Loodvergiftiging: Overmatige blootstelling aan lood

Lood is een zwaar metaal en een erg giftig. Loodvergiftiging vindt plaats wanneer lood zich ophoopt in het lichaam. Na maanden of jaren worden deze waarden gevaarlijk hoog en veroorzaken ze symptomen. Alle mogelijke lichaamssystemen zijn mogelijk mild tot ernstig getroffen. Vooral kinderen zijn kwetsbaar voor een overmatige blootstelling aan lood. De behandeling bestaat uit het vermijden van het lood en het verwijderen van lood uit het lichaam met medicatie of andere behandelingen. Enkele adviezen verminderen de kans op loodvergiftiging.

• Oorzaken van overmatige blootstelling aan lood
• Beroepen
• Bodem
• Medicijnen
• Producten
• Voeding
• Lichaam binnendringen
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van loodvergiftiging
• Bron van lood verwijderen
• Chelatietherapie
• Darmirrigatie en maagspoeling
• Prognose: Slechter bij kinderen
• Preventie van vergiftiging door lood

Oorzaken van overmatige blootstelling aan lood

Beroepen

Voorbeelden van beroepen waarbij een blootstelling aan lood optreedt zijn:

• loodgieters
• radiatorreparateurs
• schilders
• soldeerders
• werknemers in de batterijproductie

Bodem

Lood is een natuurlijk element dat aanwezig is in de bodem. Soms komt lood ook op de bodem terecht door loodhoudende benzine of oude loodhoudende verf die jaren blijft overleven (de productie van loodhoudende verf is verboden). Plaatsen naast oude muren of aan de zijkanten van wegen bevatten vaak veel lood in de bodem. Vooral kinderen krijgen snel lood binnen door op een vervuilde bodem te spelen.

Medicijnen

De inname van sommige traditionele medicijnen veroorzaakt ook loodvergiftiging.

• Ba-baw-san: Chinese kruidenremedie voor kolieken bij baby's
• Daw tway: een spijsverteringshulpmiddel gebruikt in Thailand, met een hoog gehalte aan lood en arsenicum
• Ghasard: een Indiase tonic
• Greta (azarcon): een Spaans poedermiddel tegen maagklachten en voor het verzachten van de tanduitbraak bij baby’s; sommige preparaten bevatten 95% lood
• Litargirio: een perzikkleurig poeder dat in de Dominicaanse Republiek gebruikt wordt als deodorant

Producten

Lood is eveneens aanwezig in batterijen, gebrandschilderd glas, aardewerk, pijpen, sommige cosmetica, dakbedekking, oud speelgoed (gekleurd met op lood gebaseerde verf) …

Voeding

Het eten van voedsel of drinkwater dat lood bevat vormt een risicofactor voor loodvergiftiging. Waterleidingen in oudere huizen bevatten namelijk vaak lood.

Lichaam binnendringen

Het lood dringt het lichaam binnen door:

• barstjes in de huid (gebarsten huid) waardoor lood binnendringt
• de slijmvliezen (bijvoorbeeld wanneer door het afschuren van loodhoudende verf deze verf terechtkomt in het oogslijmvlies)
• inademing van lood
• inname van lood via de mond

Symptomen

Vrijwel alle lichaamssystemen zijn mogelijk aangetast door loodvergiftiging:

• de botten
• de darmen
• de nieren
• de tanden
• de voortplantingsorganen
• het hart
• het immuunsysteem
• het zenuwstelsel

Vooral (ongeboren) kinderen zijn gevoelig voor de effecten van een overmatige blootstelling aan lood. Veelal ontstaan de symptomen geleidelijk tenzij de patiënt plots wordt blootgesteld aan een enkele enorm hoge dosis lood.

