Abces (zakje met pus door bacteriële infectie) afvoeren

Sommige patiënten ontwikkelen een abces. Dit is een zakje gevuld met pus (witte bloedcellen, bacteriën en weefselresten) dat zich net onder het oppervlak van een ontstoken huidgebied vormt. Meestal is dit het gevolg van een bacteriële infectie. Pijn, warmte, een pusafvoer en roodheid van de huid zijn enkele symptomen van abcesvorming. Milde abcessen verdwijnen meestal vanzelf met wat thuisremedies, maar een groter abces moet de arts draineren (pus afvoeren). Eerst verdooft een arts het gebied rond het abces. Vervolgens maakt hij een kleine incisie (chirurgische insnijding) en laat hij het pus weglopen. Meestal is nog een antibioticakuur vereist. Wanneer de patiënt de tips van de arts met betrekking tot de thuiszorg toepast, geneest het abces met weinig littekens en komt dit minder snel terug. Normaal gesproken vindt een abcesdrainage poliklinisch plaats maar bij een ernstige bacteriële infectie is een ziekenhuisopname nodig.

• Locatie van abces
• Huidabces
• Abcesvorming in lichaam
• Symptomen
• Alarmsymptomen bij zakje met pus door bacteriële infectie
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling bij klein of mild abces
• Behandeling van groot of ernstig abces: Draineren
• Voor de procedure
• In het ziekenhuis
• Tijdens het draineren van het abces
• Na de drainage van het abces
• Hersteltijd van pus afvoeren uit abces
• Wondverzorging
• Medicatie
• Complicaties van abcesdrainage

Locatie van abces

Huidabces

Een huidabces vormt zich vrijwel overal op het lichaam. Enkele voorbeelden omvatten:

• een abces achter het oor
• een Bartholin-abces (pijnlijk abces in klieren aan vaginaopening)
• een nekabces (verzameling pus door infectie in nekstructuren)
• een subareolair abces (ophoping van pus onder tepelhof in borst)
• een tandabces

Abcesvorming in lichaam

Soms vormt zich ook een abces in een holte in het lichaam zoals bijvoorbeeld een buikabces, een longabces of een borstabces.

Een verstopte talgklier, een wonde, een insectenbeet of een pukkel ontwikkelt zich mogelijk tot een abces. Een abces vormt zich soms ook na de behandeling van een methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA)-infectie of andere bacteriële infectie. Deze ziekenhuisinfecties zijn besmettelijk. De arts behandelt een MRSA-abces op dezelfde manier als een ander soortgelijk abces (draineren en antibiotica voorschrijven).

Symptomen

Het meest voorkomende symptoom van een abces is een pijnlijk huidgebied dat er uitziet als een puistje of een huidzweer. Een rode huid rond het abces die warm en gevoelig is, is een ander mogelijk symptoom. Soms ziet de patiënt ook de pusafvoer. Verder is een zwelling rond het besmette gebied zichtbaar. De buitenste huidlaag is verder hard. Bij een infectie ervaart de patiënt tot slot koorts of koude rillingen.

Alarmsymptomen bij zakje met pus door bacteriële infectie

Een klein abces met weinig pijn, zwelling of andere symptomen trekt meestal vanzelf weg met het toepassen van een warm kompres. Bij één of meer van volgende tekenen is het belangrijk een arts te raadplegen:

• een groeiend abces
• een pusafscheiding (duidt op een infectie)
• een warm gebied
• koorts of koude rillingen
• roodheid en zwelling rond het pijnlijke gebied

Diagnose en onderzoeken

Een arts bekijkt het abces en het gebied daarrond. Hij stelt ook vragen inzake de periode wanneer het abces gevormd is, de eventuele pijn die aanwezig is en ook of reeds andere abcessen aanwezig zijn geweest. De arts zet ook beeldvormende onderzoeken in zoals een echografie en een CT-scan. De arts voert pus af uit het gebied en stuurt dit naar een laboratorium voor verdere analyse. Dit bepaalt het type infectie waardoor hij ook weet welke antibiotica hij moet voorschrijven.

Behandeling bij klein of mild abces

Het pus van kleine abcessen vloeit mogelijk vanzelf weg met behulp het toepassen van een warm en vochtig kompres op het gebied. Hierdoor vermindert ook de zwelling en start de genezing. Ook helpt het om de getroffen huid te deppen met een verdunde mengeling van tea tree-olie en kokos- of olijfolie. Een doek in warm water en Epsom-zout leggen en het een paar keer per dag zacht op een abces aanbrengen, droogt het mild abces ook uit.

