Besnijdenis (circumcisie) bij mannen: De operatie

Omwille van hygiënische of religieuze redenen ondergaat een patiënt een circumcisie (besnijdenis). Maar soms spelen ook medische redenen een rol. Zo ervaart een patiënt met een te nauwe voorhuid bijvoorbeeld plasproblemen en pijn bij de geslachtsgemeenschap. De uroloog verwijdert bij deze operatie de voorhuid van de penis. Dit is een relatief eenvoudige ingreep, maar de patiënt moet zich houden aan een aantal leefregels na de operatie om een wondinfectie te voorkomen.

• Voorbereiding operatie bij mannen
• Praktisch
• Circumcisie: De operatie
• Na de operatie
• Leefregels
• Bijwerkingen
• Complicaties
• Contact opnemen met de arts
• Controle
• Herstel en nazorg

Voorbereiding operatie bij mannen

Kinderen tot 16 jaar

De ingreep gebeurt onder narcose en daarom moet het kind nuchter zijn. Eten en drinken vanaf middernacht is dus niet meer toegestaan.

Volwassenen

De ingreep gebeurt onder volledige narcose, maar vindt op verzoek en indien mogelijk ook onder lokale verdoving (via een lumbale punctie (ruggenprik)) plaats. Bij een plaatselijke verdoving verdooft de arts de penis. Hiervoor geeft hij één of twee injecties in de basis van de penis. Vervoer naar huis regelen is daarom wenselijk, aangezien de patiënt best niet zelf een auto bestuurt.

Melden aan de arts

De patiënt moet de arts informeren dat hij bloedverdunnende medicatie (bloedverdunners) gebruikt; deze dient hij mogelijk vooraf te stoppen.

Praktisch

De ingreep duurt doorgaans twintig tot dertig minuten en gebeurt via een dagopname. De patiënt mag na de ingreep meestal diezelfde dag weer naar huis. Ouders mogen vaak met hun kinderen mee naar de operatiezaal totdat de algemene verdoving is toegediend. Meestal vindt de operatie ’s morgens plaats, zodat de patiënt in de namiddag of avond weer naar huis kan.

Circumcisie: De operatie

De chirurg brengt de patiënt onder volledige narcose, of hij verdooft de penis bij een lokale verdoving. Een patiënt met volledige narcose krijgt eveneens een lokale verdoving zodat hij geen pijn ervaart na de operatie. Daarna desinfecteert de arts de penis en dekt hij de omgeving af met steriele doeken. De chirurg maakt een insnijding rondom de penis voor het begin van het eventueel vernauwde stuk / de voorhuid. Hij maakt daarna een tweede insnijding onder de glanspenis of eikel. De chirurg verwijdert de voorhuid en plaatst rondom oplosbare hechtingen aan de basis van de eikel (medische term: glans penis). De patiënt hoeft de hechtingen niet te laten verwijderen; ze lossen meestal vanzelf op na één tot vier weken. De chirurg brengt zalf aan op de glanspenis en aan de basis van de glanspenis. Daarna dekt hij het operatiegebied af met steriele gaasverbanden en een drukverband. Deze gaan de zwelling tegen.

Na de operatie

• De ouder mag in principe aanwezig zijn bij het ontwaken van het kind in de ontwaakkamer.
• De patiënt moet na het ontwaken in het ziekenhuis eerst nog plassen en mag daarna diezelfde dag naar huis.
• De patiënt regelt best vervoer naar huis; hij mag niet zelf met de auto rijden. Autorijden is de eerste 24 uur na de operatie afgeraden.
• De patiënt moet het rustig aan doen, zeker de dag van de operatie.
• Gedurende de eerste 24 uur na de operatie mag de patiënt bovendien geen alcohol consumeren.
• Als de patiënt pijn heeft, mag hij een (kinder)paracetamoltablet of zetpil nemen, en dit 3 à 4 keer per dag. Als dit niet voldoende helpt, mag hij een ontstekingsremmer innemen waarvoor hij het recept in het ziekenhuis heeft meegekregen.

Leefregels

De patiënt mag twee keer per dag zalf aanbrengen op de glanspenis en aan de basis van de glanspenis. Van primordiaal belang is dat de wond en het wondgebied schoon en droog blijven. De patiënt laat de eerste dagen na de operatie best telkens het verband na het plassen verwisselen (of hij verwisselt het zelf). Douchen is twee of drie dagen na de operatie weer toegestaan. Hierbij gebruikt hij dan nog geen zeep. Na het douchen dept de patiënt best de wond droog. Let op: De patiënt moet de eerste tien dagen na de operatie geen bad nemen. Het is ook aan te raden om gewone onderbroeken te dragen in plaats van boxershorts. Op die manier krijgt de penis goede ondersteuning en bovendien geeft dit rust aan het wondgebied. Sporten of zwemmen moet de patiënt de eerste twee weken na de operatie vermijden. Gedurende zes weken mag de patiënt geen geslachtsgemeenschap hebben.

Bijwerkingen

De glanspenis is wel erg gevoelig de eerste dagen na de operatie; deze is namelijk nog onbedekt. De eikel ziet er rood, gezwollen en geïrriteerd uit. De eventuele verklevingen tussen voorhuid en eikel zijn tijdens de operatie losgemaakt. De nieuwe huidlaag ontstaat geleidelijk; bij de meeste patiënten begint dit ruim een week na de operatie. Een gezwollen en/of pijnlijke penis is normaal en niet onrustwekkend; dit verdwijnt vanzelf na enkele weken. Het plassen kan nog enkele dagen branderig aanvoelen. Korstjes zijn mogelijk op de plaats van de hechtingen.

Complicaties

Complicaties komen slechts bij 2 à 3% van de mannen voor. Vaak behandelt de arts deze complicaties vrij gemakkelijk. Een nabloeding is mogelijk. Het verband kan bloederig zijn of onder de hechting kan een bloeduitstorting ontstaan. Dit gebeurt door spontane nachtelijke erecties. Bij een infectie of abces verloopt de wondgenezing mogelijk niet goed (langzame wondgenezing). De patiënt ervaart in dit geval een toenemende pijn en/of roodheid rond het operatiegebied. Bij een slecht uitgevoerde circumcisie kan tot slot parafimose (insnoering van de penis met pijn en zwelling) optreden.

Contact opnemen met de arts

Wanneer de pijn verergert, de penis verdikt of bij koorts boven 38,5°C, moet de patiënt contact opnemen met de arts.

Controle

De patiënt moet meestal één week na de operatie op controle bij de uroloog of huisarts, afhankelijk van het ziekenhuis waar de ingreep heeft plaatsgevonden. Het uiteindelijke resultaat is pas na enkele weken zichtbaar.

Herstel en nazorg

Het herstel na een circumcisie verloopt doorgaans zonder problemen, maar is afhankelijk van de individuele genezing en naleving van de nazorginstructies. Belangrijke aandachtspunten zijn:

• Het volgen van de instructies voor wondverzorging en hygiëne.
• Het tijdig melden van ongewone symptomen aan de arts.
• Voldoende rust nemen om het herstel te bevorderen.

Door zorgvuldig de nazorginstructies op te volgen, kan de kans op complicaties worden verminderd en kan een optimaal herstel worden bevorderd.

Lees verder

• Vasectomie (sterilisatie bij de man)
• Prostaatechografie: Onderzoek prostaat met geluidsgolven
• Bestraling bij prostaatkanker met behulp van goudmarkers