Besnijdenis (circumcisie) bij mannen: De operatie

Omwille van hygiënische of religieuze redenen ondergaat een patiënt een circumcisie (besnijdenis). Maar soms spelen ook medische redenen een rol. Zo ervaart een patiënt met een te nauwe voorhuid bijvoorbeeld plasproblemen en pijn bij de geslachtsgemeenschap. De uroloog verwijdert bij deze operatie de voorhuid van de penis. Dit is een relatief eenvoudige ingreep, maar de patiënt moet zich houden aan een aantal leefregels na de operatie om een wondinfectie te voorkomen.

• Historische en culturele context
• Indicaties voor besnijdenis bij mannen
• Rol van de arts bij besnijdenis
• Voorbereiding operatie bij mannen
• Praktisch
• Circumcisie: De operatie
• Na de operatie
• Leefregels
• Bijwerkingen
• Complicaties
• Contact opnemen met de arts
• Controle
• Herstel en nazorg
• Psychosociale impact van besnijdenis
• Alternatieven voor besnijdenis
• Praktische tips voor het omgaan met een besnijdenis (circumcisie) bij mannen: de operatie
• Volg de postoperatieve instructies van de arts nauwgezet
• Houd het gebied schoon en droog
• Vermijd zware lichamelijke activiteit
• Pas op voor tekenen van infectie
• Gebruik pijnstilling indien nodig
• Bescherm de wond tijdens het slapen
• Vermijd seksuele activiteit tijdens het herstel
• Wees geduldig en geef je lichaam de tijd om te genezen
• Gebruik comfortabele kleding tijdens het herstel
• Raadpleeg je arts bij ongewone symptomen
• Misvattingen rond besnijdenis (circumcisie) bij mannen
• Besnijdenis is altijd medisch noodzakelijk
• Besnijdenis vermindert altijd de gevoeligheid
• Besnijdenis voorkomt alle infecties
• Besnijdenis is volledig pijnloos
• Besnijdenis verhoogt de hygiëne drastisch
• Besnijdenis heeft geen risico's
• Besnijdenis voorkomt alle seksueel overdraagbare aandoeningen

Historische en culturele context

Oorsprong van de praktijk
Besnijdenis wordt al duizenden jaren uitgevoerd en heeft wortels in verschillende culturen en religies. De praktijk wordt genoemd in oude Egyptische, Hebreeuwse en islamitische teksten, waar het vaak wordt gezien als een teken van reinheid of toewijding.

Regionale verschillen in prevalentie
De frequentie van besnijdenis verschilt wereldwijd sterk. In de Verenigde Staten wordt besnijdenis vaak uitgevoerd om hygiënische en medische redenen, terwijl in Europa de procedure meestal alleen wordt uitgevoerd om medische of religieuze redenen. In Afrika en het Midden-Oosten speelt religie een belangrijke rol in de prevalentie van besnijdenis.

Moderne trends
In de afgelopen decennia is er een groeiende discussie over de ethiek van besnijdenis, vooral bij pasgeborenen. Veel organisaties benadrukken de noodzaak van goed geïnformeerde toestemming, terwijl sommige landen hebben overwogen om de procedure bij minderjarigen te reguleren of te verbieden.

Indicaties voor besnijdenis bij mannen

Medische indicaties
Een circumcisie kan noodzakelijk zijn bij aandoeningen zoals phimosis (een te nauwe voorhuid), paraphimosis (het vastzitten van de voorhuid achter de eikel) en terugkerende balanitis (ontstekingen van de eikel). Deze medische aandoeningen veroorzaken vaak ongemak, pijn of zelfs complicaties zoals infecties of plasproblemen, waardoor een chirurgische ingreep wordt aanbevolen.

Hygiënische redenen
In bepaalde gevallen kan een besnijdenis worden uitgevoerd om hygiënische redenen. Dit kan het geval zijn bij patiënten die moeite hebben met het reinigen van de ruimte onder de voorhuid, wat kan leiden tot ophoping van smegma en een verhoogd risico op infecties.

