Posthitis: Voorhuidontsteking van penis met roodheid en pijn

De voorhuid is een dunne huidlaag die het hoofd van de penis bedekt. Posthitis is de medische term voor een ontsteking van de voorhuid van de penis. Soms veroorzaken schimmels of bacteriën deze aandoening, maar ook andere oorzaken zijn bekend zoals irriterende stoffen uit de omgeving. Een zwelling en roodheid van de huid zijn enkele tekenen van de voorhuidontsteking. De arts identificeert de onderliggende oorzaak en stemt zijn behandeling hierop af. Zo moet de patiënt bijvoorbeeld medicatie gebruiken, of irriterende stoffen vermijden. Meestal is deze aandoening niet ernstig, maar af en toe komen complicaties wel tot stand. Een goede hygiëne en ook een besnijdenis voorkomt de ontstoken voorhuid.

• Oorzaken van ontsteking van voorhuid
• Infectieus
• Niet-infectieus
• Risicofactoren
• Symptomen: Pijn, zwelling en roodheid van penis
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van posthitis
• Goede hygiëne
• Infectieus
• Niet-infectieus
• Complicaties van ontstoken voorhuid
• Preventie van voorhuidontsteking
• Goede hygiëne
• Besnijdenis

Oorzaken van ontsteking van voorhuid

Infectieus

Posthitis is soms het resultaat van een infectie door bacteriën of schimmels. Veel voorkomende veroorzakende organismen zijn candida, chlamydia en gonorroe.

Niet-infectieus

Soms is de voorhuidontsteking ook het gevolg van niet-infectieuze oorzaken. Een slechte hygiëne leidt mogelijk tot de ontsteking en zwelling van de voorhuid. Ook allergieën staan bekend als mogelijke oorzaak van de voorhuidontsteking. De man reageert dan allergisch op een hygiëneproduct of latex condooms. Voorts leiden enkele huidaandoeningen zoals eczeem, psoriasis en contactdermatitis tot posthitis.

Risicofactoren

Een veel voorkomende risicofactor is diabetes mellitus (suikerziekte).

Symptomen: Pijn, zwelling en roodheid van penis

Bij posthitis veroorzaakt de ontsteking van de voorhuid ongemak, gevoeligheid of pijn. Een man ervaart hierdoor een zwelling, roodheid en/of jeuk van de huid. Mogelijk gaat dit eveneens gepaard met een stinkende afscheiding, pijn tijdens het plassen en pijn tijdens de ejaculatie (zaadlozing).

Diagnose en onderzoeken

De arts moet de oorzaak goed vaststellen voordat hij een behandeling inzet. Hij bevraagt de patiënt over het mogelijk gebruik van irriterende stoffen. Een lichamelijk onderzoek is daarna nodig. Hij bepaalt dan of sprake is van posthitis, maar ook balanoposthitis of een andere vorm van een penisontsteking treden soms op en hebben vergelijkbare symptomen. Af en toe is een uitstrijkje nodig om de oorzaak van de ontsteking te bepalen. Hierbij gebruikt de arts een lang wattenstaafje en wrijft hij dit voorzichtig rond de voorhuid. Als een seksueel overdraagbare aandoening (soa) vermoedelijk heeft geleid tot posthitis, steekt hij een wattenstaafje in de penisopening en wrijft hij dit zachtjes over het gebied. Sommige mannen krijgen mogelijk een urineonderzoek.

Behandeling van posthitis

De behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak.

Goede hygiëne

Een goede hygiëne, zoals het droog en schoon houden van de plek, is essentieel om een herhaling te voorkomen. De man kan het gebied schoonhouden door twee keer per dag de penis te wassen met een milde zoutoplossing. Het is wel aanbevolen om de penis niet overmatig te wassen en zeker niet met zeep, omdat dit mogelijk juist leidt tot contactdermatitis en verdere problemen.

Infectieus

Antibiotica en antischimmelmiddelen behandelen de infectie. Als de infectie seksueel wordt overgedragen, is het belangrijk dat de seksuele partners worden geïnformeerd en behandeld. Wanneer sprake is van een allergische reactie, schrijft de arts antihistaminica voor. Steroïde zalven zijn inzetbaar wanneer een huidaandoening heeft geresulteerd in posthitis.

Niet-infectieus

Als contactdermatitis aan de basis ligt van de ontsteking van de voorhuid van de penis, moet de patiënt het gebruik van geparfumeerde zeep, latex en andere uitwendige irriterende stoffen stopzetten. Soms moet de man tijdelijk geslachtsgemeenschap vermijden om verdere wrijving en irritatie van de voorhuid te vermijden. Tot slot moet de man zijn bloedsuikerspiegel goed onder controle houden wanneer sprake is van suikerziekte.

Complicaties van ontstoken voorhuid

Posthitis leidt mogelijk tot phimosis (fimose). Dit duidt op een te strakke (aangespannen) voorhuid waardoor het moeilijk is om deze terug te trekken over de eikel. Posthitis resulteert soms eveneens in oppervlakkige ulceraties (verzweringen) en ziekten van de inguinale lymfeklieren (van de lies).

Preventie van voorhuidontsteking

Goede hygiëne

Het regelmatig reinigen van de eikel met een milde zeep is over het algemeen voldoende om een infectie en ontsteking van de voorhuid te voorkomen. Het volledig terugtrekken van de voorhuid is niet altijd mogelijk bij jongens jonger dan circa tien jaar. Bij sommige jongens is het volledig terugtrekken van de voorhuid pas in de late tienerjaren mogelijk waardoor ze deze dan pas kunnen reinigen.

Besnijdenis

Bij een onbesneden man komen posthitis en balanitis (ontsteking van de eikel, de ronde kop van de penis) meestal samen voor als balanoposthitis (ontsteking van zowel de eikel als de voorhuid). Bijgevolg voorkomt een besnijdenis balanoposthitis want zonder voorhuid kan er geen voorhuidontsteking optreden.

Lees verder

• Balanitis en balanoposthitis: Ontsteking eikel en voorhuid
• Besnijdenis (circumcisie) bij mannen: De operatie
• Penispijn: Oorzaken van pijn aan de penis (pijnlijke penis)
• Penisafscheiding: Afscheiding van vloeistof uit penis
• Fimose: Te strakke voorhuid van penis, vaak met ontstekingen