Buikpijn rond de navel: oorzaken pijn in de buik rond navel
Er zijn veel mogelijke oorzaken van buikpijn rond de navel. Sommige oorzaken houden verband met ernstige aandoeningen, terwijl andere relatief onschuldig zijn. Soms kan buikpijn rond de navel uitstralen naar andere delen van het lichaam, waaronder het bekken, de benen en de borst. Veelvoorkomende oorzaken zijn dyspepsie, obstipatie en zwangerschap. Buikpijn rond de navel wordt vaak geassocieerd met blindedarmontsteking, waarbij je vaak last hebt van een vage pijn in het midden van de buik en dan vaak ter hoogte van de navel. De blinde darm of appendix is een klein wormvormig aanhangsel van de dunne darm. De behandeling van pijn rond de navel hangt af van de onderliggende oorzaak.
Buikpijn rond de navel: wat probeert je buik je te vertellen?
Buikpijn rondom je navel kan een ware spelbreker zijn. Soms voel je slechts een licht zeurend gevoel, en op andere momenten straalt de pijn uit naar je bekken, benen of zelfs je borst. Maar wat betekent het eigenlijk? De oorzaken variëren van onschuldige kwaaltjes zoals obstipatie of een opgeblazen gevoel, tot serieuze zaken zoals een blindedarmontsteking – die beruchte pijn die vaak rondom de navel begint en dan steeds heftiger wordt.

Buikpijn rond de navel /
Bron: Istock.com/Stefano LunardiDe navel is als het middelpunt van je buik, waar verschillende lichaamsprocessen samenkomen. Heb je last van dyspepsie, is je spijsvertering van slag, of ben je misschien zwanger? Of is er meer aan de hand? Het is een plek die aandacht verdient, vooral omdat je lichaam je met subtiele of juist duidelijke signalen probeert te waarschuwen. Van een simpele buikpijn tot een klacht die vraagt om medische hulp – het is altijd verstandig om te luisteren naar wat je navel je te vertellen heeft. Raadpleeg je huisarts als de pijn aanhoudt, want je navelpijn is een signaal dat je niet mag negeren!
Oorzaken van buikpijn rond de navel
Waaier aan oorzaken
Zwangerschap kan ertoe leiden dat vrouwen buikpijn rond de navel ervaren. Ook kan buikpijn rond de navel komen door een tijdelijk probleem zoals
obstipatie, en soms is er sprake van een onderliggende aandoening zoals blindedarmontsteking of een blaasontsteking, wat vaak voorkomt bij meisjes en vrouwen. Iedereen die een buikoperatie heeft ondergaan, kan
buikpijn ervaren ter hoogte van de navel.
Wat te doen?
En omdat de oorzaken zo verschillend kunnen zijn, variëren de behandelingen ook sterk. Afhankelijk van de onderliggende aandoening, kan de huisarts medicatie voorschrijven en leefstijladviezen geven of je doorverwijzen naar een specialist in het ziekenhuis.
Ziekte van Crohn
De
ziekte van Crohn kan pijn veroorzaken achter de navel, die aanvoelt als een doffe pijn tot een scherpe, krampende pijn die meestal 20 tot 30 minuten na het eten optreedt. De ziekte van Crohn is een inflammatoire darmaandoening, waarbij je last krijgt van een ontsteking van je spijsverteringskanaal, wat kan leiden tot buikpijn, ernstige
diarree,
vermoeidheid, gewichtsverlies en soms ernstige voedingstekorten.
Dyspepsie
Dyspepsie wordt meestal boven de navel gevoeld. Het voedsel dat je eet, kan echter overal in je buik ongemak en pijn veroorzaken, evenals een vol of misselijk gevoel dat een paar uur aanhoudt. Boosdoeners zijn vet voedsel, gefrituurd voedsel en pittig voedsel. Alles wat vet bevat, duurt langer om te verteren, dus het zit langer in de maag. Dyspepsie kun je voorkomen door dit soort voedsel over te slaan, langzaam te eten, door je eten goed te kauwen en om niet direct na het eten te gaan sporten.