Preventieve doeleinden
Sommige artsen adviseren een besnijdenis als preventieve maatregel tegen specifieke gezondheidsproblemen, zoals een verminderd risico op seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) en peniskanker. Hoewel preventieve circumcisie controversieel blijft, wordt het in sommige gevallen overwogen bij risicogroepen.

Rol van de arts bij besnijdenis

Advies en voorlichting
De arts speelt een cruciale rol bij het bieden van informatie over de indicaties, voordelen, risico’s en alternatieven van een besnijdenis. Dit stelt patiënten in staat om een weloverwogen beslissing te nemen over de procedure.

Voorbereiding van de patiënt
Naast medische voorbereiding geeft de arts advies over wat de patiënt kan verwachten voor, tijdens en na de operatie. Dit omvat uitleg over de procedure, mogelijke pijnbestrijding en het herstelproces.

Nazorg en begeleiding
Tijdens de herstelperiode zorgt de arts voor regelmatige opvolging om complicaties te voorkomen en om te controleren of het herstel naar verwachting verloopt. Indien nodig wordt aanvullende ondersteuning geboden, zoals wondverzorging of pijnbestrijding.

Voorbereiding operatie bij mannen

Kinderen tot 16 jaar
De ingreep gebeurt onder narcose en daarom moet het kind nuchter zijn. Eten en drinken vanaf middernacht is dus niet meer toegestaan.

Volwassenen
De ingreep gebeurt onder volledige narcose, maar vindt op verzoek en indien mogelijk ook onder lokale verdoving (via een lumbale punctie (ruggenprik)) plaats. Bij een plaatselijke verdoving verdooft de arts de penis. Hiervoor geeft hij één of twee injecties in de basis van de penis. Vervoer naar huis regelen is daarom wenselijk, aangezien de patiënt best niet zelf een auto bestuurt.

Melden aan de arts
De patiënt moet de arts informeren dat hij bloedverdunnende medicatie (bloedverdunners) gebruikt; deze dient hij mogelijk vooraf te stoppen.

Praktisch

De ingreep duurt doorgaans twintig tot dertig minuten en gebeurt via een dagopname. De patiënt mag na de ingreep meestal diezelfde dag weer naar huis. Ouders mogen vaak met hun kinderen mee naar de operatiezaal totdat de algemene verdoving is toegediend. Meestal vindt de operatie ’s morgens plaats, zodat de patiënt in de namiddag of avond weer naar huis kan.

Circumcisie: De operatie

De chirurg brengt de patiënt onder volledige narcose, of hij verdooft de penis bij een lokale verdoving. Een patiënt met volledige narcose krijgt eveneens een lokale verdoving zodat hij geen pijn ervaart na de operatie. Daarna desinfecteert de arts de penis en dekt hij de omgeving af met steriele doeken. De chirurg maakt een insnijding rondom de penis voor het begin van het eventueel vernauwde stuk / de voorhuid. Hij maakt daarna een tweede insnijding onder de glanspenis of eikel. De chirurg verwijdert de voorhuid en plaatst rondom oplosbare hechtingen aan de basis van de eikel (medische term: glans penis). De patiënt hoeft de hechtingen niet te laten verwijderen; ze lossen meestal vanzelf op na één tot vier weken. De chirurg brengt zalf aan op de glanspenis en aan de basis van de glanspenis. Daarna dekt hij het operatiegebied af met steriele gaasverbanden en een drukverband. Deze gaan de zwelling tegen.

