Bartholin-abces: Pijnlijk abces in klieren aan vaginaopening

Bartholin-abces: Pijnlijk abces in klieren aan vaginaopening Bij een Bartholin-abces bouwt pus zich op in één van de Bartholin-klieren. Deze ronde, erg kleine en niet-voelbare klieren bevinden zich aan weerszijden van de vaginaopening. Wanneer een kleine opening in de klier verstopt is, ontstaat na verloop van tijd een abces. Pijn bij het lopen en een pijnlijke geslachtsgemeenschap zijn enkele veelvoorkomende klachten van een Bartholin-abces. De arts diagnosticeert de aandoening meestal via een gynaecologisch onderzoek, maar verdere onderzoeken zijn vaak wel nodig om andere aandoeningen uit te sluiten. Warmwaterbaden in combinatie met chirurgische behandelingen om het pus uit het abces weg te krijgen, vormen de belangrijkste behandelingen voor een Bartholin-abces. De vooruitzichten zijn erg goed voor de meeste behandelde patiënten, al komt het abces wel vaak terug.

Oorzaken: Geblokkeerde opening van Bartholin-klieren

De Bartholin-klieren (glandulae vestibulares majores of glandulae Bartholini) in de vaginaopening produceren onder invloed van hormonale en seksuele prikkeling een slijmig vocht dat dient als glijmiddel. Een Bartholin-abces ontwikkelt zich wanneer een kleine opening (kanaal) van de Bartholin-klier geblokkeerd is. Het vocht in de klier bouwt zich vervolgens op en dan vormt zich een cyste (abnormaal met vocht gevormde blaasvormige holte in lichaam). Wanneer deze cyste geïnfecteerd is, ontstaat het abces. Meestal duurt het meerdere jaren alvorens na de opbouw van vocht een abces verschijnt. Wanneer het abces dan uiteindelijk tot stand komt, gebeurt dit toch snel in enkele dagen. De oorzaak van het verschijnen van het abces is niet gekend, maar soms is een seksueel overdraagbare aandoening zoals gonorree of chlamydia wel een risicofactor.

Symptomen pijnlijk Bartholin-abces

Bij een abces dat soms meer dan 2,5 cm groot is, is het vaginagebied erg warm en gezwollen. Activiteiten die druk leggen op de vulva, zoals lopen, wandelen en zitten, veroorzaken dan ernstige pijn. Een gevoelige, rode bult is zichtbaar aan weerszijden van de vaginaopening. De patiënte ervaart tevens pijn bij de geslachtsgemeenschap. Koorts is ook een voorkomend symptoom van een Bartholin-abces, maar dit is meestal enkel zichtbaar bij patiënten met een ander onderliggend medisch probleem of een verzwakt immuunsysteem.

Diagnose en onderzoeken van vaginaopening

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De arts voert een gynaecologisch onderzoek uit en bemerkt dat de Bartholin-klier vergroot en gevoelig is. Een biopsie waarbij de arts wat weefsel wegneemt en dit microscopisch laat onderzoeken, is aanbevolen bij vrouwen ouder dan veertig jaar. De symptomen wijzen namelijk mogelijk in de richting van een tumor, hoewel dit zelden voorkomt. Verder stuurt de arts vaginale afscheiding of naar een laboratorium voor verder onderzoek. Dit is nodig om vulvacarcinoom (kanker aan de uitwendige vrouwelijke geslachtsorganen) uit te sluiten alsook om mogelijk andere seksueel overdraagbare aandoeningen op te sporen.

Differentiële diagnose

Volgende ziekten moet de arts eerst zien uit te sluiten wanneer hij onderzoeken doet naar een Bartholin-abces:

Behandeling: Pus verwijderen via warme zitbaden of chirurgie

Zelfzorg

De patiënte gaat vier keer per dag gedurende enkele dagen in warm water zitten (zitbaden), hetgeen het ongemak en de pijn vermindert. Tevens barst hierdoor mogelijk het abces spontaan open, of vloeit het vocht uit het abces hierdoor weg. De opening is vaak klein en sluit snel. Daarom komt het abces vaak terug.