Overgewicht is een risicofactor voor een navelbreuk /
Bron: Istock.com/VladimirFLoydNavelbreuk
Een
navelbreuk komt vooral voor bij baby's, maar volwassenen kunnen er ook last van krijgen, met name bij
overgewicht, het veelvuldig tillen van zware voorwerpen of bij een
aanhoudende hoest. Vrouwen die meerdere zwangerschappen hebben gehad, hebben een hoger risico op het ontwikkelen van een navelbreuk.
Blindedarmontsteking (appendicitis)
De blinde darm of appendix is een klein orgaan gelegen waar de dikke en dunne darm in elkaar overgaan. Het eerste symptoom van een
blindedarmontsteking is vaak pijn rond de navel. Blindedarmontsteking begint vaak als ernstige pijn in het midden van de buik. Binnen enkele uren verplaatst de pijn zich naar de rechter onderbuik. Een blindedarmontsteking komt het meest voor bij mensen in de leeftijd tussen 15 en 30 jaar. En het vereist onmiddellijke medische aandacht. Als je appendix scheurt, wat kan optreden binnen 48 tot 72 uur na het begin van de symptomen, kan er een
buikvliesontsteking ontstaat en krijg je ondraaglijke buikpijn en hoge
koorts.

Vorming van galstenen /
Bron: Arteminda/Shutterstock.comGalstenen
Galstenen komen voor wanneer kleine, harde afzettingen die voornamelijk opgebouwd zijn uit
cholesterol, zich opstapelen in de
galblaas, het orgaan dat spijsverteringssap opslaat dat bekendstaat als gal. Je kunt slechts één galsteen ontwikkelen, of je kunt er meerdere van ontwikkelen, en ze kunnen variëren in grootte van een papaverzaadje tot een golfbal. Ongeveer 10 tot 15 procent van de Nederlanders krijgt vroeg of laar galstenen, en 90 procent weet niet dat ze ze hebben, omdat ze zelden tot klachten en complicaties leiden.
Voedselvergiftiging
Pijn bij de navel kan het gevolg van een
voedselvergiftiging, een ziekte die wordt veroorzaakt door het eten van besmet voedsel. Het staat ook bekend als gastro-enteritis. De meeste gevallen van voedselvergiftiging worden veroorzaakt door infectie met bacteriën, virussen of parasieten, of hun toxines (gifstoffen). De symptomen van een voedselvergiftiging steken meestal binnen enkele uren na het eten van besmet voedsel de kop op en bestaan meestal uit
misselijkheid,
braken of diarree. Voedselvergiftiging is meestal zelflimiterend. Meestal verloopt voedselvergiftiging mild en verdwijnt het zonder behandeling. Maar sommige mensen moeten naar het ziekenhuis voor behandeling. De meest ernstige complicatie van voedselvergiftiging is
uitdroging, vooral voor kwetsbare mensen zoals zeer jonge kinderen, (chronisch) zieken en ouderen.

Maagzweer /
Bron: Alila Medical Media/Shutterstock.comMaagzweer
Een andere beruchte en onaangename boosdoener van buikpijn rond de navel is een
maagzweer. Een maagzweer is een bloedende wond in de maag of in het begin van de twaalfvingerige darm die het gevolg kan zijn van verschillende processen die plaatsvinden in het lichaam. De meest voorkomende oorzaken van maagzweren zijn infectie met de bacterie
Helicobacter pylori (H. pylori) en langdurig gebruik van aspirine en niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), zoals ibuprofen. Stress en pittig voedsel veroorzaken geen maagzweren. Ze kunnen de symptomen wel verergeren.
Blaasontsteking
Blaasontsteking of cystitis is een veel voorkomende
urineweginfectie. Veel voorkomende symptomen zijn:
Buikpijn rond navel door de alvleesklier
Zodra je problemen hebt met je
alvleesklier, kun je verschillende symptomen ervaren, zoals misselijkheid en
hoofdpijn, evenals buikpijn rond je navel. Acute
alvleesklierontsteking kan onder meer de volgende symptomen geven:
- pijn in de bovenbuik, maar soms ook pijn rond de navel
- buikpijn die naar je rug straalt
- buikpijn die erger voelt na het eten
- koorts
- snelle pols
- misselijkheid
- braken
- gevoeligheid bij het aanraken van de buik

Buikpijn rond de navel tijdens de zwangerschap /
Bron: Zerocool, PixabayZwangerschap
Tijdens de zwangerschap kun je last krijgen van buikpijn rond de navel. Vaak komt dit door de druk van de baarmoeder, die vooral intensief is in het tweede en derde trimester, als gevolg van het groter wordende kindje. Ook kan er sprake zijn van een navelbreuk (zie boven).
