Foreign accent syndrome (buitenlandsaccentsyndroom)

Het foreign accent syndrome (buitenlandsaccentsyndroom) is een neurologische aandoening waarbij patiënten spraakpatronen ontwikkelen met een vreemd accent dat verschilt van hun eigen accent. Patiënten krijgen dit accent zonder ooit in het gebied te zijn geweest waar dat accent vandaan komt. Deze zeldzame aandoening ontstaat meestal door een beroerte, maar kan ook gerelateerd zijn aan andere aandoeningen. Logopedie en psychische ondersteuning zijn beschikbaar. Het syndroom werd voor het eerst in de medische literatuur beschreven in 1907 door de Franse neuroloog Pierre Marie.

• Oorzaken: Schade aan hersengebieden van spraak
• Risicofactoren van foreign accent syndrome
• Typen buitenlandsaccentsyndroom
• Symptomen
• Misvattingen van spraakstoornis
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van neurologische aandoening
• Prognose
• Complicaties
• Functionele Complicaties
• Psychologische Complicaties
• Verdere Neurologische Complicaties
• Preventie van foreign accent syndrome
• Preventie van beroertes
• Preventie van hoofdtrauma's
• Preventie van multiple sclerose

Oorzaken: Schade aan hersengebieden van spraak

Bepaalde specifieke hersengebieden zijn in sommige gevallen van het buitenlandsaccentsyndroom beschadigd, wat aangeeft dat deze hersengebieden verschillende taalfuncties beheersen. Schade aan deze gebieden kan leiden tot veranderingen in toonhoogte en/of verkeerd uitgesproken lettergrepen, wat resulteert in vervormde spraakpatronen. Vermoedelijk ontstaat schade aan de neurale paden die de hersenen gebruiken om de tong en stembanden te sturen, waardoor een vreemd klinkende spraak wordt geproduceerd.

Risicofactoren van foreign accent syndrome

Het foreign accent syndrome is meestal te wijten aan:

• een aneurysma (uitstulping van de wand van een slagader in de hersenen)
• een beroerte
• een hoofdtrauma / hersenletsel
• migraine (aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn)
• multiple sclerose (chronische auto-immuunaandoening)

Typen buitenlandsaccentsyndroom

Het foreign accent syndroom bestaat uit verschillende typen, namelijk een neurogene, ontwikkelings-, psychogene en gemengde variant. Het neurogene foreign accent syndrome ontstaat na schade aan het centrale zenuwstelsel. De ontwikkelingsvariant is aanwezig wanneer het accent al vanaf jonge leeftijd waarneembaar is, bijvoorbeeld bij kinderen die altijd met een accent hebben gesproken. Het psychogene foreign accent syndrome is het gevolg van psychische factoren, wat vaak geassocieerd is met psychiatrische stoornissen of kenmerken. Het gemengde foreign accent syndrome ontstaat na neurologische schade, maar door de invloed op zelfperceptie en identiteit kan de patiënt het accent veranderen of verbeteren.

Symptomen

Patiënten met het foreign accent syndrome spreken hun moedertaal met een vreemd accent. Bijvoorbeeld, iemand uit Groot-Brittannië kan met een Amerikaans accent spreken. Patiënten merken zelf dat ze op een vreemde manier praten en erkennen dat ze lijden aan een spraakstoornis. Daarnaast bewegen patiënten tijdens het spreken vaak hun tong of kaak anders, wat leidt tot afwijkende geluiden.

Misvattingen van spraakstoornis

Patiënten met het buitenlandsaccentsyndroom kunnen niet ineens in een vreemde taal spreken als gevolg van de aandoening. Het is echter mogelijk dat de vreemde taalvaardigheden van een patiënt verbeteren na een hersenletsel.

Diagnose en onderzoeken

Aangezien dit syndroom zeer zeldzaam is (sinds de eerste beschrijving zijn er slechts enkele tientallen patiënten bekend), is een multidisciplinair team nodig om het syndroom te evalueren en te diagnosticeren. Dit team bestaat uit logopedisten, neurolinguïsten, neurologen, neuropsychologen en psychologen.