Behandeling van groot of ernstig abces: Draineren

Voor de procedure

Voordat de arts een abces gaat draineren, krijgt de patiënt een antibioticakuur voor de behandeling van de bacteriële infectie. Dit voorkomt tevens dat de infectie elders in het lichaam optreedt. De arts moet voorts op de hoogte zijn van een (mogelijke) zwangerschap, recente ziekten, medische aandoeningen, allergieën en gebruikte medicijnen. De arts adviseert de patiënt mogelijk om te stoppen met het gebruik van aspirine, niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) of bloedverdunners enkele dagen voorafgaand aan de procedure. Op de dag van de operatie mag de patiënt enkele uren voor de procedure niets eten of drinken. Hij laat sieraden verder het beste thuis en draagt losse, comfortabele kleding. Mogelijk moet de patiënt een operatiehemd dragen.

In het ziekenhuis

De arts reinigt en steriliseert eerst het getroffen gebied. De patiënt krijgt vervolgens een plaatselijke verdoving toegediend via een naald in de huid vlakbij de punt van het abces. Bij sommige patiënten is een lokale verdoving niet mogelijk of is een drainage te moeilijk, waardoor sedatie of een algemene anesthesie noodzakelijk is.

Tijdens het draineren van het abces

De arts maakt eerst een incisie door de verdoofde huid boven het abces. Daarna voert hij het pus af uit het abces. Vervolgens plaatst hij een steriele zoutoplossing op het zakje om het abces op te ruimen. Hij laat de restanten van het abces open en bedekt dit met een wondverband zodat dit nog meer pus kan absorberen, wat meteen na de ingreep nog wordt geproduceerd. Bij een dieper of groter abces plaatst de arts een gaasje om het abces open te houden. Het weefsel geneest dan goed van binnenuit en absorbeert pus of bloed tijdens het genezingsproces. De arts stuurt mogelijk een monster van de pus naar een laboratorium voor een kweek zodat hij de oorzaak van de bacteriële infectie te weten komt.

Na de drainage van het abces

De patiënt kan in principe naar huis als een plaatselijke verdoving is aangebracht. Maar soms is de verdoving op een plaats aangebracht die nodig is om goed een auto te besturen, zoals het rechterbeen. In dat geval en ook wanneer sedatie of algemene anesthesie nodig is geweest, is het belangrijk om zich naar huis te laten brengen.

Hersteltijd van pus afvoeren uit abces

Wondverzorging

De hersteltijd van een abcesdrainage hangt af van de locatie en ernst van de infectie. De patiënt moet mogelijk het gaasverband op de huid boven de wondincisie enkele dagen of een week op zijn plaats laten zitten wanneer hij een groot of diep abces had. Een doordrenkt verband moet onmiddellijk worden vervangen. Soms heeft de arts wat gaas in de abcesholte gestopt; de arts verwijdert dit binnen enkele dagen of anders pakt hij dit na enkele dagen opnieuw in. Gedurende de eerste twee dagen na de operatie komt er wat pus uit de wonde. De arts geeft meestal een verwijzing voor thuisverzorging zodat de wonde goed verzorgd wordt. Na circa een week volgt een vervolgafspraak waarbij de arts het verband en het wondgaas verwijdert en het herstel evalueert. De genezing duurt afhankelijk van de abcesgrootte één à twee weken.

Medicatie

De arts schrijft antibiotica voor om de eerste infectie te bestrijden en een latere infecties te voorkomen. Pijnstillende medicijnen zijn ook nodig gedurende enkele dagen.

Complicaties van abcesdrainage

Wanneer de arts niet in staat is om de infectie te elimineren, komt het abces op dezelfde plek of ergens anders mogelijk tot uiting. Ook wanneer een patiënt de antibiotica niet neemt zoals voorgeschreven, blijft de infectie mogelijk hangen en treden de symptomen mogelijk terug op. Ook ontstaan af en toe complicaties door de procedure zoals bloedingen, littekens, beschadiging van een aangrenzend orgaan en een wondinfectie.

Lees verder

• Abces achter het oor: Teken van (bacteriële) infectie
• Abces in huid of lichaam: Pus door infectie met bacteriën
• Borstabces: Oorzaken van pijnlijke knobbel met pus in borst
• Buikabces: Abces in buik door infectie, operatie, verwonding
• Longabces: Bacteriële infectie met abces in longen