Alarmsymptomen
Bepaalde symptomen samen met pijn in de navel kan wijzen op een medisch noodgeval, waaronder:
Onderzoek en diagnose
Buikpijn rond de navel kan mysterieus en verwarrend zijn, maar gelukkig zijn er manieren om te achterhalen wat er precies aan de hand is. Je arts onderzoekt stap voor stap waar die pijn vandaan komt en wat de oorzaak kan zijn.
Het gesprek: wanneer begon de pijn?
Alles begint met een goed gesprek. Je arts zal vragen stellen over je klachten: wanneer begon de pijn, is het een stekende of zeurende pijn, en straalt het uit naar andere delen van je lichaam? Misschien heb je nog andere symptomen zoals misselijkheid, diarree, koorts of veranderingen in je eetlust. Dit gesprek helpt om de eerste aanwijzingen te vinden – van iets onschuldigs zoals obstipatie tot een ernstiger probleem zoals een blindedarmontsteking.
Lichamelijk onderzoek: even voelen en drukken
Na het gesprek zal de arts een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Door voorzichtig op je buik te drukken, kan hij of zij voelen waar de pijn het meest geconcentreerd is. Bij blindedarmontsteking is de pijn vaak eerst rond de navel te voelen, maar deze verschuift naar de rechteronderkant van je buik. De arts let op of je buik gevoelig of gespannen aanvoelt, en of er andere tekenen zijn van ontsteking, zoals zwelling of roodheid.
Bloed- en ontlastingsonderzoek: wat zeggen je waarden?
Om een duidelijker beeld te krijgen van wat er aan de hand is, kan je arts bloedonderzoek aanvragen. Dit helpt om te zien of er sprake is van een infectie of ontsteking in je lichaam. Verhoogde witte bloedcellen kunnen bijvoorbeeld wijzen op een ontsteking zoals bij een blindedarmontsteking of een infectie in je darmen. Soms kan er ook ontlastingsonderzoek worden gedaan om te kijken of er parasieten of andere afwijkingen aanwezig zijn.
Beeldvorming: een kijkje van binnen
Als de oorzaak van de pijn nog steeds niet duidelijk is, kan je arts verder kijken met beeldvormend onderzoek zoals een echografie of een CT-scan. Dit helpt om te zien of er iets mis is met je organen, zoals een ontsteking in de darmen, galstenen of een andere obstructie. Bij zwangere vrouwen kan een echo ook helpen om te controleren of alles goed verloopt met de zwangerschap en of de pijn misschien door die verandering komt.
De diagnose: wat veroorzaakt de pijn?
Na al het onderzoek kan je arts de puzzelstukjes bij elkaar leggen en een diagnose stellen. Is het iets simpels zoals dyspepsie of obstipatie? Of wijst alles toch op een ernstigere aandoening zoals een ontsteking, een blaasprobleem of zelfs een vorm van buikgriep? De juiste diagnose zorgt ervoor dat je snel de behandeling krijgt die je nodig hebt en weer pijnvrij verder kunt gaan.
Behandeling van pijn rond de navel
Behandeling van buikpijn rond de navel hangt af van de oorzaak:
- Ziekte van Crohn: de behandeling bestaat uit medicijnen en soms een operatie.
- Navelbreuk: een niet al te ernstige breuk kan worden behandeld met pijnstillers en een navelbreukband.
- Blindedarmontsteking: vaak zal de blindedarm onmiddellijk operatief verwijderd worden,
- Galstenen: als er een galsteen klem zit, kan een galblaasoperatie aangewezen zijn.
- Voedselvergiftiging: vaak volstaat zelfzorg, zoals voldoende drinken om uitdroging te voorkomen.
- Maagzweer: een infectie met de Helicobacter pylori bacterie wordt behandeld met twee verschillende antibiotica en een maagzuurremmer en als deze lastpak niet aanwezig is, worden alleen maagzuurremmers voorgeschreven.
- Blaasontsteking: vaak volstaan zelfzorgmaatregelen, maar soms is een antibioticum nodig.
- Acute alvleesklierontsteking: de behandeling wordt bepaald door de onderliggende oorzaak.
