Abces (zakje met pus door bacteriële infectie) afvoeren

Sommige patiënten ontwikkelen een abces, een met pus gevuld zakje (bestaande uit witte bloedcellen, bacteriën en weefselresten) dat zich onder de huid vormt als reactie op een infectie. Deze abcessen ontstaan meestal door bacteriële infecties. Symptomen van een abces zijn onder andere pijn, warmte, roodheid, zwelling en soms een zichtbare pusafvoer. Terwijl milde abcessen vaak vanzelf genezen met thuisbehandelingen, vereisen grotere abcessen medische ingrepen waarbij een arts het abces draineert (pus verwijdert). Tijdens deze procedure wordt het gebied verdoofd, een incisie gemaakt, en het pus afgevoerd. Na de drainage kan een antibioticakuur noodzakelijk zijn om verdere infectie te voorkomen. Met de juiste nazorg geneest het abces meestal zonder complicaties en met minimale littekenvorming. Normaal gesproken vindt een abcesdrainage poliklinisch plaats, maar bij ernstige infecties kan een ziekenhuisopname nodig zijn.

• Wat is een abces?
• Locatie van abces
• Huidabces
• Abcessen in het lichaam
• Symptomen van een abces
• Alarmsymptomen bij een abces
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling bij een klein of mild abces
• Abcesdrainage: Indicaties en noodzakelijkheid
• Behandeling van groot of ernstig abces: Drainage
• Voor de procedure
• In het ziekenhuis
• Tijdens het draineren van het abces
• Na de drainage van het abces
• Nazorg na abcesdrainage
• Hersteltijd van pusafvoer uit een abces
• Wondverzorging
• Medicatie
• Complicaties van abcesdrainage
• Preventie van abcesvorming
• Praktische tips voor het afvoeren van een abces (zakje met pus door bacteriële infectie)
• Raadpleeg een arts
• Gebruik warm kompres om de druk te verlichten
• Verzorg je huid voor en na het afvoeren
• Niet zelf proberen te openen
• Gebruik van antibiotica indien nodig
• Raadpleeg een arts bij terugkerende abcessen
• Wees alert op tekenen van complicaties
• Zorg voor goede hygiënepraktijken

Wat is een abces?

Een abces is een pijnlijke, met pus gevulde zwelling die ontstaat als gevolg van een infectie. Het lichaam probeert de infectie te bestrijden door witte bloedcellen naar het getroffen gebied te sturen. Deze witte bloedcellen hopen zich op en vormen samen met bacteriën en dode weefsels een zakje pus.

Locatie van abces

Huidabces

Een huidabces kan zich op vrijwel elke plek van het lichaam vormen. Enkele veelvoorkomende plaatsen zijn:

• een abces achter het oor
• een Bartholin-abces (een pijnlijk abces in de klieren bij de vaginaopening)
• een nekabces (verzameling pus door infectie in de nek)
• een subareolair abces (ophoping van pus onder de tepelhof in de borst)
• een tandabces

Abcessen in het lichaam

Soms vormen zich abcessen in de holtes van het lichaam, zoals bijvoorbeeld een buikabces, een longabces, of een borstabces.

Een verstopte talgklier, een wond, een insectenbeet of een pukkel kan zich ontwikkelen tot een abces. In sommige gevallen ontstaat een abces na de behandeling van een methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA)-infectie of een andere bacteriële infectie. Deze ziekenhuisinfecties zijn besmettelijk. De behandeling van een MRSA-abces verloopt zoals andere abcessen: via drainage en antibiotica.

Symptomen van een abces

Het meest voorkomende symptoom van een abces is een pijnlijk, opgezwollen huidgebied dat eruitziet als een puistje of een huidzweer. Andere symptomen zijn:

• Roodheid en warmte rond het abces.
• Zichtbare pusafvoer.
• Zwelling rond het getroffen gebied.
• Harde buitenlaag van de huid.
• Koorts of koude rillingen, wat kan duiden op een ernstige infectie.