Na de operatie

• De ouder mag in principe aanwezig zijn bij het ontwaken van het kind in de ontwaakkamer.
• De patiënt moet na het ontwaken in het ziekenhuis eerst nog plassen en mag daarna diezelfde dag naar huis.
• De patiënt regelt best vervoer naar huis; hij mag niet zelf met de auto rijden. Autorijden is de eerste 24 uur na de operatie afgeraden.
• De patiënt moet het rustig aan doen, zeker de dag van de operatie.
• Gedurende de eerste 24 uur na de operatie mag de patiënt bovendien geen alcohol consumeren.
• Als de patiënt pijn heeft, mag hij een (kinder)paracetamoltablet of zetpil nemen, en dit 3 à 4 keer per dag. Als dit niet voldoende helpt, mag hij een ontstekingsremmer innemen waarvoor hij het recept in het ziekenhuis heeft meegekregen.

Leefregels

De patiënt mag twee keer per dag zalf aanbrengen op de glanspenis en aan de basis van de glanspenis. Van primordiaal belang is dat de wond en het wondgebied schoon en droog blijven. De patiënt laat de eerste dagen na de operatie best telkens het verband na het plassen verwisselen (of hij verwisselt het zelf). Douchen is twee of drie dagen na de operatie weer toegestaan. Hierbij gebruikt hij dan nog geen zeep. Na het douchen dept de patiënt best de wond droog. Let op: De patiënt moet de eerste tien dagen na de operatie geen bad nemen. Het is ook aan te raden om gewone onderbroeken te dragen in plaats van boxershorts. Op die manier krijgt de penis goede ondersteuning en bovendien geeft dit rust aan het wondgebied. Sporten of zwemmen moet de patiënt de eerste twee weken na de operatie vermijden. Gedurende zes weken mag de patiënt geen geslachtsgemeenschap hebben.

Bijwerkingen

De glanspenis is wel erg gevoelig de eerste dagen na de operatie; deze is namelijk nog onbedekt. De eikel ziet er rood, gezwollen en geïrriteerd uit. De eventuele verklevingen tussen voorhuid en eikel zijn tijdens de operatie losgemaakt. De nieuwe huidlaag ontstaat geleidelijk; bij de meeste patiënten begint dit ruim een week na de operatie. Een gezwollen en/of pijnlijke penis is normaal en niet onrustwekkend; dit verdwijnt vanzelf na enkele weken. Het plassen kan nog enkele dagen branderig aanvoelen. Korstjes zijn mogelijk op de plaats van de hechtingen.

Complicaties

Complicaties komen slechts bij 2 à 3% van de mannen voor. Vaak behandelt de arts deze complicaties vrij gemakkelijk. Een nabloeding is mogelijk. Het verband kan bloederig zijn of onder de hechting kan een bloeduitstorting ontstaan. Dit gebeurt door spontane nachtelijke erecties. Bij een infectie of abces verloopt de wondgenezing mogelijk niet goed (langzame wondgenezing). De patiënt ervaart in dit geval een toenemende pijn en/of roodheid rond het operatiegebied. Bij een slecht uitgevoerde circumcisie kan tot slot parafimose (insnoering van de penis met pijn en zwelling) optreden.

Contact opnemen met de arts

Wanneer de pijn verergert, de penis verdikt of bij koorts boven 38,5°C, moet de patiënt contact opnemen met de arts.

Controle

De patiënt moet meestal één week na de operatie op controle bij de uroloog of huisarts, afhankelijk van het ziekenhuis waar de ingreep heeft plaatsgevonden. Het uiteindelijke resultaat is pas na enkele weken zichtbaar.

Herstel en nazorg

Het herstel na een circumcisie verloopt doorgaans zonder problemen, maar is afhankelijk van de individuele genezing en naleving van de nazorginstructies. Belangrijke aandachtspunten zijn:

• Het volgen van de instructies voor wondverzorging en hygiëne.
• Het tijdig melden van ongewone symptomen aan de arts.
• Voldoende rust nemen om het herstel te bevorderen.

Door zorgvuldig de nazorginstructies op te volgen, kan de kans op complicaties worden verminderd en kan een optimaal herstel worden bevorderd.

