Welke symptomen bij kinderen zijn alarmsymptomen?

Welke symptomen bij kinderen zijn alarmsymptomen waarbij je direct de huisarts moet inschakelen? Alarmsymptomen zijn verschijnselen die bij de arts een belletje laten rinkelen, omdat ze kunnen duiden op een ernstige onderliggende aandoening. Wanneer een kind één van de volgende alarmsymptomen vertoont, is het van belang direct contact op te nemen met de (dienstdoende) huisarts voor overleg: extreme gedragsveranderingen, acuut optredende hevige hoofdpijn, uitdrogingsverschijnselen, buikpijn die verergert of aanhoudt, bloed in de urine of ontlasting, pijn bij het plassen of vaker moeten plassen, koorts bij kinderen in bepaalde situaties en ademhalingsproblemen. Wanneer een kind één van de volgende symptomen vertoont, is het van belang direct een huisarts in te schakelen.

• Alarmsymptomen: extreme gedragsveranderingen
• Uitdrogingsverschijnselen
• Plotselinge, hevige hoofdpijn
• Buikpijn die verergert of aanhoudt
• Bloed in de urine of ontlasting
• Pijn bij het plassen of vaker moeten plassen
• Urineweginfectie
• Koorts bij kinderen in bepaalde situaties
• Ademhalingsproblemen

Alarmsymptomen: extreme gedragsveranderingen

Sufheid en het zich niet bewust zijn van de omgeving of bekende mensen. Schakel een huisarts in als het kind suf is en niet meer goed reageert op de omgeving, het kind zwak is, kreunend huilt, niet goed te troosten is, niet meer goed uit zijn woorden komt en extreme lusteloosheid (lethargie) vertoont. Een kind dat moe of ziek is, maar zich wel bewust is van wat er gaande is om hem heen, is een goed teken.

Uitdrogingsverschijnselen

Risicogroepen voor uitdroging zijn baby's, kinderen en ouderen. Mogelijke oorzaken van uitdroging zijn onder meer ernstig vochtverlies door bijvoorbeeld overmatig plassen en/of zweten, aanhoudend braken en aanhoudende diarree en koorts. Vooral kinderen onder de 2 jaar kunnen erg snel uitdrogen. Uitdrogingsverschijnselen zijn:

• met een vinger een huidplooi optillen waarna deze even blijft staan;
• sufheid en lusteloosheid;
• droge, plakkerige mond;
• diepliggende ogen;
• klagen over dorst;
• afnemende urineproductie (donkere urine, steeds minder vaak hoeven plassen).

Plotselinge, hevige hoofdpijn

Acute hoofdpijn komt meestal door een infectie aan de bovenste luchtwegen, vooral in de bijholten. Een kind kan daar flink ziek van zijn, wat gepaard kan gaan met verkoudheid, koorts, pijn in voorhoofd of wangstreek. Bukken verergert de pijn van het kind. Kinderen met hersenvliesontsteking hebben acute hoofdpijn, hetgeen gepaard gaat met ernstig ziek zijn met braken, sufheid en nekstijfheid. Schakel in dat geval direct medische hulp in.

Buikpijn die verergert of aanhoudt

Elk kind heeft wel eens last van buikpijn. Vaak is de oorzaak niet zo ernstig en verdwijnt de pijn binnen enkele uren. Soms is buikpijn een symptoom van een ernstige kwaal die medisch onderzoek behoeft. Bel direct de huisarts als het kind ernstige buikpijn heeft met één van de volgende symptomen:

• braken;
• pijn in balzak of lies (mogelijk een teelbaltorsie of beklemde liesbreuk);
• bloed in de ontlasting;
• langer dan drie dagen koorts of als het kind jonger is dan 2 maanden en langer dan één dag een temperatuur van 38 graden Celsius of hoger heeft.

Bloed in de urine of ontlasting

Bloed in de urine is zeer ongewoon bij kinderen en kan een teken zijn van een infectie of een nierprobleem. Wanneer een kind last heeft van obstipatie, kan de harde ontlasting zijn anus wat beschadigen waardoor er bloed met de ontlasting kan meekomen. In dat geval ligt het bloed op de ontlasting. Bij verstopping is dit normaal. Bloed in de ontlasting kan ook wijzen op een ingewandsinfectie of voedselvergiftiging. Dit gaat vaak gepaard met buikpijn en andere klachten zoals diarree.

Pijn bij het plassen of vaker moeten plassen

Raadpleeg de huisarts als het kind:

• frequent moet plassen; of
• pijn heeft tijdens het plassen.

Urineweginfectie

Deze symptomen kunnen wijzen op een urineweginfectie. Des te jonger het kind, des te minder duidelijk zijn de symptomen van een urineweginfectie. Kleinere kinderen zijn vaak wat huilerig en hangerig en kunnen koorts hebben. Ook kan de urine stinken. Andere klachten kunnen zijn: prikkelbaarheid, buikpijn, niet willen eten, (neiging tot) braken, diarree of afwijkend plasgedrag. Oudere kinderen met een urineweginfectie moeten meestal frequent en het plassen kan pijn doen. Ook kan de urine er troebel uitzien en stinken.

Koorts bij kinderen in bepaalde situaties

Neem in de volgende gevallen direct contact op met de huisarts:

• als het kind koorts heeft en jonger is dan drie maanden of ouder is dan drie maanden en de koorts langer dan drie dagen aanhoudt;
• als het kind suf is of niet gemakkelijk wakker te krijgen (niet aanspreekbaar is);
• kreunt, jengelt, huilt en ontroostbaar is;
  Huisarts onderzoekt kind / Bron: Istock.com/michaeljung
• als het kind tijdens de koorts grof-vlekkerige rode huiduitslag krijgt of een afwijkende blauwe, bleke of grauwe huidskleur vertoont;
• als het kind benauwd is of een abnormaal snelle ademhaling heeft;
• als het kind in snel tempo steeds zieker wordt, zeker wanneer dit gepaard gaat met braken of diarree;
• als het kind veel minder drinkt dan normaal (gevaar van uitdroging);
• als het kind een koortsstuip krijgt;
• als het kind ernstige hoofdpijn heeft en pijn bij fel licht;
• als het kind verminderde weerstand heeft of extra vatbaar is;
• als het kind na een aantal koortsvrije dagen opnieuw hoge koorts krijgt;
• als het kind andere verschijnselen vertoont waar men zich zorgen over maakt.

Ademhalingsproblemen

Neem direct contact op met de huisarts als de ademhaling van het kind heel erg snel is of de problemen gepaard gaan met één of meer van de volgende symptomen:

• blauwachtige lippen of tong;
• sufheid of verwardheid;
• niet kunnen slikken, eten en geluid maken.

Lees verder

• Kinderziekten met vlekjes op de huid, blaasjes, huiduitslag
• Zesde ziekte: symptomen & besmettelijk kind en volwassenen
• Buikpijn bij een kind: oorzaken pijnlijke buik bij een kind
• Buikpijn onderbuik: links/rechts, oorzaken bij man en vrouw
• Bronchiolitis: oorzaken, symptomen, verloop en behandeling