Alarmsymptomen bij een abces

Bij een klein abces met minimale pijn, zwelling of andere symptomen, kan het soms vanzelf verdwijnen met het gebruik van een warm kompres. Het is echter belangrijk om een arts te raadplegen bij de volgende symptomen:

• Een groeiend abces.
• Pusafscheiding (duidt op een actieve infectie).
• Warmte rond het abces.
• Koorts of koude rillingen.
• Roodheid en zwelling rond het pijnlijke gebied.

Diagnose en onderzoeken

De arts onderzoekt het abces en het omliggende gebied zorgvuldig. Er wordt gevraagd naar de duur van de klachten, de aanwezigheid van pijn, en of er in het verleden andere abcessen zijn geweest. Indien nodig voert de arts aanvullende onderzoeken uit zoals een echografie of een CT-scan om de omvang van het abces te bepalen. Een monster van het pus kan worden afgenomen en naar het laboratorium worden gestuurd voor verdere analyse, zodat het type bacterie geïdentificeerd kan worden en de juiste antibiotica voorgeschreven kunnen worden.

Behandeling bij een klein of mild abces

Bij een klein abces kan het pus soms vanzelf weglopen door het regelmatig aanbrengen van een warm, vochtig kompres op het gebied. Dit helpt ook de zwelling te verminderen en de genezing te bevorderen. Daarnaast kunnen natuurlijke remedies zoals het deppen van de huid met een verdunde oplossing van tea tree-olie en kokos- of olijfolie helpen. Ook een warm doek met Epsom-zout kan het abces uitdrogen en het genezingsproces versnellen.

Abcesdrainage: Indicaties en noodzakelijkheid

Abcesdrainage is vaak noodzakelijk wanneer een abces niet op natuurlijke wijze kan worden afgetapt of wanneer de infectie ernstig genoeg is om medische tussenkomst te vereisen. Het doel van de drainage is om de ophoping van pus te verwijderen, de infectie te verlichten en genezing mogelijk te maken. Het proces wordt uitgevoerd door een arts, die gebruik maakt van een naald of incisie om het abces te openen en de pus af te voeren.

Wanneer is drainage noodzakelijk?
Drainage is vaak vereist bij grote of dieper liggende abcessen die niet vanzelf leeglopen. Abcessen die gepaard gaan met hevige pijn, koorts, of andere systemische symptomen zijn indicaties voor een meer ingrijpende behandeling. In sommige gevallen kan het abces zonder drainage niet effectief genezen, wat kan leiden tot complicaties zoals de verspreiding van infecties naar andere delen van het lichaam.

Risico’s van uitstel in drainage
Als drainage wordt uitgesteld, kan het abces toenemen in omvang en ernst. Dit kan leiden tot een meer ernstige infectie die moeilijker te behandelen is. Bij diepere abcessen kunnen bacteriën zich via het bloed verspreiden, wat kan leiden tot sepsis, een levensbedreigende aandoening.

Behandeling van groot of ernstig abces: Drainage

Voor de procedure

Voorafgaand aan een abcesdrainage schrijft de arts vaak antibiotica voor om de bacteriële infectie te behandelen en verdere verspreiding te voorkomen. Het is essentieel dat de arts op de hoogte is van een eventuele zwangerschap, recente ziekten, allergieën, medische aandoeningen en de medicatie die de patiënt gebruikt. De arts kan adviseren om enkele dagen voor de procedure te stoppen met het gebruik van aspirine, niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) of bloedverdunners. Op de dag van de procedure mag de patiënt enkele uren voor de ingreep niets eten of drinken. Het is ook raadzaam om sieraden thuis te laten en losse, comfortabele kleding te dragen. In sommige gevallen moet de patiënt een operatiehemd aantrekken.

In het ziekenhuis

De arts begint met het reinigen en steriliseren van het getroffen gebied. Vervolgens wordt er een plaatselijke verdoving toegediend via een injectie nabij het abces. Indien een lokale verdoving niet mogelijk is of de drainage complex is, kan sedatie of een algemene anesthesie nodig zijn.