Psychosociale impact van besnijdenis

Culturele en religieuze betekenis
Voor veel patiënten heeft besnijdenis een diepgaande culturele of religieuze betekenis. De ingreep maakt vaak deel uit van rituelen die belangrijk zijn binnen gemeenschappen. Dit kan een gevoel van verbondenheid geven, maar ook leiden tot sociale druk om de procedure te ondergaan.

Impact op zelfbeeld en seksuele gezondheid
Bij sommige patiënten kan besnijdenis invloed hebben op het zelfbeeld, vooral als de ingreep plaatsvindt op volwassen leeftijd. De verandering in uiterlijk kan leiden tot onzekerheid. Daarnaast zijn er gemengde gegevens over de invloed van besnijdenis op seksuele gevoeligheid en prestaties, wat kan leiden tot psychologische zorgen.

Begeleiding en ondersteuning
Patiënten die overwegen om zich te laten besnijden of die herstelproblemen ervaren, kunnen baat hebben bij therapie of steun van lotgenoten. Psychologische begeleiding kan helpen bij het omgaan met zorgen of twijfels rondom de ingreep.

Alternatieven voor besnijdenis

Niet-chirurgische behandelingen
Bij mildere vormen van phimosis of andere problemen met de voorhuid kunnen niet-chirurgische opties worden overwogen. Lokale corticosteroïdencrèmes worden vaak voorgeschreven om de huid soepel te maken, wat de voorhuid geleidelijk kan verruimen.

Preputioplastiek
Een preputioplastiek is een minder ingrijpende chirurgische procedure dan een volledige besnijdenis. Hierbij wordt de voorhuid behouden, maar aangepast om het vernauwde gebied te corrigeren. Deze ingreep is geschikt voor patiënten die de voorhuid om persoonlijke of culturele redenen willen behouden.

Hygiëne-educatie
Voor patiënten die hygiëneproblemen ervaren, kan een betere uitleg over reiniging en verzorging van de voorhuid vaak voldoende zijn om klachten te verminderen. Regelmatige hygiëne kan infecties en ophoping van smegma helpen voorkomen.

Praktische tips voor het omgaan met een besnijdenis (circumcisie) bij mannen: de operatie

Een besnijdenis is een chirurgische ingreep waarbij de voorhuid van de penis wordt verwijderd. Deze procedure kan om medische of religieuze redenen worden uitgevoerd. Na de operatie is het belangrijk om de juiste nazorg te bieden en te zorgen voor een goed herstel om complicaties te voorkomen. De operatie zelf is doorgaans snel en wordt meestal uitgevoerd onder lokale verdoving, maar het herstel kan enkele weken duren. Hieronder worden praktische tips gegeven voor het omgaan met een besnijdenis en het herstelproces.

Volg de postoperatieve instructies van de arts nauwgezet

Na de besnijdenis is het essentieel om de instructies van de arts zorgvuldig op te volgen om het herstel te bevorderen en complicaties te voorkomen. Dit kan onder meer het gebruik van pijnstillers omvatten om ongemak te verlichten, het aanbrengen van antibiotische zalf om infecties te voorkomen, en het zorgvuldig reinigen van de wond om infectie te vermijden. Je arts zal je ook adviseren over het vermijden van bepaalde activiteiten, zoals fysieke inspanning of seksuele activiteit, gedurende een bepaalde periode na de operatie. Het is belangrijk om je strikt aan deze richtlijnen te houden voor een soepel herstel.

Houd het gebied schoon en droog

Na de besnijdenis is het belangrijk om het operatiegebied schoon en droog te houden. Dit helpt infecties te voorkomen en zorgt voor een sneller herstel. Was de penis voorzichtig met lauw water en een milde, ongeparfumeerde zeep. Vermijd het gebruik van sterk geparfumeerde zeep of andere irriterende middelen die het genezingsproces kunnen vertragen. Zorg ervoor dat je de huid na het wassen goed droogt door deze voorzichtig af te deppen met een schone handdoek. Vermijd wrijven of trekken aan de wond, omdat dit het herstel kan verstoren.