De diagnose van de neurologische aandoening is over het algemeen gebaseerd op perceptuele evaluatie. Psychologische onderzoeken zijn nodig om psychiatrische aandoeningen uit te sluiten die spraakveranderingen kunnen veroorzaken. Verder zijn testen van lezen, schrijven en taalbegrip noodzakelijk om mogelijke andere aandoeningen te identificeren die samen met de spraakstoornis optreden. De arts maakt een opname van het spraakpatroon om de gemaakte stemgeluiden te analyseren, bijvoorbeeld om te horen of de patiënt andere tong- of kaakbewegingen maakt. Vaak zijn ook beeldvormende onderzoeken van de hersenen nodig, zoals een CT-scan, SPECT-scan, PET-scan of MRI-scan. Deze onderzoeken onthullen structurele en/of functionele schade in de hersengebieden die spraak en/of het ritme en de toon van de spraak regelen. Een elektro-encefalografie (EEG: onderzoek van de hersenactiviteit) kan soms nodig zijn om elektrofysiologische storingen op te sporen.

Behandeling van neurologische aandoening

Veel patiënten vinden baat bij logopedie. Soms is ook psychische ondersteuning nodig, die beschikbaar is via steungroepen en/of een psychotherapeut. De arts behandelt ook het onderliggende probleem van de spraakstoornis.

Prognose

De prognose voor patiënten met het foreign accent syndrome hangt sterk af van de oorzaak en de ernst van de onderliggende aandoening. Als de schade aan de hersenen relatief beperkt is en goed wordt behandeld, kunnen sommige patiënten verbeteringen in hun spraakpatroon ervaren. Echter, bij ernstige of uitgebreide hersenschade kan het accent blijvend zijn. De prognose varieert dus per individu en kan beïnvloed worden door de behandeling en revalidatie.

Complicaties

Patiënten met het foreign accent syndrome kunnen verschillende complicaties ervaren, afhankelijk van de onderliggende oorzaak van hun aandoening:

Functionele Complicaties

De spraakverandering kan communicatieproblemen veroorzaken, wat kan leiden tot sociale isolatie en verminderde kwaliteit van leven.

Psychologische Complicaties

Patiënten kunnen psychologische problemen ervaren zoals frustratie en verminderd zelfvertrouwen door de spraakverandering. Dit kan leiden tot depressie of angst.

Verdere Neurologische Complicaties

Afhankelijk van de oorzaak van het foreign accent syndrome kunnen er bijkomende neurologische complicaties optreden, zoals blijvende motorische of cognitieve stoornissen.

Preventie van foreign accent syndrome

Het foreign accent syndrome ontstaat meestal door neurologische aandoeningen zoals beroertes of hoofdtrauma's. Hoewel het moeilijk is om het syndroom volledig te voorkomen, zijn er enkele maatregelen die kunnen helpen om de risico's van de onderliggende aandoeningen te verminderen:

Preventie van beroertes

• Gezonde voeding volgen, rijk aan fruit, groenten, en volle granen.
• Regelmatige lichaamsbeweging bevorderen.
• Hoge bloeddruk onder controle houden.
• Cholesterolgehalte monitoren en indien nodig verlagen.
• Risicofactoren zoals diabetes mellitus en roken aanpakken.
• Migraine-aanvallen goed beheren met medische begeleiding.

Preventie van hoofdtrauma's

• Veiligheidsmaatregelen nemen bij activiteiten met een hoog risico, zoals sporten.
• Gebruik van beschermende uitrusting tijdens risicovolle activiteiten.
• Vallen voorkomen door een veilige woonomgeving te creëren.

Preventie van multiple sclerose

• Gezonde levensstijl bevorderen, met aandacht voor voeding en lichaamsbeweging.
• Vitaminen zoals vitamine D in overweging nemen na overleg met een arts.
• Regelmatige medische controles om vroege tekenen van de ziekte te identificeren.

Het volgen van deze preventieve maatregelen kan helpen om de kans op de onderliggende aandoeningen die bijdragen aan het ontstaan van foreign accent syndrome te verkleinen.