Tintelingen aan been: Oorzaken van tintelende benen

Langdurig in dezelfde positie zitten kan een tintelend gevoel in één of beide benen veroorzaken. Tintelingen in de benen kunnen echter ook het gevolg zijn van verschillende andere oorzaken, zoals een infectie, angst of zenuwschade. Afhankelijk van de oorzaak kunnen er bijkomende symptomen optreden, zoals pijn en gevoelloosheid. Hoewel tintelende benen meestal onschuldig en gemakkelijk te behandelen zijn, kunnen sommige oorzaken ernstiger zijn en medische aandacht vereisen.

• Angst en tintelingen in de benen
• Auto-immuunziekten
• Bacteriële of virale infecties
• Diabetische neuropathie en tintelende benen
• Hernia
• Ischias en tintelende benen
• Medicatie en gifstoffen en paresthesieën in het been of de benen
• Rusteloze-benensyndroom
• Veneuze aandoeningen
• Voedingstekorten en prikkelende gevoelens in de ledematen
• Elektrolytenstoornis
• Vitaminetekorten
• Andere oorzaken van tintelingen in de benen
• Geassocieerde symptomen
• Alarmsymptomen bij tintelende benen
• Preventieve maatregelen en behandeling van tintelende benen
• Regelmatig bewegen
• Gezonde voeding
• Vermijd langdurig zitten
• Vermijd toxische stoffen

Angst en tintelingen in de benen

Patiënten met angst ervaren diverse klachten die variëren in frequentie, duur en ernst. Bij chronische angst of chronische stress kunnen patiënten tintelingen, gevoelloosheid of pijn in de ledematen ervaren. Deze symptomen verergeren mogelijk wanneer de patiënt probeert te slapen of tijdens een paniekaanval.

Auto-immuunziekten

Auto-immuunaandoeningen zoals multiple sclerose, het Guillain-Barré-syndroom, systemische lupus erythematosus (lupus) en reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen) kunnen ook leiden tot tintelingen in het been of de benen en/of andere lichaamsdelen.

Bacteriële of virale infecties

Veel infectieziekten veroorzaken schade aan de zenuwen in het lichaam, wat kan leiden tot ernstige complicaties en symptomen. Deze variëren van mild ongemak tot ondraaglijke pijn en kunnen maanden of jaren aanhouden na een actieve infectie.

Sommige van deze infecties zijn onder andere:

• De ziekte van Lyme (bacteriële infectie veroorzaakt door een tekenbeet)
• Gordelroos of het herpes varicella zoster-virus
• Herpes simplex-virus: Het herpesvirus veroorzaakt vaak zenuwbeschadiging in de zenuwen van het gezicht, de oren, de ogen en de armen en benen.
• Het cytomegalovirus
• Het West-Nijlvirus (infectie met soms neurologische problemen)
• Hiv/aids
• Lepra (zenuwschade en symptomen aan ogen en huid)
• Rabiës (hondsdolheid: aantasting van het centrale zenuwstelsel)
• Syfilis (seksueel overdraagbare aandoening)

Diabetische neuropathie en tintelende benen

Diabetes mellitus (suikerziekte) is een systemische ziekte die mogelijk leidt tot een prikkelend gevoel in de benen. Diabetische neuropathie is het resultaat van zenuwbeschadiging die ontstaat door chronisch hoge bloedsuikerspiegels (hyperglykemie) als gevolg van ongecontroleerde diabetes mellitus. Diabetische neuropathie begint meestal in de voeten en benen en kan zich verder verspreiden naar de armen en handen. Andere symptomen van deze complicatie van diabetes mellitus zijn een branderig gevoel, gevoelloosheid en pijn in de getroffen ledematen.