Vermijd zware lichamelijke activiteit

Het is cruciaal om zware lichamelijke activiteiten te vermijden gedurende de eerste weken na de besnijdenis. Lichamelijke inspanning kan de wond irriteren, de genezing vertragen en het risico op bloeden vergroten. Probeer activiteiten zoals sporten, tillen van zware voorwerpen of langdurig staan te vermijden. Dit geldt ook voor intensieve seksuele activiteiten. Raadpleeg je arts voor een specifiek advies over wanneer het veilig is om weer normale fysieke activiteiten op te pakken. Dit helpt om complicaties te voorkomen en de genezing te bevorderen.

Pas op voor tekenen van infectie

Hoewel de kans op infectie na een besnijdenis relatief klein is, is het belangrijk om waakzaam te zijn voor tekenen van infectie, zoals roodheid, zwelling, pus of een ongewone geur rond de wond. Als je een van deze symptomen opmerkt, is het belangrijk om onmiddellijk contact op te nemen met je arts. Een infectie kan het herstel vertragen en mogelijk ernstigere complicaties veroorzaken, dus snelle behandeling is van groot belang. Soms kan een antibiotische behandeling nodig zijn om de infectie te bestrijden.

Gebruik pijnstilling indien nodig

Na de operatie kan er enige pijn of ongemak zijn, vooral de eerste paar dagen. Het is normaal om mild ongemak of een branderig gevoel te ervaren, maar als de pijn ernstig is, kan je arts pijnstillers voorschrijven of over-the-counter pijnstillers aanraden. Paracetamol of ibuprofen wordt vaak aanbevolen om pijn te verlichten en ontsteking te verminderen. Het is belangrijk om de voorgeschreven doseringen te volgen en geen andere medicijnen te gebruiken zonder eerst je arts te raadplegen.

Bescherm de wond tijdens het slapen

Wanneer je slaapt, kan het moeilijk zijn om te voorkomen dat je per ongeluk aan de wond trekt of wrijft, wat het herstel kan belemmeren. Een manier om de wond te beschermen is door een verband te dragen, zoals een gaasje of een steriel verband, om de wond bedekt en schoon te houden. Dit kan ook helpen om te voorkomen dat de huid aan de binnenkant van je ondergoed blijft plakken. Zorg ervoor dat het verband regelmatig wordt vervangen en houd het gebied droog. Als je merkt dat de wond moeilijk te bedekken is, overleg dan met je arts over de beste manier om de genezing te bevorderen.

Vermijd seksuele activiteit tijdens het herstel

Een van de belangrijkste postoperatieve zorgpunten na een besnijdenis is het vermijden van seksuele activiteit, zowel penetratie als andere vormen van seksuele stimulatie. Seksuele activiteit kan druk uitoefenen op de wond, wat het risico op complicaties zoals bloedingen of heropening van de wond vergroot. Het is meestal aanbevolen om seksueel contact minstens vier tot zes weken na de ingreep te vermijden, of totdat de arts goedkeuring geeft voor het hervatten van seksuele activiteiten. Het herstel varieert per persoon, dus het is belangrijk om naar je lichaam te luisteren en de adviezen van je arts op te volgen.

Wees geduldig en geef je lichaam de tijd om te genezen

Herstel na een besnijdenis kan enige tijd duren. Gedurende de eerste paar weken kan de wond gevoelig zijn, maar de meeste mannen herstellen volledig binnen vier tot zes weken. Het is belangrijk om geduldig te zijn en de tijd te nemen die je lichaam nodig heeft om volledig te genezen. Forceer geen activiteiten die ongemak veroorzaken, en wees voorzichtig met het terugkeren naar je normale routine. Het is ook normaal om enige zwelling of roodheid in het gebied te ervaren, maar dit zou na verloop van tijd moeten afnemen. Raadpleeg je arts als je twijfels hebt over het herstelproces.