De symptomen zijn zeer variabel en omvatten:

• anemie (bloedarmoede)
• bewusteloosheid
• blauwe verkleuring van de randen van het tandvlees: dit symptoom verschijnt als gevolg van de afzetting van loodsulfide bij sommige patiënten.
• braken
• buikpijn
• coma
• delier
• duizeligheid
• een hoge bloeddruk (hypertensie)
• een metaalachtige smaak in de mond
• een verlaagd IQ
• een verlies van eetlust en gewichtsverlies
• een verlies van vaardigheden
• een verminderd hersenvolume
• een vermindering van het volume en de kwaliteit van het sperma
• een vertraagde lichaamsgroei
• geheugenverlies en een achteruitgang van mentale functies
• gehoorverlies
• gewrichtspijn
• hallucinaties
• hoofdpijn
• klapvoet (voetafwijking met abnormale loopgang): af en toe resulteert een overmatige blootstelling aan lood in een klapvoet. Dit is toe te schrijven aan perifere motorische neuropathie
• lusteloosheid
• misselijkheid
• obstipatie
• pica: het eten van niet-eetbare voorwerpen
• prikkelbaarheid
• slaapproblemen
• spierpijn
• stemmingsstoornissen
• tintelingen, pijn, gevoelloosheid in de ledematen (paresthesieën)
• toevallen
• vermoeidheid
• zwangerschapscomplicaties: een miskraam, een doodgeboorte of een vroeggeboorte bij zwangere vrouwen

Diagnose en onderzoeken

De arts stelt vragen aan de patiënt en voert een lichamelijk en neurologisch onderzoek uit om alle tekenen van loodvergiftiging op te sporen. Als de arts vermoedt dat de patiënt lijdt aan loodvergiftiging, voert hij een bloedtest uit om de hoeveelheid lood in het bloed te achterhalen. Een bloedloodgehalte van 10 μg / dL of hoger is een bron van zorg bij kinderen. Bij volwassenen beginnen de symptomen te beginnen bij 40 μg / dL of hoger. Het diagnosticeren van loodvergiftiging is echter moeilijk omdat de symptomen toe te schrijven zijn aan vele ziekten. De meeste kinderen met loodvergiftiging hebben geen symptomen tot de loodwaarden in het bloed erg hoog zijn.

Behandeling van loodvergiftiging

Bron van lood verwijderen

Het is belangrijk om de overmatige blootstelling aan lood te vermijden, bijvoorbeeld door aanpassingen op de werkplek te voorzien, loodhoudende verf professioneel te laten verwijderen of te opteren voor andere cosmetica.

Chelatietherapie

Patiënten krijgen voorts chelatietherapie om de bloedloodconcentratie te zuiveren. Voor volwassenen waarbij de bloedspiegels van lood boven 45 μg / dL bedragen, zet de arts medicijnen in met de naam ‘ethyleendiaminetetra-azijnzuur’ (EDTA).

Darmirrigatie en maagspoeling

Patiënten die plots een enorm hoge dosis ingenomen hebben, zijn gebaat met een darmirrigatie. Hierbij spoelt de arts het gehele maagdarmkanaal met grote hoeveelheden polyethyleenglycoloplossing. Een maagspoeling: is dan soms ook nodig waarbij de arts de maag spoelt via een buis in de keel.

Prognose: Slechter bij kinderen

Volwassenen die een relatief kleine loodvergiftiging hebben opgelopen, herstellen vaak volledig. Bij kinderen is sneller restschade mogelijk zoals een permanent laag IQ en ADHD (moeite met aandacht en controleren van energie). Soms ontstaat ook onherstelbare schade aan de nieren en zenuwen. Afhankelijk van de ernst duurt het herstel maanden tot jaren. Zeer hoge loodniveaus veroorzaken epileptische aanvallen, bewusteloosheid en de dood.

Preventie van vergiftiging door lood

Het is belangrijk om regelmatig de handen, stoffige oppervlakten, vloeren, vensterbanken maar ook speelgoed te wassen of reinigen voor het voorkomen van een vergiftiging door lood. In huis dragen mensen best geen schoenen zodat verontreinigde grond buiten blijft. Een zandbak die bedekt is bij niet-gebruik of het planten van gras zijn goede opties om kinderen weg te houden van een potentieel met lood verontreinigde bodem. Een gezonde en evenwichtige voeding en regelmatig eten vermindert de absorptie van lood. Kinderen hebben vooral voldoende calcium, vitamine C en ijzer nodig om de opname van lood in het lichaam te voorkomen. Tot slot kopen mensen best enkel medicijnen waarvan de inhoud duidelijk vermeld is en waarvan bekend is dat ze veilig zijn. Advies inwinnen van een gekwalificeerde apotheker of arts is verstandig bij twijfels.

Lees verder

• Vergiftiging: Oorzaken, symptomen, behandeling en preventie
• Tegengif (antidotum): Werking & lijst tegengiffen (antidota)