Hernia

De wervelkolom bestaat uit 26 wervels (botten). Tussen de botten bevinden zich zachte tussenwervelschijven die gevuld zijn met een geleiachtige substantie. Deze tussenwervelschijven vangen de wervels op en houden ze op hun plaats. Bij een hernia scheurt de buitenste schil van de tussenwervelschijf en gaat de geleiachtige substantie uitpuilen. Hierdoor ontstaat druk op een zenuw, wat gepaard gaat met lage rugpijn die naar beneden schiet in het been, rugpijn die verergert tijdens het zitten, beenzwakte en tintelingen.

Ischias en tintelende benen

Ischias is het gevolg van schade of druk op de heupzenuw. Dit gaat gepaard met tintelingen, pijn of gevoelloosheid die meestal begint in de dij van het aangetaste been en zich verplaatst naar de enkel en soms de voet. Pijn, gevoelloosheid en spierzwakte van de lage rug, de heup en het been zijn andere mogelijke symptomen. Het treft meestal slechts één been tegelijk. De behandeling van ischias bestaat uit ontstekingsremmende medicijnen en fysiotherapie.

Medicatie en gifstoffen en paresthesieën in het been of de benen

Diverse medicijnen en gifstoffen kunnen schade aan de zenuwen in de armen of benen veroorzaken, wat leidt tot tintelingen in het (onder)been of de (onder)benen. Dit kan optreden bij bepaalde chemotherapiemedicijnen voor de behandeling van kanker, en bij antivirale medicijnen voor de behandeling van hiv/aids. Verder is langdurige overmatige alcoholinname (alcoholmisbruik) ook gekoppeld aan zenuwschade. Ook blootstelling aan gifstoffen zoals lood, kwik en arseen kan tintelingen in de (onder)benen veroorzaken (toxische neuropathie).

Rusteloze-benensyndroom

Het rusteloze-benensyndroom is een chronische aandoening waarbij een patiënt ongemakkelijke gevoelens tijdens het liggen ervaart, zoals jeukende, kriebelende, pijnlijke, trekkende gevoelens of elektrische schokjes. Hierbij heeft de patiënt een sterke drang om de benen te bewegen. Door het bewegen van de benen worden tijdelijk de onaangename gewaarwordingen verlicht. De aandoening leidt vaak tot een slaap van slechte kwaliteit. Mogelijke behandelingen zijn:

• betere slaapgewoonten creëren
• de beenspieren masseren
• een trillingskussen voor de benen gebruiken
• ijzersupplementen nemen (soms is een ijzertekort gekoppeld aan de ziekte)
• medicijnen nemen
• regelmatig sporten
• warme baden nemen
• warmte of koude toepassen

Veneuze aandoeningen

Veneuze aandoeningen treffen de aders. Een diep veneuze trombose en spataderen zijn enkele voorbeelden van veneuze ziekten die kunnen leiden tot tintelingen in de benen. Een veneuze ziekte verstoort de normale bloedstroom door het lichaam en leidt tot bloedstolsels, die de bloedtoevoer naar zenuwen kunnen afsnijden. Een diep veneuze trombose is een bloedstolsel dat zich vormt in de diepe aderen van het been. Een diep veneuze trombose kan groot genoeg zijn om de omliggende zenuwen onder druk te zetten of de bloedtoevoer naar de zenuwen af te snijden, waardoor de patiënt te maken krijgt met een spelden-en-naalden-gevoel, gevoelloosheid en zelfs beenpijn. Een diep veneuze trombose is onbehandeld gevaarlijk, want wanneer een stuk van het stolsel afbreekt en naar de longen reist, kan dit resulteren in een longembolie (afsluiting van een slagader in de longen). Een longembolie kan dodelijk zijn.

Voedingstekorten en prikkelende gevoelens in de ledematen

Elektrolytenstoornis

Een elektrolytenonbalans kan tintelingen in de benen veroorzaken. Kalium, calcium, magnesium en natrium zijn de vier belangrijkste elektrolyten die een elektrische lading hebben en helpen bij het reguleren van zenuwimpulsen. Wanneer ze uit balans zijn, kan dit leiden tot gevoelens van gevoelloosheid of tintelingen in de ledematen.