Gebruik comfortabele kleding tijdens het herstel

Tijdens het herstel van een besnijdenis is het belangrijk om comfortabele en ademende kleding te dragen. Kies voor loszittende onderkleding van katoen om overmatige wrijving of druk op de wond te vermijden. Strakke of synthetische stoffen kunnen de wond irriteren en de genezing belemmeren. Het dragen van ademend ondergoed helpt om het gebied droog te houden en vermindert de kans op infecties. Als je merkt dat je kleding tegen de wond wrijft of ongemakkelijk aanvoelt, overweeg dan om je kleding tijdelijk aan te passen om het herstel te bevorderen.

Raadpleeg je arts bij ongewone symptomen

Hoewel het herstelproces na een besnijdenis meestal soepel verloopt, kunnen er in sommige gevallen complicaties optreden, zoals abnormale zwelling, hevig bloeden, of ongewone afscheiding. Als je een van deze symptomen ervaart, is het belangrijk om onmiddellijk contact op te nemen met je arts. Vroege detectie en behandeling van complicaties kunnen ernstige gevolgen voorkomen. Aarzel niet om medische hulp in te schakelen als je je zorgen maakt over je herstel.

Misvattingen rond besnijdenis (circumcisie) bij mannen

Besnijdenis is een onderwerp waar veel misvattingen over bestaan. Er zijn zowel medische als culturele redenen voor deze ingreep, maar niet alle informatie die hierover circuleert, is correct.

Besnijdenis is altijd medisch noodzakelijk

Hoewel besnijdenis in sommige gevallen om medische redenen wordt uitgevoerd, zoals bij een abces of extreme vernauwing van de voorhuid, is het vaak een keuze die wordt gemaakt op basis van religieuze, culturele of hygiënische overwegingen. De meeste mannen hebben geen medische indicatie voor de ingreep.

Besnijdenis vermindert altijd de gevoeligheid

Sommige mensen denken dat besnijdenis leidt tot een drastische vermindering van de gevoeligheid. Hoewel er enige verandering in sensatie kan optreden, ervaren de meeste mannen geen significante afname in gevoeligheid of seksuele beleving.

Besnijdenis voorkomt alle infecties

Hoewel besnijdenis het risico op bepaalde infecties, zoals urineweginfecties, kan verminderen, betekent dit niet dat besneden mannen immuun zijn. Goede hygiëne en bescherming blijven essentieel om huidinfectie en andere problemen te voorkomen.

Besnijdenis is volledig pijnloos

Sommige mensen denken dat besnijdenis geen pijn doet, vooral als het bij baby's wordt uitgevoerd. In werkelijkheid wordt de ingreep vaak uitgevoerd met verdoving, omdat het zonder anesthesie pijn kan veroorzaken. Bij volwassenen kan er postoperatieve pijn en ongemak optreden.

Besnijdenis verhoogt de hygiëne drastisch

Hoewel besneden mannen gemakkelijker hun genitale hygiëne kunnen behouden, betekent dit niet dat onbesneden mannen onhygiënisch zijn. Goede persoonlijke hygiëne is de belangrijkste factor, ongeacht of iemand besneden is of niet.

Besnijdenis heeft geen risico's

Elke chirurgische ingreep brengt risico's met zich mee, en besnijdenis is daarop geen uitzondering. Er kunnen complicaties optreden, zoals ziekenhuisinfecties, bloedingen of littekenvorming. Daarom moet de ingreep altijd worden uitgevoerd door een gekwalificeerde arts.

Besnijdenis voorkomt alle seksueel overdraagbare aandoeningen

Hoewel sommige studies suggereren dat besnijdenis het risico op bepaalde soa's kan verlagen, biedt het geen volledige bescherming. Veilige sekspraktijken, zoals condoomgebruik, blijven essentieel om besmetting te voorkomen.

Lees verder

• Vasectomie (sterilisatie bij de man)
• Prostaatechografie: Onderzoek prostaat met geluidsgolven
• Bestraling bij prostaatkanker met behulp van goudmarkers