Praktische tips en zelfzorg bij buikpijn rond je navel
Buikpijn rond de navel: het kan je compleet uit je ritme halen. Of je nu ineens krom staat van de pijn of het meer een zeurende last is, het is altijd vervelend. Gelukkig kun je zelf heel wat doen om die ongemakken te verlichten. Geen zweverige tips of ingewikkelde handelingen, maar gewoon praktische maatregelen die je direct kunt toepassen. Soms zit de oplossing namelijk al in de kleine dingen die je zelf kunt veranderen.
De focus ligt hier op
zelfzorg. Het draait om goed voor jezelf zorgen en signalen van je lichaam serieus nemen. Je hoeft geen medische expert te zijn om te weten wanneer iets niet pluis is. Het belangrijkste is dat je luistert naar je lijf en niet zomaar denkt: "Ach, dat waait wel over." Zeker als buikpijn langer aanhoudt, kan het slim zijn om actie te ondernemen.
Simpelweg een paar dingen in je dagelijkse routine aanpassen, kan al veel verschil maken. Denk aan wat je eet, hoe je beweegt en zelfs hoe je omgaat met rustmomenten. Dit zijn geen grote veranderingen, maar slimme ingrepen die je buik letterlijk en figuurlijk rust geven. Waarom moeilijk doen als het ook makkelijk kan, toch?
Maar eerlijk is eerlijk: niet alles kun je zelf oplossen. Als die buikpijn niet weggaat, erger wordt of gepaard gaat met andere symptomen zoals koorts, bloed in je ontlasting of misselijkheid, trek dan op tijd aan de bel bij je huisarts. Soms is er meer nodig dan zelfzorg, en daar hoef je je echt niet schuldig over te voelen. Uiteindelijk gaat het erom dat jij je beter voelt, op welke manier dan ook!
Drink kleine slokjes water
Dorstig, maar je maag voelt als een strakke knoop? Kleine slokjes water kunnen wonderen doen. Dat leerde Sarah, moeder van twee, de harde manier. Tijdens een vakantie in Spanje kreeg ze plots buikpijn rond haar navel na een avondje tapas. Grote glazen koud water leken logisch, maar haar buik werd alleen maar onrustiger. De volgende dag adviseerde een lokale arts om langzaam kleine slokjes te nemen. Dat gaf haar maag rust én hield haar gehydrateerd. Het klinkt simpel, maar vaak vergeten we hoe belangrijk hydratatie is. Met de nadruk op kleine slokjes, want te veel ineens kan je buik juist van streek maken. Onthoud: hydratatie is de basis van
beweging én herstel.

Vermijd pittig voedsel bij pijn rond de navel /
Bron: Holbox/Shutterstock.comVermijd vet, pittig of zwaar voedsel
We kennen allemaal die heerlijke, pittige curry waar je eigenlijk te veel van eet. Maar als je buik al gevoelig is, kunnen vet en pittige kruiden de boel alleen maar verder irriteren. Neem het verhaal van Mark, een 35-jarige foodie die nooit een uitdaging uit de weg gaat. Hij dacht dat zijn buikpijn wel zou zakken met wat comfort food. Spoiler: het werd alleen maar erger. Zijn maag kon de rijke smaken niet aan en hij moest een paar dagen bijkomen. Vet eten blijft langer in je maag, pittig eten kan irriteren, en samen zijn ze de perfecte storm. Kies daarom voor mildere opties – je buik zal je dankbaar zijn.
Eet lichte, makkelijk verteerbare maaltijden
Buikpijn en een grote hamburger? Geen match. Kies in plaats daarvan voor iets lichts, zoals rijst of een sneetje toast. Neem Anna als voorbeeld, een jonge professional met een drukke baan. Na een stressvolle werkweek belandde ze met buikpijn op de bank. Een bord pasta carbonara maakte het alleen maar erger. Toen ze overschakelde op simpele crackers en een beetje bouillon, voelde ze zich binnen een dag stukken beter. Waarom? Lichte voeding legt minder druk op je spijsverteringsstelsel en geeft je buik de tijd om op adem te komen. Denk hierbij aan rijst, banaan of zelfs wat
vezels in de vorm van een zachte havermoutpap.