Vitaminetekorten

Veel vitaminetekorten veroorzaken tintelingen in de ledematen. Een tekort aan vitamine B12 of cyanocobalamine kan bijvoorbeeld leiden tot pernicieuze anemie (gebrek aan absorptie van vitamine B12), wat perifere neuropathie (schade aan perifere zenuwen met pijn en zwakte) met zich meebrengt. Andere vitaminetekorten die tintelingen en soortgelijke symptomen in de ledematen kunnen veroorzaken, zijn onder meer:

• een tekort aan niacine
• een tekort aan pyridoxine of vitamine B6
• een tekort aan thiamine of vitamine B1
• een tekort aan tocoferol of vitamine E

Andere oorzaken van tintelingen in de benen

Andere mogelijke oorzaken van tintelende sensaties in één of beide benen zijn onder andere:

• een beroerte of TIA (tijdelijke functie-uitval)
• een te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie)
• een tumor of abnormale groei waardoor druk ontstaat op de wervelkolom
• fibromyalgie (chronische aandoening met pijn en vermoeidheid)
• fibulaire zenuwbeschadiging
• spinale stenose (vernauwing van de wervelkolom met rugpijn en zwakte)
• vertebrale osteomyelitis (botontsteking van de wervelkolom)

Geassocieerde symptomen

Naast de milde tot ernstige tintelende gevoelens in het been of de benen, kunnen er nog andere symptomen optreden, zoals onder andere:

• brandende gevoelens
• een doof gevoel / gevoelloosheid in het been of de benen
• heuppijn
• pijn in het been of de benen met of zonder activiteit
• pijn in het been of de benen die vermindert of verergert door beweging
• problemen met rechtop staan of zitten
• rugpijn die al dan niet de benen naar beneden schiet
• zwakte van het aangetaste been of de getroffen benen

Deze symptomen kunnen acuut optreden om dan binnen enkele dagen tot weken te verdwijnen. Sommige patiënten kampen echter langdurig met deze tekenen.

Alarmsymptomen bij tintelende benen

Bij het optreden van één of meer van de volgende tekenen is onmiddellijk medisch advies noodzakelijk:

• bloed ophoesten
• duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd
• een onregelmatige hartslag of een snelle hartslag
• overmatig zweten
• pijn op de borst die verergert bij het diep inademen, eten, bukken, hoesten of sporten
• plotselinge kortademigheid of ademhalingsproblemen

Preventieve maatregelen en behandeling van tintelende benen

Het nemen van preventieve maatregelen kan helpen om tintelende benen te voorkomen of de symptomen te verlichten.

Regelmatig bewegen

Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen de bloedcirculatie te verbeteren en zenuwbeschadiging te voorkomen.

Gezonde voeding

Een uitgebalanceerd dieet rijk aan vitaminen en mineralen kan helpen voedingsstoornissen te voorkomen die tintelingen veroorzaken.

Vermijd langdurig zitten

Probeer te vermijden dat u te lang in dezelfde positie blijft zitten. Neem regelmatig pauzes om even te lopen en te stretchen.

Vermijd toxische stoffen

Vermijd blootstelling aan schadelijke stoffen zoals lood, kwik en arseen.

Deze uitgebreide informatie kan helpen bij het beter begrijpen van de oorzaken, symptomen en behandelingsopties voor tintelende benen. Raadpleeg altijd een arts bij aanhoudende of ernstige symptomen.

Lees verder

• Paresthesieën: Tintelingen in ledematen door druk op zenuw
• Rusteloze benen syndroom: Vervelende gevoelens in onderbenen
• Brandende benen: Oorzaken van brandend gevoel in been
• Complicaties diabetes mellitus: Been- en voetproblemen
• Jeukende benen: Oorzaken van jeuk aan been of benen