Professionele medische zorg

Via diverse manieren is het abces in de Bartholin-klieren te behandelen. Het is hierbij belangrijk dat de arts eventuele bijkomende vagina-infecties die aan het licht zijn gekomen bij het diagnostisch onderzoek, eveneens behandelt.

Drainage van abces
De arts moet het abces vaak draineren (pus afvoeren), waardoor het pus weg kan vloeien. Dit verlicht de symptomen en zorgt voor een snel herstel. Deze behandeling is op poliklinische basis mogelijk onder plaatselijke verdoving. De arts plaatst een katheter (soort buisje) in de vagina en wat vier tot zes weken en aanwezig blijft. Op deze manier krijgt het pus de mogelijkheid om het lichaam te verlaten terwijl het gebied geneest. De patiënte mag één tot twee dagen na de behandeling starten met de warmwaterbaden. Tijdens de aanwezigheid van de katheter is het niet mogelijk om geslachtsgemeenschap uit te oefenen. De patiënte krijgt voorts nog antibiotica voorgeschreven.

Marsupialisatie
Marsupialisatie is de benaming van een kleine chirurgische behandeling waarbij de arts een kleine, permanente opening aan de klier maakt zodat het vocht uit het abces kan wegvloeien. De procedure gebeurt ofwel met plaatselijke verdoving, maar soms is een volledige narcose vereist. Één tot twee dagen na de ingreep neemt de vrouw ook warmwaterbaden en ook hierbij geldt dat geslachtsgemeenschap verboden is tot vier weken na de operatie. Orale (via de mond ingenomen) pijnstillers verlichten de napijn.

Klieren verwijderen
Komen de abcessen toch nog terug, dan verwijdert de arts de klieren volledig.

Prognose

De kans op een volledig herstel is uitstekend bij een Bartholin-abces. Het abces keert wel terug bij ongeveer 10% van de patiënten.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Bartholin-cyste of abces: symptomen, oorzaken en behandelingBartholin-cyste of abces: symptomen, oorzaken en behandelingBij een Bartholin-cyste of Bartholin-abces bouwt pus zich op in één van de Bartholin-klieren aan de ingang van de vagina…
Cyste klier van Bartholin: rood pijnlijke bult schaamlipCyste klier van Bartholin: rood pijnlijke bult schaamlipOm goede vochtigheid van de schede-ingang te regelen, zitten aan weerszijden klieren. Indien de vrouw wordt gestimuleerd…
Cysten in de vagina: symptomen & behandeling vaginale cystenCysten in de vagina: symptomen & behandeling vaginale cystenCysten in de vagina of vaginale cysten kunnen worden veroorzaakt door een trauma tijdens de bevalling, vloeistofopbouw i…
Vaginale cysten: Oorzaken en behandelingen van vaginacysteVaginale cysten: Oorzaken en behandelingen van vaginacysteDe vagina is een gespierd en buisvormig deel van het vrouwelijke geslachtsorgaan. Vaginale cysten groeien onder de bekle…

Moedervlekken: Soorten, vormen, symptomen en behandelingMoedervlekken: Soorten, vormen, symptomen en behandelingEen moedervlek, in medische termen gekend als een “naevus” is een soort vlek op de huid die bij de geboorte aanwezig is.…
Vergrote schildklier: oorzaken en symptomen van een strumaVergrote schildklier: oorzaken en symptomen van een strumaEen vergrote schildklier staat bekend als 'struma' en wordt ook wel 'krop' genoemd. Een struma wijst op een abnormale ve…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 25 januari 2017:
  • Abces van Bartholin, http://nl.healthline.com/health/abces-van-bartholin
  • Bartholin cyst or abscess, https://medlineplus.gov/ency/article/001489.htm
  • Bartholin's Cyst and Abscess, http://patient.info/health/bartholins-cyst-and-abscess-leaflet
  • Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/777112-clinical-presentation#showall
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Cyste van Bartholin, http://www.med-info.nl/Afwijking_GYNAECOLOGIE%20-%20Benigne%20-%20cyste%20van%20bartholin.html
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/777112-differential-diagnoses#showall
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 23-10-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.