Allodynie: Pijn bij niet-pijnlijke pijnprikkel

Allodynie is een aandoening waarbij patiënten niet-pijnlijke prikkels als pijnlijk ervaren. Deze aandoening komt vaak voor bij aandoeningen die zenuwschade veroorzaken, zoals diabetes en migraine. Na uitgebreide diagnostiek, waarbij andere oorzaken worden uitgesloten, start de arts een behandeling gericht op de onderliggende aandoening, aangevuld met medicatie en leefstijlveranderingen om de pijn te verminderen. De prognose van allodynie varieert en is afhankelijk van de onderliggende aandoening en de ernst van de symptomen.

• Allodynie versus hyperalgesie
• Wat is pijn?
• Oorzaken van allodynie
• Risicofactoren voor allodynie
• Symptomen en typen allodynie
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van allodynie: Medicatie en leefstijl
• Prognose van allodynie
• Complicaties van allodynie

Allodynie versus hyperalgesie

Allodynie moet niet worden verward met hyperalgesie, een aandoening waarbij er sprake is van een verhoogde gevoeligheid voor pijnprikkels. Bij hyperalgesie ervaren mensen extreme pijn bij bijvoorbeeld een kleine verwonding, zoals een snijwond van papier. Bij allodynie echter, ervaren patiënten pijn zonder dat er sprake is van een pijnlijke prikkel.

Wat is pijn?

Pijn is een belangrijk verdedigingsmechanisme van het lichaam. Het waarschuwt ons voor gevaarlijke situaties, zoals het aanraken van een hete kachel. Mensen met allodynie ervaren echter pijn zonder dat er sprake is van een schadelijke prikkel. Hierdoor heeft allodynie geen biologisch nut en kan het leiden tot aanzienlijke beperkingen in het dagelijks leven.

Oorzaken van allodynie

De precieze oorzaak van allodynie is anno augustus 2024 nog steeds niet volledig begrepen. Het wordt echter geassocieerd met een verhoogde gevoeligheid of een stoornis in de nociceptoren, de zenuwcellen die verantwoordelijk zijn voor het detecteren van pijn.

Risicofactoren voor allodynie

Allodynie kan optreden in verband met verschillende aandoeningen en omgevingsfactoren. Het kan ook spontaan optreden zonder duidelijke oorzaak.

Aandoeningen die allodynie kunnen veroorzaken

Diabetes mellitus
Diabetes mellitus, beter bekend als suikerziekte, kan leiden tot zenuwschade, ook wel diabetische neuropathie genoemd. Dit verhoogt het risico op het ontwikkelen van allodynie.

Fibromyalgie
Fibromyalgie is een chronische aandoening gekenmerkt door wijdverspreide pijn en vermoeidheid. De oorzaak is onbekend, maar genetische factoren lijken een rol te spelen.

Migraine
Migraine veroorzaakt hevige, bonzende hoofdpijn en kan de zenuwen zo gevoelig maken dat zelfs de lichtste aanraking pijnlijk is. Ongeveer 80% van de migrainepatiënten ervaart allodynie tijdens een aanval. Chronische migraine, ernstige aanvallen en visuele hallucinaties tijdens een aura zijn vooral geassocieerd met allodynie.

Postherpetische neuralgie
Postherpetische neuralgie is een complicatie van gordelroos, een infectie veroorzaakt door het herpesvirus. Deze aandoening kan zenuwschade veroorzaken, wat leidt tot aanhoudende zenuwpijn en allodynie.

Andere aandoeningen
Andere aandoeningen die gepaard kunnen gaan met allodynie zijn onder andere depressie, angststoornissen, chronisch vermoeidheidssyndroom, prikkelbaredarmsyndroom en ruggenmergletsels.

Omgevingsfactoren

Vrouwen hebben vaker last van allodynie dan mannen. Daarnaast verhogen overgewicht en roken het risico op deze aandoening.