Tijdens het draineren van het abces

De arts maakt een incisie in de verdoofde huid boven het abces en voert het pus af. Daarna wordt het abces gereinigd met een steriele zoutoplossing. De wond blijft open en wordt bedekt met een steriel verband om het resterende pus te absorberen. Bij een diep of groot abces plaatst de arts mogelijk een gaasje om het abces open te houden, zodat het weefsel van binnenuit goed kan genezen. Het pusmonster kan naar het laboratorium worden gestuurd voor verdere kweek en analyse.

Na de drainage van het abces

In de meeste gevallen kan de patiënt direct na de procedure naar huis, mits een plaatselijke verdoving is gebruikt. Als de verdoving is aangebracht op een plek die nodig is voor het veilig besturen van een auto (zoals het rechterbeen), of als sedatie of algemene anesthesie is gebruikt, moet de patiënt zich naar huis laten brengen.

Nazorg na abcesdrainage

De juiste nazorg is essentieel om herinfectie en andere complicaties te voorkomen. Patiënten worden geadviseerd de wond goed schoon te houden en regelmatig verband te verversen. De arts kan ook pijnstillers voorschrijven om het ongemak na de procedure te verminderen.

Wondverzorging
Na de drainage moet de wond goed worden verzorgd om infecties te voorkomen. Dit omvat het regelmatig schoonmaken van de wond, het aanbrengen van steriele verbanden en het vermijden van het aanraken van de wond met ongewassen handen. Het is ook belangrijk om de arts te raadplegen als er tekenen van infectie optreden, zoals toenemende roodheid, pijn of afscheiding.

Medicatietherapie
Na de drainage kunnen antibiotica worden voorgeschreven om de bacteriële infectie verder te behandelen. Het is belangrijk om de volledige antibioticakuur af te maken, zelfs als de symptomen verbeteren, om ervoor te zorgen dat de infectie volledig wordt uitgeroeid.

Hersteltijd van pusafvoer uit een abces

Wondverzorging

De hersteltijd na een abcesdrainage varieert afhankelijk van de locatie en ernst van de infectie. Het kan nodig zijn om het gaasverband op de huid boven de wond enkele dagen tot een week op zijn plaats te laten zitten. Als het verband doordrenkt is, moet het direct worden vervangen. Soms wordt gaas in de abcesholte geplaatst, dat na enkele dagen door de arts wordt verwijderd of opnieuw wordt aangebracht. Gedurende de eerste twee dagen na de procedure kan er nog wat pus uit de wond lekken. De arts geeft meestal instructies voor thuisverzorging om de wond schoon en droog te houden. Na ongeveer een week volgt een controleafspraak om het herstel te beoordelen. De totale genezing kan één tot twee weken duren, afhankelijk van de grootte van het abces.

Medicatie

Na de procedure schrijft de arts vaak antibiotica voor om de oorspronkelijke infectie te bestrijden en nieuwe infecties te voorkomen. Pijnstillers kunnen ook worden voorgeschreven om eventuele pijn na de ingreep te verlichten.

Complicaties van abcesdrainage

Hoewel de meeste abcessen zonder complicaties genezen, kunnen er soms problemen optreden. Als de infectie niet volledig wordt geëlimineerd, kan het abces terugkeren op dezelfde of een andere plaats. Het niet correct innemen van antibiotica kan ook leiden tot een terugkerende infectie. Daarnaast kunnen complicaties optreden zoals bloedingen, littekens, beschadiging van aangrenzende organen en een wondinfectie.

Preventie van abcesvorming

Hoewel abcessen soms moeilijk te voorkomen zijn, kunnen er stappen worden ondernomen om het risico op hun ontwikkeling te verminderen. Goede hygiëne en het vermijden van onbeschermde verwondingen zijn belangrijke preventieve maatregelen.

Hygiëne en huidverzorging
Het handhaven van een goede hygiëne is essentieel bij het voorkomen van abcessen. Het regelmatig wassen van de handen en het schoonhouden van wonden kan helpen om de kans op infectie te verkleinen. Het gebruik van antiseptische middelen bij snij- of schaafwonden kan ook bijdragen aan het voorkomen van abcesvorming.

