Fimosis: vernauwing van de voorhuid van de penis

Aandoeningen van de penis zijn vaak maar lastig bespreekbaar omdat mannen zich schamen. Vernauwing van de voorhuid van de penis is echter wel een serieuze aandoening en vereist vaak een ingreep om schade te voorkomen. Vaak wordt gekozen voor een besnijdenis als behandeling maar dit is niet altijd noodzakelijk. Het komt bovendien vaker voor dan je zou denken en huisartsen worden hier regelmatig mee geconfronteerd. Wat is het een hoe kom je er van af?

Vernauwing van de voorhuid

• Fimosis of voorhuidvernauwing
• Relatieve voorhuidvernauwing
• Besnijdenis als behandeling niet altijd nodig
• Heb je last van een voorhuidsvernauwing?

Fimosis of voorhuidvernauwing

Voorhuidvernauwing is een aandoening die vaak is aangeboren of soms door een infectie is ontstaan waarbij een vernauwing van de voorhuid (Latijn: praeputium) optreedt. Mannen die hier last van hebben kunnen de voorhuid van de penis niet goed over de eikel schuiven en daarbij de eikel ontbloten. Daardoor kan het smegma niet worden verwijderd. Wanneer iemand hier last van heeft wordt dat vaak al op jonge leeftijd ontdekt en kan het met een simpele chirurgische ingreep worden verholpen. Bij jongvolwassenen komt het nogal eens voor dat men er te lang mee doorloopt, vaak vanwege schaamte. De infectie kan dan verergeren en blijvende gevolgen hebben.

Relatieve voorhuidvernauwing

Het is ook mogelijk dat de voorhuid wel in normale stand van de penis kan worden verschoven, maar dat het pas een probleem wordt bij de erectie. In dat geval noemt men het een relatieve voorhuidvernauwing. Wanneer een man met deze aandoening met ontblote eikel een erectie krijgt dan is de kans groot dat de bloedtoevoer wordt afgesneden. De eikel wordt dan eerst rood en later mogelijk paars. Deze afwijking, die zeer gevaarlijk is, wordt ook wel de Spaanse Kraag genoemd (naar de strakke kraag die Spaanse regeringsfunctionarissen in de middeleeuwen droegen).

Besnijdenis als behandeling niet altijd nodig

Het komt nogal eens voor dat de diagnose fimosis onterecht wordt gesteld. Andere problemen die een obstructie veroorzaken worden dan over het hoofd gezien. Er wordt dan gekozen voor een besnijdenis omdat dit het probleem direct verhelpt. Na het besnijden is de eikel permanent ontbloot. Het is echter soms ook mogelijk om het probleem te verhelpen door het oprekken of terugtrekken van de voorhuid. Hoe langer wordt gewacht met besnijden, des te pijnlijker het zal zijn. Een vervelende bijkomstigheid is bovendien dat een man tijdens het herstelproces opgewonden kan raken met ongewild een erectie tot gevolg. Hierdoor kan er te veel druk komen op de hechtingen waardoor deze los raken.

Statistisch gezien is de besnijdenis of circumcisie de operatie die de minste kans op complicaties geeft. Het is echter wel mogelijk dat mannen last krijgen van pijnklachten, een slecht helend litteken of een ontsteking. Een besnijdenis heeft bovendien wel effect op de gevoeligheid van de penis. Het verschil in sensatie verschilt echter wel per persoon, waar de een zegt meer gevoel te hebben voor een besnijdenis, is dat bij de ander erna zo. Er bestaat bewijs dat besnijdenis de kans op overdracht van HIV kleiner maakt. De langerhanscellen die hierbij een rol spelen, zijn namelijk in mindere maten aanwezig bij een man het een besneden penis. Uit onderzoek is echter gebleken dat in de westerse wereld mannen met een besneden penis relatief minder gebruik maken van condooms, waardoor de kans op HIV weer net zo hard toeneemt.

Heb je last van een voorhuidsvernauwing?

Wanneer je last hebt van een voorhuidvernauwing en daar pas op latere leeftijd achter komt (bijvoorbeeld wanneer je voor de eerste keer een erectie hebt) of je krijgt er last van als gevolg van een infectie die de penis doet opzwellen: ga altijd naar de dokter. De schaamte van mannen is te begrijpen, maar is nergens voor nodig. Een huisarts heeft dit al vele malen eerder gezien, en de ingreep om het te verhelpen is zeer eenvoudig. De gevolgen van het er te lang mee doorlopen kunnen ernstig zijn. Zo kan een deel van de huid afsterven en leiden tot verminking. Geslachtsgemeenschap of masturbatie kan daardoor voorgoed pijnlijk blijven.

Lees verder

• Testisatrofie: verschrompeling van de zaadbal