Symptomen en typen allodynie

De pijn bij allodynie kan variëren van mild tot ernstig en verschilt van persoon tot persoon. Naast pijn kunnen sommige patiënten ook een brandend gevoel ervaren.

Er zijn drie soorten allodynie:

• Dynamische allodynie: Dit type pijn treedt op bij lichte wrijving van de huid, bijvoorbeeld bij het borstelen van het haar of het douchen.
• Statische allodynie: Bij statische allodynie, ook bekend als tactiele allodynie, ontstaat pijn bij een lichte aanraking of druk op de huid, zoals het dragen van kleding of het aanraken van een kussen.
• Thermische allodynie: Dit type pijn wordt veroorzaakt door temperatuurveranderingen, zoals het inademen van koude lucht of het voelen van koude waterdruppels op de huid.

Diagnose en onderzoeken

Er bestaat geen specifieke test voor de diagnose van allodynie. De diagnose wordt meestal gesteld op basis van een grondig lichamelijk en neurologisch onderzoek, in combinatie met beeldvormende onderzoeken om andere aandoeningen uit te sluiten.

Lichamelijk en neurologisch onderzoek

De neuroloog voert een gedetailleerd lichamelijk en neurologisch onderzoek uit en bespreekt met de patiënt de symptomen, zoals hoofdpijn en gevoeligheid bij aanraking.

Aanvullend diagnostisch onderzoek

Naast een bloedonderzoek om mogelijke infecties of vaatstoornissen op te sporen, kunnen beeldvormende onderzoeken zoals een MRI-scan of CT-scan van de hersenen worden uitgevoerd om andere oorzaken uit te sluiten.

Behandeling van allodynie: Medicatie en leefstijl

De behandeling van allodynie richt zich op het aanpakken van de onderliggende oorzaak en het verminderen van pijnklachten door middel van medicatie en leefstijlveranderingen.

Behandeling van migraine

Bij migraine worden vaak triptanen of NSAID's voorgeschreven. Sommige patiënten gebruiken preventieve medicatie, zoals anti-epileptica, antidepressiva of bloeddrukverlagende medicijnen, om migraineaanvallen te voorkomen. Een gezonde levensstijl met voldoende lichaamsbeweging, een regelmatig slaappatroon, stressreductie en voldoende hydratatie is eveneens belangrijk om migraineaanvallen te verminderen.

Behandeling van zenuwpijn

Voor de behandeling van zenuwpijn die gepaard gaat met allodynie kunnen specifieke pijnstillers worden voorgeschreven. Deze medicatie kan de pijn aanzienlijk verminderen.

Leefstijlaanpassingen

Een gezonde levensstijl speelt een belangrijke rol bij de behandeling van allodynie. Stoppen met roken, het handhaven van een gezond gewicht, voldoende slaap, een gezonde voeding, en stressreductie kunnen bijdragen aan het verminderen van de pijnklachten.

Aanpassingen in het dagelijks leven

Patiënten met allodynie kunnen baat hebben bij het aanpassen van hun dagelijks leven om de pijn te verminderen, zoals het kiezen van kleding van zachtere stoffen of het veranderen van persoonlijke verzorgingsproducten.

Prognose van allodynie

Hoewel allodynie niet levensbedreigend is, kan het een aanzienlijke invloed hebben op de kwaliteit van leven. De prognose varieert afhankelijk van de ernst van de aandoening en het succes van de behandeling. Pijnbestrijding en een gezonde levensstijl kunnen de klachten vaak aanzienlijk verminderen.

Complicaties van allodynie

Allodynie kan leiden tot een vermindering van de kwaliteit van leven door de voortdurende pijn en het ongemak. Mogelijke complicaties zijn onder andere:

• angststoornissen
• depressie
• slaapstoornissen
• chronische vermoeidheid

Lees verder

• Chronische pijn: Soorten, oorzaken en behandeling
• Zenuwpijn (neuralgie): Pijn door zenuwschade
• Neuropathische pijn: Pijn door schade aan zenuwstelsel
• Hyperalgesie: Abnormaal verhoogde gevoeligheid voor pijn