Parafimose: Insnoering van penis met pijn en zwelling

Bij parafimose is een de penis als het ware verstrengeld (ingesnoerd) nadat deze bij het terugtrekken niet meer terug naar zijn oorspronkelijke positie kan keren. Dit gebeurt in een aantal omstandigheden of bij enkele aandoeningen en is aangeboren of komt op latere leeftijd tot stand. Een zwelling en hevige pijn van de penis gaan gepaard met deze aandoening. Parafimose is een medische noodsituatie waarbij een snelle behandeling vereist is om complicaties te voorkomen. Dit gebeurt met manuele manipulatie of eventueel enkele medische procedures. Bij een snelle behandeling zijn de vooruitzichten van parafimose uitstekend.

• Synoniemen parafimose
• Oorzaken: Problemen met voorhuid
• Symptomen: Pijn en zwelling aan penis
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Complicaties van insnoering penis
• Prognose van mannen
• Preventie aandoening

Synoniemen parafimose

Parafimose is eveneens gekend als ‘paraphimosis’, ‘parafimosis’ of ‘Spaanse kraag’.

Oorzaken: Problemen met voorhuid

Bij parafimose ontstaat een insnoering van de penis, hetgeen het vaakst bij adolescenten plaatsvindt. Dit gebeurt wanneer de te nauwe voorhuid wordt teruggetrokken achter de eikel en daar vast komt te zitten. Hierdoor zwellen de voorhuid en de penis, waardoor vocht zich opbouwt in deze regio. De voorhuid is hierdoor niet meer in staat om terug te keren naar zijn oorspronkelijke positie, wat leidt tot een ingesnoerde penis. Door deze insnoering geraakt de bloedsomloop in de eikel belemmerd.

Wanneer een man te lang de voorhuid terugtrekt, verschijnt een zwelling. Dit gebeurt bijvoorbeeld na het schoonmaken, na het urineren of bij een medisch onderzoek. Bij een strakke voorhuid die de man terugtrekt, ontstaat eveneens een zwelling van de penis, waardoor de voorhuid niet meer terug kan keren naar de normale positie. Verder vormt een krachtige seksuele activiteit een andere oorzaak van parafimose.

Daarnaast resulteren enkele aandoeningen in parafimose:

• complicatie van besnijdenis: Wanneer een besnijdenis (circumcisie) niet correct gebeurt, ontstaat de aandoening sneller.
• diabetes (suikerziekte): Vooral bij oudere mannen ontstaat door diabetes mellitus een chronische ontsteking van de penis en voorhuid, wat sneller resulteert in parafimose.
• een infectie, bijvoorbeeld door een slechte persoonlijke hygiëne
• insectenbeet: Een beet van een insect of een spin veroorzaakt een zwelling van de penis en voorhuid
• katheterisatie: Wanneer een katheterisatie plaatsvindt bij de (oudere) man zonder dat de voorhuid terugkeert naar de natuurlijke positie, ontstaat parafimose.
• littekens: Een herhaalde infectie van de voorhuid veroorzaakt parafimose. Verder ontstaan ook littekens door een gedwongen terugtrekking van de voorhuid bij jonge jongens.

Symptomen: Pijn en zwelling aan penis

De klachten zijn aangeboren of komen pas op latere leeftijd tot uiting, afhankelijk van de oorzaak. Door de belemmerde bloedtoevoer naar de eikel, heeft deze een gezwollen en rood of blauw tot zwart uiterlijk. Bij deze aandoening ervaart de patiënt heel veel pijn (penispijn) en ongemak. Het uiteinde van de penis is naast de zwelling ook gevoelig. Een patiënt is hierbij niet in staat om de voorhuid terug te trekken over het hoofd van de penis. Plasproblemen komen tot slot eveneens voor bij deze pijnlijke aandoening.

Diagnose en onderzoeken

De arts bekijkt de penis en ziet meteen de positie van de voorhuid die vastzit achter de top van de penis. Soms is het omringend weefsel echter dermate gezwollen dat de verstrengelde positie niet zichtbaar is. De patiënt vertelt de arts daarom ook al zijn aanwezige symptomen en de problemen die hij ervaart. Normaal gezien zijn verdere onderzoeken niet nodig.

Behandeling

Handmatige manipulatie

Een snelle behandeling is nodig. De arts voert meestal een handmatige manipulatie uit om de voorhuid terug te trekken. Hiervoor drukt hij gedurende vijf tot dertig minuten op de gezwollen penis, terwijl hij de voorhuid naar voor duwt. Het verminderen van de zwelling gebeurt door het toepassen van ijs in de vorm van een ijskompres.

Punctie

Wanneer de handmatige manipulatie niet effectief is, moet de arts een andere techniek toepassen. Hiervoor verdooft hij de penis, en puncteert (aanprikken) hij met een naald verschillende plaatsen in de voorhuid. Hierdoor komt de opgebouwde vloeistof vrij, en is de arts in staat om via een handmatige manipulatie de voorhuid over de eikel te plaatsen.

Incisie

Soms moet de arts een chirurgische insnijding (incisie) maken in de voorhuid, waardoor deze weer naar voren kan komen (in de natuurlijke positie).

Besnijdenis

Helpen deze maatregelen niet, dan is een chirurgische ingreep in de vorm van een besnijdenis nodig.

Complicaties van insnoering penis

Wanneer bij parafimose geen snelle behandeling volgt, verhoogt de kans op gangreen (afsterven van weefsel met wijzigingen aan de huid). In zeldzame gevallen verliest de patiënt hierdoor de top van de penis of zelfs de volledige penis. Verder ontstaat soms een tijdelijke kleine bloeding aangezien de huid teruggetrokken is. Verder komt parafimose soms terug. Wanneer de zwelling is afgenomen, adviseert een arts daarom soms om een besnijdenis uit te laten voren. Dit voorkomt namelijk een herhaling van de aandoening.

Prognose van mannen

Bij een snelle behandeling herstellen mannen meestal volledig.

Preventie aandoening

Een goede persoonlijke hygiëne voorkomt in veel gevallen parafimose. Het schoonmaken gebeurt steeds met een uitgestrekte voorhuid, en daarna moet de voorhuid weer op de natuurlijke positie terechtkomen. Wanneer een correcte besnijdenis is uitgevoerd, komt parafimose niet tot stand.

Lees verder

• Fimose: Te strakke voorhuid van penis, vaak met ontstekingen
• Penispijn: Oorzaken van pijn aan de penis (pijnlijke penis)
• Gezwollen penis: Oorzaken van zwelling penis (peniszwelling)
• Penisafscheiding: Afscheiding van vloeistof uit penis