Gezondheidsomstandigheden en preventie
Patiënten met chronische aandoeningen, zoals diabetes, moeten extra voorzichtig zijn bij het beheren van wondverzorging en infecties, omdat ze een verhoogd risico lopen op abcessen. Het handhaven van een gezond immuunsysteem kan bijdragen aan de preventie van abcesvorming.

Praktische tips voor het afvoeren van een abces (zakje met pus door bacteriële infectie)

Raadpleeg een arts

Het afvoeren van een abces is vaak het beste gedaan onder begeleiding van een arts, omdat het belangrijk is om te zorgen voor een steriele omgeving en de juiste nazorg om verdere infectie te voorkomen. Als je een abces vermoedt, is het belangrijk om eerst een arts te raadplegen om te bepalen of het veilig is om het zelf te behandelen of dat een medische ingreep nodig is.

Gebruik warm kompres om de druk te verlichten

Een van de eerste stappen om een abces te behandelen is het verlichten van de druk en het bevorderen van de doorbraak. Dit kan je doen door een warm kompres op het abces aan te brengen. Doop een schone doek in warm water en breng deze gedurende 15-20 minuten aan op het abces. De warmte helpt de bloedcirculatie te verbeteren en kan het abces doen rijpen, waardoor het gemakkelijker lekt of doorbreekt. Zorg ervoor dat je het kompres regelmatig vervangt om infectie te voorkomen.

Verzorg je huid voor en na het afvoeren

Voordat je probeert een abces zelf af te voeren, is het belangrijk om de huid rondom het abces grondig schoon te maken met een mild antisepticum of zeep. Dit vermindert de kans op verdere infectie. Na het afvoeren van het abces, reinig het gebied opnieuw en breng een schoon, steriel verband aan om besmetting te voorkomen. Zorg ervoor dat je het verband dagelijks vervangt en het gebied schoon en droog houdt.

Niet zelf proberen te openen

Het is belangrijk om niet zelf een abces te openen, omdat dit de infectie kan verergeren of verspreiden. Bij het openen van een abces is er altijd een risico op het verspreiden van de pus naar andere delen van het lichaam, wat kan leiden tot ernstigere infecties. Laat een arts het abces afvoeren in een gecontroleerde, steriele omgeving.

Gebruik van antibiotica indien nodig

Na het afvoeren van het abces kan een arts antibiotica voorschrijven om de infectie te bestrijden, vooral als het abces groot is of als de infectie zich heeft verspreid. Zorg ervoor dat je het volledige antibioticakuur afmaakt, ook als je je beter voelt, om ervoor te zorgen dat de infectie volledig is verdwenen.

Raadpleeg een arts bij terugkerende abcessen

Als je merkt dat je herhaaldelijk abcessen krijgt, is het belangrijk om dit met je arts te bespreken. Terugkerende abcessen kunnen wijzen op een onderliggende aandoening, zoals een verzwakt immuunsysteem of chronische bacteriële infecties, die extra behandeling of zorg vereisen.

Wees alert op tekenen van complicaties

Let goed op tekenen van complicaties, zoals koorts, roodheid die zich uitbreidt, intensieve pijn, of het opnieuw opkomen van pus na het afvoeren. Dit kan wijzen op een verdere infectie of een abces dat niet volledig is leeggelopen. Neem contact op met een arts als je een van deze symptomen ervaart.

Zorg voor goede hygiënepraktijken

Goede hygiëne is essentieel bij het behandelen van een abces om verdere infectie te voorkomen. Was je handen grondig met zeep voordat je het aangetaste gebied aanraakt. Vermijd het aanraken van het abces met ongewassen handen en probeer te voorkomen dat het abces in contact komt met andere delen van je lichaam of andere mensen om verspreiding van de infectie te voorkomen.

Lees verder

• Abces achter het oor: Teken van (bacteriële) infectie
• Abces in huid of lichaam: Pus door infectie met bacteriën
• Borstabces: Oorzaken van pijnlijke knobbel met pus in borst
• Buikabces: Abces in buik door infectie, operatie, verwonding
• Longabces: Bacteriële infectie met abces in longen