressfactoren, zoals toetsen en wedstrijden
• Over het algemeen is het niet verstandig om je kind pijnstillers te geven bij terugkerende buikpijn zonder lichamelijke oorzaak
  

Blijven de klachten ontstaan, maar is een geen lichamelijke oorzaak, neem dan contact op met een kinderpsycholoog