Warme kruik kan helpen /
Bron: Absolutimages/shutterstockGebruik een warmtekruik
Een warmtekruik kan je buik als een warme knuffel omarmen. Neem bijvoorbeeld Lisa, die na een dag vol vergaderingen met stekende buikpijn thuiskwam. Haar oma gaf haar een oude, maar gouden tip: "Pak een warmtekruik, meisje, en ga even liggen." Binnen tien minuten voelde Lisa de spanning letterlijk wegsmelten. Warmte ontspant je spieren, stimuleert de bloedsomloop en kan zelfs krampen verminderen. Geen kruik in huis? Een fles heet water gewikkeld in een handdoek doet ook wonderen. Of, als je het net zo luxe wilt aanpakken als Lisa, investeer in een elektrische warmtedeken. Het is een kleine moeite, maar het effect is groot!
Zorg voor voldoende rust
Stress en buikpijn? Ze lijken hand in hand te gaan. Dat ondervond Julia, die midden in een verhuizing zat. Ze kreeg last van zeurende buikpijn rond haar navel en negeerde het, want er moest zoveel gebeuren. Tot ze een middag verplicht op de bank moest doorbrengen. Rust gaf haar lichaam de kans om zichzelf te herstellen. Je hoeft niet meteen een hele dag in bed te liggen (hoewel dat soms ook fijn is), maar even je lichaam en geest een pauze gunnen kan al veel doen. Een halfuurtje ontspannen op de bank of een rustige wandeling kan je maag en darmen net dat beetje rust geven wat ze nodig hebben. En ja, rust telt ook als
zelfzorg.

Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend /
Bron: Martin SulmanNeem eventueel een paracetamol
We snappen het: niemand grijpt graag meteen naar een pilletje. Maar soms kan een simpele
paracetamol echt de redding zijn. Kijk naar Bas, een 28-jarige vader met een druk gezinsleven. Zijn buikpijn kwam steeds op het verkeerde moment: tijdens het koken, in de speeltuin of vlak voor bedtijd. Hij wilde niet meteen de huisarts bellen, maar iets tegen de pijn proberen. Met één paracetamol en een uurtje rust voelde hij zich weer fit genoeg om zijn kinderen naar bed te brengen. Paracetamol werkt pijnstillend én koortsverlagend, zonder je maag te irriteren. Een goede eerste stap, maar blijf alert: als de pijn aanhoudt, moet je echt verder kijken.
Houd bij wat je hebt gegeten
"Ik at toch gewoon hetzelfde als altijd?" Die gedachte had Tim, een 34-jarige kantoormedewerker, toen hij buikpijn kreeg na een lunch op werk. Maar toen hij z'n maaltijden begon bij te houden, ontdekte hij een patroon: iedere keer dat hij pittige saus gebruikte, werd zijn buik onrustig. Door een eetdagboek bij te houden, kun je triggers opsporen die je normaal over het hoofd zou zien. Misschien zijn het zuivelproducten, bewerkt voedsel of zelfs iets gezonds zoals
sinaasappel. Zo leer je niet alleen je buikpijn beter begrijpen, maar ook hoe je het in de toekomst kunt vermijden.
Zorg voor regelmatige toiletbezoeken
Laten we eerlijk zijn: obstipatie is geen sexy onderwerp, maar het kan je buik flink dwarszitten. Neem Eva, een yogaliefhebber die zich altijd fit voelde, behalve op dagen dat ze "vergeten" was naar het toilet te gaan. Regelmaat is het toverwoord, en dat begint bij een goed ontbijt met veel
vezels zoals havermout of volkorenbrood. Combineer dat met voldoende water en een vaste toiletroutine. Eva ontdekte dat zelfs vijf minuten eerder opstaan haar darmen al hielp. Want ja, je buik houdt van structuur, en dat geldt zeker voor je toiletgewoonten. Geef je lichaam de tijd en ruimte die het nodig heeft.
Let op signalen zoals koorts of bloed in de ontlasting
Koorts en bloed zijn geen dingen om te negeren. Kijk naar Rick, een enthousiaste hardloper van 29, die een keer door bleef trainen met buikpijn. Hij voelde zich lichtjes koortsig, maar dacht: "Ach, gewoon een griepje." Totdat hij bloed opmerkte na een toiletbezoek. Dat was het moment waarop hij de huisarts belde. Het bleek een ontsteking te zijn die zonder hulp veel erger had kunnen worden. Het moraal van het verhaal? Let op de signalen die je lichaam geeft. Koorts wijst vaak op een infectie, en bloed in de ontlasting kan variëren van een klein scheurtje tot iets ernstigers. Neem het serieus en raadpleeg direct je huisarts bij zulke alarmsignalen.

Laat koolzuurhoudende dranken links liggen /
Bron: Leemonton/Shutterstock.comVermijd koolzuurhoudende dranken
Snel wat fris drinken als je buikpijn hebt? Geen goed idee! Neem Naomi, die altijd van een glas cola hield bij het eten. Maar toen ze een opgeblazen gevoel kreeg en buikpijn rond haar navel, ontdekte ze dat die bubbels haar buik alleen maar meer belastten. Koolzuur kan je maag irriteren en gasvorming versterken, iets wat je juist wilt vermijden. Kies liever voor plat water of kruidenthee, zoals
paardenbloemthee. Het klinkt misschien simpel, maar het verschil is enorm. Je buik voelt rustiger en je voorkomt dat opgehoopte lucht het alleen maar erger maakt.
Controleer of kleding niet te strak zit rond je buik
Misschien lijkt het een detail, maar strakke kleding kan een groot verschil maken bij buikklachten. Lara, een modebewuste twintiger, droeg altijd high-waisted broeken die haar figuur accentueerden. Toen ze last kreeg van aanhoudende buikpijn, ontdekte ze dat het strakke elastiek druk op haar buik uitoefende. Ze stapte over op loszittende jurken en broeken met een zachte tailleband, en haar klachten verminderden binnen een paar dagen. Strakke kleding kan je buikspieren onnodig belasten en de doorbloeding verminderen, wat het herstel belemmert. Soms is comfort echt belangrijker dan stijl – je buik zal je dankbaar zijn.

Tijdig huisarts raadplegen /
Bron: Michaeljung/Shutterstock.com Raadpleeg tijdig je huisarts bij aanhoudende klachten
Last but not least: weet wanneer je hulp moet inschakelen. Annemarie, een drukke moeder van drie, had al weken buikpijn, maar bleef het uitstellen om naar de huisarts te gaan. "Het zal wel overgaan," dacht ze. Toen de pijn bleef aanhouden en ze zich steeds vermoeider voelde, maakte ze eindelijk een afspraak. De huisarts ontdekte dat ze een lichte darmontsteking had, die eenvoudig te behandelen was. Door eerder hulp te zoeken, had ze zichzelf veel ongemak kunnen besparen. Aanhoudende pijn is je lichaam dat zegt: "Er is iets niet goed." Neem dat serieus en wacht niet te lang. Een simpele check-up kan het verschil maken tussen een snelle oplossing of een probleem dat erger wordt.
Prognose
De vooruitzichten voor buikpijn rond de navel hangen sterk af van de onderliggende oorzaak. Gelukkig is de prognose voor de meeste oorzaken positief, vooral als je snel ingrijpt en de juiste behandeling krijgt. Veelvoorkomende klachten zoals obstipatie, opgeblazen gevoel of spijsverteringsproblemen zoals dyspepsie zijn meestal tijdelijk en verdwijnen vaak binnen enkele dagen met de juiste zorg, zoals een aangepast dieet en voldoende rust.
Bij meer serieuze oorzaken, zoals een blindedarmontsteking, kan een operatie noodzakelijk zijn, maar de prognose is ook hier meestal goed. Na een appendectomie (verwijdering van de blindedarm) is het herstel snel en kun je binnen een paar weken weer volledig herstellen en je dagelijkse activiteiten hervatten.
Als de pijn rond de navel te maken heeft met hormonale schommelingen, zoals tijdens de zwangerschap, kunnen de klachten op natuurlijke wijze verdwijnen naarmate je lichaam zich aanpast aan de veranderingen. In de meeste gevallen is de pijn van voorbijgaande aard en hoef je je geen zorgen te maken over blijvende gevolgen.
Bij ernstige onderliggende aandoeningen zoals inflammatoire darmaandoeningen of andere chronische ziekten kan de prognose variëren. Met de juiste behandeling en zorg kun je echter vaak de symptomen goed beheersen en een gezonde, actieve levensstijl behouden.
Lees verder